مدل های مختلف تجارت الکترونیک

● تاریخچه تجارت الکترونیک :
تجارت الکترونیکی یک مفهوم جدید نیست و استفاده از فناوری های الکترونیکی در انجام امور بازرگانی و تجاری به سالهای قبل باز می گردد . خرید با استفاده از کارت های اعتباری در فروشگاه های وEDI از نمونه های مهم کاربرد الکترونیک د رتجارت به شمار می شود . امکان استفاده از بستر اینترنت برای انجام تجارت الکترونیکی ، امتیازات ویژه ای را برای این گونه امور به ارمغان آورده است . یکی از مهم ترین این امتیازات کاهش هزینه هاست که با رشد اینترنت کمتر نیز می شود . ترکیب تجارت و الکترونیک در واقع از سال ۱۹۷۰ آغاز شد در آن زمان شرکت های بزرگی دست به تشکیل شبکه های کامپیوتری زدند تا اطلاعات تجاری را بین خود و تولید کنندگان دیگر مبادله کنند . این روش تبادل الکترونیکی داده ها یا (EDI) نامیده شد .
EDI روشی است برای تبادل اطلاعات تجاری متداول ، با قالبی مشخص ، از یک کامپیوتر دیگر ، EDI نیز همچون تکنولوژی های دیگر در ابتدا چندان مورد توجه قرار نگرفت ، شرکت ها استفاده از آن را پیچیده می یافتند و نمی دانستند که چگونه آن را با سیستم فعلی خودشان ترکیب کنند . البته این رویه به سرعت تغییر کرد و تعداد شرکت هایی که از EDI استفاده کردند به سرعت افزایش یافت .
تجارت الکترونیک روش دیگری برای تبادل الکترونیکی و انجام تراکنش های تجاری است که یک پل الکترونیکی بین مراکز تجاری ایجاد می شود د رحالی که تجارت الکترونیکی با حجم کمتری از اطلاعات که لزوما در قالب یکسانی نبوده و بین مردم عادی رد و بدل می شوند سر وکار دارد .
EDI به هدف تبادل اطلاعات حجیم تجاری در قالب مشخص و استاندارد بین مراکز تجاری ایجاد شد . در ۲۶ اکتبر ۱۹۹۳، بیل کلینتون رئیس جمهور وقت آمریکا ، با امضای یک دستورالعمل دولت فدرال را موظف کرد که در کمترین زمان ممکن ، تجارت الکترونیکی را برای خرید وفروش کالاها در سطح آمریکا به شکل عملی در آورد . طبق این دستورالعمل چهار مرحله برای راه اندازی تجارت الکترونیکی تعیین شده :
تا قبل از مارس ۱۹۹۴ باید ساختار ومعماری یک تجارت الکترونیکی که قابل استفاده در سطح ایالت متحده ، باشد ، تعیین شده و وظایف بخش هاو سازمان های مختلف برای انجام یک امر تعیین شود .
تا قبل از سپتامبر ۱۹۹۴ یک تجارت الکترونیکی اولیه که دولت فدرال و تولید کنندگان خصوصی را قادر به تبادل اطلاعات مربوط به خریدها و قیمت محصولات می کند به طور عملی در سطح کشور پیاده شود .
تا قبل از جولای ۱۹۹۵ یک سیستم کامل تجارت الکترونیکی در سطح کشور پیاده شدکه قابلیت های سیستم را با پشتیبانی تبادل پول الکترونیکی و استفده از بانک های اطلاعات گسترش دهد .
تا قبل از ژانویه ۱۹۹۷ یک سیستم کامل تجارت الکترونیکی با تمام قابلیت های ممکن در سطح کشور پیاده شود . تجارت الکترونیک در ابتدای پیدایش خود چیزی بیش از یک اطلاع رسانی ساده تجاری نبود . هر کس می توانست محصولات خود را با استفاده از صفحات WEB بر روی اینترنت تبلیغ کند . آمار گرفته شده از ۵۰۰ شرکت نشان داد که حدود ۳۴ درصد از آن ها در سال ۱۹۹۵ و حدود ۸۰ درصد در سال ۱۹۹۶ از این روش برای تبلیغ محصولات خود استفاده کرده اند . پیشرفت تجارت الکترونیکی به شرکت ها این امکان را داد که تراکنش های تجاری خود را نیز به شکل الکترونیک به انجام برسانند طبق آمار از بین ۵۰۰ شرکت فوق الذکر فقط ۵ درصد تا سال ۱۹۹۶ از این امتیاز تجارت الکترونیکی بهره می گرفتند . مهمترین عامل بازدارنده شرکت ها از روی آوردن به استفاده از این قابلیت ها مساله امنیت بر روی اینترنت بود در آن زمان هنوز هیچ استاندارد برای برقراری امنیت تراکنش های مالی و تجاری بر روی اینترنت پذیرفته نشده بود .
