پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

فناوری اطلاعات در مدیریت جهانی


فناوری اطلاعات در مدیریت جهانی
این کارگاه مفهوم دیپلماسی الکترونیکی و اعمال آنرا هنگامیکه به مدیریت جهانی مرتبط می شوید با جستجوی استفاده امروزی از فناوریهای جدید اطلاعاتی به منظور افزایش بهره وری در سازمانهای بین المللی و تسهیل دیپلماسی مورد بررسی قرار می دهد .
طی دهه ۱۹۹۰ ، بسیاری از مؤسسات فرایند تجاری و فناوری اطلاعاتی مورد کاربرد خود را به منظور هم سطح نمودن سازمانهای مبتنی بر سلسه مراتب از طریق تقسیم یکسان اطلاعات در کل سازمان و ضعف لایه های میانه مدیریتی مورد بازسازی قرار دادند . به علاوه دولتها شروع به اجرای تکنیکهای بخش خصوصی در بازسازی فرایند تجاری نمودند .
بدلیل توسعه شبکه جهانی (اینترنت) و جستجوگرهای صفحات گرافیکی در اواسط دهه ۱۹۹۰ ، اینترنت به حوزه تجارت الکترونیکی تبدیل شد . شهروندانی که هر چه بیشتر انجام فعالیتهای خود از طریق اینترنت مانوس می شوند دولتها را جهت افزایش خدمات اینترنتی و عملی کردن دولت الکترونیکی تحت فشار قرار می دهند. در حال حاضر فشارهای مشابهی وزرای خارجه را وادار به اجرای دیپلماسی الکترونیکی ، جایگزینی سیستمهای قدیمی تلگراف WWLL با ای میل و اتخاذ ابزار تجارت مجهز به شبکه برای ادارات داخلی، خدمات مقدماتی و اساسی نموده است.
در صورتیکه سازمانهای بین المللی بر آن باشند که به عنوان جایگاه مؤثری در دیپلماسی عصر اطلاعات و مکانیسمهای کارآمد در جهت فعالیتهای چند جانبه باقی بماند ، ناچارند با اطلاعات در حال تغییر و محیط ارتباطات همگام شوند.
موضع تاثیر فناوری اطلاعات بر مدیریت در سطوح ملی و بین المللی نسبتاً جدید است . در بخش عمومی ابتدائاً مفهوم فناوریهای جدید شناخته می شود و قبل از آنکه توسعه تحقیقی سیستمها بتواند عملی شود بایستی تامین سرمایه صورت گیرد و این خود نیازمند آن است که بسیاری غیر از سازمان مورد نظر نسبت به نیاز مورد نظر متقاعد گردند .
هنگامیکه تصمیمی برای پیشبرد هدف اتخاذ شده است ،‌مشاوران باید تعیینی شوند ، طرحها ارائه گردد ، مورد بحث واقع شود ،‌تجدید نظر به عمل آید و دوباره مورد بحث قرار گیرد و در این ضمن هنگامیکه با مؤسسات سیاسی و غیر تجاری سرو کار داریم اولویتها و شرکت کنندگان کلیدی در نقشهای تصمیم گیری ممکن است تغییر یافته باشند . نتیجه اساسی این است توسعه در فناوری اطلاعات ممکن است برای رسیدن به نتیجه نیازمند دوره های طولانی تری نسبت به آنچه که انتظار وقوع آن در مؤسسات خصوصی می رود باشد .
بنابراین بحث درباره تاثیر فناوری اطلاعات بر «مدیریت جهانی» (به عنوان مثال در حوزه های ملی و بین المللی و در این میان حوزه خصوصی) باید مورد تعمق بسیار قرار گیرد . از اینرو در رابطه با هرگونه اظهار نظر مبنی بر اینکه الف منجر به ب خواهد شد و یا اینکه ب نتیجه منطقی الف خواهد بود ،‌باید محتاط باشیم.
