معرفی آندریاس فینینگر؛ معمار عکاس

آندریاس فینیگیر در دسامبر ۱۹۰۶ در پاریس متولد شد. نام پدرش لیونل فینینگر متولد نیویورک بود و پدربزرگش در سال ۱۸۴۸ از آلمان به آمریکا مهاجرت کرده بود. آندریاس در ۱۹۲۵ به مدرسه فنی وایمار رفت و در ۱۹۲۸ در رشته معماری فارغ‌التحصیل شد. سپس به عکاسی علاقه‌مند شد و تاریکخانه‌ای در زیرزمین خانه‌اش دایر کرد. در سال ۱۹۳۲ به پاریس رفت و در آنجا به کار معماری پرداخت. در همان هنگام نیز در خیابانهای پاریس گشت و گذار کرده و دوربین عکسهایی از آنجا برمی‌داشت. از سن سی سالگی به بعد در سوئد به کار عکاسی صنعتی و عکاسی معماری پرداخت و کتابهایی در زمینه عکاسی برای یک ناشر آلمانی تألیف کرد. اولین کتاب عکسش «استکهلم» نام داشت. بعدی، «راه‌های تازه عکاسی» نام داشت که کارکرد فنون جدید عکاسی در معماری را نشان می‌داد.
در ۱۹۳۹ به آمریکا رفت و آنجا عکاس خبری آژانس عکاسی black star شد. در سال ۱۹۵۹ با اتومبیل، سفری به دور اروپا انجام داد و از فرانسه، ایتالیا، آلمان، دانمارک، سوئد، نروژ، هلند و بلژیک گذشت. حاصل این سفر کتاب عکسی بود با عنوان «انسان و سنگ» در سال ۱۹۶۲، سفر مشابهی کرده و از فرانسه، آلمان و کشور، وی از سال ۱۹۷۲ در دانشگاه نیویورک به تدریس عکاسی پرداخت.علاقه آندریاس به معماری و تخصص او در این رشته در آثار عکاسی وی بصورت المانهایی متحول شده به عناصر بصری نظیر، بافت، تاریکی، روشنی، حجم و... تجلی کرده است. او در آثارش، در جستجوی حقیقتی برتر از حقیقتهاست. حقیقتی که نه با کلام، نه با تصویر، بلکه با هیچ ابژه مصنوع انسانی، قابل بیان نیست، بلکه تنها خود حقیقت است که وجود دارد، در مجموعه عکس (درختها) می‌نویسد: زیر درختی بنشینید تا اینکه کلام از دهانتان پاک شود و در هوای خالی و پاکیزه رنگ ببازد. درخت باشید.» جهان او جهانی دو لته‌ای است که یک قسم آن ابژه ‌های معمولی و روزمره که سرآمدشان ابژه ‌های معماری و صنعت ساختمان است و یک قسم آن معنا و مفاهیم ذهنی است که در واقع تجلیات حقیقت برتر از حقایق است و آندریاس ابژه های ساده و گاه کم‌ارزش روزمره را در چارچوب قاب فیلم خام طوری ترکیب‌بندی می‌کند تا ما را از لابلای این نشانه‌های تصویری به جهان معناها سیر دهد و با معرفی یک نظام میان انسان و ساخته‌هایش و ثبت و عکاسی از آن‌ها، شباهت میان این نظام‌های جزئی و نظام عظیم طبیعت و بی‌کرانه کائنات را به ما نشان دهد.
در واقع فضا ـ مکان در آثار وی محصول ارتباط معماری و هنرهای تجسمی است. او توانسته از تفاوتهای تعریفی و ماهوی فضا در این دو هنر به خوبی استفاده کرده و در انتقال مفاهیم و آرمانی نمودن ابژه به بهترین صورت در آثار عکاسی خود از آنها بهره‌گیری نماید.فضا در معنا به تنهایی هیچ ویژگی خاصی را مطرح نمی‌کند اما به محض درک شدن در ذهن ما به صورت مکان تصور می‌شود و توان‌های ارزشی متفاوتی به خود می‌گیرد. اندیشگی مدرن محصول اندیشه‌های دکارت و لایب نیتز است که در آن فضا صرفاً نوعی سیستم است که از روابط میان چیزها، حجم داری و... در ذهن پدید می‌آید. فضا را در معماری مدرن یکی از سر راست‌ترین نمادهای هستی می‌دانند که ازلی و همه جا گسترنده است. دریافت انسان از فضا را براساس کاربردهای فضا می‌دانند که به نحوی گرایش به طرز دریافتی دارد که می‌تواند تعبیری ماورایی از زندگی ارائه دهد. انسان درمی‌یابد که فضا، دریافت وجودی انسان از مکان، در تجربه‌های مختلف زمانی است. در واقع زمان را می‌توان ابتدایی‌ترین ابزار انسان برای ادراک فضا دانست. زمان بعد چهارمی است که ما از درونش مکان را تجربه می‌کنیم. آندریاس تجربیات منحصر بفردش را که در سفرهایش با آن‌ها مواجه می‌گشت در آثار عکاسی خود ثبت می‌نمود.
اورکات شخصی متفاوتی از فضا که در تغییر مکان او از پنجره زمان‌های متفاوت متبلور گشته و توسط فیلم عکاسی به ثبت می‌رسد. فضا ـ مکان در اثر معماری دارای ابعاد حقیقی است و در زمانهای کثیری می‌توان به یک سازه معماری از زاویه دیدهای متفاوت نظر داشت، اثر معماری در واقع خود را به فضا تحمیل می‌کند و در درون فضا جای می‌گیرد. یک عکس به عنوان اثر، ابعاد عناصر داخلی‌اش مجازی است و زمان و زاویه دید، ثابت و فیکس شده است و مخاطب تنها می‌تواند همان زمان و مکان و زاویه دیدی را داشته باشد که عکاسی از کل فضای پیش رویش گزینش کرده است. محصول عکاسی در واقع برعکس معماری، تصویر مجازی از فضا است و زاویه دید ثابتی را به مخاطب تحمیل می‌کند. آندریاس از این تفاوتها استفاده کرده است تا معنا را از دل ابژه ‌های فاقد معنا که در فضا به نحو خاصی قرار گرفته‌اند، بیرون بیاورد، ثبت نماید و به ما انتقال دهد.
● جوایز:
۱۹۸۳: مدال برنز عکاسی (فوتوگرافیسکا فورنینگن) استکهلم ـ سوئد.
۱۹۵۹: یادنامه افتخاری هنر ایالات متحده.
۱۹۶۵: مدال طلای باشگاه کارگردانان هنری واشنگتن.
۱۹۶۶: جایزه رابرت لیویت، ایالات متحده.

تهیه و تنظیم : رضا رفیعی راد