پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

رقابت برای جذب معتادان آماده ترک


رقابت برای جذب معتادان آماده ترک
این روزها در آشفته بازار افزایش و تنوع مواد مخدر، حکایت مراکز ترک اعتیاد که با تبلیغات رنگارنگ و گاهی عجیب و غریب به دنبال این هستند که درترک دادن معتادان به ستوه آمده از اعتیاد،گوی رقابت راازیکدیگر بربایند، داستانی شنیدنی است. شعارهای تبلیغاتی مانند " ترک اعتیاد در یک روز " و " ترک اعتیاد به روش های طب سنتی"که بر درودیوارها چسپانده شده یاپشت شیشه عطاری ها خودنمایی می کند،انسان را باتخیل همراه کرده و به درون فیلم های اکشن چینی و آمریکایی می برد، فضایی در اتاقک های چوبی که فضای آن با دودوعود و بخار آمیخته شده و پزشکان چینی با روش های عجیب و غریب بیماران را مداوا می کنند. البته اینکه همه عزم، جزم کرده اند و می خواهند از شر پدیده شوم اعتیاد رهایی یابند، جای خوشحالی دارد، اما به گفته پزشکان و متخصص ترک اعتیاد، اعتیاد به عنوان یک بیماری پیچیده وسخت، نیاز به درمانی تخصصی و دقیق دارد و به جز پزشکان، روانشناسان و افراد دورهدیده هیچ فردی صلاحیت درمان این بیماری را ندارد.
گاهی درمان های غیرتخصصی و خودسرانه ترک اعتیاد نه تنها باعث ترک اعتیاد فرد نمی شود، بلکه اعتیاد وی به ماده مخدر دیگر و عوارض جبران ناپذیری مانند مرگ معتاد را به همراه دارد. به گفته متخصصان ترک اعتیاد،استفاده خودسرانه از داروهای خطرناک و گاهی اعتیادآور همچون اکستازی، مشروبات الکلی، قرص ها و مواد تزریقی مسکن مانند ترمادول، متادون، کدئین... نه تنها کمکی به درمان اعتیاد نمی کند، بلکه مشکل را دوچندان خواهد کرد و عوارض کبدی و کلیوی و گاهی مرگ بیمار را به همراه دارد. دکتر "فربد فدایی" روانپزشک در این مورد گفت: ترک اعتیاد یک مقوله تخصصی است که فقط باید از سوی روانپزشکان، متخصصان و پزشکان عمومی دوره دیده پیگیری شود. وی افزود: مرحله سم زدایی بویژه سم زدایی سریع و فوق سریع که خطر جانی آن بسیار بالا است، باید زیر نظر روانپزشک و متخصص بیهوشی انجام شود. به گفته این روانپزشک، درسم زدایی سرپایی نیز فقط باید از داروهایی که براساس دستورالعمل های معتبر جنبه مجاز دارد، استفاده کرد. وی بابیان اینکه این داروها فقط از سوی پزشکان قابل تجویز است، افزود: این داروها در صورتی که توسط افراد غیر پزشک تجویزشود، خطر مرگ به دنبال خواهد داشت.
"فدایی" استفاده از متادون و قرص های بوپرنورفین را فقط برای معتادانی مجاز دانست که قادر به ترک اعتیاد خود به صورت کامل نیستند و نیاز به درمان نگهدارنده دارند. وی افزود: این نوع درمان نیز فقط در درمانگاه های مورد تایید وزارت بهداشت، قابل انجام است. این روانپزشک با اشاره به روش های غیرقانونی ترک اعتیاد، تصریح کرد: گاهی باندها و افرادی با استفاده از داروهای محرک و ترکیبات افیونی، با نام موسسات ترک اعتیاد فعالیت می کنند. وی افزود: بررسی ها نشان می دهد، این درمان های خودسرانه، بیشتر اوقات باعث روان پریشی و مرگ های ناگهانی در معتادان فریب خورده می شود. فدایی با اشاره به داروهای گیاهی که گاهی از سوی عطاری ها تجویز می شود، اظهارداشت: داروهای گیاهی نیز هیچ گونه تاثیری در ترک اعتیاد افراد ندارند و تجویز آنها از سوی برخی افراد غیر کارشناس، دخالت در امر پزشکی است. رییس اداره پیشگیری ودرمان سو» مصرف مواد مخدر وزارت بهداشت نیز مدیریت و هدایت و درمان به نفع درمان جو و سیستم درمانی را از وظایف وزارت بهداشت عنوان کرد. "محمدباقر صابری ظفرقندی" گفت: این سیاست بااستناد به نظرات کارشناسان و با استفاده از تجارب جهانی و ایران اتخاذ شده است. وی با اشاره به فعالیت های برخی سودجویان در قالب موسسات ترک اعتیاد، گفت: این افراد با تجویز برخی از ترکیبات محرک روانی و مواد اعتیادآور، باعث مشکلات فراوانی از جمله اعتیاد به مواد دیگر و مرگ استفاده کننده، می شوند.