این گزارش چیزی بیش از نسخه ای از بحثهای انجام شده در ۲۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ در مرکز تغییر و مدیریت جهانی را شامل می شود. آنچه پیش روی شماست به شکل موضوعی تنظیم یافته است تا سؤالات و پاسخهای احتمالی ارائه شده توسط بسیاری از شرکت کنندگان ، اساتید و فارغ التحصیلان فعالی را که در این کارگاه شرکت کردند ، منعکس نماید . بنابراین هر جا که موضوعی در بیش از یک جلسه مورد بحث قرار گرفته است بحثها به شکلی در کنار هم قرار گرفته اند که ارزش کلی گزارش را افزایش دهد .
● ‌سیستمهای اطلاعاتی و اصطلاحات اداری
سازمانهای بین المللی فناوری اطلاعات را به منظور ساده کردن سیستم اداری و خودکار نمودن فرایند تجاری خود مورد استفاده مؤثر قرار داده اند . سازمان ملل متحد یک سیستم یکپارچه مدیریت اطلاعات ( IMIS ) را از طریق نرم افزاری که صرفاً برای سازمان ملل متحد جهت یکپارچه سازی فرایندهای تجاری آن در کل سازمان نوشته شده است ،‌توسعه داد .
با نک جهانی و یونیسف پکیجهای نرم افزاری اقتصادی استانداری را تکمیل نموده اند . آیا محاسبات اداری در محیط یک سازمان بین المللی به شکل قابل ملاحظه ای از محاسبات اداری در درون کشورهای عضو بخصوص بخش هایی با وظایف مشابه نظیر وزارتخانه های خارجه متفاوت است ؟
فرایندهای بخش عمومی و اجرای آن تا چه اندازه از بخش خصوصی متفاوتند ؟
آیا پکیجهای اقتصادی طراحی شده برای بخش خصوصی با نیازهای سازمانهای بین المللی قابل تطابق است ؟
فناوری اطلاعات برای حمایت از اجرای عملیات در حوزه مورد نظر چگونه مورد استفاده قرار گرفته است ؟ بزرگترین چالشهای اجرای سیستمهای یکپارچه مدیریتی در بخش عمومی بین المللی کدامند ؟
فشارهای شدیدی از سوی کشورهای عضو جهت کارایی بیشتر در راستای اطلاعات اداری بر سازمان ملل متحد و دیگر سازمانهای بین المللی وارد شده است .
فناوری اطلاعات در عملی کردن چنین اصلاحاتی چه نقشی می تواند ایفا کند ؟
هنگامیکه کشورهای عضو برای فعالیتهای چند جانبه در کمکهای انسانی و حفظ صلح از سازمانهای بین المللی استفاده می کنند ، آیا استفاده از فناوریهای اطلاعات می تواند این فعالیتها را عملی تر نماید ؟‌
● استراتژی توسعه الکترونیکی بانک جهانی
گروه فناوری اطلاعات باید زیر ساختها و ابزارهای لازم را در جهت فرایند تصمیم گیری کاراتر و بهتر فراهم نماید. در واقع ،‌این به معنای یکپارچه کردن و جهانی نمودن سیستمهای اطلاعاتی در سرتاسر گشتره بانک می باشد. این اهداف در فرایند عملی شدن کلی باید قادر باشند دفاتر ماهواره ای را با ابزاری تجهیز کنند که اطلاعات عملی و نظرات متخصصان را در ضرب العجلهای فوق العاده آنی قابل دسترسی نمایند ، به علاوه به دیگر کشورهای متقاضی اجازه مشارکت در اطلاعات را بدهد .
بخش اساسی از تلاش برای معرفی یک سیستم مؤثر اطلاعاتی در بانک جهانی بنای زیر ساختهای ضروری برای حمایت از آن بوده است . بخش دیگری از تلاش نیز عبارت بود از ایجاد سمت CIO (افسر متصدی مافوق اطلاعاتی) به منظور نظارت بر اجرای سیستم . این پروژه جهت حمایت از ماموریت بانک جهانی آغاز شد .
به منظور رسیدگی به عدم تمرکز ،‌بی نظمی و عدم کارآیی سیستم قبلی اطلاعاتی ، گروه فناوری اطلاعات می بایست بهترین روشهای اجرایی را برای هدف توسعه الکترونیکی تعیین کند . اولین قدم عبارت بود از نصب افسر متصدی مافوق اطلاعاتی درگروه فناوری اطلاعات . برنامه مدرنیزه کردن و نوسازی اخیز قویاً مورد حمایت رئیس بانک جهانی آقای جیمز ولف قرار گرفته است .
