جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


آدم ها و ضرب المثل ها


آدم ها و ضرب المثل ها
۱) آدم جایزالخطاست:
این ضرب المثل مال کسانی است که حق اشتباه کردن برای خودشان قائل باشند و بپذیرند که مجازند مقداری اشتباه کنند والا برای کسانی که خود را از این حق بی نیاز می دانند و با دست و دلبازی آن را به دیگران می بخشند معنایی ندارد.
۲) آدم ناشی سرنا را از سر گشادش می زند:
کسانی که خیلی اقتصادی هستند و در کلا س های موسیقی ما شرکت نمی کنند و حاضر نیستند شهریه ناچیز موسسه ما را بپردازند و دنبال این هستند که مفت و مجانی موسیقی یاد بگیرند باید بدانند آن قدر ناشی تشریف دارند که سرنا را از طرف گشادش می زنند. این افراد علا وه بر این که مضحکه دیگران قرار می گیرند سلا متی گلویشان هم به خطر می افتد.
۳) آدمیزاد شیرخام خورده است:
این ضرب المثل مربوط به زمانی است که هنوز خوردن شیر خشک توسط کودکان معمول نشده بود یا اصلا بشر شیر خشک را نمی شناخت والا اغلب آدم های امروزی شیر خشک خورده هستند و به جز در روستاها و برخی از خانواده های سنتی که خانم های آنها خیلی به خراب شدن زیبایی شان اهمیت نمی دهند در بقیه مناطق خانم های گرامی به منظور جلوگیری از به هم ریختن قامت رعنایشان که کلی خرج تنظیم آن نموده اند از دادن شیر به نورسیده ها اکیدا خودداری می کنند.
۴) آدم یک دفعه می میرد:
قابل توجه کسانی که برای مردن پیش از موعد داوطلب می شوند. این ها باید بدانند که مرگ یک بار شیون هم یک بار، قبل از مرگ همه فکرهایشان را کرده باشند که برگشتی در کار نیست و پشیمانی هم سودی ندارد چون جان گرفته شده پس داده نمی شود حتی به شما آدم های پشیمان.
۵) آدم نمی داند به کدام سازش برقصد:
بعضی از این گروه های نوازنده حسابی ما را گیج و سرگردان می کنند تعداد زیادی آدم سازهای مختلف را با صدای بلند به صدا درمی آورند معلوم نیست به کدام سازشان گوش بدهیم. حالا ما که هیچ لا اقل مراعات کسانی که منتظر ایستاده اند و می خواهند حرکات موزون انجام بدهند را بکنند حداقل آنها را بلا تکلیف نگذارند.
۶) آدم باید لقمه را به اندازه دهانش بردارد:
برای این که دوباره کاری نکنیم و هر بار مجبور نشویم مقداری از لقمه برداشته شده را به کاسه برنگردانیم بهتر است قبل از صرف غذا طول و عرض و ارتفاع و به طور کلی حجم دهانمان را اندازه گیری نماییم لقمه گنده تر از دهان برنداریم و بهینه سازی الگوی مصرف رعایت شود چون حجم دهانمان دائم در حال تغییر است اگر این کار را ماهی یک بار انجام دهیم کفایت می کند.
۷) آدم به کیسه اش نگاه کند:
آدم باید هنگام برداشتن کیسه اش خوب به آن نگاه کند مال خودش باشد نکند اشتباهی کیسه دیگران را بردارد آن وقت آبروریزی می شود و شاید تهمت سرقت را هم به جان بخرد.
۸) آدم پول را پیدا می کند نه پول آدم را:
صاحبنظران برای این ضرب المثل دو تفسیر دارند عده ای معتقدند که آدم باید خودش دنبال پول گم شده اش بگردد. چون پول هرگز سراغ صاحبش را نمی گیرد اصلا در کیسه یا جیب هر کسی باشد برای او چه فرقی می کند؟ عده ای دیگر اعتقاد دارند ضرب المثل به کسانی که هر چه می گردند پول به دست نمی آورند می گوید بیشتر از این به خودشان زحمت ندهند پیدا کردن پول در کار نیست. بیخود و بی جهت خودشان را علا ف نکنند اگر قرار بوده پولی گیر بیاورند تا حالا گیرشان آمده بود.
