پژو ۴۰۵ در ایران و جهان

پژو ۴۰۵ در سال ۱۹۸۸ توسط شرکت خودروسازی PSA (پژو و سیتروئن فرانسه) عرضه گردید و تولید آن در فرانسه تا سال ۱۹۷۷ ادامه یافت. این خودرو از لحاظ رده بندی در کلاس سدان های متوسط قرار دارد. طراحی این خودرو را استودیو مشهور طراحی Pinin Farina ایتالیا بر عهده داشت و به همین دلیل شباهت محسوسی به آلفارمئو ۱۶۴ عرضه شده در همان سال دارد. طراحی شکیل و هندلینگ استثنایی آن باعث گردید که در سال ۱۹۸۸ به عنوان خودروی سال اروپا انتخاب گردد که این انتخاب از لحاظ تعداد آرا موافق در تاریخ کمیته داوران بی سابقه بود.
۴۰۵ در اوج شکوفائی بطور همزمان در کشئرهای واقع در چهار قاره تولید می گردید که از آن جمله می توان به فرانسه و انگلستان در اروپا، ایران در آسیا، مصر و زیمبابوه در آفریقا و آرژانتین در قاره آمریکا اشاره نمود . این خودرو با دو نوع اطاق سدان و استیشن واگن عرضه می گردید. بر طبق آمار جمعا تا کنون بیش از سه میلیون دستگاه پژو ۴۰۵ در سراسر جهان تولید شده است که البته با توجه به ادامه تولید در ایران این آمار همچنان رو به افزایش است. پژو نیز مثل اکثر خودرو سازان نظارت دقیق بر میزان فروش، سهم بازار ورضایت مشتریان خود دارد به همین دلیل در سال ۱۹۹۲ اقدام به Facelift پژو ۴۰۵ نمود که این تغییرات شامل تعویض مجموعه جلو داشبورد از مدلی که در ایران به عنوان جلو داشبورد GL نام برده می شود به نوع جدیدتر مدل GLX و تعویض درب صندوق عقب به منظور پایین قرار گرفتن آستانه ورودی درب صندوق عقب د تسهیل در بار گیری و تخلیه صندوق عقب و عرضه چند نوع موتور جدیدتر به بازار می باشد. در کشور ما واردات و تولید پژو ۴۰۵ از سال ۱۳۷۰ آغاز گردید. در ابتدا مدل GL ۱۶۰۰ و در سال ۱۳۷۱ مدل GLX ۱۶۰۰ با اطاق نسل ۱ به بازار کشور عرضه گردید.
در سال ۱۳۷۲ Facelift پژو ۴۰۵ همزمان با بازار جهانی در کشور ما نیز صورت گرفت و از سال ۱۳۷۲ به بعد ۴۰۵ اطاق جدید با موتور ۱۶۰۰ و در سال ۱۳۷۴ با موتور ۱۹۰۵ سی سی (که اشتباها ۲۰۰۰ نامیده می شود) و گیربکس اتوماتیک عرضه شد.از سال ۱۳۷۵ به بعد پژو ۴۰۵ با موتور ۱۹۰۵cc و گیربکس دستی و از سال ۱۳۸۱ به بعد با موتوری به حجم ۱۷۶۱cc که از لحاظ قدرت تقریبا با موتور قبلی یکسان بوده ولی از کاهش مصر ف قابل توجهی برخوردار است عرضه گردید. پژو ۴۰۵ نسل اول در فرانسه با سطح تجهیزات متفاوت GL، GR، SR، ST برای انواع مجهز به موتور کاربراتوری، GRiوSRi برای انواع مجهز به موتور انژکتوری و Mi۱۶ مجهز به موتور ۱۶ سوپاپ عرضه می گردید. در نسل دوم عرضه مدل های کاربراتوری متوقف شد و مدل T۱۶ که هنوز هم با موتور ۱۹۹۸ سی سی ۱۶ سوپاپ و توربو شارژ و سیستم انتقال نیرو به چهار چرخ خود رقیب سر سخت اتومبیل های جدیدتر در جاده های اروپا است یه یازار معرفی شد.این مدال ۴۰۵ دارای ۲۲۰ اسب بخار قدرت است و با بهرهگیری از وزن نسبتا سبک اطاق قادر است در ۷.۱ ثانیه از حالت سکون به سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت دست پیدا کند ، حداکثر سرعت این مدل ۲۳۷ کیلومتر در ساعت است .
پژو ۴۰۵ در طوال مدت ساخت با انواع موتور با حجم های متفاوت ۱۳۶۰، ۱۵۸۰، ۱۷۶۱، ۱۹۰۵، ۱۹۹۸ سی سی بنزینی که با سیستم سوخت رسانی کاربراتوری و انژکتور، سر سیلندر ۸ سوپاپ و یا ۱۶ سوپاپ و پرخوران (توربو شارژر) عرضه و دونوع موتور دیزلی معمولی و توربو دیزل بفروش می رسید.ضمنا پژو ساکنان مناطق سرد سیر و ساکنان مناطق ناهموار را از یاد نبرده و مدل های پژو ۴۰۵ را با سیستم انتقال نیرو به هرچهار چرخ یا اصطلاحا چهار چرخ متحرک ( ۴WD ) نیز عرضه می نمود. این پژوها با علامتx۴ که در کنار آرم روی درب صندوق عقب به رنگ قرمز درج شده است مشخص می شوند به عنوان مثال Mi۱۶ X۴ نشانگر یک پژو ۴۰۵ مجهز به موتور ۱۶ سوپاپ و سیستم ۴WD می باشد.
