پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا


عجایب هفتگانه قشم


عجایب هفتگانه قشم
وقتی وارد جزیره قشم می شوی دو حس متفاوت به تو دست می دهد اول مات و مبهوت می مانی از عجایب و ویژگیهای طبیعی منحصر به فرد آن و دیگر غبطه می خوری که چرا تاکنون آن را کشف نکرده ای. تصور این که در منطقه اکوتوریستی به نام جنگل حرا اما بالا آمدن آب دریا، درختان در آب فرو می روند و از دیده ها پنهان می شوند. اما با پایین آمدن آب دریا دشت وسیعی از درختان جنگل حرا در برابر دیدگان آشکار می شود و تو را به وجد می آورند.
عجایب هفتگانه قشم بسیاری را از سراسر جهان به عنوان گردشگر به خود جذب می کند. جنگل حرا، جزایر مرجانی، کوه گنبدی نمک، دره ستاره ها، بریدگی به شکل صلیب(+)، ساحل لاک پشتهای عظیم جثه و بام قشم تحسین هر بیینده ای را به دنبال دارد.
قشم حتی اگر هیچ جاذبه دیگری نمی داشت، فقط سواحل بکر و آبهای زلال آن کفایت می کرد تا همچنان پایگاه توریسم باشد.
جزیره قشم با مساحت ۱۵۰۰ کیلومتر مربع از ۲۲ کشور دنیا بزرگتر است و به لحاظ استراتژیک در دهانه تنگه هرمز -در کنار جزایر هنگام، هرمز و لارک- قرار دارد. نزدیکترین فاصله آن با سرزمین مادر –ایران- ۸/۱ کیلومتر در حد فاصل بندر لافت و روستای پهل (بندر خمیبر) و دورترین فاصله آن ۲۲ کیلومتر از بندرعباس است.
آب و هوای جزیره قشم نسبتا گرم و مرطوب است و در آن به ندرت باران می بارد. در چهار ماه از سال- تابستان- گرم و نیمه استوایی همراه با وزش باد، شرجی و در ۹ ماه دیگر -مخصوصا زمستان- بهاری و مطبوع با رطوبت نسبی ۷۴ درصد است. میانگین دمای روزانه در سال ۲۷ درجه و حداکثر ۳۲ درجه گزارش شده است.
پوشش گیاهی قشم را گیاهانی از قبیل درختان کنار (سدر)، کرت، کهور، سمر، گز، سلم، کرما، هیوی و آرو تشکیل می دهد. افزون بر این از جنگلهای زیبا و منحصر به فرد حرا (مانکرو) نیز باید به عنوان یکی از جاذبه های توریستی این جزیره نام برد. درخت حرا که گونه ای رو به انقراض از نباتات جهان است، جنگلی زیبا و دیدنی به وسعت ۲۰۰ کیلومتر مربع را در آب ساحلی شمال غربی جزیره قشم تشکیل می دهد و در عین حال یکی از غنی ترین زیستگاههای پرندگان مختلف و گونه های با ارزش و گاه کمیاب جهان است و در حال حاضر یک منطقه حفاظت شده بین المللی است. علاوه بر گیاهان نام برده شده، گیاهان دارویی مثل سرمه، پنیرک، ترشک، پارهنگ، المیوس، تخم شربتی، شکرشک، آویشن، کانس، خرک و زیره سیاه را می توان نام برد.
موقعیت جغرافیایی جزیره قشم و وجود زیستگاههای متنوع نظیر محیط تالابی جنگلهای حرا، پهنه های گلی، سواحل شنی، خورهای پرپیچ وخم، برکه های فصلی و مناطق آبی کم عمق، تپه ماهورهای متنوع، مناطق بیابانی، مزارع و باغهای کشاورزی و چمنزارهای فصلی سبب شده این جزیره از تنوع و تراکم گونه های مختلف پرنده غنی باشد.
در جزیره قشم ۱۹ گونه پرنده بومی و ۷۶ گونه مهاجر کنارآبزی و خشکزی دیده می شود و سه گونه گیلانشاه خالدار، خروس کولی دشتی و پلیکان خاکستری که از پرندگان ثبت شده در کتاب قرمز IUCN است، به عنوان مهاجر زمستانی جزیره شناسایی شده اند. انواع لاک پشتهای دریایی از دیگر جانوران سواحل قشم هستند. در جزیره قشم عقاب، روباه و جبیر نیز زندگی می کنند.
● دیدنیهای جزیره قشم
- غارهای خربس: که به فاصله ۱۰ کیلومتر از شهر قشم قرار دارد و از غارهای دریایی است که بر اثر گرداب و تخلیه ماسه ها از حفره سنگها پدید آمده است. عمر غار بسیار زیاد است. اما در دوره های پیش از اسلام با افزودن بر وسعت غار بر بخشهای تالار و دهلیزهای انشعابی به احتمال زیاد از آن برای پناهگاه کودکان، زنان و سالخوردگان به هنگام یورش دشمن استفاده می شده است.
- بام قشم: دشتی هموار در ارتفاعات به وسعت تقریبی ۲۰ کیلومتر مربع بین دو روستای سلخ (درسواحل جنوبی) و طبل (در سواحل شمالی ) واقع و بخش وسیعی از آن نیز پوشیده از درختان تنومند است و همواره نسیمی خنک از جانب دریا به این دشت می وزد. دره مجاور بام قشم نیز با صدها ستون و اشکال پدید آمده از عوامل فرسایش حیرت انگیز می نماید.