صابری ظفرقندی گفت: برخی از درمان های متادون و امثال آن نه تنها نسبت به سایر روش های درمانی موثرتر نیست، بلکه خطرات، عواقب و عوارض شدیدی را هم متوجه معتاد می کند. رییس اداره پیشگیری و درمان سو» مصرف مواد مخدر وزارت بهداشت، متادون را نوعی داروی مخدر و نیازمند اعمال کنترل دقیق برشمرد و تصریح کرد: این دارو باید با نظارت سیستم دولتی و توسط پزشکانی دوره دیده و واجد صلاحیت به نیازمندان تجویز شود. وی در تعریف درمان نگهدارنده، گفت: در درمان نگهدارنده سیستم دولتی به فرد مبتلا به سو» مصرف داروی غیرقانونی وکنترل نشده، دارویی قانونی را تحت مراقبت پزشک معالج برای اطمینان از حصول نتیجه تجویز می کند. ظفرقندی با این توضیح که ماندگاری درمان نگهدارنده با داروهایی مانند متادون بیش از ۶۰تا ۷۰درصد و گاهی بیش از ۸۰تا ۹۰درصد است، افزود:این بدان معناست که بیش از ۶۰درصد مصرف کنندگان این شیوه درمانی، به سراغ روشهای درمانی غیرقانونی نمی روند وبدین ترتیب آسیب های حاصل ازاعتیاد کاهش می یابد. وی با اشاره به صدور مجوزهای خارج از اصول و وجود مراکز غیرقانونی بدون مجوز ترک اعتیاد، گفت: هم اکنون سو» استفاده هایی از قرص متادون و سایر داروهایی که برای ترک اعتیاد استفاده می شوند با هدف سودآوری انجام می شود. وی افزود: سودجویان از ترکیبات محرک روانی و مواد اعتیادآور مانند قرص -های روانگردان، آمپول های نورچیزک، تمچیزک و قرص اکستازی و... به عنوان داروی ترک اعتیاد استفاده می کنند که نه تنها تاثیر دارویی ندارد، بلکه سبب تداوم اعتیاد به شکل دیگری می شود.
رییس اداره درمان و پیشگیری سو» مصرف مواد مخدر وزارت بهداشت، گفت: بنا برسیاست ساماندهی درمان با داروهای آگونیست وزارت بهداشت، کلیه مراکز ترک اعتیاد موظف به استفاده از متادون در جهت درمان جایگزین و با هدف کاهش عوارض اعتیاد شدند تاامکان مدیریت صحیح درمان فراهم شود. وی افزود: البته داروهای بوپرنورفین و متادون نیز مخدر بوده و در صورت مصرف غیراصولی و نادرست و بدون مشورت باپزشک اعتیادآور است و به علت دفع کند این دارو و تجمع دارو در بدن، خطر مسمومیت با این داروها وجود دارد. ظفرقندی، گفت: کسانی که از سوی افراد غیر کارشناس در زمینه ترک اعتیاد متضرر شده اند، می توانند با مراجعه به محاکم قضایی،از افراد سودجو و شیاد شکایت کنند. یک پزشک متخصص اعصاب و روان و کارشناس ترک اعتیاد نیز بااشاره به داروی -های مورد استفاده در مراکز ترک اعتیاد، گفت: داروهایی مانند کلونیدین و کاتاپرس باعث کاهش علایم ناراحت کننده ترک اعتیاد مانند تحریک پذیری بیش از حد می شوند. دکتر "محسن علی پور" گفت: داروی دیگری که در این روش استفاده می شود لوفکسیدین است که هنوز داروی آزمایشی است. وی افزود: بعد از انجام سم زدایی، درمان درازمدت وابستگی مواد افیونی به دو شکل پرهیز کامل و پرهیز یاری شده، ادامه می یابد. علی پور، گفت: برای دستیابی به پرهیز کامل، فرد معتاد تشویق می شود در مراکز درمانی به منظور یادگیری و ایجاد مهارت های زندگی عاری از هرگونه ماده مخدر، شرکت کند.
