«جورج بوش» با چه هدفی به خاورمیانه می‌آید؟

روز چهارشنبه «جورج بوش» رئیس جمهوری آمریکا سفر خود را به خاورمیانه آغاز می‌کند.
هدف از سفر وی به منطقه که قرار است شامل فلسطین و اسرائیل باشد، تقویت روند صلح میان فلسطینیان و اسرائیلی‌ها و رسیدن به راه حلی برای پایان دادن به اختلاف‌های موجود میان این دو تا قبل از پایان یافتن دوران ریاست جمهوری جورج بوش اعلام شده است.
جورج بوش درباره این سفر خود گفته است که «حمایت از دموکراسی‌خواهان و اصلاح‌طلبان از بیروت گرفته تا بغداد، دمشق و تهران برنامه‌ای است که من در این سفر دنبال می‌کنم.»
وی همچنین گفته است که تمام تلاش خود را به کار می‌گیرد تا درگیری‌های موجود میان فلسطین و اسرائیل که نزدیک به ۶۰ سال است، وجود داشته را تا ژانویه ۲۰۰۹ برطرف کند.
بوش در ادامه افزود: «تمام تلاش خود را به کار می‌گیرم که دولت فلسطینی تا پایان سال ۲۰۰۸ تشکیل شده و اعلام موجویت کند.»
قرار است جورج بوش ابتدا به اسرائیل سفر کرده و پس از آن برای نخستین بار از سال ۲۰۰۱ تا کنون به سرزمین های فلسطینی برود. وی که سفرش از ۹ ژانویه آغاز و تا ۱۶ ژانویه ادامه خواهد داشت حداقل سه روز را در فلسطین و اسرائیل اقامت خواهد داشت. احتمال دارد وی در طول این مدت به دیگر کشورهای عربی از جمله کویت، بحرین، امارات متحده عربی، عربستان سعودی و مصر نیز سفر کند.
وی قبل از سفر به خاورمیانه اعلام کرده است که کشورهای عربی ذکر شده کشورهایی هستند که مشتاق برقراری صلح در خاورمیانه هستند و وی نیز از تلاش‌های آنها برای رسیدن به این هدف حمایت می‌کند.
در همین حال به نظر می‌رسد، قبل از سفر جورج بوش به منطقه «محمود عباس» رئیس حکومت خودگردان فلسطینی و «ایهود اولمرت» نخست‌وزیر اسرائیل با هدف زمینه‌سازی برای مذاکره مشترک با رئیس‌جمهوری آمریکا با یکدیگر دیدار و گفت و گو داشته باشند. این دیدار از آن جهت اهمیت دارد که به احتمال قوی یک دیدار سه جانبه با حضور رئیس‌جمهوری آمریکا، رئیس حکومت خودگردان فلسطینی و نخست‌وزیر اسرائیل برگزار خواهد شد.
● نگاه ابومازن به سفر بوش
محمود عباس رئیس حکومت خودگردان فلسطینی سفر رئیس‌جمهوری آمریکا به منطقه را بسیار مهم و تاریخی می‌داند و معتقد است که تاثیر به سزایی در روند صلح خاورمیانه خواهد گذاشت.
«نبیل ابو ردینه» سخنگوی رسمی حکومت خودگردان فلسطینی درباره نظر ابومازن به سفر بوش به منطقه گفت: «به اعتقاد رئیس حکومت خودگردان فلسطینی سفر بوش به سرزمین‌های فلسطینی مهم و تاریخی است و باعث حرکت رو به جلوی صلح برای رسیدن به یک زندگی ایمن و مسالمت‌آمیز در منطقه خواهد شد.»
وی در ادامه افزود: «حکومت خودگردان تصور می‌کند که با سفر رئیس‌جمهوری آمریکا، کاخ سفید التزام خود را به پیشبرد صلح در خاورمیانه با هدف رسیدن به راه حلی در سال ۲۰۰۸ نشان دهد و از طرف اسرائیلی نیز بخواهد که فعالیت‌های شهرک‌سازی خود را متوقف کرده و به اشغال‌گری خود بر سرزمین‌های فلسطینی نیز پایان دهد.»
رئیس‌جمهوری آمریکا پنج‌شنبه گذشته در یک انتقاد نادر از دولت اسرائیل، ادامه شهرک‌سازی توسط این رژیم را نکوهش کرده و آن را عاملی بازدارنده برای به نتیجه رساندن تلاش‌های صلح دانسته بود.
● نگاه اسرائیل به سفر بوش
در همین حال به نظر می‌رسد اسرائیلی‌ها نگاه متفاوتی به سفر بوش به خاورمیانه دارند و ظاهرا قرار است موضوعات دیگری بویژه موضوع ایران را با وی در میان بگذارند.
یک مقام نردیک در دفتر «ایهود باراک» وزیر دفاع اسرائیل که نخواست نامش فاش شود در این باره گفت: «موضوع ایران و مسئله هسته‌ای آن یکی از مهمترین مسائلی است که مقام‌های اسرائیلی قصد دارند با بوش در میان گذاشته و حتی فشارهای تازه‌ای را برای اتخاذ تصمیمی علیه ایران توسط وی وارد کنند.»