پشتیبانی در سطوح عالی هدفی اولیه برای موفقیت این تغییر رویه به شمار می آید . توافق در این است که فناوری آسانترین بخش آغاز مزدن و مدیریت برنامه وسیعی مانند تغییر رویه سیستم اطلاعات جهانی است .
آموزش و مهارتها نیز چالش شگرفی را در اجرای فناوریهای جدید نه فقط برای اعضاء بلکه برای کارکنان اداری بر می انگیزد . با رسیدن به موضوع تعیین کمیت اثرات برنامه بر هدف بانک جهانی در حذف فقر سؤال چگونگی تحلیل اینکه برنامه به چه شکل نتیجه می بخشد ،‌مطرح شد .
عاملی اساسی مد نظر بانک جهانی در اجرای سیستم اطمینان از این موضوع بود که مدیریت تغییر (تغییر فرهنگ ) که مدیریت علمی و سیستم اقتصادی را به موقع اجرا می گذارد ، وجود خواهد داشت . بنابراین آموزش کلید ایجاد این موضوع بود . یکی از اهداف پروژه عبارت از برقراری استاندارد سازی فعالیت جهانی مدیریت تجاری می شد . با سیستم متمرکز اطلاعاتی جهت جمع آوری اطلاعات مشترک ، بانک جهانی قادر است شاهد انجام پروژه ها از طریق انتقال سریع و کارآمد منابع ،‌کارشناسی و آموزش و احاطه مؤثر اطلاعات برای عملی شدن بیشتر میان کشورهای عضو ، کشورهای کمک کننده و کارکنان جهانی باشد .
برخی جنبه های مثبت جانبی این تغییر رویه عبارتند از اینکه در عدم تمرکز دفاتر بانک جهانی ،‌مدیران کشورها در حقیقت در دفاتر کاملاً مجهز و متصل به شبکه مستقر هستند که به آنها اجازه می دهد از لحاظ جغرافیایی نزدیکتر باشند و بدین ترتیب روابط توسعه بیشتری می یابند ، در حالیکه در حالت عادی اگر مدیران در ادارات مرکزی واشنگتنی مستقر بودند ، این نتیجه بدیت نمی آمد .
توسعه سیستم ERP موجب ایجاد برخی تغییرات اساسی برای متقاضیان می شود . این امر بانک جهانی را قادر می سازد تا خود را در عمل به عنوان بانکی علمی معرفی نماید . از سویی بانک جهانی را قادر می سازد «گروههای موضوعی » با کارشناسی متفاوت را مستقیماً به متقاضیان متصل نماید .
بخشی از تلاش برای بهبود و مرو سیستم و استخدام یک مشاور مدیریت خارجی بود که تشخیص دهد سازمان بر حسب اجرای سیستم (SAP) خود در چه جایی قرار دارد . ERP بانک جهانی و نیز دیگر ERP ها گرفتار افزایش بیش از حد بودجه شدند .
یکی از بزرگترین چالشهای استفاده از نرم افزار استاندارد بهبود کارآیی و اثر بخشی از طریق تغییر ساختارهای اساسی بود . چالش دیگر نرم افزار مورد استفاده چگونگی شامل شدن جنبه های فراوان منحصر بفرد و مقررات HIP می باشد . وضعیت مشابهی در مورد حوزه مدیریت دارایی ها صدق کرده است .
در مقابل ، تجربه سازمان ملل متحد در سال ۱۹۸۸ این بود که به نظر نمی رسید هیچ سیستمی نیازهای آنها را برآورده می کند . بنابراین ، آنها تصمیم گیری گرفتند که سیستم اقتصادی خود را ایجاد نمایند . در حال حاضر ، سازمان ملل متحد در جستجوی آن است به سمت تجهیز به شبکه پیش ببرد . نمونه های سازمان ملل متحد و بانک جهانی نشان می دهد که سازمانهای مختلف به راههای مختلف رفته اند . با اینحال ، سرانجام کلیه اصلاخات اداری باید ماموریت سازمان را حمایت نماید .
