جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


کاتین Katyn


کاتین  Katyn
▪ کارگردان: آندری وایدا.
▪ فیلمنامه: آندری مولارچیک، آندری وایدا.
▪ موسیقی: کریشتف پندرچکی.
▪ مدیر فیلمبرداری: پاول ادلمن.
▪ تدوین: ماگدالنا دیپونت.
▪ طراح صحنه:کامیل پرژلچکی.
▪ بازیگران: آرتور ژمیوسکی[آندری، سروان هنگ هشتم کراکو]، مایا اوستاژوسکا[آنا، همسر آندری]، مایا کوموروسکا[مادر سروان]، ولادیسلادو کوالسکی[پدر سروان، استاد دانشگاه کراکو]، یان انگلرت[ژنرال]، دانوتا اشتنکا[همسر ژنرال]، آندری چورا[یرژی، ستوان هنگ هشتم کراکو]، پاول مالاژنیسکی[ستوان خلبان]، ماگدالنا چیلچکا[آنی یژکا، خواهر ستوان خلبان]، آنی یژکا گلینسکا[ایرینا، خواهر ستوان خلبان]، سرگئی گارماژ[افسر روس]، کریشتف کولبرگر[کشیش]، کریشتف گلوبیش[پروفسور شیمی]، آنا زادوان[عروس آنا]، آنتونی پاولچیکی[تادیوش، پسر خاله آنا].
▪ ١١٨ دقیقه. محصول ٢٠٠٧ لهستان.
▪ ژانر: درام، تاریخی.
با آغاز جنگ دوم جهانی و حمله نیروهای نازی به لهستان، در ١٧ سپتامبر ١٩٣٩ با دستور استالین نیروهای شوروی نیز پا به خاک لهستان می گذارند. این واقعه سبب اسارت افسران لهستانی به دست ارتش شوروی می شود. آنا همسر سروان آندری از هنگ هشتم کراکو که در انتظار بازگشت شوهر خویش است، مدتی بعد با دریافت لوازم شخصی و نشانه هایی از وی درمی یابد که شوهرش به دست روس ها کشته شده است.
همسر ژنرال نیز در آوریل ١٩٤٣ پس از یافته شدن گوری دسته جمعی توسط نازی ها در جنگل کاتین می فهمد که شوهرش به دست شوروی ها کشته شده است. سکوت و دروغ های فراوان درباره این جنایت قلب آنی یژکا خواهر ستوان خلبان را جریحه دار کرده و مصمم است تا سنگ یادبودی برای برادرش در گورستان شهر برپا کند. اما بسیاری او را از این کار برحذر می دارند. تنها بازمانده افسران لهستانی ستوان یرژی است که مجری گوش به فرمان روس ها شده و سرانجام خودکشی می کند...
● چرا باید دید؟
ماجرای قتل عام افسران لهستانی توسط شوروی ها یکی از وقایع تلخ قرن بیستم است. مرگ کسانی که حاضر به پذیرش سلطه بیگانه نبودند و تا چندین دهه کوشش شد تا بر حادثه کشتار آنان توسط مقامات دولتی پرده ای از فراموشی کشیده شود. پس از گذشت نیم قرن، بزرگ ترین کارگردان سینمای لهستان به سراغ این واقعه رفته و از ورای داستانی درباره سه زن به کالبدشکافی آن می پردازد. فیلم درباره سه زن است که نزدیکان شان قربانی این جنایت های مخوف شده اند.
کسانی که پدر، همسر، پسر یا برادری را در قتل عام افسران لهستانی به دست افراد NKVD در جنگل کاتین از دست دادند. اما فیلم وایدا فقط درباره مستندات تاریخی نیست، هر چند مانند بسیاری از فیلم هایش بخشی از یک واقعه تاریخی و مستند را به نمایش می گذارد. کاتین قصه استمرار خاطره و پاسداشت حقیقت است.
تلاش برای کنکاش درباره واقعه ای خونبار، وحشی گری یک رهبر ایدئولوژیک و سعی در درک این واقعه به هنگام وقوع و تاثیر آن در سرنوشت آدم های این جامعه پس از اتمام جنگ دوم جهانی...
کاتین آخرین ساخته آندری وایدا متولد ١٩٢٦ است، کسی که پدرش سروان یاکوب نیز در جنگل کاتین به قتل رسید. وایدا از اشغال نازی ها جان به در برد و بعدها در کراکو سینما خواند و اینک در ٨٠ سالگی پر افتخار ترین فیلمساز کشورش محسوب می شود.
اما کاتین چیزی بیشتر از ادای دین وی به خاطره پدر و همقطاران اوست. یک فیلم ٦ میلیون دلاری و گران قیمت برای سینمای لهستان و نماینده رسمی آن در مراسم اسکار آتی که قرار است تلنگری باشد بر وجدان جمعی یک ملت و نگذارد دوره هراس انگیز استالینیسم و استیلای شوروی بر اروپای شرقی را از یاد ببرند.
او درباره آزاد و لزوم پاسداری از آن سخن می گوید، از چیزی که امیدوار نبودند آن را به چشم خود مشاهده کنند:"امید آن را نداشتیم که یک روز شاهد سقوط اتحاد جماهیر سوسیالیستی یا دیدن لهستان به عنوان کشوری آزاد باشیم ".
وایدا بر خلاف بسیاری از برندگان اسکار افتخاری برای ٥ دهه فیلمسازی موفق، در طول هفت سال گذشته به افق های تازه ای دست یافت.
آخرین فیلمش انتقام [٢٠٠٢] مورد توجه منتقدان دنیا قرار گرفت و به زودی کاتین نیز پس از آغاز اکران جهانی اش دوستداران وی را با فیلمی ساده، گرم و گیرا از سازنده خاکستر و الماس و فیلم های برجسته دیگر رو در رو خواهد ساخت. وایدا در این فیلم به اوج سادگی در روایت و قاب بندی دست می یابد.
انتخاب شیوه سیاه و سفید برای تولید چنین اثری فقط یک راه برای متفاوت نمایی نیست؛ بلکه نماینده نوعی نگاه است. اگر این فیلم تماماً رنگی بود، یقیناً تاثیر فعلی را نداشت. کار وایدا با رنگی و سیاه و سفید برجسته تر از دستاورد اسپیلبرگ در فهرست شیندلر است و موسیقی تکان دهنده و اصیل کریشتف پندرچکی نیز بر غنای تصاویر کاتین می افزاید. تصور نمی کنم تماشای چنین فیلم برجسته ای از کارگردانی مشهور و اسطوره ای زنده، نیاز به توصیه از طرف همچو منی داشته باشد!
امیر عزّتی
منبع : موج نو


همچنین مشاهده کنید