شلیک گلوله بر حنجره خائن!

هیئتهای موتلفه اسلامی از جمله تشکلهایی بودند که در ابتدای دهه ۴۰ با حضور جدی حضرت امام خمینی(ره) در صحنه مبارزه با رژیم پهلوی شکل گرفتند و توانستند اقدامات مهمی را در این راستا انجام دهند. از جمله اقدام مهم این گروه ترور حسنعلی منصور, نخست‌وزیر بود.
ماجرا اینگونه آغاز شد که اواخر سال ۴۲ دولت علم برکنار و حسنعلی منصور نخست وزیر شد که برای نشان دادن حسن نیتش در فروردین ۴۳ آیت الله خمینی را به قم بازگرداند. اما چیزی نگذشت که طرح لایحه کاپیتولاسیون توسط دولت منصور در دستور کار قرار گرفت و وابستگی منصور به اربابان امریکایی خود را آشکار نمود. سرانجام مجلس شورای ملی آن را در۲۱ مهرماه سال ۱۳۴۳ تصویب نمود و این تصویب اعتراض شدید اللحن حضرت امام را به همراه داشت. روز چهارم آبان حضرت امام سخنرانی بسیار تندی علیه این مصوبه و شاه ایراد کرد که به سرعت در میان مردم پخش شد. چند روز بعد حضرت امام دستگیر و در ۱۳ آبان ۱۳۴۳ به ترکیه تبعید شدند. در این فضا ترور منصور در دستور کار مبارزین موتلفه قرار گرفت.
شهید محمد بخارایی به همراه یارانش در شب عملیات جلسه ای برقرار نموده و قطعنامه‌ای صادر کردند:
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
«ان الله یحب الذین یقاتلون فی سبیله صفاً کانهم بنیان مرصوص» ...
ناله را هر چند می‌خواهم که پنهان برکشم
سینه می‌گوید که من تنگ آمدم فریاد کن
ما با قلبی سوزان آماده شهادتیم. دیدن این تنهای برهنه, شکمهای گرسنه و بدنهای ناتوانی که زیر تازیانه‌های عمال استعمار آنها را به پرستیدن پیکر منحوس شاه وا می‌دارند, ما و هر انسانی را رنج می‌دهد. ما برای اولین بار شلیک گلوله را بر روی دشمنان شما ملت ایران, طنین انداز می‌کنیم, باشد که شما نیز پیروی کنید. ما همانند سرور شهیدان حسین بن علی (ع) زندگی را عقیده و جهاد در راه آن می‌دانیم. شما ای ملت ایران! ... با قلبی مملو از ایمان بپا خیزید و این عاملان منفور استعمار و حیات کثیف حاکمه را یکباره نابود سازید. ما از ورای این جهان با شما سخن می‌گوییم، نترسید, بپا خیزید و خود را به کاروان شهدا ملحق کنید.
صبح روز بعد [پنجشنبه ۱ بهمن ماه ۱۳۴۳ مصادف با ۱۷ رمضان] عملیات بدر تحت فرماندهی شهید حاج صادق امانی آغاز شد و آنها با زبان روزه به طرف میدان بهارستان حرکت کردند.
اول بهمن ماه حسنعلی منصور برای شرکت در مجلس شورای ملی به بهارستان رفت. محمد بخارایی در ضلع جنوب شرقی, نیک‌نژاد در ضلع جنوب غربی و هرندی در ضلع شمال شرقی و اندرزگو در ضلع شمال غربی ایستادند. زمانیکه ماشین منصور با اسکورت وارد میدان شد, بخارایی خیلی عادی به طرف مجلس حرکت کرد و نامه‌ای که در دست داشت به طرف منصور گرفت و در همین زمان با اسلحه‌ای که در زیر نامه پنهان بود, به طرف او شلیک کرد. مبارز ۱۹ ساله پس از شلیک سه تیر از آنجا فرار کرد, اما در مقابل مسجد سپهسالار به زمین خورد و در همان مکان توسط مأموران رژیم دستگیر گشت. او در طول مدت بازجویی سخنی نگفت اما از آدرسی که در جیب داشت رژیم توانست یارانش را دستگیر نماید. عاملین اعدام انقلابی حسنعلی منصور پس از ۵ ماه بازجویی در بیدادگاه رژیم پهلوی محاکمه شدند. در این دادگاه بخارایی, صفار هرندی, نیک‌نژاد و امانی به اعدام محکوم گشته و حاج مهدی عراقی برای مدت زیادی به زندان افتاد. اندرزگو از دست دژخیم گریخت و سالیانی بعد در پس از سالهامبارزه در سال ۱۳۵۷ به خیل شهیدان پیوست.
ساعت یک بامداد بیست و ششم خرداد ماه سال ۱۳۴۴ دو جیپ به همراه چهار کامیون پلیس, پیروان فداییان اسلام را برای اجرای حکم اعدام از زندان موقت به لشگر دو زرهی عشرت‌آباد بردند. مبارزین قبل از اجرای حکم به نماز ایستادند, و پس از آن با تلاوت آیاتی از قرآن مجید, آرام و آهسته به پیشواز عشقی سرخ رفتند و در حالیکه نوای دلنشین اذان را سر داده بودند, در سحرگاه بیست و ششم خرداد ماه به دیار دوست شتافتند و خون سرخشان بر سفیدی این صبح نقش جاودانگی یادشان را نگاشت.

پژوهشگر: مهدی سعیدی

منبع : مرکز اسناد انقلاب اسلامی