- چاهکوه: چاهکو دره ای با احجام و تندیسهای بی نظیر و پوشیده از صدها حفره و کاسه و طاقچه بر تنه عمودی آن با جویهای سنگی و چاههای آب از یورش باد، بارش بارانهای تند و تابش آفتاب داغ پدید آمده است. این دره در ۱۰۰ کیلومتری شهر قشم و در مجاورت روستای چاهوی غربی قرار دارد.
- دره ستاره ها: یکی از خارق العاده ترین نقاط این جزیره است که با تندیسها و بریدگیهای عجیب و شگفت آور خود هر بیینده ای را متحیر می سازد.
- قلعه های تاریخی: در مجموعه بندر لافت، قلعه نادری با ویژگی قلعه های ایرانی، در جوار چاههای تلا (طلا) از دژهای مستحکم دفاعی جزیره قشم بوده است. از دیگر قلعه های تاریخی جزیره قشم قلعه پرتغالیها -در کناره ساحل دریایی شهر قشم- است.
- شاه شهید: از باغ متبرکه که به تصمیم سازمان منطقه آزاد قشم بازسازی شده و صحن و فضای آن گسترش یافته است. زیارتگاه شاه شهید در جوار غارهای خربس قرار دارد. مردم بومی جزیره درباره شاه شهید داستانهای دل انگیزی نقل می کنند.
- درخت انجیر معابد: از رستنی های شگفت انگیز مناطق حاره، مخصوصا جزایر خلیج فارس درخت همیشه سبز لور -معروف به انجیر معابد- است که تاجی بسیار بزرگ با ریشه های هوایی متعدد دارد و میوه رسیده نارنجی رنگ آن مطبوع و خوراکی است. یکی از زیباترین آنها در روستای "تم سنتی" منطقه توربان هست.
- چاههای تلا (طلا): در بندر تاریخی لافت و در جوار قلعه نادری حلقه های چاه آب فراوانی به چشم می خورد که مردم سخت کوش این منطقه با زحمت زیاد در دل سنگهای شیستی کفه انتهای مجوطه حفر کرده اند. می گویند تعداد این چاهها به تعداد ایام سال کبیسه،۳۶۶ حلقه بوده و در هر روز از سال دهانه یکی از آنها را باز و از آن استفاده می کرده اند.
- مسجدها: در قشم از سال اول هجری قمری مسجدهایی مانده است که قدیمی ترین آن مسجد شیخ برخ در روستاهای کوشه است که یک بار بر اثر زلزله ویران شد. اما در اواخر قرن سوم آن را بازسازی کرده اند. در جوار این مسجد، زیارت شیخ برخ، گنبد ویژه هشت گوش قرار دارد. سنگ گورهای بسیار کهن از سده اول هجری در گورستان مجاور شیخ برخ به چشم می خورد. از دیگر مسجدهای قشم می توان مسجد قباد، مسجد رمچاه و مسجد لافت را نام برد.
- کوه های قشم: بی شک در دروان قبل از تاریخ، آنچه امروزه جزیره قشم خوانده می شود در زیر آبهای خلیج فارس قرار داشته است. اما بر اثر تحولات در منطقه چین خورده در رشته کوه زاگرس و بخشهای برآمده زیر دریا به صورت جزیره درآمده اند. از این جهت قشم کوههای کم ارتفاع فراوان دارد. سطح این کوههای مرجانی، اسفنجی و دو کفه اینها پوشانده اندکه خود موجب حفاظت خاکهای نرم شیست و مارن زیر سطح مرجانی شده است. با وجود این بادها، بارانها و توفانهای باران زا که تقریبا موازی با زوایه کمی از زمین می وزند باعث فرسایش تنه کوهها و فروریختن پوششهای مرجانی شده اند. در اثر این فعل و انفعالهای طبیعی، نمادها و تندیس های زیبایی در سراسر جزیره پدید آمده اند که جزیره قشم و جزایر اطراف آن را از دیگر جزایر خلیج فارس ممتاز و به راستی استثنایی ساخته اند.
- کوه نمک: بخشی از کوههای جزیره قشم به دلیل انباشتگی آب دریا در گسلهای عمیق و ضمن رسوب نمک، تبدیل به کوهها و غارهای نمکی شده اند. کوه نمک در جنوب غرب جزیره با دیگر معادن نمک و غارهای نمکی جزیره از یک جنس هستند. بلورهای نمک و جریان آب نمک آلود منظره دلپذیری به غارهای نمکی جزیره قشم بخشیده اند.
- معادن: ذخایر معدنی غنی و گوناگونی در جزیره قشم هست که عمده ترین آنها عبارتند از: گاز و نفت و شن و ماسه و نمک آبی و سرب و گوگرد و نمک. منابع گاز و نفت عمدتا در سلخ و گورزین واقع شده اند.
منبع : ماهنامه سفر


همچنین مشاهده کنید