نیاز فرزند خود را دریابید

آیا می‌پذیرید نوجوان شما هم حریم خصوصی دارد؟
برخی برخوردهای فرزندتان را در چارچوب نیاز طبیعی او به تنهایی و جدایی مفید از خودتان بپذیرید
چطور می‌توان با نوجوانی که به تمام سؤالهای شما جواب «خوب» «هیچ چیز» یا «نمی‌دانم» می دهد ارتباط برقرار کرد؟
امیلی همیشه عادت داشت وقتی از مدرسه به خانه می آمد به آشپزخانه پیش مادرش برود کارهای مدرسه‌اش را انجام دهد و با مادرش درباره آنچه در طول روز برایش اتفاق افتاده بود صحبت کند . مادرش در این باره می گوید:« اما همه اینها وقتی او کلاس چهارم بود تغییر کرد این روزها وقتی او به خانه می آید به اتاقش میرود و در را می بندد او فقط علاقه دارد با دوستش تلفنی صحبت کند.» این امری کاملاً طبیعی است حتی بچه هایی که بطور طبیعی پر حرف هستند وقتی بزرگتر می شوند کم حرف و تودار می شوند. سؤالات ساده ای مانند « مدرسه چطور بود؟ » تجاوز به زندگی خصوصی شان محسوب می شود.
این واکنش ها در واقع علایم نیاز به تنهایی و انزوا ، شروع جدایی طبیعی و مفید، از والدین است در چنین شرایطی کودکان به نصایح و حمایت شما بیشتر از قبل نیاز دارند.
اما زمان مناسب را باید انتخاب کنید.
ممکن است هر کودک زمان خاصی مستعد نزدیکی و صمیمیت و صحبت باشد مثلاً وقتی که با فرزندتان برای تمرین فوتبال می روید یا بعد از مدرسه در آشپزخانه مشغول خوردن غذای ساده ای است . یا شاید برای بسیاری از بچه ها بهترین زمان صحبت کردن زمان خواب باشد وقتی که آنها این احساس را دارند که به کودکان شبیه ترند.
بعضی اوقات والدین تصور می کنند که داشتن برنامه زمانبندی مشخص با کودکان مثلاً هنگام ناهار، یا قدم زدن در یک پارک می تواند شروع یک گفت و گو باشد و اغلب هم همین طور است اما برای والدین پرمشغله گردش تفریحی برنامه ریزی شده نمی تواند جانشین رفتارها و تأثیرات متقابل روزانه شود.
الیزابت گاتری (Elisabeth Guthrie) روانپزشک کودکان می گوید:« در این مرحله خیلی اهمیت دارد که والدین تا حد امکان اطراف کودکانشان باشند.»
● می توان شنونده خوبی بود
فرزند ۱۰ ساله شما با حالت انفجار وارد خانه می شود کاملاً‌ مشخص است که از موضوعی ناراحت و عصبانی است وقتی لباسش را در می آورد می پرسید موضوع چیست؟ اتتفاقی افتاده ؟ مشکلی پیش آمده است؟ طبق معمول به شما جواب می دهد چیزی نیست خوبم.
به جای آنکه با پرسش های بیشتر او را عصبانی کنید به او کمی فرصت دهید. بعضی کودکان برای پردازش احساساتشان نیاز به زمان دارند و ممکن نیست بتوانند با صراحت اعلام کنند که واقعاً‌ چه مشکلی پیش آمده است. بعد با سؤال مخصوص موضوع مورد نظر را مجدداً مطرح کنید برای مثال می توانید بگویید امروز بعد از ظهر به خاطر موضوعی ناراحت بودی؟ یا آیا امروز مورد ناراحت کننده ای اتفاق افتاده بود؟
● به زندگی خصوص آنها احترام بگذارید.
وقتی روبروی یک دیوار سنگی قرار دارید به طور طبیعی می خواهید هر ترک یا درز کوچکی را به حداکثر برسانید. بخصوص اگر کسی آن اطراف نباشد. به همین گونه من هم اغلب وسوسه می شوم که خاطرات روزانه دختر ۱۱ ساله ام را بخوانم. اما همیشه چیزی مرا از این کار منع می کند. چون کاملاً مطمئن هستم که تلاش زیادی می کنم تا زندگی او را خراب نکنم و به طور غریزی این احساس را دارم که تجاوز به زندگی خصوصی او کار اشتباهی است. متخصصان می گویند اگر کودکان نسبت به شما احساس بی اعتمادی داشته باشند سکوت کرده و به شما چیزی نمی گویند.
این بدان معنا است که «ای میل»‌های آنها را نخوانید و در یادداشت های روزانه شان تجسس نکنید یا به تلفن هایشان گوش ندهید. همچنین وقتی از روی اعتماد چیزی به شما می گویند آن را به دیگران نگویید.
حتی طرح چیزهای خیلی معمولی و پیش پا افتاده می تواند موجب ناراحتی های بزرگ شود.
شما می توانید برای به دست آوردن شناخت بهتر روی فرزندتان دوستان او را به خانه دعوت کنید و آنها را بشناسید. دکتر گاتری می گوید با والدین دیگر در ارتباط باشید نگرانی هایتان را مطرح کنید و ببینید رابطه آنها با فرزندانشان چگونه است.
● روشهایی برای ایجاد نزدیکی و صحبت با کودک
▪ بهترین زمان را برای صحبت با او انتخاب کنید مثلاً‌ قبل از خواب یا در اتومبیل یا هنگام قدم زدن
▪ صحبت را با چیزی که مورد علاقه اوست شروع کنید مثلاً موسیقی ، فیلم یا مد.
▪ سؤالاتی بپرسید که نتواند با بله یا خیر پاسخ بدهد.
▪ با احساس همدلی به او گوش بدهید.
▪ نظر کودک را پرسیده و آن را تأیید نمایید ، حتی اگر موافق آن نیستید.
● روشهایی که به کم حرفی و دور کردن کودک از شما منجر می شود
▪ سخنرانی یا تک گویی .
▪ عقایدشان را دست کم گرفتن و تحقیر آنها.
▪ سؤال پرسیدن وقتی می دانید تمایلی به صحبت ندارد.
▪ خواندن «ای میل» او به طور مخفیانه یا گوش کردن به صحبت هایش با دیگران .
▪ در مورد آنها قضاوت عجولانه و غیر منصفانه کردن .

مترجم :‌لادن شریعت زاده
منبع:Parenting ۲۰۰۳

منبع : بنياد انديشه اسلامي