باورش چندان سخت نیست

در حالی که چند هفته از انتشار گزارش نهادهای اطلاعاتی امریکا می گذرد اما هنوز امواج بازخوردهای انتشار این گزارش از حرکت نایستاده اند. به رغم کنار گذاشتن این جنبه از بازخوردها که براساس آنها حمله نظامی امریکا به ایران کاملاً منتفی شده محسوب می شود، این گزارش هنوز جنبه های پنهانی را در خود دارد. برای مثال یکی از جنبه های پنهان این گزارش می تواند این باشد که منابع اطلاعاتی موجود در این گزارش از مدت ها پیش توسط مقامات عالی رتبه اطلاعاتی امریکا مشخص شده بودند و اطلاعات آنها دریافت شده بود اما این مقامات اجازه انتشار آن را نداشتند
. اگر اینگونه است و مقامات اطلاعاتی دولت بوش این اطلاعات را از پیش در اختیار داشتند چرا پرزیدنت بوش در تاریخ ۱۷ اکتبر این جمله را بر زبان آورد که؛ من گفته ام اگر می خواهید از وقوع جنگ جهانی سوم جلوگیری کنید، لازم است جلوی دستیابی ایران از دانشی که در ساخت سلاح هسته یی استفاده می کند، گرفته شود.محض اطلاع به یاد داشته باشید که روش معمول کاری در شورای امنیت ملی امریکا این است که گروهی که وظیفه تهیه گزارش های اطلاعاتی را برعهده دارد خلاصه یی از اطلاعات به دست آمده را در فواصل زمانی معین و به طور مستمر در طول مدت زمان تهیه و تنظیم گزارش نهایی به اطلاع مقامات کاخ سفید می رساند. بنابراین هیچ شکی وجود ندارد که کاخ سفید از ماه ها پیش از انتشار نسخه نهایی این گزارش کاملاً از نتایج و فحوای آن مطلع بوده است. در حقیقت بنا به گزارشی که روزنامه واشنگتن پست مدت کوتاهی پس از انتشار گزارش اطلاعاتی امریکا منتشر کرد، کاخ سفید در ماه جولای پیش از انتشار این گزارش اعلام کرده بود مدارکی به دست آورده که نشان می دهد ایران در سال ۲۰۰۳ برنامه هسته یی نظامی اش را کنار گذاشته اما برخی مقامات کاخ سفید صحت این مدارک را به چالش کشیدند. براساس گزارش روزنامه واشنگتن پست، برخی از مشاوران ارشد جرج بوش معتقد بودند شنودهای آنها از مقامات نظامی ایران که به عنوان مدرکی برای ثابت کردن فعالیت های صلح آمیز هسته یی ایران مطرح می شد، بخشی از نیرنگ ایرانی ها در فریب ماموران جاسوسی امریکایی بوده است. بنابراین نمی توان به این مدارک به عنوان مدارک متقن استناد کرد.
اینگونه بود که این مشاوران مدارک اطلاعاتی مذکور را زیر سوال بردند. بنابراین با توجه به اینکه سایه جنگ عراق بر ایران نیز افتاده بود، کاخ سفید مستقیماً در این مورد دخالت کرده و نیروهای اطلاعاتی و تحلیلگرانش را مجبور کرد بار دیگر به تحلیل داده های اطلاعاتی خود بپردازند. البته ماهیت یافته های نهادهای اطلاعاتی امریکا بخشی از اطلاعاتی بود که به طور روزانه به جرج بوش داده می شد؛ اطلاعاتی معمول و فاقد عمومیتی که گزارش های سازمان سیا دارد. این اطلاعات درست همانند اطلاعاتی بود که اداره تحقیقات و جاسوسی وزارت امور خارجه و دیگر آژانس های اطلاعاتی امریکا تهیه می کردند. اما از این اطلاعات در جهتی استفاده می شد که در آن همواره از ایران به عنوان کشوری یاد می شد که در تلاش برای دستیابی به سلاح هسته یی است. حتی ممکن است اطلاعات موجود در گزارش نهادهای اطلاعاتی امریکا خیلی پیشتر از انتشار آن در اختیار دیگر بازیگران صحنه مذاکره با ایران که ادعا می کردند ایران در تلاش برای دستیابی به بمب اتمی است، نیز قرار داشته است.
