جام به چه تیمی می رسد

اینکه این فصل لیگ برتر جذاب از آب درآمده یا اینکه به خاطر صدرنشینی پرسپولیس در پایان نیم فصل اول تماشاگران پرسپولیس هیجان زده می شوند و لقب «جذاب ترین» را به نیم فصل لیگ می دهند ابهام اصلی است. البته اصلاً نباید شک به دل راه داد که صدرنشینی پرسپولیس در مسابقات لیگ برتر غیر از برتری فنی این تیم به ضعف تیم های دیگر هم برمی گردد. جالب اینجا است که حتی سپاهان جدی ترین رقیب پرسپولیس هم نمایش چندان خوبی نداشته و این ثابت می کند که لیگ برتر ایران در نیم فصل ابتدایی چندان در استاندارد بالایی نبوده. به هر حال وقتی غیر از پرسپولیس تیمی در استاندارد قهرمانی بازی نمی کند و حتی عده یی از منتقدان پرسپولیس را هم در استاندارد قهرمانی نمی بینند، دیگر عجیب نیست که پایین بودن استاندارد تیم ها به افت کیفیت مسابقات لیگ برتر ختم شود. در این بین باید ناکامی استقلال را هم اضافه کرد که باعث سرد شدن لیگ برتر در نیم فصل اول شد. تصور کنید که استقلال می توانست در صدر جدول مسابقات رقیب جدی پرسپولیس برای صدرنشینی لقب بگیرد. در آن صورت چقدر آمار تماشاگران بالا می رفت. به هر حال حتی اگر در صدر مسابقات لیگ برتر تیم چندان قدرتمندی به چشم نمی خورد، در عوض در میانه جدول تیم هایی حضور دارند که بالاتر از استاندارد همیشگی تیم های میانه جدولی لیگ برتر بازی می کنند.
استقلال اهواز، پاس همدان، برق شیراز، پیکان و حتی سایپا تیم هایی هستند که در کنار استقلال تهران در نیم فصل دوم می توانند جنگ تیم های میانه جدولی را جذاب تر از سال های گذشته کنند. هر چند که در کنار آن باید سری به تیم های پایین جدول هم زد. جایی که شیرین فراز، صنعت نفت آبادان، پگاه رشت و ابومسلم برای فرار از سقوط می جنگند. این بخش از جدول رده بندی مسابقات لیگ برتر هم رقابتی تماشایی را به وجود آورد. به هر حال در وضعیتی که پیش از این تیم های قعر جدول، تیم های کم تماشاگری لقب می گرفتند این مرتبه هر چهار تیم قعرنشین مسابقات لیگ برتر در مسابقات خانگی خودشان ورزشگاهی پر از تماشاگر دارند. با این حساب حتی اگر هم آنها نمایش فنی خوبی نداشته باشند اما حساسیت تماشاگران جدال قعر جدول را جذاب می کند. حالا با این تفاسیر باید به سراغ همان ابهام اصلی رفت. آیا واقعاً لیگ برتر در این فصل تورنمنت جذابی است؟
با کمی خرده گیری باید اعتراف کرد لیگ برتر تا الان که تورنمنت جذابی بوده. اما این موضوع نباید تعبیر شود به اینکه مسابقات لیگ برتر در نیم فصل اول آن از استاندارد بالای فنی برخوردار بوده. تا جایی که آنالیز شده و تا جایی که تماشاگران مسابقات را تماشا کردند سطح فنی تیم ها اختلاف فاحشی با لیگ برتر دو سال پیش دارد. هر چند که شاید لیگ برتر نسبت به مسابقات سال گذشته پیشرفت محسوسی کرده باشد. حالا ابهام دیگری که در این میان رفع نشده برمی گردد به اینکه آیا باید پرسپولیس را قهرمان مسابقات لیگ برتر به حساب بیاوریم؟ آنها که تا یک بازی مانده به پایان نیم فصل بدون شکست صدرنشین مسابقات بودند با باخت به سپاهان کارشان را در نیم فصل اول به پایان رساندند. با این حساب هنوز هم تمام تماشاگران عملکرد پرسپولیس را در نیم فصل ابتدایی خارق العاده دانستند.
