ارزیابی سرشماری عمومی نفوس و مسکن با استفاده از روش‌های جمعیت‌شناختی

سرشماری‌ها به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین منابع اطلاعات جمعیتی هر کشوری به‌شمار می‌آیند. همه کشورها این واقعیت را پذیرفته‌اند که سرشماری‌های جمعیت کامل نیست و امکان خطا در کلیه مراحل آن وجود دارد. البته پذیرش این واقعیت، چیزی از ارزش این داده‌ها نخواهد کاست. کشورهای مختلف نیاز به ارزیابی کیفیت نتایج سرشماری را درک کرده‌اند و با استفاده از روش‌های مختلف جمعیتی، به ارزیابی خطاهای پوششی و محتوائی در سرشماری‌ها پرداخته‌اند. کلیه تلاش‌هائی که برای ارزیابی سرشماری صورت می‌گیرد بایستی اولاً در جهت تأمین نیازهای کاربران داده‌ها در تفسیر نتایج سرشماری باشد، و ثانیاً مقیاس ارائه شده، کیفیت نتایج را طوری ارائه دهد که کاربران نتایج از میزان خطاها آگاهی داشته باشند. ثانیاً، شناخت نوع و منبع خطا می‌تواند در برنامه‌ریزی و طراحی سرشماری‌های آینده مورد استفاده قرار گیرد. روش‌های مختلفی برای ارزیابی سرشماری وجود دارد. در بسیاری از کشورها مجموعه این روش‌ها برای رسیدن به هدف، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انتخاب روش‌های مورد استفاده، عمدتاً به اهداف ارزیابی برمی‌گردد. اما در عین حال، نوع خطاهائی که در سرشماری‌های گذشته رخ داده است، احتمالاً در آینده رخ خواهد داد و همچنین، استفاده‌کنندگان از نتایج ارزیابی و منابع مالی و فنی موجود هم در این زمینه بی‌تأثیر نیست. برای ارزیابی داده‌های سرشماری در زمینه پوشش کامل و محتوای گزارش
(گزارش سن و جنس) از روش‌های مستقیم و غیر مستقیم استفاده می‌کنند.

طه نوراللهی
فاطمه ربیعی

منبع : آرش رضائی