ارتباط بین تکنولوژی و تجارت به سال های خیلی دور باز می گردد . در واقع رونق تجارت از یک پیشرفت تکنیکی آغاز شد . حدود ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد ، فنیقیان تکنیک ساخت کشتی را به کار بردند تا نخستین گروهی باشند که از دریای مدیترانه گذشته و به سرزمین های دور ، دست می یابند . با این پیشرفت برای اولین بار در تاریخ جهان مرزهای جغرافیایی برای انجام تجارت گسسته و تجارت با مردمی از اقوام دیگر آغاز شد . «تجارت الکترونیک» مفهوم جدیدی نیست ولی در سال های اخیر رشد فزاینده و غیر قابل پیش بینی داشته که عامل اصلی آن «اینترنت » است . اینترنت یا ابر بزرگراه اطلاعاتی ، شبکه ارتباطی بین صدها میلیون کامپیوتر در سراسر جهان است که سابقه ای بسیار کم دارد . اولین بار پس از جنگ جهانی دوم ، وزارت دفاع آمریکا بر این فکر شد که اگر جنگ هسته ای در آینده اتفاق بیفتد ، اولین مراکز مورد تهاجم ، مراکز مخابراتی و ارتباطی خواهد بود . بنابراین دانشمندان سیستمی را پایه ریزی کردند که پایگاههای نظامی و مراکز مهم را از طریق یک شبکه ارتباطی به هم متصل کرد تا اگر یکی از این خطوط ارتباطی در هنگام جنگ آنها قطع شد سیستم به صورت شبکه به هم متصل بوده و از راه دیگر این ارتباط میسر شود . در حقیقت هیچ نقطه ای مراکز ارتباطی نبوده و انهدام تمام ارتباطات نیز غیر ممکن شود . با این طرز تفکر اولین بار در سال ۱۹۶۹ میلادی ۴ کامپیوتر و درسال ۱۹۸۳میلادی ۵۶۲ کامپوتر به هم متصل شد . بدیهی است یکی از عوامل مهمی که در پیشبرد هر طرح و ایده و اختراعی کمک می کند اقتصاد و شیوه بهینه مالی است و معمولا پول نزد دو گروه از هر جامعه ای است :
۱) نظامیان ، جهت تحقیقات در زمینه های مختلف .
۲) تجار و شرکت های تولید کننده .
سیستم شبکه اینترنت برای هر یک از گروههای فوق الذکر جذاب بود . گروه نظامیان به دلیل حل مشکل ارتباطات در زمان جنگ هسته ای و گروه تجار به دلیل پیدا کردن بازار بسیار و جذاب مشتری با هزینه بسیار کم .
نتیجه آن شد که هر دو گروه به پیشبرد این پروژه کمک کردند به گونه ای که از حالت انحصاری درآمده و به صورت یک پروژه فراگیر برای تمام افراد روی زمین خدمات خود را ارائه دهد هم اکنون حدود ۸۰۰ میلیون نفر از اینترنت استفاده می کنند و حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از آنها ماهیانه به این جمع افزوده می شود . همان طور که اشاره شد یکی از گروههایی که به پیشرفت اینترنت کمک کرد گروه تجار بود که مفهومی را به نام تجارت الکترونیک به وجود آورد . در سال های اخیر این حقیقت برای تمام شرکت ها مسلم شده که تجارت الکترونیکی ، منافع ملی بسیاری را برای آنها به همراه خواهد داشت ، درایران نیز شاهد شکل گیری وب سایت های مختلف که برای همین منظور طراحی شده است ، هستیم . از مهمترین مواردی که این تکنولوژی در اختیار ما قرار می دهد ، می توان به امکان خصوصی سازی سرویس ها ، انجام سرویس دهی به مشتریان در بهترین حالت ممکن و هم چنین وجود یک سیستم منسجم مدیریتی اشاره کرد .
● تجارت الکترونیکی چیست؟
در یک تعریف ساده ، تجارت الکترونیکی را می توان انجام هرگونه امور تجاری و بازرگانی به صورت online و از طریق شبکه جهانی اینترنت بیان کرد . این تکنیک در سال های اخیر در بستر inntement رشد فزاینده ای داشته است . این امر می تواند شامل خرید و فروش عمده یا خرده کالاهایی فیزیکی و غیر فیزیکی (نظیر اتومبیل و یا نرم افزارهای کامپیوتری) ، ارائه سرویسهای مختلف به مشتریان (نظیر مشاوره های پزشکی یا حقوقی) و دیگر موارد تجاری (هم چون تبادل کالا به کالاو راه اندازی مناقضات و مزایدات) باشند .
هدف از به کار گیری تجارت الکترونیکی ، گسترش روش های قدیمی تجارت نیست ، بلکه ارائه روش جدید در انجام امور بازرگانی محسوب می شود . به واسطه این روش جدید جوانان قادرند که محصولات و خدمات خود را به شکل تمام وقت به تمام خریداران در سراسر جهان مستقل از مرزهای جغرافیایی وملیت ها عرضه کنند . بسیاری از مردم ،تجارت الکترونیکی را منحصر به خرید و فروش از طریق شبکه اینترنت می دانند ، در حالی که این امر فقط بخش کوچکی از تجارت الکترونیک را تشکیل می دهد و این مفهوم اکنون گستره وسیعی از جنبه های مختلف تجاری و اقتصادی را دربرگرفته است . به سادگی می توان هر گونه تراکنش مالی ، تجاری بین موسسات و افراد مختلف را در حیطه تجارت الکترونیک گنجاند . بر مبنای تعریفی که کنسرسیوم صنعت Commercenet از تجارت الکترونیکی ارایه می دهد این نوع تجارت عبارت است از استفاده از کامپیوتر های یک یا چند شبکه برای ایجاد وانتقال اطلاعات تجارت که بیشتر با خرید وفروش اطلاعات ، کالا و خدمات از طریق اینترنت مرتبط است . رسالت تجارت الکترونیکی فقط ارتباط نیست بلکه پی ریزی و تقویت روابط تجاری است . تجارت الکترونیکی در حال تغییر روش های تجارت خرید و حتی تغییر نحوه تفکر ماست . پس تعریف جامع تر از تجارت الکترونیک عبارت ا ست از : تبادل اطلاعات تجاری و فروش اطلاعات خدمات وکالا با استفاده از شبکه جهانی اینترنت .
از دید فروشندگان و صاحبان فروشگاههای الکترونیکی ، موارد زیر به عنوان امتیازات تجارت الکترونیکی محسوب می شوند :
▪ هزینه راه اندازی فروشگاه الکترونیکی بسیار کمتر از فروشگاه فیزیکی است .
