رازهای یک خانواده خوشبخت

ازدواج یک معامله نیست، یک بهانه است، بهانه‌ای برای بهتر زیستن نه از آن دسته‌ بهانه‌هایی که سبب‌ساز مشکلات انسان‌ها می شود. نیمی از ایمان است که به فرموده رسول اکرم با ازدواج باید در پی تکمیل نیمی دیگر از ایمان بود. اما بعضا همین ازدواج سبب‌ساز مشکلاتی می‌شود که تنها راه حل آن چنگ یازدیدن به ریسمان تنها حلال مغضوب خداست. به راستی چه می‌شود که یک خانواده‌‌ای که به امید ساخت سایبانی از مهر و عطوفت، محبت و لذت تشکیل می‌شود پس از گذشت ایامی چند راه نجات خود را در فسخ این رابطه و جدایی می‌بیند. این مقدمه‌ای بود برای ارج گزارشی که در آن و با استفاده از نظر کارشناسان مسائل خانواده و روایات معصومین علیه‌ السلام سعی شده تا راه‌های تحکیم یک خانواده بازگو و روایت شود: ازدواج طرح و جریان پیوسته است، همچنان که یک فرد در برقراری ارتباط سعی در گذر و تلاش برای استمرار روابطش با دیگران در مراحل مختلف دارد، زناشویی هم به همین گونه است و صمیمت و استمرار در این ارتباط نیاز به وجود صداقت، تعهد، دقت و مراقبت، روابطی دو جانبه، تلاش و استفاده از مهارت‌ها برای ایجاد رشد، دارد.
همچنین نحوه ارتباط بین زن و شوهر بر تفاهم و قابلیت اجتماعی فرزندان موثر است. برخی روانشناسان بر این باورند که روابط زناشویی صحیح در بهبود وضعیت جسمی و روحی موثر بوده و تضمینی بر سلامت جسمی و روحی زن و مرد خواهد بود. در نتیجه روابطی که براساس آیین همسرداری ایجاد می‌گردد، بر نقش زن و شوهر به عنوان والدین تاثیر داشته و به نوبه خود موجب تعدیل رفتار فرزندان می‌گردد، برای مثال مطالعات نشان داده است که هماهنگی در روابط بین زن و شوهر در برخورد با فرزندان در ارتقای صلاحیت‌ها و رشد مطلوب شخصیت فرزندان موثر است و دیگر آنکه وجود اختلاف و درگیری بین زن و شوهر موجب تاخیر در بلوغ فکری فرزندان شده و این کودکان در مدرسه دچار مشکلات فراوانی گشته و دارای شخصیت ضد اجتماعی و گوشه‌گیری خواهد شد. زوج‌هایی که در روابطشان دچار مشکل نیستند و از ازدواج با یکدیگر احساس رضایت می‌کنند، انتظاراتی که از فرزندان خویش دارند. دارای هماهنگی و شباهت بیشتری است و همین انتظارات مشخص و ثابت موجب می‌گردد تا فرزندان همگام با انتظارات والدین تربیت گردند. به علاوه کودکان از همان اوان کودکی عشق، امنیت و روابط دوستانه را فرا می‌گیرند. والدینی که ویژگیهای رفتاری آنان در ارتباط با یکدیگر مطلوب بوده و الگوی مثبتی برای رفتار فرزندانشان هستند، موجب می‌گردند فرزندانشان از روابط صمیمانه‌تر و پایدارتری با دیگران برخوردار باشند. زوج‌هایی که در روابط زناشویی و رفتار با فرزندانشان دارای هماهنگی و پشتیبانی دو جانبه کمتری هستند علاوه بر اینکه دچار عدم اعتماد به نفس می‌گردند در برخورد با فرزندانشان در مقایسه با زوج‌هایی که با یکدیگر رفتاری گرم و دارای پشتیبانی دوجانبه هستند، درگیری بیشتری خواهند داشت و این موضوع ارتباطی به سن کودک ارشد شما که در سنین پیش‌دبستانی و یا در مرحله بلوغ باشد. ندارد. (زیرا این دو مرحله از رشد کودک از بحرانی‌ترین مراحل رشد روانی کودک است.)
محققان دریافته‌اند که ویژگی‌های معین و تعریف شده‌ای است که زوجین با به کار بستن آنها در زندگی از خانواده شادتری به نسبت دیگر خانواده‌ها برخوردار خواهند گشت:
▪ حمایت صمیمی و متقابل زوجین
زن و شوهر می‌توانند یکدیگر را به طرق مختلف حمایت و تائید کنند تا از زندگی مشترک شادی برخوردار گردند.
