در انتظار ال گور

● آیا برنده جایزه صلح نوبل رئیس جمهور آینده امریکا می شود
آن دسته از کاندیداهای ریاست جمهوری امریکا که در انتخابات قافیه را به رقیب واگذار می کنند، به طور معمول خیلی زود از صف اول سیاستمداران طراز اول و بین المللی خارج می شوند. اما در این میان یک استثنا وجود دارد و آن هم آرنولد آلبرت گور، مشهور به «ال گور» است. وضع ال گور از همان ابتدا با دیگران تفاوت می کرد.
گور از سال ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۱ به مدت هشت سال معاون بیل کلینتون بود، در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۰ به عنوان نامزد حزب دموکرات در برابر جرج دبلیو بوش جمهوری خواه قدم به صحنه رقابت گذاشت و در جنجالی ترین انتخابات ریاست جمهوری تاریخ امریکا، شکست خورد و بوش پسر را با لبخندی بر لب راهی کاخ سفید کرد. ال گور در حالی در برابر بوش شکست خورد که در نهایت نیز ۵۰۰ هزار رای بیشتر از بوش به دست آورده بود، اما به خاطر سیستم خاص انتخابات ریاست جمهوری امریکا (که در آن هر ایالت دارای تعداد خاصی آرای الکتورال است و در نهایت مجموع آرای الکتورال رئیس جمهور را تعیین می کند) و آن هم تنها پس از یک ماه جنجال حقوقی بر سر بازشماری آرای ایالت فلوریدا و رای دادگاه عالی امریکا، از بازیابی به کاخ سفید بازماند.
وقایعی که در سال های آتی روی داد، باعث شد مردم امریکا و به ویژه کسانی که به ال گور رای داده بودند، هیچ گاه او را از یاد نبرند. واقعه یازده سپتامبر، حمله نظامی امریکا به دو کشور افغانستان و عراق و گرفتاری در باتلاق عراق، همه و همه باعث شد یاد ال گور به عنوان یک رئیس جمهور فرضی و بالقوه، همیشه در دل مردم امریکا باقی بماند. طی این سال ها، تحلیلگران نزدیک به حزب دموکرات و نیز هسته یی از طرفداران دوآتشه گور که بر اثر فعالیت های آتی او به او دلبستگی پیدا کردند، در نوشته ها و تحلیل های مکتوب یا شفاهی خود، به مردم امریکا یادآوری کردند که اگر ال گور در انتخابات سال ۲۰۰۰ پیروز شده بود، اوضاع امریکا و جهان اکنون چگونه بود.
اما ال گور پس از شکست در برابر بوش، خود کمتر به عنوان چهره یی صرفاً سیاسی در انظار ظاهر شد و هر چند عضو رسمی حزب دموکرات باقی ماند، اما با کناره گیری از تمامی مسوولیت های سیاسی خود، وقت و سرمایه خود را صرف آگاهی رسانی به مردم جهان و به ویژه امریکا در مورد تاثیرات نامطلوب تغییرات آب و هوایی و روند گرمایش کره زمین کرد که به اعتقاد بسیاری از دانشمندان به بحران اصلی انسان در آینده یی نزدیک تبدیل خواهد شد.
این تلاش ها که با صمیمیت و صداقت کم نظیری از سوی یک سیاستمدار سابق دنبال می شد، به شکل سلسله یی از سخنرانی ها و مقالات هشداردهنده، سازماندهی کنسرت، چاپ کتاب و ساخت فیلم تجسم یافت که در نهایت دو دستاورد بسیار ارزشمند برای ال گور به دنبال آورد؛ اول جایزه اسکار بهترین فیلم مستند با عنوان «حقیقت تلخ» که ال گور آن را در آخرین دوره اهدای جوایز آکادمی علوم و فنون سینمایی امریکا به دست آورد و اکنون نیز معتبرترین و باارزش ترین جایزه یی است که یک فرد می تواند آن را به دست آورد.
جایزه صلح نوبل که هر چند معمولاً به سیاستمداران و فعالان حقوق بشر اهدا می شود، اما امسال «به خاطر تلاش در زمینه ایجاد و انتقال آگاهی و اطلاعات نسبت به آن بخش از تغییرات محیط زیست که حاصل اقدامات انسان است و نیز به خاطر بنا نهادن معیارهایی برای مقابله با این اقدامات» به طور مشترک به ال گور و گروه پژوهشی سازمان ملل متحد در زمینه تغییرات آب و هوایی اهدا شد. هر چند کمیته نوبل اعلام کرد که قصد داشته با این انتخاب، توجه جهانیان را به سوی تهدید های ناشی از گرمایش هوای کره زمین جلب کند، اما اهدای این جایزه که دلالت های سیاسی خاص خودش را هم دارد، خواه ناخواه توجه مردم جهان و به ویژه امریکا را به یک نکته دیگر هم جلب کرد؛ احتمال نامزدی دوباره ال گور در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۸ امریکا. در حالی که طرفداران گور همیشه از او خواسته اند پا به رقابت های انتخاباتی بگذارد و او در مقابل رد کرده است، حال با برنده شدن جایزه صلح نوبل مقاومت او در برابر هوادارانش دشوارتر می شود.