▪ تبلیغ محصولات به راحتی در سطح جهان میسر است .
▪ مشتریان منحصر به یک منطقه یا کشور خاص نبوده و محیط فروشگاه یا مرزهای جغرافیایی محدود نخواهد بود .
▪ رقابت برای جذب مشتری سبب ارتقاءکیفیت محصولات و خدمات خواهد شد .
▪ مدیریت فروشگاه و تعیین راهکارهای آتی ساخت یافته می شود .
▪ فروشگاه ها قادر خواهند بود مشتریان خود را بر اساس سلیقه ، علاقه ، انتخاب های ایشان شناسایی کرده و آنها را در انتخاب کالای مورد نظر خود راهنمایی کنند .
▪ اضافه کردن سرویس های جدید نظیر پشتیبانی خدمات جوابگویی به سئوالات مشتریان و غیره می تواند به سهولت انجام پذیرد .
▪ رقابت و بازار یابی می تواند با ایجاد یک بازار مناسب و حضور جذاب در شبکه جهانی اینترنت انجام گیرد .
▪ ارتباط با مشتریان ، تولید کنندگان و دیگر افراد درگیر، می تواند با استفاده از صفحات وب ، نامه های الکترونیکی و EDI تسهیل شود .
▪ سفارشات می توانند به صورت الکترونیکی ارسال و دریافت شوند .
▪ تعداد مشتریان و خریداران به سرعت قابل افزایش است .
▪ نرخ سود در مقابل هزینه های مصرفی افزایش خواهد یافت .
▪ ارتباط با تولید کنندگان کالاها ، با حذف واسطه ها بهینه می شود .
● روش های ایجاد یک تجارت الکترونیک از نوع B۲C :
اجزای اصلی یک تجارت الکترونیکی از نوع B۲C تشکیل شده از یک فروشگاه الکترونیکی که به شکل صفحات متعدد WEB ساخته شده و توسط مرورگرهای مشتریان مورد استفاده قرار می گیرد ، و یک سرویس دهنده WEB که تمام مسائل مدیریتی فروشگاه و هر آنچه که از دید مشتریان به دور است به واسطه آن انجام خواهد گرفت . به غیر از این دو جزء اصلی بسیاری از فروشگاه های الکترونیکی ، نیازمند یک بانک اطلاعاتی نیز هستند تا مشخصات کالاها ، مشتریان و اطلاعات دیگر را در آن ذخیره کنند .همچنین اجزای فرعی دیگری نیز ممکن است بنا به ویژگی های فروشگاه مورد نیاز باشند از جمله این اجزا می توان از ابزار پردازش پرداخت های مشتریان و همچنین ابزارهایی برای ارسال محصولات و خدمات از طریق اینترنت نام برد .
▪ تجارت Consumer ti Consumer – c۲c :
انجام مزایده و مناقصه کالاها از طریق اینترنت ، در این گروه از تجارت الکترونیکی می گنجد نمونه ای از این نوع تجارت الکترونیکی که در حال حاضر به سرعت در حال رشد است را می توان در سایت ebay مشاهده کرد .
▪ تجارت Business to Administration :
این نوع تجارت شامل تمام تراکنشهای تجاری ، مالی بین شرکت ها و سازمان های دولتی است . تامین نیازهای دولت توسط شرکت ها و پرداخت عوارض و مالیات ها از جمله مواردی است که می توان در این گروه گنجاند . این نوع تجارت الکترونیک در حال حاضر دوران کودکی خود را می گذارند ولی در آینده ای نزدیک و بعد از آن که دولت ها به ارتقاء ارتباطات خود به واسطه تجارت الکترونیکی توجه نشان دهند به سرعت رشد خواهد کرد .
▪ تجارت Consumer to Administration – C۲A :
این گروه هنوز پدیدار نشده است ولی به دنبال رشد انواع B۲C وB۲A دولت ها احتمالا تراکنش های الکترونیکی را به حیطه هایی همچون جمع آوری کمک های مردمی ، پرداخت مالیات بر درآمد و هرگونه امور تجاری دیگری که بین دولت و مردم انجام می شود گسترش خواهند داد .
▪ B۲A – Business to government:
این نوع تجارت رد وبدل کردن اطلاعات تجاری بین تاجر تولید کننده و دولت است .
تاجر تولید کننده ، تصویر و توضیحات کالا را قرار می دهد وامکان تماس مستقیم با خود را با ارائه تلفن ، فکس ، پست الکترونیک و... ایجاد می کند . بعدا دولت به عنوان مصرف کننده برای واحدهای تحت پوشش خود کالا را خریداری می نماید .
خرید و فروش در این سیستم به صورت عمده و ارسال ودریافت پول از طریق سیستم سنتی (عموما بانک ها) می باشد ، همچنین حمل وتحویل کالا به روش سنتی (عموما از طریق کشتی ، کانتینر و یا هواپیما) می باشد .
مشخصه های عمده این نوع تجارت عبارتند از :
حذف واسطه ها و دلال ها بین تولید کننده و دولت .
امکان جستجو و تحقیق بسیار سریع برای دولت جهت دستیابی به کالای با کیفیت و بهای مناسب .
امکان ارتباط مستقیم بین تولید کننده جهت دریافت نظرات دولت نسبت به کالای ارائه شده .
▪ Government to Business – C۲B:
این نوع تجارت ردوبدل کردن اطلاعات تجاری بین دولت به عنوان تولید کننده کالاو تاجر به عنوان خریدار کالا است . دولت به عنوان تولید کننده کالا مشخصات و تصاویر کالا را در سایت خود قرار داده و تاجر به عنوان خریدار کالا عمل می کند ولی بدیهی است خود مصرف کننده نیست و وی در نظر دارد این کالا را به تنهایی و یا به همراه کالاهای دیگر به مشتری مصرف کننده و به صورت تک فروشی بفروشد .
