مدال نقره برای دندان‌های شما

آمالگام» شاید نامش عجیب و غریب باشد ولی می‌شناسیدش، فقط کافی است جلوی آینه بروید و نیم‌نگاهی به داخل دهانتان بیندازید.
آمالگام همان مواد ترمیمی سیاه‌رنگ (یا نقره‌ای رنگ) هستند که دندان‌هایتان را با آن پر کرده‌اید. پشت این ماده ترمیمی، حرف و حدیث‌های بسیاری است. سال‌ها می‌گفتند این ماده به‌خاطر داشتن جیوه برای سلامت انسان خطرناک است ولی مطالعات نشان داد که جیوه موجود در آلیاژ این ماده نقره‌ای‌رنگ روی دندان‌هایتان کاملا بی‌خطر است.
● نقره‌ای اما ناخالص
آمالگام یک آلیاژ فلزی است. این ماده ترمیمی را می‌توان یکی از قدیمی‌ترین مواد ترمیمی دنیا دانست که بیش از ۱۰۰ سال است دندان‌های انسان‌ها را دندانپزشکان با آن ترمیم می‌کنند. گرچه این ماده را گاهی «آمالگام نقره‌ای» می‌نامند ولی در آلیاژ آن فقط نقره وجود ندارد.
این ماده پرکردگی نقره‌ای، ترکیبی از نقره، جیوه، مس و مقدار اندکی روی، ایندیوم و پالادیوم است. از وقتی مواد ترمیمی هم‌رنگ دندان یا همان کامپوزیت‌ها روانه بازار شده‌اند، مردم کمتر از دندانپزشک‌شان می‌خواهند که دندان‌هایشان را با آمالگام ترمیم کنند ولی فراموش نکنید نمی‌توان هر دندانی را با مواد همرنگ دندان ترمیم کرد.
بنابراین تاریخ مصرف پرکردگی نقره‌ای دندان هنوز به پایان نرسیده است. اگر شما بخواهید پول کمتری برای ترمیم دندان‌تان بپردازید و در عین حال دندان‌های عقبی که فشار جویدن روی آنها سنگین است را با ماده ترمیمی محکمی پر کنید، باید آمالگام را انتخاب کنید. به همین دلیل است که مردم دنیا هنوز از آمالگام دل نکنده‌اند.
● جیوه‌ای اما بی‌خطر
کمتر کسی پیدا می‌شود که یکی از پرکردگی‌های نقره‌ای آمالگام را در دهانش نداشته باشد. میلیون‌ها نفر در دهانشان آمالگام‌های حاوی فلز سمی جیوه را دارند و همواره نگرانی‌هایی بابت این مطلب وجود داشته است که این فلز سمی سلامت انسان‌ها را تهدید کند ولی نتایج مطالعات و تحقیقات پی‌درپی نشان داد که این ترمیم و جیوه موجود در آن هیچ خطری برای سلامت انسان ندارد.
سازمان غذا و داروی آمریکا در نهایت اعلام کرد که این پرکردگی نقره‌ای برای انسان ایمن است و دلیلی برای محدودیت استفاده از آن در مطب‌های دندانپزشکی وجود ندارد. شاید بپرسید اصلا چرا باید جیوه را در آمالگام اضافه کنند؟
جیوه مخلوط آمالگام را نرم‌تر می‌کند تا بتوان هنگام پرکردن دندان، آن را به دیوارهای دندان فشرد، سپس به‌سرعت سخت می‌شود و شما می‌توانید با خیال راحت روی این دندان‌های ترمیم‌شده با آمالگام ته‌دیگ بخورید.
● حساسیت به آمالگام
بعضی از کسانی که به مطب دندانپزشکی می‌روند و دندان‌هایشان را با آمالگام ترمیم می‌کنند احساس می‌کنند لثه‌هایشان در مجاورت ترمیم قرمز شده است و احساس درد و ناراحتی می‌کنند این نشانه حساسیت به آمالگام است. ولی نگران نشوید درصد خیلی خیلی کمی از بیماران به آمالگام حساسیت دارند.
انجمن دندانپزشکی آمریکا اعلام کرده است کمتر از ۱۰۰ مورد آلرژی (حساسیت به آمالگام) تاکنون گزارش شده است. اگر کسی به آمالگام حساسیت داشته باشد باید ترمیم دندانش با این ماده تخلیه شده و به جای آن دندانش با مواد ترمیمی جایگزین دیگر ترمیم شود.
● خانم‌های باردار مراقب باشند
باردارید ولی می‌ترسید اگر دندان‌تان را با آمالگام ترمیم کنید جیوه درون آن برای جنین‌تان خطرناک باشد، نتایج مطالعات نشان می‌دهد جیوه موجود در ترمیم‌های آمالگام هیچ خطری برای جنین ندارد. ولی به هر حال جیوه می‌تواند از جفت عبور کند و به جنین برسد.
