پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

توصیه‌هایی به زائران خانه خدا و مسئولین حج


توصیه‌هایی به زائران خانه خدا و مسئولین حج
سفر معنوی، پرخیر و برکت و سازنده حج تمتع و زیارت خانه خدا وائمه بقیع و بارگاه ملکوتی حضرت رسول(ص) و سایر اماکن مقدسه، یکی از بزرگترین آرزوهای هر فرد خداجو و مسلمان دلداده حریم کوی دوست است.
در حال حاضر که انجام سفر حج از طریق ثبت‌نام و مدت‌ها انتظار و برخی مشکلات و سختی‌های خاص همراه می‌باشد لازم است زائرانی که توفیق سفر را پیدا کرده‌اند، قدر لحظه لحظه این فرصت بزرگ و ماندگار را دانسته و در راستای بهره‌برداری معنوی هرچه بیشتر از آن بکوشند. نگارنده توصیه‌هایی به زائران خانه خدا دارد که به‌طور خلاصه بیان شده و امید است مورد توجه جدی زائران و مسئولان تلاشگر و زحمتکش امور قرار گیرد؛
۱) در همه حال خدا را حاضر و ناظر بر اعمال و رفتار خود بدانید و ببینید.
۲) حج یک سفر معنوی است، سفر دل است. دل را از غیر خدا خالی نگه دارید.
۳) در خوردن و خوابیدن زیاده‌روی نکنید.
۴) از پراکندگی و پخش شدن در مکان‌های مختلف خودداری نمایید.
۵) پول زیاد با خود حمل نکنید.
۶) حداقل در مدینه و مکه چند روز را روزه بگیرید.
۷) حداقل یک ختم قرآن در مدینه و یک ختم قرآن در مکه داشته باشید.
۸) همیشه یکی دو پلاستیک دسته‌دار برای حمل کفش‌های خود جهت ورود به مساجد واماکن زیارتی به همراه داشته باشید.
۹) قیمت اجناس معمولا در بازارها یکسان است، پس برای پیدا کردن جنس ارزان‌تر خودتان را خیلی به زحمت نیندازید.
۱۰) پولهای خود را داخل یک کیف یا یک جیب نگذارید و آنها را در جیب‌های مختلف بگذارید که در مواقع خطر، سرقت و... کمتر دچار آسیب و زیان شوید.
۱۱) از فشار دادن و ضربه زدن به جمعیت و افراد بویژه در مواقع ورود و خروج از مسجدالنبی و قبرستان بقیع و... خودداری نمایید.
۱۲) بانوان سعی کنند از عبور ومرور در سطح شهر به صورت تنهایی خودداری نمایند.
۱۳) آنچه مسلم است، هدف اساسی حج خودسازی، سیر الی الله، اطاعت حضرت حق وعمل به دستورات اوست. پس اوقات خود را طوری تنظیم نمایید که به عبادت و راز و نیاز بیشتر بپردازید.
۱۴) همواره تلفن‌های ضروری را به همراه داشته باشید.
۱۵) یک نقشه از سطح شهر مکه و مدینه و... همراه داشته باشید تا همواره بدانید موقعیت شما کجاست.
۱۶) از افراد غریبه و ناآشنا که ممکن است تنقلات و خوردنی به شما تعارف نمایند، حتی‌الامکان چیزی دریافت نکنید.
۱۷) مراقب سرفه‌ها، عطسه‌ها، آب دهان و بیماری‌های دیگران باشید.
۱۸) زنان برای حضور در برخی اماکن، نظیر قبرستان بقیع و مسجد النبی و... مواقع خاصی برایشان در نظر گرفته می‌شود، فلذا از تجمع و حضور بی‌موقع خودداری نمایند.
۱۹) بانوان کاملا مراقب حجاب خود بوده و مواظبت نمایند به دلیل شلوغی معابر و اماکن، نامحرم با آنان تماس پیدا نکند.
۲۰) مردان مراقب نگاه‌های خود باشند تا خدای ناکرده ظواهر نامحرمان موجب گمراهی آنان نشود.
۲۱) غیبت،‌تهمت، چانه‌زنی زیاد، دروغ، قسم ناروا، شهادت نابجا و... از جمله‌ تیرهای شیطان است که بایستی مراقب بود.
۲۲) کثرت بازارها و مغازه‌ها به حدی است که اگر در دام آنها گرفتار شوید، وقت و پول زیادی از شما به ناچار از دست خواهد رفت. توجه داشته باشید که ما بهر عبادت آمده‌ایم نه تجارت. وقت برای تجارت همیشه باقی است ولی توفیق زیارت خانه خدا و عبادت خالصانه همیشه حاصل نمی‌شود.
۲۳) زائران سعی کنند قبل از عزیمت به سفر حج، در مورد تاریخ اسلام، وقایع و رویدادها و همچنین اماکن مختلف مطالعه و شناخت کافی و لازم را پیدا نمایند تا سفر آنان با معرفت بیشتری همراه باشد.