۹) آدم دست پاچه کار را دوبار انجام می دهد:
خوب به سرشان می آید! حقشان است که نه دو بار بلکه صد بار آن را انجام دهند تا آنها باشند و هیچ وقت شعری نگویند که در قافیه اش بمانند چه دلیلی دارد آدم حسابی آن قدر بلوف کند و خالی ببندد که مجبور شود دست پاچه هم به جای دیگران و هم به جای خودش کاری را انجام دهد. این را هم بگویم کسانی که معتقدند این ضرب المثل با ضرب المثلی که می گوید آدم تنبل هر کاری را دو بار می کند یکی است خیلی هم بی ربط گفته اند چون تنبل ها همان یک بارش را انجام دهند برای هفت پشت شان کافی است بار دوم پیش کش شان باشد.
۱۰) آدم برای در باز کسی نمی رود بلکه برای روی بازش می رود:
این که دیگر خیلی تابلو است و نیاز به ضرب المثل ندارد چون تا وقتی کسی خودش را پنهان کند و هیچ کس نتواند او را بشناسدهر چند در خانه اش هم باز باشد کسی مهمانش نمی شود آدم عاقل که ندیده و نشناخته سرسفره دیگران نمی نشیند.
۱۱) آدم یک بار پایش توی چاله می افتد:
اگر غلط نکنم این ضرب المثل را از روی دست کسی نوشته اند که برای اولین بار ضرب المثل «آدم عاقل دوبار از یک سوراخ گزیده نمی شود» را گفته است اما راستش را بخواهید خسارات ناشی از افتادن در چاله کجا ودرد ناشی ازمار گزیدگی کجا؟ البته شاید ضرب المثل دوم را برای این گفته اند که زهر کشنده مار اجازه نمی دهد شخصی که یک بار مار گزیده شده تا زمان مار گزیدگی دوم در قید حیات بماند.
۱۲) آدم گرسنه خواب نان سنگک می بیند:
بفرمایید حالا بعضی ها همه اش کم لطفی کنند و بگویند سنت ها بد است وباید دور ریخته شوند. خوانندگان گرامی می بینید آدم گرسنه چگونه بی خیال هرچه مدرنیته و پست مدنیته شده و همچنان ذائقه و سلیقه اش را تغییر نداده و به جای نان های صنعتی خوشمزه امروزی هنوز خواب همان نان سنگک سنتی خودمان را می بیند.
۱۳) آدم گرسنه سنگ هم می خورد:
دست اندرکاران امور که به دنبال خودکفایی و جلوگیری از خروج ارز هستند باید به هر طریق ممکن نگذارند شهروندان گرسنه بمانند چون اگر فردا، پس فردا با کمبود سنگ مواجه شدیم و معادنمان ته کشید آن وقت باید برای واردات سنگ دست به کیسه شویم وباز سراغ صندوق ذخیره ارزی برویم و آن را خالی کنیم.
۱۴) آدم مفت خور خوش سلیقه می شود:
به منظور خوش کردن سلیقه افراد و آگاهانه شدن انتخابشان چرا سراغ راه های مشکل تری مانند تبلیغات و مخارج سرسام آورش برویم و همه اش لقمه را دور سربگردانیم دم دست ترین وکم هزینه ترین راهکار این است که مفت ومجانی همه چیز را در اختیارشان قرار دهیم و نگذاریم به آنان بد بگذرد آن وقت است که در کمال خوش سلیقگی بهترین انتخابها را انجام داده و هرگز آدم های بی صلاحیت را بر نمی گزینند و زحمت ما هم کم می شود.