وی افزود: در این مراکز افراد می آموزند که چگونه از مواد مخدر دوری جویند و چگونه بدون استفاده از ماده مخدر زندگی کنند. این پزشک متخصص به روش پرهیز یاری شده نیز اشاره کرد و گفت:در این روش به فرد معتاد داروهایی مانند نالترکسون داده می شودکه یک آنتاگونیست مخدر است و تاثیرات لذت بخش مواد مخدر را خنثی می کند علاوه برنالترکسون، داروی بوپرنورفین، duprernorphineبیوپرنکس dupernexنیز به منظور یاری دادن به فرد برای ترک، داده می شود. وی افزود: این دارو، مخدری است که با خواص آگونیستی و آنتاگونیستی تاثیر خود را از طریق کاهش تقاضا برای مخدرهای دیگر مانند هروئین، اعمال می کند. یک کارشناس ترک اعتیاد نیز برنامه های درمانی را برای ترک اعتیاد بسیار موثر دانست و گفت: این داروها، معتادان را از استفاده مجدد از داروهای مخدر، دور نگاه می دارد. "مهرنوش علایی" به درمان های غیردارویی در اعتیاد نیز اشاره کرد و گفت: اعتیاد یک بیماری جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی است که علاوه بر مداخله دارویی، برای تغییر ساختار شیمیایی بدن مداخله روانشناختی و جامعه شناختی نیز در امر درمان آن می تواند موثر واقع شود. وی مشاوره انگیزشی برای تغییر، آموزش مهارت های سازگاری و تغذیه مشروط و ورزش را از روش های روانشناختی ترک اعتیاد معرفی کرد. علایی، قدم نخست دردرمان اعتیاد را ایجاد انگیزه کافی در فرد عنوان کرد که گاهی این انگیزه تحت تاثیر دیدن صحنه های عبرتانگیز، دلسوزی برای خانواده وفرزند، هزینه زیاد زندگی، تحقیر و توهین ناشی از اعتیاد، نداشتن وقت کافی برای مصرف مواد، تغییر ظاهری در چهره بیمار و ترس از دست دادن اعتبار و شخصیت در فرد معتاد، ایجاد می شود.
این روان درمانگر به راه های ایجاد انگیزه درفرد معتاد اشاره کرد و نصیحت یا توصیه مستقیم به فرد معتاد، از بین بردن موانع سر راه درمان اعتیاد،حق انتخاب در روش درمان، کاهش جذابیت مواد و هدف گذاری را از راه های ایجاد انگیزه در معتاد ذکر کرد. وی افزود: بسیاری از افراد در دوران رشد و تربیت آگاهانه و ناآگاهانه مهارت هایی را برای سازگاری با محیط و مواجهه با مشکلا ت کسب می کنند. علایی به ۱۰مهارت اصلی که سازمان بهداشت جهانی برای سلامت روان افراد ضروری می داند اشاره کرد و خودآگاهی، همدلی، ارتباط موثر، روابط بین فردی، تصمیم گیری، حل مساله، تفکر خلاق، تفکر انتقادی، توانایی حل مساله، توانایی مقابله بااسترس، آموزش مهارت هایی همچون کنترل خشم، کنترل افسردگی و کنترل اضطراب را از نمونه های آن برشمرد.
لیلا صمدی
منبع : روزنامه ابتکار


همچنین مشاهده کنید