چند روز پیش از اعلام برنده شدن گور از سوی آکادمی نوبل، عده یی از اعضای حزب دموکرات و هواداران دوآتشه گور، با چاپ یک آگهی تمام صفحه (که ۶۵ هزار دلار برایشان آب خورد) در روزنامه نیویورک تایمز که در واقع نامه سرگشاده یی خطاب به گور بود، از او خواستند وارد عرصه رقابت های انتخاباتی شود. در این نامه آمده بود؛ «حزب تو، کشور تو و سیاره تو که اینچنین سخت برای نجاتش تلاش می کنی، اکنون محتاج تو است. امریکا و زمین اکنون به یک قهرمان نیاز دارد، کسی که سیاست معمول را تعالی بخشد و امیدی واقعی برای کشور و جهان به ارمغان بیاورد.»
گور بارها و در مصاحبه های مختلف، اعلام کرده است که علاقه یی به ورود به رقابت های انتخاباتی ریاست جمهوری امریکا ندارد و هیچ گاه بار دیگر نامزد ریاست جمهوری نخواهد شد. گور می گوید اکنون برای اهدافی عالی تر تلاش می کند و در صورت ورود جدی به صحنه سیاست، این اهداف را آلوده سیاست و بنابراین دستیابی به آنها را دشوارتر می کند.
به اعتقاد گور، رابطه انسان با کره زمین در مدت زمان کوتاهی کاملاً دگرگون شده است؛ «ما در مدتی کمتر از یک قرن شاهد چهار برابر شدن جمعیت زمین بوده ایم. نکته مهم تر پیشرفت فناوری است. ما از امکاناتی استفاده می کنیم که هزاران برابر قدرتمندتر از امکاناتی است که اجداد ما در اختیار داشته اند. رشد جهان در همه زمینه ها عمدتاً به سوخت فسیلی متکی بوده است. نتیجه این تحول گسترده، تولید ۷۰ میلیون تن گاز دی اکسیدکربن بوده که به طور روزانه وارد لایه نازک اتمسفر کره زمین می شود.»
گور می گوید همان طور که جان تیندال، دانشمند بریتانیایی، صد و پنجاه سال پیش گفت، تصاعد دی اکسیدکربن باعث می شود گرمای خورشید در اتمسفر حبس شود. «برای ثبات این ادعا فقط کافی است که به آب شدن یخچال های قطبی و کوهستانی نگاه کنیم. بنابراین از آن جایی که بازدم کشورهای صنعتی و متمدن دی اکسیدکربن است ما باید هر چه سریع تر همه را وادار کنیم برای مقابله با گرمایش مخرب کره زمین که از آلوده شدن هوا ناشی شده، اقدام کنند.»
اما ۱۳۶ هزار نفر از طرفداران و علاقه مندان گور، عقیده دیگری دارند. آنها که با امضای توماری از گور خواسته اند برای راهیابی به کاخ سفید تلاش کند، می گویند راهیابی او به کاخ سفید می تواند قدرت سیاسی و اجرایی کافی برای عملی کردن اهداف زیست محیطی او را در سطحی بین المللی تامین کند. آنها امیدوارند اهدای جایزه صلح نوبل به گور، باعث شود تا او رقابت های تلخ سال ۲۰۰۰ را به فراموشی بسپارد و بار دیگر برای ورود به کاخ سفید تلاش کند.
گور طی ماه های اخیر به محبوبیتی هم پای ستارگان راک دست یافته است و در سری کنسرت های «زمین زنده» که به همت خود او و با حضور ستارگان مشهور موسیقی در هشت کشور جهان برگزار شد، سخنرانی های پیش از آغاز کنسرت گور به اندازه برنامه های گروه های موسیقی با استقبال روبه رو می شد. کتاب گور که در واقع حمله یی به سیاست های بوش است در صدر فهرست کتاب های پرفروش قرار گرفته است و فیلم «حقیقت تلخ» او نیز با استقبال تماشاگران و منتقدان مواجه شده است.
در عین حال سیاستمداران کهنه کاری چون جیمی کارتر نیز که چون ال گور برنده جایزه صلح شده است نیز اعتقاد دارند که گور باید پا به عرصه رقابت های انتخاباتی بگذارد. جیمی کارتر در این باره می گوید؛ «آن قدر ال را برای ورود به انتخابات تحت فشار قرار دادم که از دستم حسابی عصبانی شد و نزدیک بود دعوایمان شود.»
با وجود حمایت مردم و نخبگان از نامزدی گور، او همچنان در برابر ورود به رقابت های انتخاباتی مقاومت می کند. گروهی از کارشناسان خودداری ال گور از ورود به رقابت های انتخاباتی را به شانس بالای هیلاری کلینتون، همسر سابق بیل کلینتون و رئیس گور، طی دوران هشت ساله کاری اش در کاخ سفید و رابطه دوستانه گور با خانواده کلینتون نسبت می دهند. اما او خود می گوید؛ «ریاست جمهوری بالاترین نقشی نیست که من می توانم بازی کنم. اگر من کارم را درست انجام دهم، آن وقت همه نامزدها مجبور می شوند برای جلب آرای رای دهندگان از بحران آب و هوایی صحبت کنند و برای حل و فصل آن طرح و برنامه ارائه کنند.»

نیما ملک محمدی

منبع : روزنامه اعتماد