آنچه خانواده را تهدید می‌کند

خانواده در اسلام از جایگاه ممتازی برخوردار است. خانواده خشت بنای اجتماع است و هر قدر این خشت محکم باشد، جامعه پویاتر و افراد جامعه رستگارتر خواهند بود.
خانواده در ساختمان جامعه همچون اتم در ساختمان اجسام طبیعی است. زن و مرد دو جزء مکمل یکدیگرند و سازنده “اتم خانواده” هستند و مرد الکترون‌وار بر محور زن که در حکم پروتون است می‌چرخد و نباید از حوزه جذب همسر خویش خارج شود. زن نیز باید جاذبه وجودی خویش را در رابطه با شوهرش تقویت کند تا این اتم متلاشی نشود. اگر این اتم متلاشی شود گره یا پیوند خانواده از راه طلاق پاره شود، نیرویی رها می‌شود که عرش خدا را به لرزه در می‌آورد.
اما کارکرد نهاد خانواده در نیم قرن گذشته دستخوش دگرگونی‌های فراوانی شده است. این دگرگونی‌ها که بیشتر به دلیل دگرگونی‌ در رابطه‌های شغلی اجتماعی و اقتصادی، صنعتی شدن و... صورت پذیرفته، بر تمام ابعاد کارکرد نهاد خانواده اثر گذاشته است.
همین مسئله به بی‌تفاوتی اعضای خانواده در پایبندی به نظام ارزشی و قانونمندی خانواده‌ها انجامیده و آسیب‌هایی را متوجه سلامت و اقتدار و کارکرد خانواده ساخته است.
از جمله این آسیب‌ها موارد ذیل می‌باشد:
۱) موانع فرهنگی و طبقاتی:
گاه فرهنگ زن یا مرد، به لحاظ عدم تناسب یا تضاد، سلامت خانواده را تهدید می‌کند. برای مثال ناهماهنگی فرهنگی و طبقاتی زن و شوهر (مانند فرهنگ شهری در مقابل فرهنگ روستایی) گاهی باعث تهدید بنیاد خانواده می‌شود.
۲) بی‌نظمی و عدم مسئولیت
یکی دیگر از عواملی که کانون مقدس خانواده را تهدید می‌کند،‌دیر آمدن به خانه بویژه از طرف شوهر است. شوهری که ساعت‌های متوالی زنش را تنها در خانه رها می‌کند و وقت خود را صرف کارهای بیهوده می‌کند موجب می‌شود روابط خانوادگی‌اش مخدوش شود.
۳) کاهش آرامش روانی
در گذشته اعضای خانواده، فامیل و خویشاوندان ارتباط بیشتری با هم داشتند به همین دلیل نوعی دلبستگی نسبت به هم احساس می‌کردند.
خانواده عامل برآوردن نیازهای عاطفی افراد وامنیت بود، نهاد خانواده سبب می‌شد نوباوگان جامعه پیش از رسیدن به بلوغ اجتماعی و دستیابی به شغل، از نظر مسائل اقتصادی و تامین وسایل زندگی مشکلی نداشته باشند و سالخوردگان هم اطمینان داشتند که فرزندانشان آنها را تنها نمی‌گذارند. به این ترتیب در نهاد خانواده هم جوانان و هم سالخوردگان احساس امنیت و آرامش بیشتری می‌کردند.
اینک هجوم غرب‌گرایی و ارزش‌های غربی به سستی بنیان‌های خانواده در میان قشرهای رفاه‌زده جامعه و ضعف جنبه‌های انسانی و معنوی در رابطه افراد اجتماع انجامیده است. چنین وضعیتی سبب می‌گردد نسل جوان از تکیه‌گاهی مطمئن محروم گردد و نتواند نیازهای عاطفی خود را به آسانی برآورده سازد. این مسئله به سرخوردگی آنان و افزایش جرم و جنایت واعتیاد و خودکشی در جامعه خواهد انجامید.
۴ ) افزایش ناسازگاری خانوادگی
مهمترین آسیب‌پذیری خانواده بروز سوءتفاهم‌ها و سوءارتباطات است. بنابراین هر یک از زن و شوهر به سهم خود مسئولیت دارند که از به‌وجود آمدن این سوءارتباطات پیشگیری کنند و در اولین فرصت به حل و فصل آن بپردازند.
۵) سلطه‌گری شوهر یا زن
خانواده کانون محبت، آزادی، تفاهم و مشورت است. هرگاه روش شوهر یا زن در زندگی مشترک سلطه‌جویی و سلطه‌گری باشد، فضای خانواده به یک فضای استبدادی و نامطلوب تبدیل می‌شود. این وضعیت سلامت خانواده را به خطر می‌اندازد و باعث می‌شود تا اعضای خانواده احساس حقارت کنند. نتیجه این وضع سرکشی، نافرمانی و لجاجت در رفتار اعضای خانواده خواهد بود.

اعظم بهرامی تتماج
منابع:
۱- کانون مهر، حسین بافکار
۲- گفتارهای تربیتی، باهنر، محمدجواد
۳- خانواده در قرآن، محمد بهشتی

منبع : روزنامه رسالت