حذف واسطه و دلال های بین دولت و تاجر
امکان ارتباط مستقیم بین دولت و تاجر جهت دریافت نظرات تاجر نسبت به کالای ارائه شده .
▪ Government to client – c۲c:
این نوع تجارت دریافت بهای خدمات و کالای تولید شده توسط دولت از مصرف کننده است . دولت به عنوان مصرف کننده یک سری خدمات و کالاهای انحصاری به مصرف کننده امکان پرداخت بهای آن را به صورت مستقیم (online) می دهد .
دریافت پول از طریق یک واسطه به نام سیستم بانکی تجاری (merchant account) انجام می شود . ارائه خدمات و کالاها به طریق سنتی انجام می شود .
مشخصه بارز این نوع تجارت عبارتست از :
پرداخت مبلغ مورد نیاز به سهولت و از پشت کامپیوتر شخصی خود با داشتن کارت قابل شناسایی سیستم بانکی تجاری و صرفه جویی در وقت و انرژی مثل پرداخت قبوض آب ، برق ، تلفن ، گاز ، مالیات و ...
● تجارت الکترونبکی به صورت فروش روی یک خط :
تجارت الکترونیکی به طور دقیق انجام کارهای تجاری به صورت خط یا خرید و فروش محصولات و خدمات از طریق ویترین های وب است . کالاهایی که به این شکل خرید و فروش می شوند کالاهای فیزیکی مانند اتومبیل و یا خدمات تنظیم برنامه مسافرت ، مشاور پزشکی روی خط و یا آموزش از را ه دور است نوع دیگر کالا که به شکلی روزافزون به روی شبکه اینترنت خرید و فروش می شود کالای رقمی است . اخبار ، صورت تصویر ، پایگاه داده ، نرم افزار و تمام محصولات مبتنی بر دانش مثال هایی از کالای رقمی است . بدین ترتیب تجارت الکترونیک همانند فروش کاتالوگ یا فروش خانگی از طریق تلویزیون به نظر می رسد .
● منظور از تجارت الکترونیک چیست ؟
اصطلاح «تجارت الکترونیکی» به تمام جنبه های پردازش های تجاری که از طریق شبکه اینترنت و فن آوری های وب جهان گستر صورت می گیرد ، اطلاق می گردد که ساده ترین شکل آن خرید الکترونیکی است .
● انواع تجارت الکترونیک :
▪ تجارت Bussiness to Business – BB :
این نوع تجارت رد و بدل اطلاعات تجاری بین دو تاجر یا دو شرکت می باشد .
تاجر اول که خود تولیدکننده است و در سایت خود تصویر و توضیحات کالا را قرار داده و امکان برقراری تماس مستقیم خود را با ارائه تلفن ، فاکس ، پست الکترونیک و ... ایجاد می کند .
تاجر دوم که خریدار است ولی خود مصرف کننده نیست و درنظر دارد این کالا را به تنهایی یا به همراه کالاهای دیگر به مشتری مصرف کننده و به صورت عمده بفروشد .
خرید و فروش در این سیستم به صورت عمده می باشد .
ارسال و دریافت پول از طریق سیستم سنتی (عموما بانک ها و از طریق گشایش اعتبار) است .
حمل وتحویل کالا به روش سنتی (عموما از طریق کشتی ، کانتینر و یا هواپیما ) است .
مشخصه های عمده این نوع تجارت ۳ مطلب است :
۱) حذف واسطه
۲) دلال های بین تولید کننده
۳) خریدار اصلی .
امکان جستجو و تحقیق بسیار سریع برای خریدار جهت دستیابی به کالای با کیفیت و بهای مناسب .
امکان دریافت اطلاعات و نظرات خریدار جهت تولید کننده پس از فروش کالا به این ترتیب می تواند کیفیت کالای خود را مطابق ایده های خریدار تغییر دهد .
مثال این نوع تجارت در تجارت سنتی ایران مثل فروش کالای کارخانه های تولید لوازم خانگی به فروشگاه ها می باشد همچنین نمونه ای دیگر از این نوع تجارت ، عملکرد شرکتی است که از این شبکه برای انجام سفارش به تولید کنندگان دریافت پیش فاکتورو فاکتور خرید و همچنین پرداخت هزینه های استفاده از EDI انجام می شود ولی در واقع از پنج یا شش سال پیش به شکل امروزی خود درآمده است . شرکت Cisco یکی از اولین شرکت های بزرگی بود که در جولای ۱۹۹۶ سایت تجارت الکترونیکی خود را راه اندازی کرد بعد از آن که تلاش جدی بقیه شرکتها برای چنین امری آغاز شد .
یک ماه بعد Microsoft نرم افزار تجاری خود را که امکان انجام فروش از طریق اینترنت را می داد به بازار عرضه کرد اکنون زمان آن بود که مسائل مالی و بانکی نیز مطرح شود .
سپس IMB یک سیستم شبکه اقتصادی راه اندازی کرد و شروع به بازاریابی برای استراتژی های تجارت الکترونیکی خود کرد . شرکت نیز با همکاری شرکت First Data Crop و برای رقابت با IBM سیستم MSFDC را به بازار عرضه کرد .
تجارت الکترونیک به سرعت در حال رشد بود .
▪ تجارت Business to Consumer :
بیشترین سهم در انجام تجارت الکترونیکی از نوع BC را خرده فروشی تشکیل می دهد . تجارت بین فروشنده و خریدار که در حال حاضر جزو متداول ترین تراکنش ها در حیطه تجارت الکترونیکی بر روی اینترنت است و یک نوع B۲C محسوب می شود این نوع تجارت به معنای ارتباط مستقیم مصرف کننده تنهایی با تاجر یا تولید کننده و پرداخت بهای کالا از طریق اینترنت می باشد .