۲۴) لازم است در صورت امکان و نبود موانع خاص، کاروان‌ها قبل از انجام اعمال مربوط به صحرای عرفات، مشعر و منا قبلا با آن مکان‌ها آشنایی پیدا نمایند.
۲۵) زائران در مدت حضور در سرزمین وحی سعی کنند از کارها و اعمالی که موجب تحریک ماموران امنیتی و پلیس می‌شود خودداری نمایند و به هیچ وجه به آنان و دیگران درگیر نشوند.
۲۶) کاروانها سعی کنند مراسم با شکوه و گسترده‌ای را در خصوص عید سعید غدیرخم برپا نمایند، چرا که در روز عید غدیر هیچ آثار و نشانه‌ خاصی از این روز در آن سرزمین دیده نمی‌شود.
۲۷) به علت مصرف زیاد برخی میوه‌ها و مواد غذایی پرچرب و... کاروان‌ها بایستی تلاش نمایند در این زمینه رژیم مطلوبی در پیش گرفته تا حاجیان پس از بازگشت از سفر دچار برخی مشکلات جسمی و... نشوند.
۲۸) لازم است زائران از برخی قوانین و مقررات جاری در کشور عربستان در زمینه‌های مختلف آگاهی حاصل نمایند تا دچار گرفتاری و مشکلات نشوند نظیر؛ ممنوعیت عبور و مرور در برخی اماکن، فیلمبرداری، عکاسی و...
۲۹) سیگار کشیدن یکی از کارهای بسیار ناپسند در ایام حضور در سرزمین وحی است و این بهترین فرصت است که سیگاری‌ها، به احترام سفر حج این رفتار ناپسند و مضر خود را ترک نمایند.
۳۰) حضور در نمازهای جماعت، عبادت و شب زنده‌داری، استغفار و دعا برای دیگران، شرکت در مراسم و محافل مذهبی نظیر دعای کمیل، دعای ندبه، سخنرانی‌ها و... بسیار مورد تاکید است.
۳۱) هر زائر ایرانی خانه خدا،‌یک سفیر و یک نماینده از جمع ملت شریف ایران است، بنابراین زائران ایرانی از لحاظ نظافت، نظم وانضباط، رعایت قوانین، توجه به توصیه‌های مدیران کاروان‌ها، عبادت خالصانه، پرهیز از گناه، انجام صحیح اعمال و دوری از ظواهر دنیایی می‌بایست سرآمد سایر زائران باشند.
۳۲) خرید سوغات توسط زائران ایرانی، یکی ازدغدغه‌های سفر حج است که ممکن است متاسفانه اصل و هدف مقدس سفر را دچار آسیب و خدشه نماید. از آنجایی که کشور عربستان به خودی خود کالاهای خاصی تولید نمی‌کند و اغلب اجناس موجود در بازار چینی و... هستند فلذا زائران می‌توانند در همین کشور خودمان سوغات و هدایای موردنظر را تهیه تا با خیالی آسوده در مکه و مدینه به انجام اعمال و فرایض مشغول باشند.
۳۳) لازم است زائران کتاب مناسک حج مراجع عظام را که از آنان تقلید می‌نمایند به دقت مطالعه و اعمال را مطابق با فتاوای آن بزرگان انجام دهند تا در حین انجام مناسک حج دچار شبهه و سردرگمی نگردند.
۳۴) برخی زائران علاقه‌مند هستند که حتما به هر ترتیبی شده مثلا خود را به سنگ حجر‌الاسود رسانده و آن را ببوسند که این امر بعضا برخورد با نامحرمان، خطرات زیر دست و پا ماندن و آسیب‌های جسمی را در پی دارد. از این جهت می‌بایست زائران توجهات لازم را داشته باشند.
۳۵) زائران سعی کنند در محل‌های رفت و آمد دیگران سد معبر ایجاد نکرده و مزاحم عبور و مرور ماشین‌ها و سایرین نشوند.
۳۶) مطالعه سفرنامه‌ها برای زائران می‌تواند خیلی مفید باشد مثل سفرنامه ابن بطوطه، خسی در میقات مرحوم جلال آل احمد و...
● توصیه‌هایی به مسئولین حج:
۱) مسئولان حج می‌بایست همواره عزت وعظمت و حفظ شخصیت والای ایرانی مسلمان را در نظر داشته و اجازه ندهند هیچ کس و هیچ مقامی جایگاه ایران وایرانی را تضعیف نماید.
۲) مطالعه تطبیقی درمورد انجام عملیات حج و بهره‌گیری از نوع مدیریت و تجارب سایر کشورها می‌تواند در شناخت نقاط قوت و ضعف ما بسیار مفید باشد و انجام همکاری فیمابین با سایر دولت‌های اسلامی و انجام کار کارشناسی در این زمینه به صورت مستمر می‌تواند توفیقات ما را برای برگزاری هرچه باشکوه‌تر مراسم حج بیشتر نماید.
۳) پرسنل اعزامی به حج می‌بایست مدام تحت آموزش‌های لازم قرار داشته و همواره برای انجام وظایف، به هنگام و به روز باشند بویژه در زمینه یادگیری زبان عربی و انگلیسی و قوانین و مقررات و...
۴) چنانچه وسایل و لوازم سفر حج توسط یک موسسه تحت پوشش حج و زیارت تولید، تهیه و در اختیار زائران قرار گیرد، در زمان و هزینه ‌ها صرفه‌جویی شده و سردرگمی و شبهه‌های افراد را کمتر می‌نماید.
۵) یکی از فعالیت‌هایی که زائران بایستی انجام دهند، جمع‌آوری سنگریزه با مشخصات و ویژگی‌های ذکر شده برای رمی جمرات است (پرتاب سنگ به شیطان.) اگر بتوان توسط مسئولان و با شیوه‌ها و راهکارهای خاص این سنگریزه‌ها رابه طریق بهداشتی و در بسته‌بندی بهداشتی و مناسب در اختیار کاروان‌ها قرار داد به نظر می‌رسد خیلی بهتر می‌باشد.
۶) مسئولان بایستی راهکارها و ترتیباتی اتخاذ نمایند که جمعیت کاروان‌ها از نظر سن و سال افراد از یک تعادل، عدالت و وضعیت مطلوب‌تری برخوردار باشد چرا که کاروانی که افراد آن بیشتر سالخورده و ناتوان هستند، کمتر می‌تواند فعالیت‌های خود را با سرعت و دقت بیشتری انجام دهد واین از کیفیت کاروان‌ها می‌کاهد.
۷) لازم است ساختار نیروی انسانی و تشکیلات حج و زیارت در کشورمان تحول اساسی یافته و متناسب با حجم و کارکرد موضوع حج ومتقاضیان زیاد آن و... به گونه‌ای مناسب‌تر درآید. مثلا مشخص نیست که سازمان حج و زیارت به دلیل ماموریت‌های خاص خود چرا الزاما باید زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد؟
۸) تبلیغات، نکته بسیار مهمی است که بایستی فکری جدی، مستمر و همه جانبه برای آن بشود چرا که موسم حج تمتع یکی از بی‌نظیرترین فرصت‌هاست که از طریق آن می‌توان ندای انقلاب اسلامی و سایر موضوعات را از طریق آن به گوش مسلمانان سراسر عالم رساند.
۹) نمایندگی‌های ما در کشورهای اسلامی و بویژه رایزنی‌های فرهنگی در کشورهای اسلامی می‌بایست برای موسم حج تمتع فعالیتی چندین برابر داشته و اقدامات ماندگار و اساسی را به انجام برسانند.
۱۰) استفاده از گروه‌های تواشیح که متن‌های عربی برای فارسی زبان‌ها می‌خوانند هیچ سودی جز پر کردن وقت مراسم و برنامه‌ها ندارد چرا که اغلب معانی این متون را نمی‌دانند و متوجه نمی‌شوند.
۱۱- مسئولان حج می‌توانند با هماهنگی مسئولان حج سایر کشورها و کشور عربستان کاری کنند که از خوابیدن افراددر اماکن مقدسه شدیدا جلوگیری شود چرا که به‌عنوان مثال به دلیل کثرت شدید افرادی که در مسجد خیف در منا در مسجد می‌خوابندتقریبا انجام برخی عبادات و اعمال در این مسجد غیرممکن است که برای عده زیادی این امر محقق نمی‌شود و باعث تاسف است.
۱۲) راه‌اندازی رادیوی حج یا سیمای حج و پخش مستقیم برنامه‌ها و مناسک می‌تواند تاثیرات مفید و سازنده‌ای داشته باشد.
۱۳) صدور خدمات فنی مهندسی، مصالح ساختمان، شیرآلات، مواد غذایی و لبنی و... می‌تواند در صادرات غیرنفتی ما به این کشور جایگاه بسیار خوبی داشته باشد. مثلا تسبیح چینی یا ژاپنی به وفور در عربستان یافت می‌شود در حالی که این محصول در کشور ما با کیفیت بهتر و قیمت پایین‌تر می‌تواند تولید و صادر شود.
۱۴) لازم است یک نظام منسجم، علمی و منطقی برای ارزیابی، رتبه‌بندی و تشویق و تنبیه کاروان‌ها تدارک و طراحی و به مورد اجرا گذارده شود.
۱۵) به دلیل کثرت و تعدد فراوان انواع فرم‌های مورد استفاده در عملیات مختلف حج، یکبار به صورت کارشناسی وعلمی، کلیه فرم‌ها و جداول مورداستفاده مورد بازنگری و تحلیل قرار گرفته و مهندسی مجددروی آنها صورت گیرد.
حسن خسروی
مدرس علوم قرآنی
منبع : روزنامه رسالت


همچنین مشاهده کنید