۱۵) آدم خوش معامله شریک مال مردم است:
برای رسیدن به نان و نوا این همه حرص و جوش خوردن و این در و آن در زدن که لا زم نیست به صرفه ترین و آسانترین راه برای این که آدم شریک مال مردم شود و پس از فوتشان ارث زیادی هم به او برسد و بقیه عمر را آسوده خاطر زندگی کند این است که که خوش معامله باشد و حسابش را به موقع پرداخت کند و از بد حسابی بپرهیزد.
۱۶) آدم را تشنه سر چشمه می برد و بر می گرداند:
لا بد طرف دیگر خیلی سنگدل و بی رحم است و شاید هم آب چشمه خشکیده است یا قابل نوشیدن نیست و شاید هم از ترس حیوانات درنده یا حمله دشمنان و راهزنان فرصت برداشتن آب نداشته اند والا چه دلیلی دارد آدم عطشان و در حال مرگ را لب چشمه ببرند و بیآن که آبی بنوشد با همان تشنگی او را بر گردانند.
۱۷) آدم گدا واین همه ادا:
اگر کسی می خواهد مورد ترحم قرار گیرد ودیگران به او کمک نمایند برای صرفه جویی در وقت شهروندان نباید نقش بازی کند واز خودش اداو اطوار دربیاورد باید راست و پوست کنده و بی رودر بایستی از دیگران کمک بخواهد. چون رهگذران نه وقتش را دارند و نه حوصله اش را که به التماس های آزاردهنده گدایان گوش دهند.
۱۸) آدم گرسنه ایمان ندارد:
ما را ببین که چقدر خوش خیال بودیم و فکر می کردیم این نوع آدم ها هر چه نداشته باشند حداقل این یکی را دارند. البته اگر غلط نکنم شاید منظور ضرب المثل افراد سابقا سیر باشد که تازگی ها به جرگه گرسنگان جامعه پیوسته اند و طاقت گرسنگی را ندارند والا گرسنگان با سابقه در این امور پیشکسوت شده اند هرگز طاقتشان طاق نمی شود.
۱۹) آدم تا کوچکی نکند بزرگ نمی شود:
این هم از آن حرفهاست که آدم را انگشت به دهن می کند. آخر کدام آدم عاقلی باور می کند که انسان ابتدا صدساله متولد می شود و بعد هم یواش یواش به شش ماهگی و سپس به شکم مادر بر می گردد. همه موجودات اول کوچکند و به تدریج رشد کرده و بزرگ می شوند این که دیگر ضرب المثل لا زم ندارد.
۲۰) آدم تنبل عقل چهار وزیر را دارد:
پس چه که دارد؟! مگر از زیر کار در رفتن به این سادگی هاست باید طرف خیلی هم حاضر جواب باشد تا بتواند تنبل بماند این کار کردن است که برایش عقل یک بچه هم کفایت می کند. اتفاقا صاحب اولیه ضرب المثل حداقلش را گفته چون در این زمانه انفجار اطلا عات برای قانع کردن آدم ها عقل چهار وزیر هم خیلی کم به نظر می رسد. اگر پیش خودتان فکر کرده اید حالا که این طور است چرا وزارتخانه هایمان را به آدم های تنبل نسپاریم سخت در اشتباهید چون تنبل ها خیلی زرنگ تر از این حرف ها هستند و هرگز به جایی نمی روند که آخر و عاقبتش بعد از چند ماه یا استیضاح باشد یا برکناری.
۲۱) آدم چرا روزه شک دار بگیرد:
درستش هم همین است وقتی روزه قابل اطمینان وجود دارد چرا باید آدم سراغ روزه شک دار برود البته به شرط آن که آدم های روزه خوار از این ضرب المثل سو» استفاده نکنند و وسط روز وقتی که گرسنگی و تشنگی امانشان را برید بلا فاصله نگویند: ای وای یادم نبود باور کنید روزه ام شک دار است. بعد هم به همین بهانه واهی روزه شان را نوش جان کنند.
