می‌خواهم یک قهرمان باشم

برای این‌که بتوانیم در حد یک قهرمان باشیم و به توانائی او دست پیدا کنیم لازم نیست تمام تجربیات او را تکرار کنیم، بلکه بهترین روش استفاده از تجربیات او و تثبیت آنها در ذهنمان است. با انجام این کار لازم نیست تجربه دیگران را تکرار کنیم بلکه می‌توانیم با هزینه‌ای کمتر در زمانی کوتاه‌تر و با سرعتی بالاتر به مطلوب‌ترین و بهترین نتیجه دست یابیم.
به‌عنوان مثال لازم نیست آن‌قدر تمرین و تکرار کنیم تا همانند قهرمان فوتبالی که به زیبائی و مهارت کرنر می‌زند یا بازی می‌کند، بازی کنیم بلکه می‌توانیم با ساخت تصویر ذهنی، فنون او را در ذهنمان ثبت کرده و خیلی سریع به توانائی او دست پیدا کنیم. سپس تلاش کرده تا حتی بهتر از او عمل کنیم.
ممکن است معنای ساخت تصویر مهارت‌های قهرمانان در ذهن برایتان عجیب باشد یا آن را غیرممکن بدانید در صورتی‌که با دست‌یابی به قدرت تصویرسازی ذهنی رسیدن به این توانائی بسیار ساده است، ولی در ابتدا جهت مقایسه، روش آموزش بدون تصویرسازی ذهنی را توضیح می‌دهیم.
در روش آموزش بدون تصویرسازی ذهنی، در ابتدا مربی تکنیکی را به‌صورت عملی به فرد آموزش می‌دهد یا فیلم آنرا نمایش داده و فرد بلافاصله شروع به تمرین و تکرار آن می‌کند و آن‌قدر تمرین می‌کند تا بالاخره با سعی و تلاش، زمانی آن تکنیک را به خوبی انجام دهد. بعد از آن فرد تکنیک صحیح را تکرار می‌کند تا در ذهنش تثبیت یا به اصطلاح ملکه شود تا هر زمان لازم شد بتواند در زمین مسابقه آن را انجام دهد، پس روند اجرای یک تکنیک به شکل زیر است:
۱) دیدن تکنیک یا آموزش تئوری آن توسط مربی یا قهرمان.
۲) تکرار و تمرین تکنیکی که آموزش داده شده.
۳) انجام صحیح تکنیک.
۴) تمرین و تکرار تکنیک صحیح برای تثبیت در ذهن.
۵) تثبیت تکنیک در ذهن و ملکه شدن آن.
می‌بینید که آخرین و مهم‌ترین مرحله تثبیت تکنیک در ذهن است، حال در روش آموزش به‌صورت تصویرسازی ذهنی می‌توانیم به‌جای این‌که این مراحل را انجام دهیم تا آن مهارت در ذهنمان تثبیت شود در همان ابتدا مهارت را در ذهنمان تثبیت کنیم و بعد از آن با نگاه کردن به تصویر آن مهارت در ذهنمان، شروع به تکرار و تمرین عملی آن مهارت کرده تا خیلی سریع بتوانیم در حد عالی آن را انجام دهیم.
به‌عنوان مثال فرض کنید دو نفر نقاش را که از چهره و صورت افراد نقاشی می‌کشند دعوت کرده‌اید و از آنها می‌خواهید که از چهره‌تان نقاشی بکشند. این دو نقاش مهارتشان به یک اندازه است و تمام وسائل و امکانات و هم‌چنین فرصتی هم که برای کشیدن و نقاشی چهره‌تان به آنها می‌دهید یکسان باشد ولی در دو مکان مجزا از آنها بخواهید کارشان را شروع کنند.
البته با این تفاوت که همیشه روبه‌روی نقاش الف بنشینید و از او بخواهید چهره‌تان را نقاشی کند ولی به نقاش ب چند مرتبه خودتان را نشان دهید یا به او بگوئید هر موقع خواستی مرا صدا بزن و به چهره‌ام نگاه کن.
