عطش عرضه سهام خرد را پاسخ دهید

همان طور که از قبل هم تصور می شد، پیش بینی ها درست از آب درآمد، اکنون دیگر سنگینی تصمیم و اصرار بر واگذاری بلوکی سهام شرکت های بزرگ بر شانه های لرزان سازمان خصوصی سازی سنگینی می کند. واگذاری بلوکی سهام دو شرکت صدر اصل ۴۴ یعنی فولاد مبارکه و ایرالکو در تابلوی فرعی بورس طی دو مرحله بدون نتیجه ماند تا نه تنها مدیران سازمان خصوصی انگشت حیرت به دندان بگزند بلکه شاهد ثبت نمرات ضعیف در کارنامه کاری خویش باشند.
البته افکار عمومی عرضه سهام شرکت های اصل ۴۴ را دستمایه رونق بازار تعبیر می کند اما دور از انتظار نیست که اتخاذ مشی عدم عرضه سهام خرد، شرکت های صدر اصل ۴۴ و پافشاری بر واگذاری بلوکی آن ها، محصولی جز یک وجهی شدن بازار مبادلات سهام را برای دست اندرکاران عرضه سهام به دنبال نداشته باشد.
با اجرایی شدن واگذاری شرکت های اصل ۴۴ و عرضه سهام ۴ شرکت ملی مس ایران، فولاد مبارکه، ایرالکو و فولاد خوزستان و استقبال بازار سهام کشور از این اقدام، بارقه امید در چشمان کنکاشگر و پویای کارگزاران بازار سهام به خوبی هویدا شد به نحوی که این اشتیاق و عطش به خرید و مبادله سهام شرکت های اصل ۴۴ با عرضه ۱۰۰ میلیون سهم فولاد خوزستان و جذب ۳۰۰ میلیارد ریال در مدتی حدود ۱۲۰ ثانیه تشدید شد و به اوج خود رسید.
به نظر می رسد با توجه به این که سازمان خصوصی مکلف است تا بخشی از بودجه دولت را از محل فروش سهام تامین کند بر این اساس عرضه بلوکی سهام را به عنوان روش سریع و زودبازده اتخاذ کرده، فارغ از این که مدیران این سازمان همواره باید ضمن مدنظر داشتن شرایط خاص برای عرضه بلوکی سهام و عوامل برون و درون سازمانی تاریخ عرضه را نیز به صورت جدی مورد توجه قرار دهند.
با این حال گمان می رود ادامه مشی واگذاری بلوکی سهام شرکت ها منجر به تمرکز تعدادی از سهامداران بر روی سهام این بنگاه ها شده که عدم عرضه سهام شرکت های دیگر از سوی سهامداران کلان کشور، شائبه تک قطبی شدن بازار مبادلات سهام را جدی تر از اذهان متبادر سازد زیرا از هم اکنون می توان به سهولت نگرانی را درچهره فعالان حوزه بورس مشاهده کرد.
گرانیگاه شکل گیری این نگرانی نیز برخاسته از عملکرد سازمان خصوصی سازی در نحوه عرضه های این سازمان بوده زیرا با عرضه یکجا و ۲۰ درصدی سهام فولاد مبارکه و ایرالکو، سبب شد تا هیچ مشتری و خریداری جسارت دست به جیب شدن برای معامله نقد و یکجای سهام شرکت های مذکور به ارزش بیش از یک هزار میلیارد تومان را در خود نبیند. در حقیقت در شرایطی که شرکت های فعال در حوزه بورس برای واگذاری سهام زیر مجموعه بیشتر موافق به فروش رساندن سهام خود به سیاق نقد و اقساط با ارقامی بسیار کمتر از ارقام سازمان خصوصی هستند که این سازمان براساس مصوبه خود شرایط واگذاری سهام شرکت ها را به صورت یکجا و بلوکی به طریق عرضه نقد تعیین کرد، فارغ ازاین که به عاقبت آن به صورت جدی بیندیشد.
بررسی وضعیت بازار معاملات بورس بیانگر آن است که از ابتدای سال جاری تا مرداد ماه معاملات سهام با رشدی بیش از ۲۰درصد مواجه شده و در برابر معامله یک هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان مدت مشابه سال قبل، ارزش معاملات امسال بالغ بر ۲ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان بوده است. در حقیقت درگیر شدن بازار کنونی با فقدان عرضه سهام، یعنی در برابر وجود تقاضای انبوه، سهام عرضه نمی شود یا بیشتر عرضه ها در انحصار شرکت های دولتی است، به نظر می رسد جو روانی بازار در عطش عرضه سهام خردتری است. بنابراین دولت باید از عرضه سهام به صورت بلوکی صرف روی گرداند، چه آن که در صورت ادامه این روند، فقط تعداد محدودی از سهامداران عمده حقوقی می توانند سهام را خریداری کنند و مردم و خریداران خرد همچنان چشم انتظار راهی شدن سهام خرد به تالار شیشه ای گذر زمان می کنند. با توجه به این که شرکت های ملی مس، فولاد مبارکه، ایرالکو و فولاد خوزستان با در اختیار داشتن ۲۴ درصد از ارزش ۳۹ میلیارد دلاری بازار و میانگین ۱۲۹ درصدی بازدهی از زمان حضور توانسته اند فقط به بازار مبادلات سهام نفس مصنوعی بدهند، بنابراین بهتر است در شرایط کنونی که بازار سهام نیازمند تداوم عرضه سهام آن هم به صورت خرد بوده اگر سهام آن ها همچنان به صورت بلوکی عرضه شود، بیم آن می رود که بازار سرمایه نتواند به رشدی فراگیر دست یابد. در حقیقت ادامه روند کنونی، دستاوردی جز تک وجهی شدن بازار سهام را به دنبال نخواهد داشت.

مجید میرزا حیدری

منبع : روزنامه جوان