▪ همیاری احساسی
اگر زوجین به عنوان منبع ایجاد محبت و تاثیر مطلوب بر یکدیگر رفتار کنند، موجب می‌گردد هر دو احساس راحتی و امنیت بیشتری کرده و اغلب موجب اعتماد به نفس واحساس رضایت متقابل می‌گردد.
▪ کمک محسوس به یکدیگر
این مسئله‌ای خجالت‌آور و محرمانه نیست که پرورش کودکان نیازمند همیاری و همکاری بسیار زن و شوهر است. به هر حال زوجین می‌توانند در همیاری یکدیگر محسوس‌تر عمل کنند: در کارهای منزل، نگهداری و مراقبت از فرزندان، وظایف مربوطه به شغل، انجام وظایف مربوط به دوستان، اقوام و خانواده به یکدیگر کمک کنند زیرا انجام مسئولیت به صورت گروهی موجب کاهش اضطراب فرد مسئول گشته و حمایت دو جانبه زوجین را در پی خواهد داشت.
▪ مشورت و راهنمایی زوجین به یکدیگر
زن و شوهر می‌توانند منابع مهمی از اطلاعات، نصایح و تکنیک‌های حل مشکلات در موضوعات شخصی و کاری یکدیگر باشند. با اختصاص دادن زمان و انرژی بیشتر برای کمک به یکدیگر مهارت‌های تربیت فرزندان بهبود می‌یابد و همچنین وقتی زن و شوهر در کار یکدیگر مشارکت می‌ورزند، تطبیق و تعادل زوجین بیشتر گشته و کیفیتی این چنین مطلوب، فواید بسیاری را ضامن می‌گردد که از جمله: تداوم زناشویی زوجین، روابط مثبت والدین با فرزندان و در نتیجه رشد بهتر کودکان را در پی خواهد داشت.
▪ تعهد زوجین
زوجین باید عمیقا نسبت به یکدیگر متعهد بوده و نباید شادی‌هایشان را حتمی و همیشگی بدانند. بلکه باید مصمم باشند تا از صمیمیتی مستمر برخوردار باشند.
▪ تلاش برای رسیدن به یک روابط زناشویی مستحکم
گسترش برنامه‌ها در رسومات مذهبی و فرهنگی خانواده:
با گسترش برنامه‌ها و رسومات مذهبی و فرهنگی خانواده موجب معنا بخشیدن به روابط افراد خانواده گشته و به شفافیت قوانین و مسئولیت‌های افراد خانواده کمک خواهد کرد. مراسم خانواده می‌تواند هر چیزی اعم از مراسم عبادی- مذهبی همانند: اولین حضور فرزندان در مراسم مذهبی و برخورداری روزانه مثل اینکه وقتی یکی از اعضای خانواده به خانه باز می‌گردد، چگونه به او خوش‌آمد گفته و احوالپرسی کنیم، باشد. وجود تداوم مراسم خانوادگی به صورت روزانه، یکی از مهمترین برنامه‌های زندگی است و ضمنا تقویت جنبه‌های مذهبی- اعتقادی خانواده موجب می‌گردد تا افراد خانواده در برابر بحران‌های زندگی بهتر مقابله کنند.
۱) فعالیت دسته‌جمعی در اوقات فراغت:
به عنوان زوجی که برای کسب فرصت‌های مناسب به منظور روابط خوب، در تلاشند، طرح و برنامه‌ریزی فعالیت‌های دسته‌جمعی در اوقات فراغت بسیار مناسب است. زیرا فعالیت و سرگرمی دسته جمعی خانواده موجب نزدیکی و صمیمیت آنها با یکدیگر می‌گردد. بهر حال، تحقیقات نشان داده است که خانواده‌هایی که دارای برنامه‌های دسته‌جمعی هستند از زندگی در کنار یکدیگر رضایت بیشتری داشته واز روابط صمیمانه‌تری با یکدیگر برخوردارند.
۲) اختصاص یک روز در ماه به گفتگوی خصوصی:
به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید تا بتوانید یک روز در ماه را در جایی خلوت و فارغ از مسئولیت کاری راجع به مسائل فرزندان صحبت کنید. بهتر است زمانی را انتخاب کنید که هزینه زیادی را به خانواده تحمیل نکند. در حقیقت این گفتگو می‌تواند بسیار آسان و بدون هزینه باشد. برای مثال هنگامی که شب فرزندانتان به رختخواب رفتند یا زمانی که آنها با دوستان یا اقوام بوده، زمانی مناسبی است که در مورد مشکلاتسلایق و مسائل فرزندانتان تبادل نظر داشته باشید.