تاجر یا تولید کننده در سایت تصویر وتوضیحات وبهای کالا را قرار داده و امکان خرید آن را به صورت مستقیم (online) را بری مصرف کننده ایجاد می کند . خرید و فروش در این سیستم به صورت تک فروشی می باشد .
ارسال و دریافت پول از طریق یک واسطه بنام سیستم بانکی تجاری انجام می شود از سوی دیگر حمل کالا از طریق پست یا توسط خود شرکت انجام می گیرد .
مشخصه های عمده این نوع تجارت ۳ مطلب زیر است :
۱) حذف واسطه بین تولید کننده ومصرف کننده .
۲) پرداخت مبلغ مورد نیازبه سهولت و از پشت کامپیوتر شخصی خود با داشتن کارت قابل شناسایی سیستم بانکی (merchant account) و صرفه جویی در وقت و هزینه .
۳) امکان ارتباط مستقیم مصرف کننده با تولید کننده درجهت دریافت نظرات مصرف کننده نسبت به کالاهای ارائه شده . مبالغ دراین نوع تجارت برا ی هر تراکنش پائین بوده و به عنوان تک فروشی باید باشد زیرا :
الف) مشتری جهت خرید مستقیم (online) برای پرداخت مبالغ بالا به این روش ، ریسک نمی کند .
ب) سیستم بانکی تجاری بابت ارائه این سرویس بین ۲ تا ۱۰ درصد از هر معامله کم کرده و به تولید کننده بازپرداخت می کند.
این نوع تجارت با گسترش WEB به سرعت افزایش کرد و اکنون به راحتی می توان انواع واقسام از شیرینی گرفته تا اتومبیل و نرم افزارهای کامپیوتری را از روی اینترنت خریداری کرد .
B۲C از حدود ۵ سال پیش با راه اندازی سایت هایی چون Amazon وCDNOW آغاز شد. اغراق نیست اگر پیشگام درامر B۲C «راجف بزوس» بدانیم که در سال ۱۹۹۴ شرکت Omazon را بنا نهاد . وی که یک تاجرکم تجربه در امر خرده فروشی بود سایت خود را فقط به هدف فروش کتاب از طریق اینترنت را ه اندازی کرد . این ایده ساده مقدمه ای بود برای تحول جهانی .
● مزایای تجارت الکترونیک از نوع BC :
تجارت الکترونیکی یک فناوری برای تغییر است شرکت هایی که از آن به هدف ارتقاء سیستم فعلی خود استفاده می کنند از مزایای آن به طور کامل بهره نخواهند برد . بیشترین امتیازات تجارت الکترونیکی نصیب سازمانهایی خواهد شد که می خواهند روش و ساختار تجارت خود را تغییرداده و آن را با تجارت الکترونیکی همگون سازند . از دید خریداران فروشگاه های الکترونیکی ، مهمترین امتیازاتی که می توان به تجارت الکترونیکی منسوب کرد عبارتند از :
کاتولوگ و مشخصات کالاها به سهولت قابل دسترسی و مشاهده بوده و مشتری همچنین قادر است بر اساس ویژگیها متعدد (همچون نام ، نوع ، رنگ ، وزن ، قیمت ...) کالای مورد نظر خود را جستجو کند . توضیح کالاها می تواند به همراه تصاویر متعدد بوده و در عین حال می توان شامل تصاویر ۳ بعدی نیز باشد که مشتری از زوایای گوناگون کالای مورد نظر را مشاهده می کند .
کالاها وخدمات می تواند توسط بقیه خریداران نظر دهی شوند و مشتری قادر است از نظرات بقیه خریداران درمورد کالای مورد نظر خود مطلع شوند .
خرید از فروشگاه می تواند به صورت ۲۴ ساعته و در تمام روزهای هفته انجام گیرد .
بعضی از محصولات (همچون نرم افزار، کتابهای الکترونیکی ، موسیقی ، فیلم و...) در همان زمان خرید قابل دریافت از سایت فروشگاه هستند .
کالاها معمولا از فروشگاههای فیزیکی ارزانترخواهند بود(به علت کم بودن هزینه های سربار فروشگاه و زیاد بودن تعداد خریداران ) .
فشار و استرس از یک فروشگاه فیزیکی ، به هنگام خرید از یک فروشگاه الکترونیکی وجود نخواهد داشت .
مقایسه انواع گوناگون یک کالای خاص در فروشگاه های مختلف می تواند به راحتی انجام گیرد . فاصله این فروشگاه ها به اندازه یک click است .
خریدار قادر است تمام فروشگاه ها را برای یافتن مناسب ترین قیمت برای کالا مورد نظر خود جستجو کند .
خریدار پس از انتخاب کالا به سادگی و با فشردن چند کلید قادر به انجام سفارش و پرداخت هزینه ها بوده و بعد از مدت معینی کلای خریداری شده خود را در منزل دریافت خواهد کرد .
بعد ار دریافت کالا ، اگر مشکلی درکالای دریافت شده موجود باشد ، خریدار می تواند به سایت فروشگاه مراجعه کرده و از امکانات ارجاع کالا استفاده کند .
● تجارت الکترونیکی در قالب خرید و فروش
تجارت الکترونیکی و خرید و فروش کالا به صورت روی خطی محدود نمی شود بعنوان مثال یک فروشگاه بر روی وب نه تنها در سراسر جهان مشتری دارد بلکه با تولید کنندگان ، حسابداران ، خدمات ، پرداخت وجه ، موسسات دولتی و رقبای تجاری خود به صورت روی خط در ارتباط است . تمام این بخش ها که در مراحل تجاری تولید و مصرف شرکت دارند باید تغییر کند و این تغییر تمام شرکت ها و موسساتی را که خود بخشی از تجارت الکترونیکی نمی دانند در بر خواهد گرفت. علاوه بر این تجارت الکترونیکی تغییرات چشمگیری در شیوه سفارش توزیع و تبادل کالا و شیوه جستجوی و معامله و مصرف کالاها و خدمات به وجود خواهد آورد .