سطح تجهیزات عرضه شده برای مدل های مختلف بسیار متفاوت و به قولی متناسب با بودجه های مختلف بود. در مدل GL که بعنوان ارزان قیمت ترین مدل مطرح بود خبری از فرمان هیدرولیک، شیشه برقی و رادیو پخش نبود و عملا مشتریان را به سطح تجهیزات اتومبیل های دهه ۷۰ بر میگرداند. در مقابل خریداران مدل T۱۶ که بیش از سه برابر یک ۴۰۵ GL قیمت داشت از سطح تجهیزات بسیار کامل از جمله صندلی های برقی با روکش چرم و ایربگ که در آن زمان بسیار قابل توجه بود بهره مند بودند.
در کشور ما مسیر تکامل و عرضه پژو ۴۰۵ کاملا منحصر بفرد و متفاوت از دیگر بازارهای این خودرو بود. سطح تجهیزات پژو ۴۰۵ GLX را می توان نمایانگر سلیقه مشتریان ایران خودرو در اوایل دهه ۱۳۷۰ دانست. امکانات ساده مدل GL +کولر+موتوری نسبتا پر قدرت بر گرفته از مدل های GR و SR .
به جرات می توان گفت که تاثیر پروژه تولید پژو ۴۰۵ در صنعت خودروسازی ایران و ایران خودرو بسیار بیشتر از تاثیر آن در فرانسه و PSA بوده است.
آغاز تولید ۴۰۵ بنوعی مصادف است با شکوفائی صنعت قطعه سازی کشور که البته بحث در این رابطه از حوصله این مقاله خارج است. انچه مسلم است این پروژه نفع زیادی برای صنعت خودروسازی کشور،شرکت ایران خودرو و پژو فرانسه داشته ولی در این میان پژو ۴۰۵ با وجود تولید بیش از چند صد هزار دستگاه از آن در کشورما مظلوم واقع شده است.
اتومبیلی که روزی به عنوان خودروی سال اروپا مطرح بود به اتومبیلی با کیفیت پایین تبدیل شد. صندلی های مرغوب پژو و تزئینات داخلی با کیفیت آن جای خود را به صندلی های ناراحت و قطعات پلاستیکی با کیفیت پایین داده است و روکش های تودری مخملی آن جای خود را به تودری هایی از پلاستیک سیاه داده است و خبری از سیستم تعلیق استثنایی آن که روی باعث شگفتی بود و رقبا پر قدرت همچون ب ام و سری ۳ و اپل وکترا و مرسدس کلاس C را بنا بر اذعان کارشناسان به زانو در آورده بود به دلیل تغییر هندسی آن که ناشی از استفاده از فنرهای جلوی بلندتر و تایرهای غیر متناسب با نوع موتور آن است تا حدودی جذابیت خود را از دست داده است. با این وجود هنوز هم می توان ۴۰۵ را جزو بهترین اتومبیل های ساخت داخل دانست. ارزش این اتومبیل در ایران هیچگاه بواقع بیان نگردید و ما شاهد آن هستیم که رقیب هم وطن آن یعنی سیترون زانتیا که خود نیز محصولی از گروه PSA فرانسه است بیش از دو برابر آن قیمت دارد. در حالی که پژو ۴۰۵ اصلی در موطن خود از لحاظ قیمت درسطح سیتروئن زانتیا، رنو ۲۱ و اپل وکترا قرار داشته است و تقریبا ودلهای ساده آن ۴۰% از دوو سیلو گرانتر بوده اند .
برخی انواع ۴۰۵ سه برابر یک دوو سیلو با تجهیزات کامل قیمت داشته اند. سرانجام تولید پژو ۴۰۵ سدان در سال ۱۹۹۵ متوقف گردید و جایگزین آن بنام ۴۰۶ عرضه شد، البته ۴۰۶ نیز خود به تاریخ پیوسته و جای خود را به پژو ۴۰۷ داده است. تولید ۴۰۵ استیشن تا سال ۱۹۹۷ ادامه داشت. این روزها در کشور ما نیزحضور ۴۰۵ کمرنگ شده و زیر سایه سمند و پرشیا که اولی بر روی پلتفرم ۴۰۵ و دومی نوع Facelift شده پژو ۴۰۵ است، محو گردیده است ولی همچنان طرفداران خود را حفظ کرده است و به تعداد زیاد تولید می شود. البته مسئله آتش سوزی که اخیرا گریبان و ناشی از افت کیفیت و یا تغییرات در برخی قطعات مورد استفاد ه در ۴۰۵ های ساخت داخل است، بیش از پیش به وجهه این خودرو صدمه وارد نموده است که البته امید است با تلاش متخصصین هر چه زودتر رفع گردد.
انتخاب پژو ۴۰۵ توسط ایران خودرو و تصمیم به تولید آن در داخل کشور را می توان علیرغم تمام مشکلات بعنوان یکی از بهترین تصمیمات اتخاذ شده در تاریخ خودروسازی کشور دانست که با تصمیم در مورد تولید پژو ۲۰۶ در تکرار گردید. متاسفانه در چند سال اخیر شاهد واردات و مونتاژ خودروهای نه چنان مناسب و با تکنولوژی قدیمی (توسط برخی خودروسازان دیگر) بوده ایم که البته علاوه بر هدر دادن سرمایه های ملی باعث ایجاد مشکلات جانی و مالی برای مصرف کنندگان شده اند.

دکتر رضا لواسانی

منبع : carx1