هر چند اگر بخواهیم عملکرد آنها را با قهرمان نیم فصل لیگ برتر در سال های گذشته مقایسه کنیم، می فهمیم که آنها آنقدر هم رویایی نبودند. برای مقایسه آماری باید امتیازات پرسپولیس در پایان نیم فصل را به ۱۷ بازی تیم تقسیم کنیم تا به میانگین امتیاز در هر مسابقه برسیم. به هر حال این فصل با حضور هجده تیم در مسابقات لیگ برتر، تیم های لیگ برتری نسبت به پارسال دو بازی بیشتر در پایان نیم فصل انجام دادند که این باعث بالا رفتن امتیازات تیم ها شده. پس از تقسیم مجموع امتیازات به ۱۷ بازی پرسپولیس به رقم ۱۱/۲ می رسیم که میانگین امتیازات پرسپولیس در نیم فصل ابتدایی لیگ برتر است. پس با این آمار می بینیم که آنها نه تنها رکوردی دست نیافتنی را به جا نگذاشتند که حتی در مقایسه با عملکرد سایپا در مسابقات سال گذشته و نمایش سپاهان در لیگ سال ۸۲ اصلاً آمار شگفت انگیزی نیست.سپاهان در دومین دوره مسابقات لیگ حرفه یی با میانگین ۳۸/۲ امتیاز در هر بازی و سایپا در مسابقات سال گذشته با میانگین ۲۷/۲ امتیاز در هر مسابقه میانگین بهتری نسبت به عملکرد این فصل پرسپولیس داشتند.
البته اگر بخواهیم به استقرای ریاضی پایبند باشیم، می رسیم به اینکه قاعدتاً پرسپولیس در نیم فصل دوم افت می کند. برای اثبات این فرضیه کافی است سری به نمایش تیم های صدرنشین نیم فصل اول در سال های گذشته لیگ برتر بزنیم؛ جایی که استقلال در اولین دوره مسابقات لیگ برتر ۰۸/۲ امتیاز در هر بازی گرفته بود، در نیم فصل دوم افت کرد و در هر بازی ۳۱/۱ امتیاز گرفت. در دومین دوره لیگ برتر هم سپاهان با وجود اینکه در نیم فصل اول ۳۸/۲ امتیاز در هر بازی داشت به رکورد ۶۲/۱ امتیاز در هر بازی رسید. ذوب آهن در لیگ سوم هم از هر بازی ۹۲/۱ امتیاز گرفته بود که در نیم فصل دوم تنها ۱۵/۱ امتیاز گرفت. در لیگ پنجم هم استقلال نیم فصل دوم ۸۷/۱ امتیاز در هر بازی داشت که کمتر از میانگین ۰۷/۲ امتیاز در نیم فصل اول بود. پارسال سایپا هم از میانگین ۲۷/۲ به میانگین ۴۷/۱ امتیاز رسیده بود. پس با این حساب اصلاً بعید نیست که پرسپولیس در نیم فصل دوم مسابقات لیگ برتر افت کند. هر چند شاید تجربه نمایش فولاد در دوره سوم لیگ برتر به عنوان یک استثنا هم جالب باشد. آنها در نیم فصل اول مسابقات لیگ برتر در دوره چهارم در هر بازی ۰۷/۲ امتیاز گرفتند ولی در نیم فصل دوم برخلاف عرف معمول مسابقات لیگ برتر پیشرفت داشتند و با میانگین ۲/۲ امتیاز در هر مسابقه به قهرمانی تورنمنت رسیدند.آنها در نیم فصل دوم در هر بازی ۱۳/۰ امتیاز بیشتر از مسابقات نیم فصل کسب کردند که این یک رکورد ویژه در تاریخ مسابقات لیگ برتر ایران به حساب می آید.
البته اگر اتفاقات و درگیری های درونی باشگاه پرسپولیس را کنار این آمار بگذاریم، می رسیم به اینکه احتمال افت پرسپولیس در نیم فصل دوم کم نیست. با این حساب اصلاً منطقی نیست که قهرمانی پرسپولیس را قطعی بدانیم. آن هم در وضعی که همیشه تیم های صدرنشین نیم فصل اول لیگ برتر در نیم فصل دوم جای خودشان را به تیم های دیگری می دهند.
