تجارت الکترونیک ( E-Commerce ) چیست و چه ارتباطی با بازاریابی شبکه ای دارد؟

برای ارزیابی ارتباط بین تجارت الکترونیک ( E-Commerce ) و بازاریابی شبکه ای Network Marketing ابتدا به بررسی تعاریف ومفاهیم این دو مقوله می پردازیم و سپس رابطه موجود میان آنها را مطالعه می کنیم .
● تعریفی از تجارت الکترونیک:
ابتدا به بررسی مقوله تجارت الکترونیک می پردازیم . برای تجارت الکترونیک تعاریف مختلفی ارایه شده است که اغلب آنها مبتنی بر تجارب گذشته در استفاده از تجارت الکترونیک بوده است. در ساده ترین شکل، می ‌توان آن را به صورت " انجام مبادلات تجاری در یک قالب الکترونیکی "‌ تعریف نمود؛
کمیسیون اروپایی در سال ۱۹۹۷ آن را به شکل زیر تعریف نموده است:
" تجارت الکترونیکی مبتنی بر پردازش و انتقال الکترونیکی داده‌ها، شامل متن، صدا و تصویر می‌باشد. تجارت الکترونیکی فعالیتهای گوناگونی از قبیل مبادله الکترونیکی کالاها و خدمات،‌ تحویل فوری مطالب دیجیتال، انتقال الکترونیکی وجوه، مبادله الکترونیکی سهام، بارنامه الکترونیکی، طرحهای تجاری، طراحی و مهندسی مشترک، منبع یابی، خریدهای دولتی، بازاریابی مستقیم و خدمات بعد از فروش را در بر می‌گیرد. "
وزارت صنایع و تجارت بین المللی ژاپن گفته است :
" تجارت الکترونیکی که تا چندی قبل به تعداد معینی از شرکتها محدود می‌ گردید در حال ورود به عصر جدیدی است که در آن تعداد زیادی از اشخاص گمنام و مصرف کنندگان در شبکه حضور دارند.
به علاوه، محتوای آن از حیطه مبادله داده‌های مربوط به سفارش دادن یا قبول سفارش فراتر رفته و فعالیتهای عمومی تجاری از قبیل تبلیغات، آگهی، مذاکرات،‌ قراردادها و تسویه حسابها را نیز در برگرفته است ".
از مجموعه تعاریف ارایه شده می توان نتیجه گیری نمود که زمینه‌های کاربرد تجارت الکترونیکی بسیار گسترده تر از مبادله کالا، خدمات و وجوه است و در تعریف آن و تبیین سیاست های مورد نظر باید علاوه بر کاربردهای بالفعل به کاربردهای بالقوه آن نیز توجه داشت .
این نوع تجارت به صورت های بسیار ابتدایی از سال ۱۸۸۶ و با استفاده از تلگراف انجام شده و با همگانی شدن اینترنت در سال ۱۹۹۴ رشد بسیار سریع و چشم گیری داشته با نام E-commerce شناخته شده است.
ارزش مبادلات الکترونیکی در جهان طی سالهای اخیر به سرعت در حال افرایش بوده است. گرچه در مورد سرعت گسترش این شیوه از مبادله برآوردهای بسیار متفاوتی ارایه گردیده است،‌ لکن در کلیه پیش بینی های به عمل آمده گفته شده است که تجارت الکترونیکی در سال های آینده با رشد فزاینده‌ای رو به رو خواهد بود. در گروه کشورهای توسعه یافته (اعضاء OECD) ایالات متحده آمریکا همچنان بیشترین سهم از مبادلات الکترونیکی را به خود اختصاص خواهد داد اما اروپا به سرعت در حال کم کردن فاصله خود با ایالات متحده است.
در سال ۱۹۹۹ حجم مبادلات الکترونیکی در ایالات متحده آمریکا معادل ۷۰۰ میلیارد دلار و در سایر کشورهای جهان ۳۳۰ میلیارد دلار بوده است. پیش بینی می شود که حجم تجارت الکترونیکی کالاها و خدمات شرکتهای آمریکایی در سال ۲۰۰۳ به ۲۸۰۰ میلیارد دلار بالغ گردد که این رقم معادل ۲۵ درصد خریدهایی است که بین شرکتهای آمریکایی در آن سال صورت خواهد گرفت.
بر طبق تحیقات انجام شده پژوهشکده Forester درآمد تجارت الکترونیک در سال ۲۰۰۳ بیش از ۱۲.۲ بیلیون دلار بوده است. حال می خواهیم به بررسی بازاریابی شبکه ای ( NM ) بپردازیم.
● تعریفی از بازاریابی شبکه ای:
با فرض درست بودن تعریف NM در پرزنت ها، تعریف زیر ارائه می گردد. همیشه کارخانه هایی وجود دارند که محصولاتی را تولید می کنند و ما به عنوان مصرف کننده در سراسر جهان از این محصولات استفاده می کنیم . هر کالا پس از تولید در کارخانه از واسطه های تجاری زیادی عبور می کند . مثل توزیع کننده،عمده فروش،خرده فروش،مغازه دارها و ... . وجود این واسطه های تجاری باعث می شود که درصد زیادی به مبلغ اولیه محصول اضافه شود و ضمنا بعضی از محصولات وجود دارند که به دلیل مرغوبیت و به طبع قیمت بالایشان به صرفه نیستند که از این واسطه های تجاری عبور کنند . خود کارخانه دارها نیز باید مبلغی را صرف تبلیغات کنند تا مشتری ها بتوانند محصولاتشان را بشناسند و انگیزه خرید در آنها بوجود بیاید . بازاریابی شبکه ای در واقع نوعی تجارت است که در آن با حذف واسطه ها ، محصولات بطور مستقیم در اختیار مصرف کنندگان قرار می گیرد .
با ذکر یک مثال به عرایض خود خاتمه می دهم و آن اینکه مثلا شما اگر یک میوه فروشی باز کنید و از ابزار تجارت الکترونیک برای فروش خود استفاده کنید (یک سایت بزنید و تبادلات مالی خود را با استفاده از سایت و کارت های اعتباری انجام دهید و ...) آیا می توان گفت که این کار شما تجارت الکترونیک است و چون تجارت الکترونیک تا چند سال دیگر جای فروش سنتی را می گیرد و گردش مالی آن بالغ بر چندین بیلیون دلار می گردد، پس میوه فروشی شما نیز تا چند سال دیگر دارای گردش مالی میلیون دلاری خواهد شد؟

منبع : کلوب