بانک جهانی بیشتر دریافت که گزارش کلیه سیستم ERP است . بنابراین تلاشها بر چالشهای اطلاعاتی متمرکز شدند . در توسعه سیستم ،‌مسیر کلی ساختنی دروازه های برای کادر اداری بود . این مشارکت در اطلاعات از طریق تاسیسات مجزایی که بانک جهانی متصل شده و دروازه توسعه جهانی نامیده می شود مورد حمایت قرار می گیرد . این گروه کشورهای عضو ، کشورهای کمک کننده ، متخصصان فناوری اطلاعات و دیگر منابع را شامل شده و اطلاع از چگونگی توسعه را ارائه می دهد . این گروه به عنوان جایگاهی جهت تبادل اطلاعات انجام وظیفه می نماید .
به منظور ارائه مشکلات قرار دادن اطلاعات در اختیار کارمندان با توجه به حوزه های ویژه تخصصی آنها ،‌ صفحه ها یا ورودیهای شخصی (مانند My Yahoo) ایجاد شده اند .
ملاحظه کنید (Http : // www.developmentgateway.org/) این ابداعات باتک جهانی را قادر می سازد که انبوه اطلاعات تهیه شده توسط شاخه های جهانی خود را بر اساس حوزه های ویژه مربوطه به هر بخش تقسیم نماید . این ورودیهای مشخص میان فهرستی از عناوین توسط کاربر انتخاب شده و از اینرو تضمین می کند که آنچه را که آنها احساس می کنند مهمترین نیازهای اطلاعاتی آنهاست دریافت کنند .
به طور کلی ،‌بانک جهانی مایل است که همکاری گسترده تری را با شرکای خارجی تشویق نماید . بانک جهانی از طریق شبکه داخلی (اینترنت) دارای روابط متقابلی است و از طریق توسعه یک شبکه خارجی که در آن اعتماد و روابط متقابل شرکاء سازمانهای غیر دولتی حاصل می شود ،‌فعالیت نماید .
آیا با روشی که بانک جهانی به عنوان یک سازمان فعالیت می کند تغییرات مهمی حاصل شده است ؟ آیا فرایندهای بیشتری به انجام رسیده است ،‌آیا توسعه سیستمهای جدید فناوری اطلاعات و نوسازی سازمان به معنای تغییر روش خود سازمان و نه ضرورتاً سیستم مورد استفاده را شامل شده است ؟‌در گذشته ، بانک جهانی بسیار «متمرکز بر ادارات مرکزی» بود، بدین معنا که کلیه تصمیمات می بایست از ادارات مرکزی واقع در واشنگتن صادر شود، اما برقراری روابط جهانی ، دفاتر کشوری نیز در حال حاضر دسترسی مشابهی همانند ادارات مرکزی به اطلاعات دارند .
معمولاً مناطقی وجود دارند که بانک جهانی باید در آنها فرایندهای تجاری خود را بهبود ببخشد . اما کارایی های رشد یافته قابل توجهی در وظایف حساس ماموریت بانک مانند صدور اجاره ، بازپس گیری و فرایندهای سریعتر پرداخت دارایی ها ایجاد شده است . بزرگترین ارزش تغییر است ، دسترسی به اطلاعات هر جا و در هر زمان است .
پرسش مطرح شده این بود که آیا دفاتر کشوری استقلال بیشتری از قبل بدست آورده اند و آیا چنین هدفی (بر حسب توانایی های ناشی از عدم تمرکز) مورد نظر بوده است ؟ آیا منجر به تغییری سنجیده و عادلانه در روابط میان دفاتر کشوری و دولتهای محلی شده است ؟‌
این سیستم دستیابی بیشتری به اطلاعات را در اختیار دفاتر کشوری قرار داده است ، هدف از اجرای این سیستمها کاراتر کردن بانک جهانی در زمینه مورد نظر است مدیران کشوری قدرت بیشتری برای تصمیم گیری بدست آورده اند بطور کلی ،‌دستیابی به اطلاعات به سنجش های بانک جهانی اجازه می دهد که از لحاظ جغرافیای گسترده و متحرک باشند اما مبادله شدید اطلاعات ممکن شده توسط سیستم های جدید احتمالاً تاثیری غیر متمرکز کننده بر سازمانهای بین المللی دارد و در نتیجه ، متخصصان داخلی ممکن است اختیاراتی در زمینه موضوعات حوزه تجربه ی خود بدست آورند متخصصان کشورهای عضو از این مکانیسم رفع مشکل متصل جهانی از طریق مشارکت تجارب خود با متخصصان دیگر بخش های جهان سود می برند همکاری متخصصان توسعه ی فرهنگ مشارکت اطلاعات را ایجاد می کند و پایه ای برای جامعه بین المللی متخصصان بنا می نهد.
