جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

بچه های اوتیسم


بچه های اوتیسم
کودکی پنج ساله است هنگام سخن گفتن سرش را به این طرف و آن طرف می چرخاند. نمی تواند به تنهایی به توالت برود و با دیگران ارتباط برقرار کند. از نگاه کردن به دیگران اجتناب می کند. اعمال حرکتی محدودی را انجام می دهد مثل انداختن یک شی، بلند کردن آن و انداختن مجدد آن. هنگامی که می نشیند با ریتم معینی به جلو و عقب می رود و هر تغییری در کارهای روزانه برایش سخت است. اوتیسم از نادرترین اختلالات رشد است و یک اختلال شدید رفتاری است که در اوایل کودکی بعد از دوره کوتاهی ا ز رشد طبیعی آغاز می شود. در حدود سه تا چهار نفر در هر ده هزار نفر روی می دهد و در پسرها چهار برابر بیشتر از دخترهاست. درباره معنی و مورد استفاده کلمه اوتیسم در نوشته های تخصصی به معنی نوعی تفکر غیر واقع بینانه و خود محورانه که تحت کنترل نیازها و خواهش رویا، خیال بافی روزانه و خیال پردازی در همه افراد دیده می شود، با این تعبیر اوتیسم پدیده طبیعی است به شرط اینکه صاحب فکر خود بتواند بین واقعیت و خیال فرق قائل شده و نگذارد تحریف ناشی از اوتیسم سررشته افکار او را به دست بگیرد.
● علائم اوتیسم
به نظر می رسد که بچه های اوتیسم کارها و رفتارهایی را که از بچه های عادی و سالم سر می زند انجام نمی دهند. مادران بچه های اوتیسم متوجه شده اند که این کودکان هیچگاه دست خود را برای گرفتن چیزی دراز نمی کنند. هیچ وقت لبخند نمی زنند و به دیگران نگاه نمی کنند و هرگز به رفت و آمد انسانهای دیگر توجه ندارند و معمولا به نظر می رسد که نمی دانند والدینشان کیست. وقتی والدین برای در آغوش گرفتن کودک دستشان را دراز می کنند کودک هیچ واکنشی نشان نمی دهد. یکی از مشخصات کودک اوتیسم فقدان تکلم یا تکلم محدود است. اگر این کودک قادر باشد تکلم کند، اغلب جز در موارد اولیه مثل پاسخ مثبت برای دریافت غذا بعنوان یک وسیله ارتباطی از آن استفاده نمی کند و یاممکن است چند کلمه را بدون اینکه معنای آنرا بفهمد تکرار کند. تکلم ممکن است بطور عادی پیشرفت کند و سپس تنزل کند یا دیر رشد کند یا هرگز رشد نکند که این می تواند آشکار کننده نقص شناختی باشد که بر ارتباط غیرکلامی او نیز موثر است.
کودک اوتیسم اغلب از صداها و محرک ها بیزار بوده و گاهی اوقات از صدای مادرش هم به گریه می افتد. یک کودک اوتیسم ممکن است در یک لحظه از صدای کوچکی مضطرب و هراسناک شود ولی در لحظه ای دیگر در اثر یک صدای بلند هیچ عکس العملی از خود نشان ندهد و غافل باشد. کودکان اوتیستیک در بعضی از کارهایشان ماهر هستند. ممکن است در حل یک جدول و یا ساختن چیزی با دست در حد متوسط یا بالا باشند. ولی با این وصف در ساختن وسایلی با دست دچار اشکال می شوند مثلا هنگامی که بخواهند تصاویری برای بیان یک داستان ترتیب دهند با اشکال مواجه می گردند. کودکان اوتیسم اغلب با چیزهای عجیب مثل صخره ها و فیلم های ظاهر نشده و یا کلیدها مأنوس می شوند ممکن است به شیء عجیب و بزرگی علاقه مند شوند که حتی برای تغییر مکان آن به اطراف نیز احتیاج به کمک دیگران داشته باشند. کودکان اوتیستیک زمانی که تغییری در محیط آنها بوجود می آید آشفته می شوند. برای مثال آنها ممکن است بطور مکرر یک غذا را ترجیح دهند، فقط یک لباس را بپوشند و یا در یک گروه قراربگیرند. این کودکان هیجان متغیر دارند یعنی بطور ناگهانی عصبانیت با ترس بدون دلیل نشان می دهند. آنها ممکن است پرجنبش و حواس پرت شوند. ممکن است بد بخوابند و یا خود را خیس کنند. حدود یک چهارم کودکان اوتیستیک دچار تشنج می شوند که اغلب در حول و حوش نوجوانی روی می دهد. این کودکان اغلب کارهای عجیب و غریب کرده و فریفته اشیاء غیرمعمول می شوند.
● تشخیص اوتیسم
اوتیسم می تواند با مشکلات دیگر اشتباه تشخیص داده شود و والدین نباید با توجه به موارد فوق نگران شوند که یک فروند اوتیستیک دارند. تشخیص افتراقی ممکن است مشکل باشد و مستلزم توصیه یک متخصص است. اوتیسم کودکی می بایست ازیکسری اختلالات متمایز شود از جمله ناشنوایی یا کم شنوایی که می تواند با آزمون های شنوایی تشخیص داده شود، اختلال رشد زبان که کودک اغلب بطور عادی به مردم پاسخ می دهد و عقب ماندگی ذهنی که دراین افراد عقب ماندگی کلی هوش وجود داشته و پاسخ به سایر افراد، عادی است.
● درمان:
درمان باید توسط یک متخصص انجام شود. اما اغلب درمان ها به نقش مهم والدین در روند درمان اشاره دارند. معمولا درمان رفتار نابهنجار کودک با روشهای رفتاری کنترل می شود. این روشها با تشخیص همه عواملی که به نظر می رسد رفتار نابهنجار را تقویت می کنند آغاز می شود (برای مثال والدین زمانی که رفتار کودک نابهنجار است توجه بیشتری به او می کنند) هرگاه والدین درمقابل آن عده از رفتارهای کودک که با شدت کمتری ابراز شده اند پاسخی نشان ندهند رفتارهای مزبور ممکن است به خاموشی گرایند اما هنگامی که همین والدین بطور انتخابی به رفتارهای دارای شدت زیاد (مثل قشقرق به راه انداختن کودک) توجه نشان دهند رفتارهای اخیر تقویت می شوند و نتیجه آن می شود که رفتارهای اجتماعی کودک کمتر و رفتارهای بچه گانه، ابتدایی و نابهنجار بیشتر از کودک سر می زند.
والدین باید به یک روانشناس یا مشاور مراجعه کنند تا بفهمند چگونه این عوامل را در خانه تغییر دهند.
● نمونه ای از یک نوجوان اوتیستیک:
این پسر، نوجوانی مضطرب بود و گاهی چند ساعت دور خودش می گشت. همچنین دوست داشت که روی جعبه ها، زیر حصیرها یا پتوها بنشیند. عادت داشت که رحتخواب ها و صندلی ها را در وسط اتاق جمع کند. ازغذا خوردن بجز مواردی که در شیشه به او غذا بدهند، امتناع می کرد. از لباس پوشیدن خودداری می کرد ودوست داشت که با یک سری اسباب بازی برای چندماه بازی کند و همه آنها را در ردیف هایی قرار دهد و همچنین دوست داشت که از هر چیزی دو عدد یکی در دست راست و دیگری در دست چپش داشته باشد و اگر کسی چیزهایی را که او مرتب کرده بود به هم می ریخت بی نهایت مضطرب می شد.
علی اکبر فراشیانی
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید