یک دیکتاتور کوچک آفریقایی

در یک روستا در آفریقا همه باید کار کنند. از بچه های کوچک گرفته تا سالمندان همه و همه باید کار کنند. نزدیک به هشتاد سال پیش زمانی که سرزمینی که حالا به نام زیمبابوه معروف است توسط مهاجران انگلیسی اداره می شد پسربچه یی تصمیم گرفت با کار کردن به تنهایی خانواده اش را اداره کند. او گاوها را به چرا می برد و از بچه های هم سن و سال خودش دوری می کرد. او وقت خود را با بازی کردن با دیگر کودکان تلف نمی کرد. وقتی به شکار می رفت دام خود را پهن می کرد و در سایه درختی به کتاب خواندن مشغول می شد و ساعت ها به انتظار می نشست. در نهایت یک یا دو پرنده کوچک در دام وی اسیر می شدند و به این ترتیب می توانست غذای محقری برای خانواده اش فراهم کند. او اهل کتاب بود. زحمتکش بود و بسیار به مادرش علاقه داشت. پدرش که یک نجار بود سال ها پیش وقتی او خیلی کوچک بود آنها را ترک کرده بود.آن کودک کوچک که امروز به نام رابرت گابریل موگابه مشهور است مردی است که نزدیک به سه دهه زمام قدرت را در زیمبابوه در دست دارد. او زیمبابوه را از کشوری موفق به کشوری تبدیل کرده است که شورش و بلوا در آن بیداد می کند.
امروز موگابه نمونه یی واقعی از یک دیکتاتور آفریقایی است. اما رقبا و دشمنانش توجهی که باید به او ندارند و با این کارشان هر روز که می گذرد به زیر کشیدن موگابه از تخت قدرت سخت تر و سخت تر می شود. پلیس مخفی موگابه که به سازمان اطلاعات مرکزی معروف است ترس و وحشت را بر سراسر کشور خصوصاً محله های فقیرنشین، مستولی کرده است. در جریان انتخابات ماه مارس گذشته بود که مزدوران موگابه رقیب انتخاباتی وی «مورگان تساوانگیرای» را تا سرحد مرگ کتک زدند که البته این اقدام از سوی گروه های داخلی و برخی دیگر از کشورهای آفریقایی محکوم شد اما چه فایده که موگابه در ترساندن رقیبان و مخالفانش همواره موفق بوده است. در جریان مبارزات انتخاباتی ماه مارس گذشته بود که موگابه سرانجام رقیب انتخاباتی اش را دستگیر کرده و روانه زندان کرد. اینجا بود که این سوال مطرح شد که اگر رهبر مخالفان موگابه در تامین امنیت خود ناتوان است چگونه می تواند امنیت طرفدارانش را تامین کند؟
رابرت موگابه پس از پایان جنگ های داخلی در زیمبابوه در سال ۱۹۷۹ میلادی و پس از تشکیل کنفرانس لندن که در آن در خصوص انتقال قدرت در زیمبابوه از سفیدپوستان به سیاه پوستان توافق شد، به قدرت رسید. این گونه بود که موگابه در طول این سی سال پایه های دیکتاتوری خود را در زیمبابوه محکم کرد. سیستم بسته حاکم بر زیمبابوه و بی توجهی به حقوق اجتماعی مردم کار را به جایی کشانده که بسیاری از گروه های مخالف موگابه در زیمبابوه بار دیگر خواستار بازگشت حکومت سفیدپوستان شده اند. حتی اسقف های کلیساهای وابسته به دولت انگلستان نیز از گوردون براون درخواست کرده اند تا طرحی برای تشکیل ائتلافی به منظور مداخله خارجی در زیمبابوه و خلع ید رابرت موگابه بیندیشد. امروز در زیمبابوه زمین های زراعی بایر و لم یزرع هستند.