وی در ادامه افزود: « در این میان باراک می‌خواهد به بوش بگوید، به رغم این که سازمان جاسوسی اسراییل اطلاعاتی مغایر با برآورد جاسوسی ملی آمریکا مبنی بر نبود انحراف در برنامه هسته‌ای ایران از سال ۲۰۰۴ در اختیار ندارد. تحلیل‌ها حاکی از آن است که تهران به تلاش برای تولید سلاح اتمی ادامه می‌دهد.»
این مقام همچنین گفت: «باراک و ایهود اولمرت در جلسه یکشنبه کابینه تصمیم گرفتند دست ‌کم برخی از اطلاعات اسراییل درباره برنامه اتمی ایران را در اختیار آمریکایی‌ها قرار دهند.»
این سفر در حالی انجام می شود که برآیند اطلاعاتی ۱۶ دستگاه جاسوسی آمریکا اخیرا منتشر شده و طرفدارن فشار به ایران را تا حدودی محدود کرده است.
با این همه ایهود اولمرت نیز ادعا کرد: «ما به همکاری با آمریکا ادامه می‌دهیم تا از دستیابی ایران به بمب‌ اتمی جلوگیری کنیم.»
جورج بوش رئیس‌جمهوری آمریکا خود پیش از این تاکید کرده بود، گفت و گو درباره چگونگی کاهش تهدید ایران و جلوگیری از نفوذ آن در منطقه از جمله موضوعاتی است که در سفر خود به خاورمیانه به طور جدی به آن خواهد پرداخت.
● موضع اردن
در این میان دولت اردن به عنوان یکی از متحدان اصلی کاخ سفید و حامیان آن در سیاست‌های صلح خاورمیانه چشم به انتظار رئیس‌جمهوری آمریکا برای سفر به منطقه است.
«نادر الذهبی» نخست‌وزیر اردن در این باره گفت: «ما اهمیت بسیاری به سفر این هفته پرزیدنت بوش به خاورمیانه می‌دهیم و لحظه به لحظه تحولات منطقه را در آستانه سفر وی رصد می‌کنیم.»
وی که در اردن با وزیر امور خارجه قبرس دیدار داشت در ادامه افزود: «این سفر برای دولت اردن بسیار مهم است زیرا می‌تواند عزم و التزام ایالات متحده را برای پیش برد صلح خاورمیانه، حمایت از طرف‌های فلسطینی و اسرائیلی برای به نتیجه رساندن مذاکرات صلح، رساندن مذاکرات به مرحله نهایی و تاسیس کشور فلسطینی نشان دهد.»
در همین حال ژنرال «مقدح امین» رهبر شاخه‌های سازمان آزادی‌بخش فلسطین در جنوب لبنان نیز ابراز امیدواری کرد سفر رئیس‌جمهوری آمریکا به منطقه بتواند به تشکیل کشور مستقل فلسطینی و بازگشت پناهندگان به سرزمین و خانه و کاشانه‌شان منجر شود.
اما مقدح در عین حال تاکید کرد، استمرار شهرک‌سازی سختی‌های بسیاری را برای اسرائیلی‌ها موجب خواهد شد که یقینا روند صلح را نیز با چالش مواجه خواهد کرد.
● از نگاه رسانه‌ها
نگاه رسانه‌ها و بسیاری از مطبوعات جهان به سفر جورج بوش به خاورمیانه چندان خوش‌بینانه نیست. به گونه‌ای که بسیاری از مطبوعات این سفر را تنها یک مانور تبلیغاتی برای سرپوش گذاشتن بر سیاست‌های نه چندان موفق جورج بوش در منطقه بویژه در عراق و لبنان می‌دانند.
روزنامه ایندیپندنت چاپ انگلیس با اشاره به اینکه این سفر آخرین فرصت بوش برای اصلاح آثار منفی دوران ریاست جمهوری‌اش محسوب می‌شود، نوشته است که در زمانی که سران حزب حاکم آمریکا توجه خود را به انتخاب جانشینی برای بوش معطوف کرده‌اند، او به صورت تعجب‌آوری همچنان به تلاش خود برای نجات ارث سیاسی خود در طول دو دوره ریاست جمهوری که شکست‌های بسیاری برایش در پی داشته ادامه می‌دهد.
این روزنامه نسبت به موفقیت‌آمیز بودن سفر بوش به منطقه به دیده تردید می‌نگرد و معتقد است که با توجه به شکاف عمیقی که میان اسرائیلی‌ها و فلسطینیان وجود دارد، بعید است که سفر جورج بوش بتواند با موفقیت همراه باشد.
شبکه خبری الجزیره نیز با پخش تحلیلی از سفر بوش به منطقه اعلام کرد، تا زمانی که مسئله شهرک‌سازی‌ها توسط اسرائیل و ادامه اشغال توسط این رژیم متوقف نشده، نمی‌توان انتظار داشت که سفر جورج بوش موفقیت‌آمیز باشد.

نویسنده : علی موسوی خلخالی

منبع : دیپلماسی ایرانی