به‌طور کلی دندانپزشکان به خانم‌های باردار توصیه می‌کنند درمان‌های دندانپزشکی که ضروری و اورژانسی نیستند به پس از زایمانشان منتقل کنند (موکول کنند) به هر حال بهتر است در دوران بارداری دندان جدیدی با آمالگام ترمیم نشود اگر شما باردارید و می‌خواهید پوسیدگی دندان‌تان را ترمیم کنید بهتر است با مشورت دندانپزشک‌تان مواد ترمیمی دیگر را به جای آمالگام انتخاب کنید.
● خطر تماس هر روزه با آمالگام
خیلی‌ها می‌پرسند خب اگر آمالگام بی‌خطر است پس چرا دندانپزشکان هنگام کار با آمالگام احتیاط می‌کنند با دست بدون دستکش به آن دست نمی‌زنند و خرده‌های اضافی آن را با اقدامات امنیتی جمع‌آوری و دفع می‌کنند. دلیلش این است که دندانپزشکان هر روز و هر روز با این ماده ترمیمی سر و کار دارند. اگر این اقدامات امنیتی را رعایت نکنند هر روز در مطب بخارات جیوه‌ای را که باقی‌مانده‌های آمالگام روی وسایل و سینی‌ها بخار می‌شود را استنشاق خواهند کرد که این برایشان در بلندمدت خطرناک خواهد بود و دچار مسمومیت با جیوه خواهند شد.
وقتی دندانپزشک یک پرکردگی آمالگام قدیمی را با مته از روی دندان‌تان می‌تراشد، ذرات و بخارات جیوه بیش از ترمیم دندان با آمالگام در فضا پخش می‌شود به همین دلیل دندانپزشک از ساکشن با قدرت زیاد برای جمع کردن این خرده‌ها از دهان‌تان استفاده خواهد کرد.
● کمی حساسیت طبیعی است
حتماً برایتان پیش آمده است وقتی به تازگی دندانتان را با آمالگام ترمیم کرده‌اید و از مطب دندانپزشکی به منزل بازمی‌گردید اگر بستنی سرد و یا چای داغ بخورید گاهی دندانتان درد می‌گیرد. این درد طبیعی است و با مطب دندانپزشکتان تماس بگیرید.
آمالگام یک فلز است که می‌تواند سرما و گرمای مواد غذایی را که در دهانتان می‌گذارید، به ساختمان دندان منتقل کند به همین دلیل است که دندانتان درد می‌گیرد ولی پس از گذشت چند هفته، این فلز در محیط دهان که مرطوب است دچار خوردگی می‌شود بنابراین دیگر رسانا نخواهد بود در این هنگام است که این ماده پرکننده نقره‌ای رنگ را از اتهام مبرا کنید و با خیال آسوده و بدون احساس درد می‌توانید روی دندانتان غذاهای سرد و گرم را بجوید.
● پرکردن برای یک عمر
کسانی که سنشان کمی بیشتر است حتماً می‌دانند آمالگام ماده ترمیمی است که برای یک عمر می‌مانند. خیلی‌ها دندان‌هایی را در دهانشان دارند که سال‌ها پیش آن را با آمالگام ترمیم کرده‌اند و هنوز که هنوز است با آن به راحتی غذا می‌خورند و خاطره خوش و پنجه طلایی دندانپزشک سال‌های دورشان را به‌خاطر ترمیم مناسب دندان‌هایشان به یاد دارند.
حقیقت این است که تا زمانی که ترمیم دندانتان با آمالگام دچار مشکلی نشده است لازم نیست آن را تعویض کنید ولی اگر ترمیم دندان دچار شکستگی شد، لب پر شد و یا دندانتان در حاشیه این پرکردگی دچار پوسیدگی شد باید برای تعویض پرکردگی آمالگام دندانتان از دندانپزشکتان وقت بگیرید.
● تاتو آمالگام
شنیده بودیم چشم و ابرو را تاتو می‌کنند ولی اینکه لثه را تاتو کنند از دیگر عجایب دنیای مد و زیبایی است ولی دندانپزشکان این تاتو را در دهان بعضی بیماران دیده‌اند و یا حتی خود شما در آینه. گاهی لثه در مجاورت پرکردگی آمالگام، دچار لکه‌های تیره‌رنگی می‌شود این آمالگام تاتو است که به رنگ سیاه یا آبی تیره است اینها همان خرده‌های آمالگام است که به وسیله سلول‌های ویژه‌ای در لثه خورده شده‌اند. آمالگام تاتو مشکل و عارضه مهمی به‌شمار نمی‌رود ولی ممکن است زیبایی لثه را به خطر بیندازد. درمان خاصی نیاز ندارد و پس از مدتی از بین خواهد رفت.
در حقیقت همین سلول‌های ذره‌‌خوار، این خرده‌های ریز را به تدریج از لثه حذف خواهند کرد. می‌توان برای پاک کردن تاتو آمالگام از لثه، از لیزر و یا سایش لثه نیز استفاده کرد.

دکتر گلرخ ثریا

منبع : روزنامه تهران امروز