فروشگاه های خواربارفروشی تقریباً چیزی برای عرضه ندارند. سن امید به زندگی در میان مردان زیمبابوه ۳۷ سال و در میان زنان زیمبابوه ۳۴سال است. مرگ کودکان در این کشور رو به رشد است و بیش از یک سوم جمعیت این کشور آفریقایی مبتلا به بیماری ایدز هستند. شیوه بسته رابرت موگابه اجازه فعالیت های گروه های منتقد دولت را نمی دهد. فعالیت شبکه های خبری بی بی سی و سی ان ان در این کشور ممنوع است چراکه موگابه از این دو شبکه به عنوان شبکه های معاند یاد می کند. مخالفان سیاسی موگابه تهدید می شوند، مورد حمله قرار گرفته، دستگیر شده و شکنجه می شوند یا به قتل می رسند. موگابه خانه های نواحی فقیرنشین را نیز ویران می کند و به این ترتیب مردم این نواحی از همان سرپناه محقر خود نیز محروم می شوند.
خلاصه اینکه فهرست موارد نقض حقوق بشر دولت رابرت موگابه که از سوی سازمان بین المللی امنستی ارائه شده است فهرستی بسیار بلند بالا است. اواخر ماه سپتامبر بخش تحقیقاتی بحران های بین المللی یک مرکز تضارب افکار در بروکسل هشدار داد زیمبابوه در آستانه فروپاشی کامل قرار دارد. این مرکز اعلام کرد بیش از هشتاد درصد مردم زیمبابوه زیر خط فقر زندگی می کنند و نرخ تورم در این کشور ۷۵۰۰ درصد است. شبکه خبری سی بی اس نیوز با اعلام این ارقام تحیربرانگیز همچنین از قول کارشناسان صندوق بین المللی پول اعلام کرد امکان افزایش نرخ تورم در زیمبابوه از میزان کنونی به ۱۰۰ هزار درصد تا پایان سال جاری میلادی وجود دارد. برخی تحلیلگران معتقدند تحریم های بین المللی علیه زیمبابوه سمبلیک است چراکه تا زمانی که همه چیز در زیمبابوه برای موگابه بر وفق مراد است او هیچ اهمیتی به این تحریم ها نمی دهد. برای او مهم نیست که کشورهای عضو اتحادیه اروپا کشورش را تحریم کنند. آنچه موگابه به آن می اندیشد نه مردمش و نه اقتصاد کشورش است. او تنها به قدرت خود می اندیشد البته مادامی که زنده باشد و بر تخت قدرت تکیه زده باشد.
شرایط زندگی برای مردم زیمبابوه بسیار اسفبار است. همزمان با وخیم شدن شرایط اقتصادی زیمبابوه بسیاری از کارخانه ها در این کشور تعطیل شده اند. اکثریت جمعیت زیمبابوه سعی می کنند با کشاورزی غذای مورد نیاز خود را تامین کنند اما میزان بارش باران در زیمبابوه کافی نیست و بسیاری از مردم این کشور گرسنه می مانند. قیمت ها هر روز افزایش می یابد و زیمبابوه از لحاظ افزایش نرخ تورم در مقام نخست کشورهای جهان جای گرفته است. کالاهای اساسی نظیر نان، شکر و سوخت را اغلب نمی توان در فروشگاه های زیمبابوه یافت.
اما موگابه توجهی به این مسائل ندارد. او همچنان در هشتاد و سه سالگی به عنوان رئیس جمهور زیمبابوه هر روز صبح به دفتر کارش می رود و تا عصر کار می کند. گفته می شود که موگابه سپیده صبح از خواب برمی خیزد. صبحش را با تمرین یوگا آغاز می کند. او بسیار صرفه جو و مقتصد است. معمولاً صبحانه نمی خورد اما سراسر روز چای می نوشد. پزشکان وی می گویند وضعیت سلامت موگابه بسیار خوب است. «هایدی هولند» نویسنده کتاب «صرف شام با موگابه» با بسیاری از همکاران و آشنایان رابرت موگابه مصاحبه کرده است. او موگابه را فردی زیرک و سرزنده معرفی می کند. او در کتابش می نویسد؛ «اگرچه اکثر رهبران دیکتاتور آفریقایی از دو ویژگی علاقه به گوشتخواری و چندهمسری برخوردارند اما رابرت موگابه تقریباً گیاهخوار بوده و از تمامی جهات به همسر دوم خود، «گریس»، وفادار است. خیاط موگابه نیز می گوید رژیم غذایی موگابه به صورتی است که طی بیست سال گذشته سایز بدن او برای دوخت لباس ثابت باقی مانده است.