حال به‌نظر شما کدام نقاش بهتر می‌تواند تصویری دقیق‌تر، زیباتر و بهتر از چهره شما بکشد؟
دقیقاً، نقاش الف. به‌نظر شما چرا نقاش الف تصویر بهتری خواهد کشید؟ با توجه به این‌که مهارتش همانند نقاش ب است، ضمناً امکانات و زمان آنها هم یکسان است؟
درست است، چون نقاش الف برای کشیدن هر خط و نقطه‌ای به چهره شما نگاه می‌کند و احتمال خطا و اشتباهش به صفر می‌رسد و لحظه به لحظه با نگاه به چهره شما که روبه‌روی او هستید نقاشی می‌کند پس برای کشیدن چهره شما آرامش بیشتری دارد. برای کشیدن تصویر، شک و تردید نمی‌کند، سریع‌تر عمل می‌کند و هزینه و زمان کمتری نیز صرف می‌کند و از همه مهمتر در پایان تصویری واقعی‌تر، زیباتر، دقیق و بهتری از چهره شما می‌کشد، با توجه به این‌که مهارت و امکاناتش در حد نقش ب است.
به همین دلیل زمانی که شما تصویر انجام تکنیک یا تاکتیکی را در ذهنتان تثبیت می‌کنید دقیقاً همانند نقاش الف هستید و هنگام انجام تکنیک به‌صورت عملی، چون تصویر آن را در ذهنتان دارید و آن را می‌بینید، مسلماً با آرامش و سرعت بالاتر و در زمانی کوتاه‌تر آن مهارت را آموزش دیده و سریع‌تر آن مهارت را به‌صورت عملی انجام داده و به توانائی فوق‌العاده‌ای در آن رشته ورزشی دست خواهید یافت.
● روش آموزش به‌صورت تصویرسازی ذهنی:
▪ مرحله اول:
در ابتدا مربی به‌صورت تئوری یا عملی آموزش می‌دهد یا فیلم قهرمانی که به‌صورت عالی آن مهارت را انجام می‌دهد نمایش داده می‌شود، در روش تصویرسازی باید توجه کرد اگر مربی یا شخصی که آموزش می‌دهد قادر به انجام صحیح مهارت به‌صورت عملی نباشد حتماً از فیلم قهرمانی که به‌صورت صحیح آن عمل را انجام می‌دهد استفاده شود. بعد از آموزش تئوری و دیدن عملی انجام مهارت، بدون این‌که عملاً شروع به انجام آن مهارت کنید، تصویر انجام آن را در ذهنتان ببینید، البته فراموش نکنید دیدن تصویر در ذهنتان باید همراه با حواس پنجگانه باشد، یعنی انجام آن را در ذهنتان ببینید، صدایش را بشنوید، بوی محیط را حس کنید و حس لامسه و چشائی‌تان هم فعال باشد و حتی به هیجانات درونی خودتان، هنگامی که مهارت و انجام آن را توسط مربی یا قهرمان در ذهنتان می‌بینید، توجه کرده و کاملاً آن را حس کنید.
حال اگر نتوانستید تصویر عالی و خوبی را در ذهنتان هنگام انجام آن مهارت که توسط مربی یا استاد اجرا می‌شود ببینید، از مربی بخواهید مهارت را دوباره انجام دهد یا فیلم آن را ببینید و آن‌قدر تکرار کنید که در ذهنتان تصویری کامل و واضح ببینید. زمانی‌که در ذهنتان تصویر آن مهارت را که توسط مربی یا قهرمان انجام می‌شود، دیدید و با تمام حواستان آن را حس کردید، مرحله اول را بسیار عالی انجام داده‌اید.
▪ مرحله دوم:
در ذهنتان در قالب تصویر مربی یا قهرمانی که در حال انجام مهارت هستند بروید و خودتان آن را انجام دهید و آن‌قدر تکرار کنید که همانند مربی یا قهرمان به‌صورت عالی بتوانید آن مهارت را اجرا کنید، پس در مرحله اول در ذهنتان تصویر مربی یا قهرمان را مشاهده می‌کردید که در حال اجرای مهارت بودند ولی در مرحله دوم خود شما مهارت را انجام می‌دهید.