همکاری متخصصان داخلی کشورهای مختلف در مواجهه با مشکلات مشابه ممکن است منجر به محلی کردن پروژه های ویژه شود و به متخصصان در محیط پیرامون خود اجازه می دهد در تصمیم گیری کلی در تمام مؤسسه اثر بگذارد و این در حالی است که چنین وضعیتی در گذشته ممکن نبوده است . مجموعه ای از روشهای عملی ظاهر می گردد که تجارب خود را در اینترنت منتشر می کنند . روش دیگری مشخص کننده این پدیده به ظهور رساندن « فرهنگ مشارکت» است در ضمن دیدگاه بانک جهانی این است که بانک علمی برای توسعه باشد به همین منظور لازمه ی ضروری آن است که مردم را سازمان داده و ایجاد انگیزه نماید .
اجرای سیستم های جدید توسط بانک جهانی به عنوان زوابط مؤثر کمک دهنده – دریافت کننده ملاحظه می شود که در آن سیستم در تدارک افشاندن بذر توانایی و محاسبه ی چگونگی صرف پول عمل می کند شفاف سازی بیشتر مبادلات دارایی ها مشروعیت سازمان را در انجام ماموریت آن تقویت می کند .
توسعه سیستم های اطلاعاتی ممکن است راهی برای افزایش کارآیی در استفاده از دارایی ها باشد و محکم کردن قیدهای میان بالا و پایین سلسله مراتب ممکن است شفافیت میان سازمان را تحریک کند . استاندارد سازی سیستمهای اطلاعاتی پیوستگی متقابل در سازمان را موجب می شود که به نوبه ی خود مسئولیت میان اجزاء را افزایش می دهد. نیاز به مشارکت در اطلاعات درجه ی استاندارد بودن سیستم های اطلاعاتی را معین می کند با در نظر گرفتن توسعه فناوری اطلاعات در سالهای اخیر فرایندی عمومی به سمت استاندارد شدن قابل مشاهده است.
پرسش مطرح شده این بود که چرا بر حسب فناوری اطلاعات استاندارد سازی بیشتری در بخش عمومی صورت نگرفت . اشاره شد که با «انفجار اینترنتی» امکان داشت که جبران سرمایه در بخش عمومی منجر به استاندارد سازی بیشتری شود. احتمالاً بازیگرانی از بخش خصوصی وجود دارند که هر لحظه منتظر استاندارد سازی بیشتر بخش عمومی هستند به گونه ای که تجارت خود را از طریق برآوردن نیاز بخش عمومی مدایر سازد.
استاندارد سازی ممکن است در جریان باشد اما باید تمایلات عمومی را در نظر گرفت که به نوبه ی خود منجر به انعطاف بیشتر می شود. قطعاً باید ترکیبی وجود داشته باشد که حداقل روشنی زا استاندارد سازی در آن در دست باشد اما در رابطه با استفاده منحصر بفرد و روشهای عملی احتمالاً کمتر شاهد چنین وضعیتی هستیم. در مقابل روش رمزی متعارف فوایدی بر حسب اثرات شبکه در استفاده از پکیج های نرم افزاری وجود دارد. روشهای عملی استاندارد بسیاری وجود دارند که اگر مؤسسات تجاری از آن برخوردار باشند می توانند به آسانی استاندارد شوند.
موانع یکپارچه سازی فناوری اطلاعات در بانک جهانی موانع ویژه ای برای یکپارچه سازی کامل سیستم های اطلاعاتی وجود دارد. آشکارترین موردی است که استفاده از فناوریهای جدید اطلاعاتی در تمام کشورها فراگیر نیست. این موضوع مبتنی بر انتخاب ما نیست که برخی از اعضاء نیازهای مبرم تری نسبت به ایجاد زیر ساختهای ضروری برای برقراری این سیستم جدید ارتباطی دارد . به علاوه با در نظر گرفتن عدم موازنه ی شایع در منابع زیر ساختی در برخی کشورهای عضو «ظرفیت جذب» کشورها نباید بیش از حد برآورد زده شود به عبارت دیگر لازم است که سیستمی برای «تغییر مدیریت» به منظور کم کردن اثرات شدید و گاه به گاه در توانایی ها، ‌زمان سپری شده در انتقال منابع و سلسله مراتب در دست باشد .