۳) دقت در هنگام گوش کردن به سخنان مخاطب:
بیشتر مردم در هنگام گفتگو چیزی بیش ازا ین نمی‌خواهند که مخاطبشان به سخنان آنها با دقت گوش دهد. به سخنان همسرتان آنچنان گوش دهید که او بداند برداشت او از موضوع از بالاترین اولویت برخوردار است. به سخنان همسرتان با این پیش فرض که آنچه او می‌گوید مورد قبول شماست و یا حداقل آرزویتان، درک و فهم و پذیرش آن چیزی است که او می‌گوید، گوش فرا دهید. همچنین با این هدف که بتوانید هر چه بیشتر موضوع مورد بحث را روشن‌تر سازید. به سخنان همسرتان گوش فرا دهید. اگر در برداشت خود از گفته‌های همسرتان مردد هستید بهتر است با طرح سوالاتی از او سعی کنید که پیام و منظور اصلی او را از سخنانش برداشت کنید.
۴) ارتباط محبت‌آمیز با همسرتان:
آخرین باری که به همسرتان ابراز علاقه کرده‌اید چه وقت بوده است؟! آیا همه زندگی شما در کار رفت و روب خانه و مراقبت از فرزندانتان خلاصه شده است؟! آیا سعی می‌کنید هر از چند گاهی به همسرتان بگویید که دوستش دارید؟! متخصصان و زوجین معتقدند که اگرچه ابراز علاقه کاری ساده است اما تاثیری معجزه آسا دارد و یکی از راه‌های رضایت از زندگی مشترک بر اثر ابراز محبت ایجاد می‌گردد واولین نشانه‌های سرد شدن روابط زوجین عدم اظهار علاقه به یکدیگر است. صفات مثبت و آنچه او انجام می‌دهد را ستایش و تحسین کنید. بهتر است بدانید یکی از مهمترین یافته‌ها در تحقیقاتی که به منظور ایجاد یک ازدواج موفق بوده، تاثیر بیان بر یک اساس منطقی و معقول است.
۵) احترام به احساسات یکدیگر:
نسبت به نیازها و احساسات یکدیگر حساس بوده و آنها را مورد توجه قرار دهید و به سلیقه متفاوت یکدیگر احترام بگذارید. اگرچه استقلال شخصی شما مهم است و مایلید عقاید خویش را مطرح کرده، تصمیم گرفته و تا رسیدن به مقصود پیگیر آن باشید. اما باید هماهنگی باهمسرتان از اولویت برخوردار باشد.
۶) حل و فصل اختلافات:
حتی بهترین زوج‌ها نیز گاهی تصادفا دچار درگیری و اختلاف می‌گردند. وقتی زن یا شوهر، دیگری را می‌رنجاند بهتر است اجازه دهند که هر دو آرام شده و موضوع را موقتا فراموش کنند و بعد برای حل اختلاف، موضوع را دوباره بررسی کنند. پس بهتر است صادق و صریح بوده و با دیدی مثبت به موضوع نگاه کنید. معمولا حل اختلاف، بخشش و گذشت طرفین را نیاز دارد پس سعی کنید خطای یکدیگر را ببخشید. با انجام این کار علاوه بر رفع اختلاف بین شما و همسرتان صمیمیت و صداقت برقرار می‌گردد. زوجینی که دوست دارند به یک زندگی زناشویی خوب دست یابند، باید تلاش کنند و گاهی حتی مجبور به تغییر بعضی خصوصیات خود می‌گردند اما بدانند که بهبود روابط زناشویی و زنده نگه‌داشتن آن بدون انعطاف‌پذیری و سعی و تلاش امکان پذیر نیست و ازدواج سالم و استوار فقط از روی خوش‌شناسی حاصل نمی‌شود و چه بسیار زوجینی که با تلاش و فداکاری‌ها زندگی مشترک استوار، سالم و شاد به دست آورده‌اند. همچنین والدینی که به رشد شخصیتی و اجتماعی فرزنداشان اهمیت می‌دهند، با صرف کمی انرژی و حوصله زندگی زناشویی مستحکم و مطلوبی داشته و از خانواده‌ای شاد و سالم برخوردار می‌‌گردند.

م. زارع

منبع : روزنامه رسالت