البته برای این‌که بهتر بتوانید در قالب تصویر بروید بهتر است در ذهنتان به‌جای این‌که شما جلو بروید تا در ذهنتان در قالب تصویر قرار بگیرید، تصویر مربی یا قهرمان را آن‌قدر جلو بیاورید و به خودتان نزدیک کنید که تصویر در قالب جسم و بدن شما قرار بگیرد و بعد شروع به تکرار و تمرین کنید تا اثربخشی آن به علت انجام عمل توسط خودتان دوچندان شود، زیرا در غیر این‌صورت ممکن است شما تصویر خودتان را در ذهنتان ببینید که در حال انجام مهارت است در صورتی‌که باید انجام مهارت در ذهنتان توسط خودتان مستقیم انجام شود و تمام هیجانات خود را عملاً حس کنید.
مثل این‌که در ذهنتان می‌خواهید سوار اسبی شوید، برای درک بهتر، همین حالا تصویر اسبی زیبا، آرام و قوی را در ذهنتان مجسم کنید، حالا به‌جای این‌که به اسب نزدیک شوید، اسب را آرام آرام نزدیک خودتان بیاورید و به‌صورتی آن را در ذهنتان قرار دهید تا بدون این‌که شما حرکتی کنید دقیقاً اسب زیر پای شما قرار بگیرد. حال خودتان را روی زین اسب‌ رها کنید و کاملاً بنشینید و پایتان را در رکاب‌های زین اسب بگذارید، افسار اسب را بگیرید، با رکاب ضربه‌ای آرام به اسب بزنید و حرکت کنید.
در مورد حرکات ورزشی هم برای این‌که مستقیماً در قالب تصویر قرار بگیرید، تصویر قهرمان را به خودتان نزدیک کنید تا حس‌هایتان هنگام تمرین و تکرار ذهنی قوی‌تر باشد.
حال شروع به تمرین و تکرار مهارت کنید، البته سعی کنید انجام حرکات از لحاظ زمانی، مکانی و شرایط انجام حرکات با واقعیت منطبق باشد، مثلاً اگر انجام حرکت در واقعیت یک دقیقه طول می‌کشد در انجام آن به‌صورت ذهنی هم یک دقیقه طول بکشد و آن‌قدر تکرار کنید که در ذهنتان به بهترین نحو حرکت را انجام دهید، هنگامی که به این توانائی دست یافتید، تصویر آن مهارت در ذهنتان ثبت شده است.
▪ مرحله سوم:
حال به‌صورت عملی در واقعیت شروع به انجام آن مهارت کنید و ببینید که چه‌قدر سریع به توانائی فوق‌العاده‌ای دست می‌یابید و با چه لذت، هیجان، سرعت و زیبائی خاصی آن حرکت را انجام می‌دهید و از اجرای تمریناتتان چه‌قدر لذت خواهید برد. هم‌اکنون هنگام اجرای حرکت است، چون در ذهنتان تصویر آن را دارید، همانند نقاش الف هر لحظه که آن را انجام می‌دهید سریع با نگاه به تصویر ذهنی‌تان اشتباهات خود را مشاهده و سریع آنها را رفع کرده و با سرعت عمل بسیار زیاد، زیباترین و بهترین فن‌ها، تکنیک‌ها و تاکتیک‌های ورزشی را انجام خواهید داد.
البته قهرمانان جهان که خیلی سریع پله‌های پیشرفت را طی می‌کنند ناخودآگاه از این مهارت استفاده می‌کنند و بعضی مواقع خودشان هم راه پیشرفت سریعشان را نمی‌دانند در صورتی‌که هم‌اکنون شما به این مهارت فوق‌العاده و مؤثر دست یافتید. موفقیت شما را در پیشرفت رشته ورزشیتان تبریک می‌گوئیم.

رضا صادقی

منبع : مجله موفقیت