● مدل های تجارت الکترونیکی :
مدل های تجارت الکترونیکی معمولا به وسیله ترکیبی از بازنمایی های غیر رسمی ، متنی ، شفاهی ، گرافیکی موقتی مورد نمایش داده می شوند اما این بازنمودها معمولا باعث محدود شدن درک واضح مسائل تجارت الکترونیکی که سهامداران با آن رودررو هستند می شوند و اغلب شکاف میان مدیران تجاری و توسعه دهندگان IT را که باید سیستم های اطلاعاتی تجارت الکترونیکی را ایجاد نماید عمیق تر می کنند .
روش های مربوط به تحلیل سیستم های IT، معمولا دارای نوع جانبداری تکنولوژیکی هستند و عموما ملاحضات تجاری را به خوبی منعکس می کنند . در عین حال رویکردهای متعلق به علوم تجاری غالبا فاقد استحکام لازم برای توسعه سیستم های اطلاعاتی هستند . ادغام تجارت و مدل سازی IT ، مسلما به نفع صنعت خواهد بود زیرا تلفیق تجارت و سیستم ها IT ، مدتی است که یکی از ویژگی های بازار تجارت الکترونیکی شده است . در پروژه های تجارت الکترونیکی نشان دادن
××××××× چیزهای ارزشی در میان دست اندرکاران معین مهم است زیرا طرح های جدیدی را می توان به سهولت به زنجیره خریدار – فروشنده اضافه کرد یا آنها را کنا رگذاشت . این فرآیند واسطه گری (Intermadiation) و حذف واسطه گری (Disintermediation) نشان دهنده ریسک های خاص تجارت الکترونیک برای فروشندگان سنتی است مثلا واسطه ها مثل بازارها و دلال ها می توانند به سادگی در پروژه های تجارت الکترونیکی ظاهر و ناپدید شوند . روش ما قادر به مدل سازی عناصر قدرت نیز هست ما تنها می توانیم مدل خود قیمت ها را بلکه مدل دست اندکارانی را که سرویس با محصولی انتخاب می کنند ، ایجاد نماییم . مدل سازی دست اندرکارانی که مبادرت به انتخاب می کنند از آن رو مهم است که تجارت الکترونیک و ممکن است هزینه های سوئیچینگ را کاهش و شفافیت بازار را افزایش دهد تا به سهولت بیشتری سایر عرضه کنندگان را انتخاب کنند . اکثر پروژه های تولید تجارت الکترونیکی به سرعت انجام می شوند بنابراین داشتن مدلی کند می تواند مزیت برجسته ای به تکنیک های مدل سازی سنتی داشته باشد .
▪ مدل Store front :
امروزه خرید online از امور روزمره در دنیا به شمار می رود که در عین حال از محبوبیت بسیاری نیز برخوردار است طبق آمار موجود در پایان سال ۹۹ حدود ۵۵ میلیون نفر یعنی ۶۰ درصد از کاربران اینترنت به صورت online خرید کرده اند . مدل را می توان تداعی گر کلمه e-businss در ذهن کاربران دانست ، زیرا اکثر آنها واژه e-businss را معادل Store front می دانند . این مدل با ادغام اعمالی چون پردازش پراکنش ها(transaction prosessing) مسائل امنیتی ، امور مربوط به پرداخت های onlineو ذخیره سازی اطلاعات ، فروشندگان اینترنتی را قادر به فروش کالا و خدمتشان بر روی وب کرده است که می توان این اعمال را پایه و اساس تبادلات مستقیم تجاری بر روی اینترنت دانست . برای اداره سایت های مبتنی بر این مدل لازم است تا فروشندگان ، لیستی از محصولات خود را در قالب کاتولوگ هایی در اختیار مشتریان قرار داده و سفارشات آن ها از طریق وب سایتی که به همین منظور طراحی شده دریافت می کنند . بسیاری از شرکت ها از روشی مشابه بنامEDI (ElectronicDatainterchange) استفاده می کنند که این روش با استاندارد کردن مسائلی چون صورت پرداخت ها ، صورت حسابها و.... امان ایجاد نوعی اطلاعات بین مشتریان و شرکت های تجاری به صورت الکترونیکی را دراختیار می گذارد .
▪ مدل Dynamic Pricing :
وب همان گونه که روش های تجارت را دگرگون کرد تغییراتی در نحوه قیمت در نحوه قیمت گذاری کالاها نیز ایجتد نمود . کمپانی های هم چون Priceline(www.oriceline.com) و Imadia(www.Imadia.com) این امکان را برای مشتریان فراهم ساخته اند تا قابقهای پیشنهادی خود را درموردکالاها و خدمات بیان کنند . بسیاری از سایت ها با استفاده از راهبردهای منتخب در شرکت با دیگر سایت ها و همچنین ارائه تبلیغات تجاری ، محصولات خود را با قیمتی مناسب و بسیار نازل و یا حتی رایگان عرضه می کنند .
مبادله خدمات و ایجاد تحقیقات از دیگر روش های مورد استفاده شرکت ها برای جلوگیری از افزایش قیمت ها ست .
▪ مدل Name-Your-Price :
مدل تجاری Name-Your-Price این امکان را دراختیار مشتریان قرارمی دهد تا قیمت کالا و سرویس های مورد نظرشان را تعیین کند(سایت www.oriceline.com مثال مناسبی در این مورد است ).
بسیاری از شرکت هایی که از این مدل تجارت تبعیت می کنند با پیشگامان عرصه هایی چون حمل ونقل ، واگذاری اعتبار و صنایعی دیگر از این دست ، دارای نوعی مشارکت هستند . این صنایع پس از دریافت بهای مطلوب مشتری تصمیم به فروش کالا و یا خدمات خود می گیرند .
▪ مدلComparison Pricing :
مدل Comparison Pricing این امکان را برای مشتری فراهم می سازد تا با جستجو درمیان تمامی تجار اینترنتی ، کالا و یا خدمات دلخواهشان را با نازل ترین بها بیابند (همان طور که در سایت Bottomdollar.com) ، مشاوره خواهید کرد که این سایت ها غالبا درآمد خود را از راه شرکت با برخی از تجار به خصوص بدست می آورند . بدین ترتیب شما باید در استفاده از این خدمات دقت کنید زیرا الزاما پایین ترین قیمت موجود بر روی وب را دریافت نکرده اید . این در حالی است که دیگر سایتها مشابه به امید کسب مشتریان بیشتر معروفترین فروشگاه های اینترنتی را جستجو می کند .
Bottomdollar.com ازتکنولوژی IA برای جستجوی در وب و یافتن محصولات مورد نیاز شما با بدترین قیمت موجود استفاده می کند . برنامه هایی که بر مبنای این تکنولوژی توسعه می یابند ، قابلیت جستجو و طبقه بندی مقادیر عظیمی از منابع اطلاعاتی را دارا بوده و پاسخ ها را بر اساس همین منابع ارائه می دهند .
تکنولوژی IA و نرم افزارهای مبتنی بر آن ، امروزه روش خرید مردم را تغییر داده اند . امروزه مشتریان توضیح می دهند به جای مراجعه مستقیم به فروشگاه از سرویس هایی چون Bottomdollar.com برای دستیابی به بهترین قیمت ها استفاده کنند و این مساله رقابت در میان فروشندگان اینترنتی را شدید تر می کند .
▪ مدل Bartering (مدل مبادلات پایاپای) :
یکی دیگر از روش های مدیریتی معمول در زمینه تجارت الکترونیکی مبادله خدمات پایاپای محصولات است سایت Ubarter.com(www.Woarter.com) سایتی است که درآن مشتریان معمولی و کمپانی های مختلف می توانند محصولات خود را در ازای دریافت کالاهای مطلوبشان بفروش برسانند . فروشنده یک پیشنهاد اولیه با هدف انجام یک مبادله پایاپای با خریدار و به منظور جلب موافقت نهایی مشتری ارائه می کند . مجموعه عظیمی از محصولات و خدمات موجود در این سایت با استفاده از همین روش قابل معامله هستند .
● عرضه محصولات و خدمات رایگان :
بسیاری از کارآفرینان ، مدل تجاریشان را بر روی جریان تبلیغات بازرگانی استوار می سازند . شبکه های تلویزیونی ، ایستگاههای رادیویی ، مجلات ، رسانه های چاپی و غیره با سرمایه گذاری بر روی تبلیغات کسب درآمد می کنند . بسیاری از این سایت ها که معرفی خواهد شد به منظور انجام مبادلات پایاپای محصولات و خدمات با کمپانی های دیگر دارای نوعی مشارکت هستند .
سایت (www.iwon.com)iwon.com یک سایت پر مخاطب است که تمام کاربران را که در حال استفاده از آن هستند . این سایت مخاطبان را درقرعه کشی شرکت داده و هدایایی را به برندگان اختصاص می دهد .
سایت Freelotto.com سایت دیگری است که با تکیه بر درآمدی که از راه تبلیغات نصیب آن می شود جوایز گرانبهایی را به بازدید کنندگان عرضه می کند .
▪ اعطای وام بر روی اینترنت :
یکی دیگر از زیر شاخه های تجارت الکترونیک که با رشد سریعی نیز روبه رو بوده است ، پدیده ، اعطای وام به کاربران در اینترنت است . شما با جستجو در میان وام دهندگان قادر هستید مبلغ مورد نظرتان را با کمترین بهره بیابید .
▪ فرایند استخدام از طریق وب :
از وب می توان به طور موثری در فرایند استخدام بهره جست شما چه استخدام کننده باشید چه در جستجوی کار ، مسلما وب تاثیری بسزایی را درجستجو شما خواهد گذاشت .جویندگان کار خواهند آموخت که چگونه شرح حال نوشته ، آن را به صورت online پست کنند و تمام لیست های مشاغل مناسب با شرایط و احتیاجاتشان مورد جستجو قرار دهند . استخدام کنندگان می توانند مشاغل مورد نیازشان را به سایت های قابل جستجو پست کنند که غالبا با مجموعه عظیمی از درخواست ها روبه رو می شوند .
▪ سرویس های خبر رسانی online :
رشد بی رویه فناوری اطلاعاتی هیچ مشکلی را به جای نمی گذارد . وب نقش عمده ای در پیشرفت عرصه هایی چون انتشارات و اطلاع رسانی ایفا می کند .
سازمان های اطلاع رسانی خوشنامی چون ، newsweek ،Well StreetjornalICNN ، از وب به عنوان محیطی پویا برای گسترش دامنه اطلاع رسانی خود بهره می جویند .
شما می توانید از نسخه های رایگان روزنامه استفاده کنید و اگر به عضویت روزنامه درآیید، به بانک اطلاعاتی (www.Barrons.com) Barrons دسترسی کامل داشته باشید .Barrons یک بانک اطلاعاتی online شامل تفاسیر و مقالات و تحلیل های مختلفی در مورد صنعت سرمایه گذاری است . نویسندگان با اتکا بر منابع قابل اطیمنان می توانند مطالب خودشان را بر روی وب منتشر کنند .
