دانشنامه تاریخ جهان

دانشنامه تاریخ جهان، ترجمه فارسی یک دایره المعارف تخصصی در زمینه تاریخ جهان از آغاز پیدایش بشر تا پایان قرن بیستم با عنوان world chronicleتof the است که با همکاری انبوهی از اهل فرهنگ به زبان انگلیسی تدوین شده است. ترجمه فارسی این اثر متعلق به دکتر محمد زنجانی و زیر نظرو با مقدمه ای به قلم سیدحسن امین است.
این اثر به همت انتشارات دایره المعارف ایران شناسی در بهار ۱۳۸۶ و به بهای ۲۰۰۰۰ تومان چاپ شده است.
در این دانشنامه، پیشینه زندگانی بشر روی کره زمین، از زمانی که اولین انسان توانست با دو پای خود راه برود و به محیط اطراف خویش توجه نماید، آغاز شد و از آن پس تا زمان حال مورد مطالعه و تفحص قرار گرفته است.
به طور کلی، کره زمین که سیاره کوچکی از منظومه شمسی است، در حدود ۶/۴ میلیارد سال عمر دارد و به نظر می رسد که یکی از کرات قابل زندگی باشد که تمام عوامل مورد نیاز برای حیات را در خود دارد و با تابش نور خورشید که به زمین نور و روشنایی و گرمایش لازم را می بخشد خودکفاست، به طوری که هر چه در آن هست، باقی مانده و تنها تحول و دگرگونی می یابد.
با این وصف، با محاسبه دانشمندان، از جاذبه خورشید برخوردار می باشد و این جاذبه بر قطبین کره زمین که خاصیت آهن ربایی دارد، تاثیرگذار است.
این نیروی جاذبه، بر تمام کائنات جاری و ساری است و مهم ترین عامل بقای یونیورس می باشد. میلیون ها سال به درازا کشید تا زمین از نظر آب و هوا، برای زیست موجودات جاندار آماده شود. حیات نخستین از دریا شروع شد و پس از چند هزار میلیون سال، موجوداتی با ساختمان عالی و سرانجام مهره داران و میمون های شبیه انسان های اولیه به وجود آمدند و در این مدت، زمین هم از نظر شکل رو به تکامل رفت و چین خوردگی ها و کوه های بلند ایجاد شد.
با تکامل محیط زیستی کره زمین و به وجود آمدن موجودات جاندار سرانجام انسان های اولیه در زمین پیدا شدند، لیکن این پیدایش یک مرتبه و ناگهانی صورت نگرفت، بلکه از تکامل پستانداران عالی و میمون های باهوش، بشر اولیه ظهور پیدا کرد که اولین بار جای پای چند نفر از آنها در منطقه لیوتلی تانزانیا به وسیله خانم ماری لیکی ( باستان شناس امریکایی) کشف شد که تاریخ جهان آن انسان نماها بین ۵/۳ تا ۴ میلیون سال پیش محاسبه شده است.
پس ملاحظه می شود که عمر انسان های نخستین نسبت به عمر کره زمین بسیار کوتاه است و صانع و خالق کائنات، تمام شرایط و عوامل را برای پیدایش بشر اولیه مهیا ساخته است. با این حال مقدمه کوتاه و مختصر هر فرد جست و جوگر و محقق تمایل دارد که بداند در طول این مدت طولانی چه برسر انسان ها آمده و تمدن به چه شکلی پیدا شده است. رئوس مندرجات این دانشنامه، شامل مطالب زیر است:
۱) شرح زندگانی اولیه انسان نماها، و وسایل زندگی و ادوات شکار در دوران های پارینه سنگی (پالئولیتیک)، میان سنگی
( مزولیتیک) و نوسنگی ( نئولیتیک).
۲) تمام رویدادهای دوران های مختلف تمدنی، از قبیل سیاسی، نظامی، اجتماعی، مراسم صلح و آشتی، زد و خورد اقوام مختلف برای تصاحب و مالکیت زمین جهت برخورداری هرچه بیشتر از مواهب زندگانی و تحت سیطره قرار دادن دیگران.
۳) پیدایش و پیشرفت ادیان گوناگون، نهضت های سیاسی و دینی و مخالفت ها، ایدئولوژی ها، اختراع ها و اکتشافات در دانش های مختلف.
۴) بیوگرافی دانشمندان و متفکران، موسیقی دانان، هنرمندان، شعرا و نویسندگان، مردان سیاسی.
۵) قراردادهای جنگ و صلح، پیشرفت های تکنولوژی صنایع و استخراج کانی ها و نیز دگرگونی تمدن بشری، طلوع ادیان و جنگ های عقیدتی، ظهور بودا، کنفوسیوس و مسیح و دستگاه مذهبی پاپ ها و اختلاف مذاهب مسیحیت، مانند پروتستان و ارتودکس و …
۶) ظهور اسلام در سده هفتم میلادی و سپس نبردهای صلیبی، شرح حال پادشاه و مردان سیاسی، جهان گشایی و کشورگشایی و تصاحب سرزمین های دیگران به قیمت از بین بردن هزاران هزار انسان بی گناه.
۷) رنسانس و ظهور تمدن جدید و عصر ماشین و دگرگونی شیوه کشت و عرضه بیشتر محصولات غذایی، شرح دو جنگ جهانی و نیز پیدایش عقاید تازه اجتماعی، من جمله ایدئولوژی مارکسیسم و فروپاشی رژیم نخستین کشور کمونیستی جهان.
۸) از سویی کاربرد ماشین در صنعت و اختراع انواع ماشین های تولیدی و صنعتی و همچنین وسایل مدرن دریانوردی و کشف قاره ها و سرزمین های جدید و راه های آبی و در نتیجه پیشبرد حمل و نقل دریایی و ساخت کشتی هایی با ظرفیت بالا و ظهور عصر فضا با اختراع هواپیما و سرانجام اختراع ماشین حساب و کامپیوتر، تشکیل سازمان ملل و صلیب سرخ جهانی و قراردادهایی در جهت سود جامعه بشری و نیز انقلاب های بزرگ به منظور بهبود اوضاع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در مناطق مختلف جهان و بالاخره وضع کنونی جهان. این دانشنامه در باب تاریخ جهان، براساس ترتیب سندی و شیوه های سال شماری تنظیم شده است. این شیوه تاریخ نگاری در فرهنگ ایرانی، سابقه ای دراز دارد که معتبر ترین آنها تاریخ طبری است.

منبع : روزنامه جوان