بازیگرانی نظیر سرویس های جاسوسی کشورهای خارجی و کشورهای فرانسه، انگلیس و آلمان نیز در میان آنها هستند. بنابراین سوال اساسی در این خصوص این است که کاخ سفید درباره فعالیت های ایران دقیقاً چه می دانست و تا چه اندازه می دانست؟ مسلم است که نهادهای جاسوسی دیگر کشورها نیز به اطلاعاتی که امریکا در اختیار داشت، دسترسی داشتند چرا که اگر امریکا این اطلاعات را از متحدانش مخفی می کرد، تصویر امریکا به عنوان متحدی استراتژیک پیش چشم متحدان اروپایی اش خراب می شد اما سوال قابل طرح این است که با توجه به رسوایی اطلاعاتی که در مورد جنگ عراق رخ داد، سرویس های خارجی جاسوسی بر مبنای چه اصلی در آینده به امریکا اعتماد خواهند کرد؟ سخنان «استفن هادلی» مشاور امنیت ملی امریکا را به خاطر بیاورید که گفت در سال ۲۰۰۵ نهادهای اطلاعاتی امریکا مدارکی در دست داشتند مبنی بر اینکه ایران فعالیت های هسته یی پنهانی داشته است. آنها بر همین موضع خود بودند تا اینکه طی ماه های گذشته شواهدی به دست آمده که باعث شد این نهادها گزارش جدید خود را بر اساس آن شواهد تنظیم کنند. در عین حال اسرائیلی ها از این مساله که امریکا از موضع خود در خصوص حمله نظامی کوتاه آمده است، ناخشنودند.
ایهود اولمرت نخست وزیر اسرائیل البته صراحتاً عنوان کرده است که سیاست خود را در قبال ایران بر این اساس تنظیم خواهد کرد که ایران تا سال ۲۰۰۹ یا ۲۰۱۰ به توانایی هسته یی نظامی دست خواهد یافت. همزمان با کاهش یافتن تهدید ایران پس از انتشار گزارش نهادهای اطلاعاتی، اسرائیل مهم ترین منبع مالی خود را که کمک های نظامی و مالی امریکا برای مقابله با ایران بود، از دست می دهد. اگر چه می توان تصور کرد که این مساله تاثیری بر روابط مالی امریکا و اسرائیل نداشته باشد، اما منطق فروش بسته ۶۰ میلیارد دلاری سلاح و تجهیزات نظامی به کشورهای حاشیه خلیج فارس و کمک های نظامی به اسرائیل و مصر را زیر سوال می برد. نهایتاً برای آن دسته از محافظه کارانی که معتقدند معنای گزارش نهادهای اطلاعاتی امریکا این بود که ایران فعالیت های تسلیحاتی اش را متوقف کرده اما کنار نگذاشته است،توجه به این مساله ضروری است که چگونگی تغییرات و تحولات است که خواسته ها و تمایلات ایران را شکل می دهد. گزارش نهادهای اطلاعاتی امریکا می گوید ایران از سال ۲۰۰۳ برنامه تسلیحات هسته یی اش را کنار گذاشته است. بنابراین ایران به خوبی دریافته است که رفتن به سوی سلاح های کشتارجمعی چه عواقبی دارد. همچنین با توجه به این مسائل آیا خیلی دشوار است باور اینکه ایران ممکن است برنامه تسلیحات هسته یی اش را متوقف کرده باشد؟

دیوید آیزنبرگ
مشاور مرکز اطلاعات دفاعی امریکا
ترجمه؛ آرمین منتظری
منبع؛ Counterpunch

منبع : روزنامه اعتماد