معنویت در بازار گردشگری هند

رشد و گسترش توریسم معنوی هند در کشورهای عربی که اکنون یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری هند به‌شمارمی رود، صرف‌نظر از جنبه‌های معنوی محض، از نظر مالی و درآمدهای گردشگری آن نیز مورد توجه متخصصان و کارشناسان ازجمله متخصصان امور اجتماعی غرب نیز قرار گرفته است.
از جمله در روزنامه گاردین حدود ۳ سال پیش طی مقاله‌ای باعنوان توریسم معنوی شخصی به نام لیبی بروکس متوجه ارتباط میان معنویت هند و هزینه گزاف آن برای حقیقت جویان عربی شده و آورده بود: «گسترش علاقه به عقاید نامعمول و تمایل به عقاید وسیستم‌های تفکر غیر غربی طی دهه گذشته را می‌توان به‌عنوان پاسخ اجتناب‌ناپذیری دانست که دربرابر خلأ فکری و معنوی و دیدگاه‌های تندروانه ماتریالیستی در قرن گذشته مطرح شده است.
عقایدی که درصدد است دنیای مدرن کنونی را معنا بخشد. سرمایه داری مصرف‌گرا اکنون سخت‌تر از گذشته دنیای خصوصی ما را اشغال کرده است. اکنون بسیار دشوار است که بتوانید از ارزش چیزهایی سخن بگویید که در بازار و تجارت، قیمتی برای آن تعیین نمی‌شود. اموری همچون احساس، تضادها و تناقضات روحی یا مسئولیت فردی و معنویت!اما آیا این نیز نوعی بازتاب دیگری از دنیای تجاری ما نیست؟ در حالی که تنها ۶ درصد از جمعیت کشورهای مسیحی به‌طور منظم به کلیسا و مراکز رسمی مذهبی خودمی روند، چه نوع پرسش‌هایی است که توریسم معنوی به آن پاسخ می‌دهد؟
این شوق و حرارت جدید دیگر درپی آن نیست که دریابد چگونه هستی خلق شده است یا چرا جنگ و قحطی درجهان بشری رخ می‌دهد. آنان جویندگان حقیقتی هستند که در عین حال که از قبول هر نوع تنگنا و آموزه‌های محدود‌کننده در سبک و روش زندگی اجتناب می‌کنند بلکه تنها در پی کسب شادمانی واقعی در این جهان و دراین لحظه از زندگی خود هستند.
ازاین رو علائق و تمایلات موجود در عرفان مدرن اکنون از حالت نوعی امنیت طلبی به نوعی استانداردهای نجیبانه زندگی تغییر کرده است. نقطه تمرکزدر عرفان مدرن دستیابی به آرامش خاطر دراین لحظه است اما واقعیت دیگری نیز هست . زیرا این آرامش خاطر که با قیمت گزافی تامین می‌شود که برچسب قیمت خود را دارد.»
توریسم معنوی هند با این تمهیدات کوشیده است هم به ارتقا و معرفی فرهنگ و میراث فرهنگ معنوی خود بپردازد و هم اقتصاد گردشگری خود را جان تازه‌ای بخشد. در جای دیگری از همین سایت گردشگری، برای معرفی جاذبه‌های گردشگری مرتبط با مراکز بودیسم چنین می‌خوانیم:
«دالایی لاما می‌گوید قرن بیستم شاهد تغییرات بزرگی بوده در نتیجه تجربه‌ها و توسعه فعالیت‌های انسانی در طیف وسیعی از اقتصاد و سیاست گرفته تا علوم و هنرصورت گرفته است. طی هزاران سال گذشته تجربه انسانی ما را از مواهب تکنولوژی و اقتصاد و تجارت آگاه کرده است اما ما اکنون دریافته‌ایم که توقف در تولید انواع کالاها و گسترش تسلیحات به قدرت مخربی مبدل شده است که بودیسم را به‌عنوان یک نحله فکری برای انسان کنونی جذابیت داده است.»
ظاهرا همان‌طور که نویسنده گاردین نوشته است، توریسم معنوی هند نقطه تلاقی معنویت با مادیت و اقتصاد مدرن است که اکنون قیمت آن روی برچسب‌های مشخصی پشت ویترین‌های اینترنتی در بازار تجارت جهانی عرضه می‌شود.اما این روش تنها مختص هندیان نیست که سنتی کهن به درازی تمام تاریخ بشری در معنویت دارند. بلکه این روشی است که کشور مسلمان ترکیه نیز با برخورداری از میراث مادی (به‌رغم محرومیت بارز معنوی) عارف بزرگ پارسی‌گو، مولانا سال هاست که در پیش گرفته است.

میترااسدنیا

منبع : روزنامه تهران امروز