۲۲) آدم به آدم می رسد اما کوه به کوه نمی رسد:
البته خودمانیم اصلش این نبوده و ما سروته اش کرده ایم در زمانه ای که هیچ کس گوشش بدهکار قانون کپی رایت نیست و راه رفتن روی خشت خشک نشده دیگران و دست بردن در آثار بزرگان مثل آب خوردن است اگر ما یک ضرب المثل را سر وته کنیم آسمان که به زمین نمیآید.
۲۳) آدم سر به هوا کور است:
این ضرب المثل یک کم لطفی در حق کسانی است که در آسمان به دنبال گمشده شان می گردند لا بد در زمین آن را پیدا نکرده اند که این کار را می کنند. وقتی دائم نگاهشان به آسمان است پس کور نیستند و جای نگرانی نیست.
۲۴) آدم بیسواد کور است:
این جور که این ضرب المثل ها می گویند کور و نابینا کلی با هم تفاوت دارند و کورها کسان دیگری غیر از نابینایان هستند با این حساب آن هایی که هنگام راه رفتن جلوی پای خود را نگاه می کنند و کسانی که می توانند بخوانند و بنویسند حتی اگر نابینا باشند کور به حساب نمیآیند بلکه روشن دل هستند.
۲۵) آدم باامید و آبادی با آب:
صاحب این ضرب المثل شکر خورده چون حالا شاید آبادی با آب زنده باشد اما انسان بدون امید را چه عرض کنم همین ننه بزرگ ما امید ندارد اما آرزو دارد تا حالا صد و ده سال تمام عمر کرده و هر شب تا صدقه زیر سرش نگذارد خوابش نمی برد.
۲۶) آدم با حساب و کتاب همه چیز دارد:
این دیگر چه فرمایشی است کرده اند؟ پس تکلیف کسانی که دنبال آهن پاره می گردند و طلا پیدا می کنند چه می شود؟ لا بد آن آدم هایی که سواد خواندن و نوشتن ندارند و از آب کره می گیرند حساب و کتاب بلدند اگر این جور باشد پس باید پول ریاضی دانان از پارو بالا برود در حالی که خیلی هایشان آهی در بساط ندارند که با ناله سودا کنند
۲۷) آدم عاقل خشتش آیینه است:
خوش به حال این جور آدم ها که هر وقت بخواهند به سر و وضعشان برسند فقط کافی است نیم نگاهی در پاره خشت خامی بیندازند همه چیز دستشان میآید و زحمت آینه این ور و آن ور بردن را ندارند.
۲۸) آدم پرمدعا در باد می خوابد:
چه تشبیه بی ربطی! لا بد این ضرب المثل مال زمانی است که هنوز از وزش باد خبری نبوده و هیچ کس حرکتش را با جهت وزش باد تنظیم نمی کرده است والا باید این را می دانستند که باد هر وقت دلش بخواهد دکوراسیون همه را به هم می ریزد و کسی هم جلودارش نیست مگر با این سرو صدایی که راه می اندازد اجازه می دهد کسی خوابش ببرد.
۲۹) آدم دمدمی مزاج و هوای بهاری:
هوای بهاری آن قدرها هم که ما فکر می کنیم متغیر نیست خیلی وقت ها رام کردن آدم های فوق الذکر کار هر کسی نیست و اصلا کوتاه بیا نیستند.
۳۰) آدم باید نگاه به سرمایه اش کند نه به همسایه اش:
خوبیت ندارد انسان همه اش به دیگران مشکوک باشد و در و همسایه را متهم کند که می خواهند مالش را ببرند. به جای این کارها چهار چشمی مواظب مال و داراییش باشد خیلی بهتر است.
نویسنده : حیدر ملکی نژاد
منبع : روزنامه مردم سالاری


همچنین مشاهده کنید