۱) پرسپولیس؛
پس از اینکه در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۱ در روز آخر اولین دوره مسابقات لیگ برتر، با شکست غیرقابل باور استقلال به ملوان در ورزشگاه تختی انزلی، پرسپولیس به قهرمانی لیگ برتر رسیده بود، در شش سال گذشته آنها دیگر هیچ وقت در کورس قهرمانی مسابقات نبودند. هرچند که سال گذشته در وضعی که پرسپولیس سه بازی بیشتر نسبت به تیم های دیگر داشت، قرمزپوشان تنها برای چند ساعت صدرنشینی را تجربه کردند. به هرحال این فصل آنها با حضور افشین قطبی روی نیمکت سرمربیگری تیم شان نه تنها پیش از باخت به سپاهان، تنها تیم بدون شکست لیگ لقب گرفته بودند که حتی با وجود باخت به سپاهان هم بالاترین شانس قهرمانی لیگ برتر متعلق به آنها است. در این بین نباید از قلم انداخت که احتمالاً آنها در نیم فصل دوم کار سخت تری را پیش رو داشته باشند. درگیری داخلی بین قطبی با مرزبان، حرف های تند شیث رضایی، محمدرضا مامانی و علیرضا نیکبخت واحدی علیه سرمربی تیم شان فاکتورهایی است که هرکسی را به افت تیم در نیم فصل دوم ظنین می کند.
۲) سپاهان؛
برخلاف پرسپولیس آنها در چهار سال گذشته در هر چهار فصل لیگ برتر در کورس قهرمانی مسابقات لیگ برتر بودند. البته آنها این بار تنها دو امتیاز نسبت به پرسپولیس عقب تر هستند که فاصله زیادی نیست. با وجود این چندان هم نباید به قهرمانی آنها خوش بین بود. لوکا بوناچیچ پس از پایان مسابقات جام باشگاه های جهان دیگر چندان دلش با سپاهان نیست و اصلاً شاید در نیم فصل دوم سرمربی دیگری جای او را روی نیمکت سپاهان بگیرد. از سوی دیگر هم اگر بوناچیچ در سپاهان بماند، تیم به مشکل دیگری می خورد. موضع گیری تند محرم نویدکیا کاپیتان مصدوم زردپوشان اصفهانی، نیمکت نشینی تنبیهی محمود کریمی در تیم و البته اخلاق نه چندان جالب سرمربی کروات، تیم را در آستانه انفجار عصبی قرار داده است.
۳) صباباتری؛
بی سروصداترین صدرنشین مسابقات لیگ برتر هستند. در وصف شانس پایین آنها برای کسب کاپ قهرمانی مسابقات کافی است بدانید که محمدحسین ضیایی سرمربی صباباتری چندان فرد جاه طلبی نیست و حتی حضور در بین تیم های میانه جدول هم مدیران صبا را راضی نگه می دارد.
۴) ملوان؛
پس از سال های ابتدایی دهه ۱۳۷۰ که ملوان آخرین کاپ قهرمانی خودش را در مسابقات حذفی کسب کرد، آنها هیچ وقت بین تیم های بالانشین لیگ نبودند تا امسال. این صدرنشینی فوتبال انزلی را متحول کرده چرا که شهرداری انزلی تیم دیگر آنها در دسته دوم صدرنشین است و شانس صعود به دسته اول را دارد. برای ملوان رضایت مردم شهر کافی است که تا الان هم این اتفاق افتاده.
۵) استقلال؛
این تنها یک پیش بینی خوش خیالانه است؛ یک پیشگویی که در آن استقلال با سرمربیگری فیروز کریمی، نیم فصل دوم مسابقات لیگ برتر را با نمایش بدون اشتباهی به پایان برساند تا شاید بتواند اختلاف امتیاز زیاد خود را با صدر جدول از بین ببرد. به هرحال برای اینکه بفهمیم این پیشگویی چقدر خوش خیالانه است، باید کمی صبر کرد تا دید آنها چقدر شانس قهرمانی دارند.

مهدی امیرپور

منبع : روزنامه اعتماد