جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


ماهیت مدیریت منابع انسانی


ماهیت مدیریت منابع انسانی
مدیریت منابع انسانی را ، شناسایی ، انتخاب ، استخدام ، تربیت و پرورش نیروهای انسانی به منظور نیل به اهداف سازمان تعریف کرده اند . منظور از منابع ان-سانی یک سازمان ، تمام افرادی است که در سطوح مختلف سازمان مشغول به کارند و منظور از سازمان، تشکیلات بزرگ یا کوچکی است که به قصد و نیتی خاص و برای نیل به اهدافی مشخص به وجود آمده است.سازمان ممکن است شرکت صنعتی و تولیدی، شرکت تجاری خصوصی ، وزارتخانه ، موسسه عام المنفعه ودانشگاه باشد .
در تقسیم بندی سازمان ، مدیریت منابع انسانی در ردیف مدیریت تولید ، مالی و ... قرارگرفته است و انجام امور مربوطه آن به عهده حوزه معین واگذار گردیده است این حوزه ممکن است مستقیما تحت نظر ریاست سازمکان باشد یه با واسطه هایی تحت نظر وی قرار گیرد ودارای وظایفی کاملا تخصصی است که نقش مهمی در موفقیت نهایی سازمان دارد و ار آنجاکه سازمان به دست انسان طراحی و اداره می شود و انسانهای شاغل در کل سازمان موضوع اصلی مدیریت منابع انسانی هستند ، نتیجتا مسائل نیروی انسانی فقط به یک حوزه محدود نمی‌شود و تصمیمات مسئولان امور پرسنلی در کلیه سطوح سازمانی وبه تبع آن در عملکرد کلی سازمان تاثیر می گذارد .
انسان موجودی زنده است که قادر به تفکر ، قضاوت و تصمیم گیری است و ماده ای بی جان نیست که به‌راحتی در دست دیگران شکل گیرد . به همین جهت خواسته ها ، اهداف و آمال نیروهای شاغل همیشه موافق یا همسو با اهداف سازمان نیست . مقاومت کارکنان در مقابل تصمیماتی که در باره آنها گرفته می‌شود ، منشاء دشواری ها و تنشهایی است که در امر اداره و کنترل انسانها
وجود دارد . به همین دلیل ، دانشمندان علوم انسانی نتوانسته اند واکنشها و رفتارهای انسان را طبق فرمول یامدل خاصی به‌طور دقیق پیش بینی کنند.
عوامل مهم در گسترش نقش مدیریت منابع انسانی :
به دلیل اهمیت عامل انسانی و نقش او به عنوان طراح و مجری سیستم ها ، شاهد نقش اداره امور پرسنل در سازمان بوده ایم . در واقع بجای این اداره که پیشتر ، کارهای اداری و دفتری کارکنان را انجام می داد ، امروزه از منابع انسانی صحبت می شود.
نقش مدیریت منابع انسانی نخست ، تشخیص استعداد های بالقوه نیروهای شاغل در سازمان وسپس فراهم آوردن امکاناتی برای شکوفایی آنهاست و مدیریت منابع انسانی نسبت به اداره امور کارکنان بتدریج پارا فراتر از گذاشته و از وظایفی چون انتخاب واستخدام نیرو، تعین حقوق و مزایا و ایجاد هماهنگی و روابط کارگری در طرح‌ریزی برنامه های مهم و استراتژیک مشارکت فعالی دارد و بطور کلی ، جایگاهی به مراتب والاتر از گذشته در سازمان یافته است .
امروزه قوانین و مقررات بسیاری بر استخدام وچگونگی فعالیتهای سازمان نظارت می کند و اغلب ، تخلف از آنها موجب تعقیب حقوقی ، کیفری می شود . بهداشت و ایمنی محیط کار ، پرداخت حقوق و دستمزد از جمله مواردی است که تحت نظارت دولت می باشد و سازمان مکلف به رعایت آنهاست .
نیروی کار امروزه توقعات بیشتری از قبل دارد ، برای کیفیت کار و زندگی کاری مطلوب ، اهمیت زیادی قائل است . درنتیجه ،متخصصان امور نیروی انسانی باید مشاغل را طوری طراحی کنند که کار در محیط سازمان برای کارکنان ، مطلوب و رضایت بخش باشد .
ترکیب نیروی انسانی نیز دچار دگرگونی است . مشکلات اقتصادی و در نتیجه ، عدم تکافوی درآمد مردان باعث شده تا هر روز مقدار بیشتری از زنان توام با مسائل خاص چون بارداری ، زایمان الزام به مراقبت از کودکان و اجبار به خانه داری درحین اشتغال است که باید برای آن تدابیری اتخاذ شود . همچنین مسائل ناشی از پیری یا جوانی نیروی کار از جمله مشکلاتی است که سازمان به بطور اعم و مدیریت منابع انسانی به طور اخص با آن مواجه است .
● وظایف مدیریت منابع انسانی :
▪ نظارت بر استخدام در سازمان به طوری که این امر در چهارچوب قانون و مطابق با مقررات انجتم گیرد و حق و حقوق قانونی
متقاضیان مشاغل پایمال گردد .
▪ تجزیه و تحلیل مشاغل به‌طوری که ویژگی های هر یک مشخص و معین گردد .
▪ برنامه ریزی برای تامین نیروی انسانی مورد نیاز سازمان
▪ آموزش کارکنان
▪ طراحی سیستم ارزابی عملکرد کارکنان
▪ طراحی سیستم پاداشی
▪ طراحی سیستم حقوق و دستمزد
▪ طراحی سیستم انضباط
▪ طراحی سیستم بهداشت و ایمنی محیط کار
▪ طراحی سیستم رسیدگی به خواسته ها یا شکایات کارکنان
▪ وساطت میان سازمان و سندیکاهای کارگری
سید مهدی ابن التراب ( دربندی )
کارشناس مدیریت بازرگانی
منبع : روزنامه رسالت


همچنین مشاهده کنید