بانک جهانی همچنین آموخته است که ظرفیت جذب متقاضیان را بیش از حد برآورد نکند هرگاه که شما با یک اجرای اساسی روبرو هستید باید توقع شوک هایی از متقاضیان خود را داشته باشید . انتظار یک مقاومت ابتدایی و تردید را پیش از پذیرش کامل توسط متقاضیان را فراموش نکنید. آنهایی که با کار کردن با این روند واسطه مانوس نیستند نسبت به نوسازی کانالهای سنتی کار عکس العملی منفی نشان می دهند . معرفی فناوری اطلاعاتی مدرن می تواند موجب یک «شوک فرهنگی» و بی اعتقادی به کار سیستم شود.
هدف از دست یابی و در جهت استفاده قرار دادن جدیدترین و ابداعی ترین مبادلات فناوریهای اطلاعاتی برای بسیاری نهادها در سیستم جهانی واضح است اما به رقم تلاشهای فراوان برای درگیر کردن حداقل مؤسسات تقسیم دیجیتالی همچنان قدرتمند باقی می ماند. با این حال احتمال دارد تغییر در محیط بین المللی به سبب مشکلاتی نظیر امنیت اینترنت ،‌اعتماد بیجا به فناوری، ممانعت از کشورهای در حال توسعه، پیامدهای نامطلوب اصلاحات ساختاری مشکلات ذخیره سازی اطلاعات کند شود .
این موضوع در ارتباط با منافع کشورها برای نگهداری یکتا سیستم داخلی اقتصادی خود را نشان می دهد . اگر جهان در وضعیت بی نظمی در حال رقابت است آنگاه استاندارد سازی تا چه اندازه در منافع ملی جای می گیرد . آیا حفظ سیستم اختصاصی مشخصی جزو منافع ملی به شمار نمی آید در مواجهه با مشکلات جهانی مانند تروریسم بازیگران باید مکانیسم های مشارکت اطلاعاتی خود را بهبود بخشیده جهت به حداکثر رساندن منافع همکاری نماید . اعضاء ممکن است برای توسعه اجتماعی همکاری و مشارکت اطلاعاتی داشته باشد . اما نه ضرورتاً برای توسعه ایی که بتواند یک موضوع رقابتی بالا قلمداد شود . در مورد دیگر مؤسسات مانند وزارت خارجه ی آمریکا ماهیت رقابتی مشارکت در اطلاعات روشنتر می شود.
سؤالاتی در مورد مالکیت اطلاعات و سیستم های اختصاصی دولت برای اطلاعات نیز مطرح شد که منجر به بحث درباره ی روشهای عملی و واقعی همکاریهای الکترونیکی در سطح بین دولتی گردید بدون شک در بین کشورهای دوست ، جمع آوری – مشارکت الکترونیکی اطلاعات وجود دارد با این وجود جریان عادی اطلاعات تدارکات و مذاکرات به صورت الکترونیکی انجام نمی شود بخشی از آن به علت موضوع « فرهنگ – تجارت » می باشد که گاهی در مقابل توانایی های تکنولوژی قرار می گیرد.
کاربرد ،‌استاندارد سازی و عملکرد همگی چرخه های بین تجارب و فناوری در ارتباطات بین دولتها و مدیریت اطلاعات را تامین می کند . اگر چه استاندارد سازی به عنوان یک هدف واحد برای سیستم های اطلاعاتی بین کشورهای عضو و کشورهای کمک کننده و نیز دفاتر بانک جهانی قرار می گیرد . فناوری به عنوان یک لبه ی رقابتی برای تنها شرکتهای خصوصی بلکه خود کشورها نیز واقع می شود .
نویسنده : محمود رضا رادبوی
محمدرضا گرامی
http://ictworld.blogsky.com


همچنین مشاهده کنید