انتشارات در وب محدودیت های روش سنتی چاپ همانند هزینه های چاپ و دیگر هزینه های جانبی را ندارد و بدین وسیله امکان رقابت سازمان های مستقل خبری وب با پیشروان قدیمی عرضه اطلاع رسانی فراهم می آورد .
Matt Dradye به واسطه موفقیت سایت خبری خود با عنوان (www.dradgereport) .com Oraday Report در این عرصه ، از شهرت بسزایی برخوردار است .
▪ سرویس های ارائه خدمات مسافرتی online
هم اکنون کاربران وب قادر هستند به جستجوی و انجام مقدمات امور مسافرتی خود و به صورت Online بپردازند و بدین وسیله مبالغ کمتری را بابت انجام این گونه امور مصرف کنند . اطلاعاتی که قبلا تنها در آژانس های مسافرتی قابل دسترسی بود امروز بر روی وب ارائه می شود شما پایین ترین قیمت ها ، مناسب ترین زمان ها و بهترین صندلی ها خالی موجود مطابق با شرایط خودتان را به راحتی بر روی وب خواهید یافت .
● انواع سایت های پرتال :
سایت های پرتال به بازدید کنندگان امکان می دهند تا تقریبا هر چیزی را که در جستجوی آن هستید در یک محل پیدا کنند این سایت ها معمولا حاوی اخبار ، وقایع ورزشی ، گزارش وضعیت هوا و همچنین امکان جستجو در وب هستند . بیشتر مردم واژه پرتال را می شنیدند ، اغلب به یاد موتورهای جستجو می افتادند . درواقع موتورهای جستجو ، نوع از پرتال یعنی پرتال افقی هستند این گونه پرتال ها اطلاعات را درمجموعه بسیار گسترده ای از موضوعات مختلف جمع آوری می کنند .
نوع دیگر پرتال که به «پرتال عمودی» معروف است اطلاعات را درمجموعه خاصی از موضوعات جمع آوری می کند به عبارت ساده تر ، پرتالهای افقی ، عمومی و پرتال های عمودی تخصصی هستند .
خرید های online بخش عمده ای از سایت های پرتال را به خود اختصاص می دهند . سایت های پرتال به کاربران کمک می کنند تا اطلاعات زیادی را درمورد اقلام مورد جستجوی خود جمع آوری کرده و برخلاف برخی از بازارچه های خرید online امکان از بازارچه های خرید online امکان برگشت و گذار مستقل در فروشگاههای مختلف را در اختیار آنها قرارمی دهند برای مثال Yahoo! به کاربران اجازه می دهد . تا گشتی در سایت های مختلف بزنند ، اما امکان خرید اجناس و پرداخت بهای آن تنها از طریق Yahoo! امکان پذیر است .
سایت About.com به کمک سرویس ویژه ای موسوم به Site Guide که به مانند یک نماینده خرید برای کاربران انجام وظیفه می کند تجربه منحصر به فردی را در اختیار کاربران قرار می دهد . بهره گیری از امکانات سایت های پرتال جهت خرید online برای اکثر کاربران جالب است . هریک از سایت های پرتال تجربه تقریبا متفاوتی را دراختیار قرار می دهند .
برخی دیگر از سایت های پرتال بابت درج پیوند فروشندگان ، مبالغی را از آن ها دریافت می کنند در حالی که این عمل در برخی دیگر از سایت ها به صورت رایگان انجام می پذیرد .
برای نمونه سایت Goto.com به ازای هر فرآیند “Click-Thtough” که از جانب خریداران انجام می شود صورت حسابی را برای فروشنده مربوطه ارسال می کنند .
سایت های دیگری هم ، چون About .com و Altavista.com از ارسال صورت حساب بابت تبلیغ کالاها و خدمات شرکت های عرضه کننده خودداری می کنند اما در این سایت ها پرداخت بهای کالاها و خدمات تنها از طریق آنها صورت می گیرد به این ترتیب بخشی از سود حاصل از خرید نصیب آن ها می شود .
● پرتال های عمودی در سایت اجتماعی :
پرتال های عمودی اطلاعات بسیار زیادی را تنها در مورد یک موضوع به خصوص در اختیار قرار می دهند ، این گونه سایت ها اغلب به عنوان سایت های اجتماعی شناخته می شوند . سایتهای مزبور مملو از گروه های مختلف با علاقه مندییهای ویژه هستند سایتهای اجتماعی ، اغلب ویژگیهایی چون سهیم کردن بازدیدکنندگان در سایت ، ارائه خدماتی جهت گفتگو و امکان جستجو برای یافتن اطلاعات ویژه ای را دارند پرتال های عمودی از جذابیت های فوق العاده ای به منظور تحریک باز دید کنندگان به بازدید مجدد سایت ، برخوردار هستند بسیاری از سایت های برتال عمودی ، اطلاعاتی را در اختیار می هند که مربوط به شاخه های تخصصی از علوم مختلف همچون پزشکی و حقوق است .
سایت Heal the on webMD به آدرس www.webmd.com به عنوان سایت اجتماعی پزشکی منبع بزرگی از اسناد مربوط به این شاخه از علوم را درا ختیار بازدیدکنندگان قرار می دهد از طریق سایت می توان اقدام به یافتن پزشکان و متخصصین امور در این زمینه کرد . عضویت در پرتال های تخصص پزشکی این امکان را برای اعضا فراهم می کند که از آخرین پیشرفتهای پزشکی مطلع شده و علاوه بر دسترسی به جدیدترین شماره ها مجله های پزشکی بتوانند با سایر اعضای پرتال نیز به بحث و گفتگو بنشینند.

منبع : کلوب