چراغی برای روشنی داخل قبرها!

مرگ بریده شدن علاقه روح از بدن است .مرگ یعنی آغاز سفر از این دنیا به سرای آخرت بعد از مرگ، انسان را به جایی منتقل می کنند که نامش ‍ قبر است، و قبر منزل موقتی مردگان می باشد. در هنگام مرگ و قبض روح، ممکن است سختیها و شداید فراوانی - در اثر اعمال و افکاری که در دنیا کسب نموده است - به انسان هجوم آورد. و بعد از این ناراحتیها و رنجهای عالم قبر و برزخ شروع می شود، تاریکی و ظلمت قبر، سوال نکیر و منکر، فشار قبر، حمله حیوانات گوناگون به بدن و...
آدمی، باید خود را برای چنین سفری آماده سازد و از حالا به فکر سختی‌های راه طولانی خود باشد. و اینجاست که نماز - این باشکوهترین عمل عبادی الهی - به یاری انسان می شتابد و از او در بحرانی ترین و طوفانی ترین لحظات، دستگیری می‌نماید، چنانکه پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: ملک الموت به من گفت که: هر کس مواظب اوقات نمازهای پنجگانه‌اش باشد، من از مادر به او مهربانتر می باشم . (۱)
امام صادق علیه السلام فرمود: ان ملک الموت، یدفع الشیطان عن المحافظ علی الصلاهٔ و یلقنه شهادهٔ ان لا اله الا الله و ان محمدا رسول الله، فی تلک الحالهٔ العظیمهٔ (۲)
در تاریکی شب، دو رکعت نماز بخوان، برای (رهایی از) وحشت قبرها.
ملک الموت به هنگام قبض روح، شیطان را از آن انسانی که بر نمازش ‍ محافظت داشته دفع می‌کند، و در آن حالت هولناک و پر وحشت، شهادت به توحید و رسالت را به او تلقین می‌کند.
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: الصلاهٔ شفیع بینه و بین ملک الموت و انس فی قبره و فراش تحت جنبه و جواب لمنکر و نکیر (۳)
نماز شفیع نمازگزار در نزد ملک الموت و مونس در قبر و بستری نیکو در قبر و پاسخ، به سوال نکیر و منکر می‌باشد.
سعید بن جناح می‌گوید: در مدینه، در منزل امام محمد باقر علیه السلام بودم .حضرت ابتدا، بدون اینکه سوالی شده باشد، فرمود: "من اتم رکوعه، لم تدخله وحشه فی قبره" (۴) هر کس رکوع خود را در درست و کامل به جای آورد، وحشت قبر به او راه نیابد.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: "ما من عبد، اهتم بمواقیت الصلاهٔ و مواضع الشمس، الا ضمنت الروح عند الموت و انقطاع الهموم و الاحزان و النجاهٔ من النار" (۵)
بنده‌ای نیست که به وقتهای نماز و مواضع خورشید، اهتمام دارد، مگر اینکه راحتی و آسایش در موقع مرگ و از بین رفتن ناراحتیها و غمها و رهایی از آتش را برایش ضمانت می‌نمایم .
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: صلاه اللیل، سراج لصاحبها فی القبر (۶) نماز شب، چراغی است برای صاحبش در قبر.
خداوند به یکی از پیامبرانش خطاب نموده، فرمود: "قم فی ظلمهٔ اللیل، اجعل قبرک روضهٔ من ریاض الجنهٔ" تیرگی شب، به عبادت برخیز تا قبر تو را باغی از باغهای بهشت قرار دهم .
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: ان القبر ینادی کل یوم بخمس ‍ کلمات، انا بیت الفقر، فاحملوا الیّ کنزا، انا بیت الظلمهٔ فاحملوا الیّ سراجا،... قبر در هر روز به این کلمات پنجگانه ندا در می دهد، من خانه فقر و تهیدستیم ، پس ذخیره‌ای برای خودتان به اینجا بفرستید. من خانه تاریکی‌ام، چراغی در این خانه بیاورید،... گفته شد: آنها کدامند؟ حضرت فرمود: "و اما السراج فصلاهٔ اللیل و اما الکنز فکلمه شهاده لا اله الا الله" ... چراغ این خانه ظلمانی، نماز شب است و گنج آن، کلمه شهادت لا اله الا الله و... می باشد. (۷)
حضرت رضا فرمود: بر شما باد به نماز شب ! بنده‌ای نیست که آخر شب برخیزد و هشت رکعت نماز شب و دو رکعت نماز شفع و یک رکعت نماز وتر را بجای آورد، و در قنوت وتر، هفتاد مرتبه استغفار کند، مگر آنکه پاسخ داده شود به ایمنی از عذاب قبر و از عذاب جهنم و نیز عمرش طولانی شود (۸)
وقتی که جناب ابوذر غفاری (ره) به مکه معظمه مشرف گردیده بود نزد کعبه ایستاد، و خطاب به مردمی که برای حج از اطراف عالم در مسجد الحرام جمع گشته بودند، فرمود:
چراغ این خانه ظلمانی، نماز شب است و گنج آن، کلمه شهادت لا اله الا الله و...
ایها الناس ! منم جندب بن سکن غفاری، منم خیر خواه شما و مهربان بر شما، به سوی من بیایید.
مردم از اطراف دور او جمع شدند، فرمود:
ای مردم ! هر گاه یکی از شما خواست به سفری برود، هر آینه زاد و توشه‌ای
برای خود بر می‌دارد - به آن اندازه که در سفر دارد - و چاره ای از آن ندارد، پس هر گاه چنین است، سفر آخرت سزاوارتر است به زاد و توشه راه، در این هنگام مردی برخاست و گفت: پس ما را راهنمایی کن ای ابوذر!
فرمود: ... "صل رکعتین فی سواء اللیل لوحشه القبور" (۹) در تاریکی شب، دو رکعت نماز بخوان، برای (رهایی از) وحشت قبرها.

۱- ثواب الاعمال ، ص ۶۱، بحار، ج ۶، ص ۲۴۴.
۲- وسائل الشیعه ، ج ۳، ص ۱۹، من الا یحضره الفقیه ، ج ۱، ص ۴۲.
۳- بحار، ج ۸۲، ص ۲۳۱ خصال صدوق ، ج ۲، ص ۵۲۲.
۴- ثواب الاعمال ، ص ۶۱، بحار، ج ۶، ص ۲۴۴.
۵- سفینه البحار، شیخ عباس قمی ، ج ۲، ص ۴۳.
۶- الرساله العلیه ، ص ۱۷۶.
۷- نشان از بی نشانها، ص ۳۱۴.
۸- سفینه البحار، ج ۲، ص ۳۹۷.
۹- بحار، ج ۹۶، ص ۲۵۸، منازل الاخره ، ص ۳.
پاداشهای نمازگزاران، رحیم کارگر محمدیاری

منبع : تبیان