با بد غذایی کودکان چه کنیم؟

از لحظه تولد فرزندمان تا بزرگسالی با مشکلات گوناگونی روبرو می‌شویم. یکی از شایع‌ترین این مشکلات بویژه در سنین قبل از دبستان بی‌اشتهایی است. عوامل بسیاری می‌تواند در اشتهای کودک تاثیر بگذارد و در صورتی می‌توانیم به فرزندمان کمک کنیم که دلیل واقعی مشکل او رادریابیم و آن را برطرف کنیم. در عین حال توجه به این نکته ضروری است که پیدایش مشکل یا ناراحتی یکی از بخش‌های غیرقابل اجتناب در سیر رشد بچه‌هاست. قبل از هر چیز بهتر است تعریفی از اشتها ارائه کنیم؛
اشتها یعنی میل خاص دستگاه‌های بدن که فرد را به سوی انتخاب غذای موردنیاز و لازم هدایت می‌کند. اشتها نیز حالتی شبیه نفس کشیدن،‌بلعیدن و سایر برنامه‌های بدن انسان دارد، بی‌اختیار و غیرارادی است.
بدیهی است که تمایل نداشتن کودکان به غذا، والدین را نگران می‌کند اما باید به میل آنها احترام گذاشته و در ضمن به حل مسئله پرداخته شود،‌لازم نیست که اوقات غذا خوردن به ساعت جدال و درگیری تبدیل شود. غذا نخوردن کودک را به بدخلقی آنها نسبت ندهید.
نباید بچه‌ها را عادت داد که فقط در ساعات غذا خوردن چیزی بخورند. پس در هنگام بروز این مشکل چه باید کرد؟
شاید قبل از هر چیز لازم باشد که فرزند خود را نزد پزشک ببرید، زیرا بی‌میلی به غذا ممکن است با پیدایش هر نوع بیماری، هر چند خفیف و جزئی ایجاد شود و پزشک با معاینات دقیق فرزندتان این موضوع را روشن خواهد کرد.
گاهی اوقات والدین تصور می‌کنند که فرزندشان بی‌اشتهاست. در حالی که بیش از ظرفیت به او غذا می‌دهند و زمانی که کودک از خوردن امتناع می‌کند تصور می‌کنند که مشکلی در اشتهای وی ایجاد شده است. اگر وضعیت رشد فرزندتان در نمودار قد و وزن مطلوب است و رشد طبیعی نشان می‌دهد، پس دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. غالبا تغییر رژیم غذایی نیز بی‌تاثیر در اشتهای کودک نیست. غذاهای چرب اشتیاق کودک را نسبت به غذا خوردن کم می‌کند، برای مثال اکثر بچه‌ها شیر را دوست دارند اما بچه‌های بی‌اشتها شیر بدون سرشیر و شیر کم چرب را بهتر می‌خورند. گوشت، سبزیجات و میوه نیز از منابع غذایی خوبی برای کودکان به شمار می‌رود.
مسئله‌ای که بسیاری از والدین را آزار می‌دهد خوراکی‌های میان وعده می‌باشد که آیا استفاده از آن خوب است یا خیر؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که می‌توان از خوراکی‌های کم حجم مانند سیب، هویج، آب میوه یا میوه استفاده کرد تا علاوه بر اینکه مواد طبیعی را به بدن کودک می‌رسانند موجب بی‌اشتهایی نشوند. گاهی اوقات وقتی با فرزندتان بیرون می‌روید و او تقاضای یک شیرینی یا شکلات می‌کند با او مخالفت نکنید، زیرا گاهی این خوراکی‌ها بیشتر غذای روح کودک شما به حساب می‌آیند، بهتر است این گونه خوراکی‌ها بعدازظهر یا عصر به کودک داده شود تا مانع خوردن غذای اصلی نشود. یکی دیگر از کارهایی که والدین می‌توانند صورت دهند این است که یک رژیم غذایی کامل و متنوع را برای کودک در نظر بگیرند، اگر به کودک اجازه دهید که مسئولیت انتخاب غذایش را به عهده بگیرد تمایل بیشتری برای خوردن پیدا خواهد کرد.
نکته قابل‌توجه دیگر این است که اشتها متغیر است. حتی مقدار شام و ناهار افراد بایکدیگر فرق می‌کند، سن کودک و میزان نیازش به انرژی، همچنین احساسات او، همه در مقدار و نوع غذای مصرفی تاثیر دارند. کودکان معمولا در سالهای دوم و سوم زندگی کمتر از سال اول غذا می‌خورند. در این دوران سرعت رشد هم نسبت به سال اول کندتر می‌شود، بنابراین آنها به انرژی کمتری نیز احتیاج دارند و غذای بسیاری نمی‌خواهند که همه این موارد طبیعی است و نباید آنها را وادار به غذاخوردن کرد. از دیگر عوامل موثر بر اشتهای کودکان، جو حاکم بر زمان صرف غذاست. بهتر است که کودکان غذا را با شادی بخورند. در زمانی که والدین خوشحال و راضی باشند و از غذا خوردن لذت ببرند بهتر می‌توانند آهسته غذاخوردن و زمین ریختن غذای کودک را تحمل کنند و با آرامش بیشتری با او کنار بیایند. در ضمن افرادی که برای کودک عزیز و مهم هستند در احساسات کودک نقش بسزایی داشته و حالت آنها در حین غذاخوردن برای بچه الگو می‌شود. نگرانی و ترس بیش از هر چیز موجب بی‌اشتهایی کودکان می‌شود.
توجه داشته باشید که نگرانی واسترس والدین بیش از آنچه تصور ‌کنید بر فرزندتان تاثیر دارد و از آنجایی که فرزندان تجربه کافی در زندگی ندارند،‌ممکن است با احساس ناراحتی والدین بترسند که نکند والدین به دلیل مشکلاتی که دارند دیگر دوستشان نداشته باشند و همین مسئله عاملی برای نگرانی و ترس آنها شده و اضطراب ناشی از آن اشتهای کودک را کم خواهد کرد. پس تا حد امکان فضای آرام و شادی را برای فرزندانتان ایجاد کنید تا آنها نیز با آرامش و خوشحالی مراحل رشد خود را پشت سر بگذارند.

سیده‌میترا ابوطالبی

منبع : روزنامه رسالت