خیلی ها می گویند موگابه اگر بخواهد حتی انگلیسی تر از یک انگلیسی خواهد شد. او کت و شلوار غربی به تن می کند و اغلب روزنامه ها و مجلات خارجی را می خواند. یکی از نزدیک ترین مشاورانش می گوید اغلب موگابه را در حالی که مجله اکونومیست در دست دارد می بیند. به رغم گرایشات ضدامپریالیستی، او علاقه خاصی به آداب و رسوم انگلیسی ها دارد. موگابه علاقه خاصی به بازی کریکت دارد و برای مدت زیادی است که عضو اتحادیه کریکت بازان زیمبابوه است.
موگابه در خصوص دوران حکومت خود بر زیمبابوه بسیار حساس است و هر انتقادی را با پاسخ های تند و تیز جواب می گوید. وقتی از او سوال شد آیا درک می کند که مردم زیمبابوه تحت حکمرانی او رنج می کشند، غرغرکنان گفت؛ «ما تحت حکومت انگلیسی ها به رهبری اسمیت، رنج بیشتری کشیدیم.» از آنجایی که موگابه برای باقی ماندن در راس هرم قدرت در زیمبابوه از هیچ کاری فروگذار نمی کند برخی با طعنه و کنایه می گویند او علاوه بر هفت مدرک دانشگاهی که کسب کرده است، مدرک دیگری در خصوص اعمال خشونت نیز دارد. رهبران مخالف در جنبش استقلال زیمبابوه به شکل مرموزی مردند. دفتر یک روزنامه مخالف دولت آتش زده شد و روزنامه نگاران این روزنامه شکنجه شدند.
نسل جوان مخالف با رژیم موگابه به کمپ هایی انتقال یافتند که در آن زن ها مورد تعرض جنسی قرار گرفته و مرد ها شکنجه می شدند. موگابه اینچنین قدرتش را حفظ کرده است. برخی معتقدند یکی از نگرانی های موگابه این است که پس از پایان یافتن دوران ریاست جمهوری اش در خصوص کشتار هزاران روستایی در شمال غرب زیمبابوه در اوایل دهه هشتاد میلادی، به وسیله سربازانی که از سوی نظامیان کره شمالی آموزش دیده بودند، به دادگاه جنایت علیه بشریت احضار شود. چنان که مخالفان موگابه اعلام کرده اند خواستار برگزاری دادگاهی خصوصی درباره این کشتار هستند. یا اینکه پرونده این کشتار در دادگاه بین المللی تحت بررسی قرار گیرد. آنها همچنین معتقدند بسیاری دیگر از موارد شکنجه و قتل همچنین مرگ مرموز بسیاری از رقبای سیاسی موگابه به هنگام استقلال زیمبابوه هم باید تحت بررسی قرار گیرد. هنگام استقلال زیمبابوه از انگلستان بسیاری از رقبای سیاسی موگابه به طرز مشکوکی کشته شدند.
برخی معتقدند موگابه به منظور حذف رقبایش و به دست گرفتن قدرت در زیمبابوه طرح حذف فیزیکی رقبایش را طراحی کرده است. با این اوصاف موگابه به خوبی می داند که کناره گیری از قدرت به معنای از دست دادن مصونیت قضایی اش در برابر دادگاه بین المللی جنایت علیه بشریت است. از همین رو است که سعی دارد با اصلاح قانون اساسی زیمبابوه انتخابات ریاست جمهوری را تا سال ۲۰۱۰ به تعویق بیندازد. موگابه به هیچ عنوان دوست ندارد سال های پایانی عمر خود را پشت میله های زندان بگذراند. موگابه همان کسی است که زمانی در توجیه خشونت ها و شکنجه هایی که علیه مخالفانش اعمال می کرد گفته بود؛ «گاهی اوقات روش را باید به قانون ترجیح داد.» برای چنین رهبری برداشتن موانع قانونی به منظور تحکیم پایه های قدرتش، کار چندان سختی نیست.

منابع؛ اکونومیست، بی بی سی، cfr، znet
آرمین منتظری

منبع : روزنامه اعتماد