خانه خود را «خوب» مدیریت کنیم.

مدیریت خانه، کاری تمام وقت است. متأسفانه در کشور ما این فعالیت هنوز به صورت علمی تبیین و حوزه و اجزای آن مشخص و شناخته نشده است.
مدیریت خانواده کاری مستمر است که از والدین به خانواده و فرزندان آنها هم تسری پیدا می کند. درباره مدیریت خانه سلسله مباحثی مطرح است که به بخشی از آنها اشاره می شود.
● اصول مدیریت در خانواده
۱) برنامه ریزی زندگی براساس اهدافی که شرع، عرف، اخلاق و عقل حکم می کند.
۲) در نظر گرفتن ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در برنامه ها.
۳) اجرای اصل فعالیت هر عضو خانواده به اندازه توان و استفاده هر عضو به اندازه نیاز.
۴) احترام به بزرگترها و توجه به کوچکترها.
۵) ایجاد محیطی مناسب به منظور دستیابی به همکاری چندجانبه میان افراد خانواده.
۶) تقسیم عادلانه کارها میان افراد خانواده.
۷) توزیع وظایف خانه میان افراد و آموزش فرزندان برای انجام بهتر کارها به جای انجام آن کار به وسیله پدر یا مادر.
● شیوه مدیریت خانواده
طی دو قرن گذشته، علاوه بر شیوه مدیریت سنتی، شیوه مدیریت مشارکتی نیز مورد استفاده قرار گرفته که نتایج خوبی داشته است.
وجود قوانین برای ایجاد انضباط در جوامع و گروه های انسانی لازم است. ولی در خانواده هایی که قوانین بدون مشارکت اتخاذ می شود، همیشه اعضا این قوانین را تحمیلی تلقی می کنند.
اگر مردم و گروه ها در وضع قوانین دخالت داشته باشند، آن را بهتر درک کرده، با انگیزه قوی تری در اجرای آن می کوشند و با دیده احترام به آن می نگرند.
در خانواده های جدید، کودکان و نوجوانان، حکم انسان صاحب عقل و احساس را دارند. وقتی به افراد خانواده این فرصت داده شود که در تدوین قوانین و خط مشی خانواده مشارکت داشته باشند، آنان احساس بهتری نسبت به خود خواهند داشت.
● جلسات خانوادگی
به منظور اجرای یک روش مدیریت مشارکتی، لازم است خانواده ها به صورت مرتب جلسات خانوادگی داشته باشند. این جلسه ها یک گردهمایی منظم و برنامه ریزی شده با شرکت همه افراد خانواده است تا در آن اعضا:
▪ حرف ها و درد دل های یکدیگر را بشنوند.
▪ کارهای خانه را بین یکدیگر تقسیم کنند.
▪ شکایات خود را عرضه کنند.
▪ اختلاف ها را برطرف کنند.
▪ راه های جدیدی برای حل مشکلات خانواده ارائه کنند.
● مقررات شورای خانواده
مقررات این شورا می تواند شامل این موارد باشد:
▪ همه افراد خانواده در شورا حق اظهار نظر دارند.
▪ همه افراد خانواده در تصمیم گیری شریک هستند.
▪ ریاست این شورا باید دوره ای و در اختیار افراد بالغ باشد.
▪ پدر، مادر و فرزندان بزرگتر، ریاست آن را به ترتیب
بر عهده دارند.
▪ شورا باید دستور کار داشته باشد و برنامه های آن از قبل نوشته شده باشد.
▪ جلسات شورا باید به طور مداوم تشکیل شود.
▪ در مواقع اضطراری، جلسات فوق العاده تشکیل شود.
▪ حکم شورا باید برای همه افراد خانواده لازم الاجرا باشد.
● اجزای برنامه ریزی در خانواده
اساسی ترین موضوع در تشکیل و بقای یک خانواده، داشتن هدف مشخص است. هدف نقطه ای است که کوشش ها برای رسیدن به آن صورت می گیرد. هدف های یک خانواده در درازمدت، ادامه نسل و تعالی اعضا از لحاظ مادی و معنوی است.
خانواده در راه رسیدن به این اهداف اصلی، هدف های فرعی و مقطعی دیگری از قبیل تربیت، آموزش و انتخاب همسر خوب و شغل مناسب برای فرزندان را نیز مدنظر قرار می دهد.
فعالیت های اقتصادی به منظور کسب درآمد کافی برای گذران زندگی فعلی و داشتن پس انداز برای ایام پیری، از جمله هدف های مادی محسوب می شود. در فرآیند دستیابی به این اهداف خانواده باید از اصول خاص که در جامعه دارای ارزش و احترام است، پیروی کند.

منبع : وزارت آموزش و پرورش ایران