جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳ / 19 April, 2024
مجله ویستا


رسانه‌ های‌ خیابانی‌


رسانه‌ های‌ خیابانی‌
یکی‌ از مدرن‌ترین‌ رسانه‌های‌ ارتباط‌ جمعی‌ در دنیا رسانه‌هایی‌ هستند که‌ در کشورهایی‌ چون‌ ژاپن‌، امریکا، هنگ‌کنگ‌ و...به‌ تبلیغ‌ یا اطلاع‌ رسانی‌ می‌پردازند. این‌ رسانه‌ها که‌ اکثرا به‌ صورت‌ تلویزیونهای‌ بزرگ‌ یا صفحاتی‌ الکترونیکی‌ بر روی‌ اتوبوسها هستند سالانه‌ سود سرشاری‌ نصیب‌ سرمایه‌گذاران‌ خود می‌کنند. این‌ رسانه‌ها از شاخه‌های‌ رسانه‌های‌ بزرگ‌ یا «مولتی‌مدیا» هستند که‌ امروزه‌ کاربردی‌ بسیار مفید در عرصه‌ ارتباطات‌ جمعی‌ دارند. آنچه‌ در زیر می‌خوانید مروری‌ است‌ بر کار کرد این‌ رسانه‌ قوی‌ که‌ در روزنامه‌ روسیه‌ ژورنال‌ به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌.
● رسانه‌ جمعی‌ چیست‌؟
این‌ روزنامه‌ گزارش‌ خود را با طرح‌ سوالی‌ در مورد چیستی‌ و چگونگی‌ این‌ رسانه‌ شروع‌ می‌کند و مخاطب‌ را با یک‌ سوال‌ کلی‌ روبرو می‌سازد. رسانه‌ جمعی‌ چیست‌؟
گزارشگر این‌ روزنامه‌ در پاسخ‌ به‌ این‌ سوال‌ می‌نویسد: وقتی‌ تمام‌ اقشار جامعه‌ بدون‌ در نظر گرفتن‌ سطح‌ سواد و معلومات‌، مخاطب‌ یک‌ رسانه‌ قرار گیرند، این‌ رسانه‌ می‌تواند لقبی‌ جمعی‌ داشته‌ باشد. به‌ عبارت‌ دیگر اگر رسانه‌یی‌ تنها برای‌ یک‌ طیف‌ خاص‌ عمل‌ کند و آن‌ طیف‌ اکثریت‌ جامعه‌ را به‌ خود اختصاص‌ دهد باز هم‌ نمی‌توان‌ به‌ آن‌ رسانه‌ «جمعی‌» لقب‌ داد. نگارنده‌ در ادامه‌ با ذکر مثالی‌ از کشور ژاپن‌ می‌نویسد: «در ژاپن‌ به‌ ازای‌ هر نفر ۴ روزنامه‌ منتشر می‌شود که‌ در دنیا بی‌سابقه‌ است‌.
اما هیچ‌ یک‌ از این‌ روزنامه‌ها نتوانستند خود را در قالب‌ یک‌ رسانه‌ جمعی‌ معرفی‌ کنند حتی‌ «یومیوری‌ شیمبون‌»! اما شرکت‌ تجاری‌ «زجج‌ح‌» برای‌ نخستین‌ بار با استفاده‌ از یک‌ تلویزیون‌ یا مانیتور بزرگ‌ که‌ آن‌ را در مرکز توکیو قرار داد نام‌ خود را در فهرست‌ دارندگان‌ رسانه‌ جمعی‌ ؤبت‌ کرد. از خصوصیات‌ دیگر این‌ رسانه‌ می‌توان‌ به‌ کم‌ هزینه‌ بودن‌ آن‌ برای‌ مخاطب‌ اشاره‌ کرد. اگر برای‌ هر روزنامه‌ مجبور شوید ۲۵ «سنت‌» بپردازید (که‌ مسلما رقمی‌ بیشتر از این‌ است‌) آنگاه‌ خواهید دید که‌ چه‌ رقمی‌ در سال‌ بابت‌ خواندن‌ آن‌ روزنامه‌ پرداخت‌ کرده‌اید در حالی‌ که‌ عموما دیدن‌ یا شنیدن‌ اخبار از چنین‌ رسانه‌هایی‌ به‌ عنوان‌ مثال‌ در سطح‌ شهر برای‌ شما خرجی‌ نخواهد داشت‌.
پس‌ نخستین‌ گام‌ این‌ رسانه‌ به‌ نفع‌ مخاطب‌ است‌. اما اگر از این‌ آیتم‌ بگذریم‌ به‌ پرطرفداری‌ این‌ رسانه‌ها می‌رسیم‌ که‌ باید عنوان‌ کنیم‌ در کشوری‌ مثل‌ هنگ‌کنگ‌ بزرگ‌ترین‌ رسانه‌ها همان‌ صفحات‌ یا مانیتورهای‌ روی‌ اتوبوسها یا ساختمانها هستند که‌ سالانه‌ بیش‌ از ۱۰۰ میلیون‌ نفر را به‌ سوی‌ خود جلب‌ می‌کند. جالب‌ است‌ بدانید که‌ این‌ افراد حاضرند بهترین‌ کالای‌ خود را از طریق‌ این‌ رسانه‌ها به‌ دست‌ آورند اما اگر چنین‌ آگهی‌هایی‌ را در روزنامه‌ ببینند نسبت‌ به‌ خرید کالای‌ خود کمتر اقدام‌ می‌کنند که‌ این‌ مورد می‌تواند یک‌ آیتم‌ منحصر به‌ فرد باشد.»
نویسنده‌ این‌ گزارش‌ به‌ موردی‌ اشاره‌ می‌کند که‌ تیتر اول‌ روزنامه‌ «سان‌فرانسیسکو» در مارس‌ ۲۰۰۳ بود. این‌ روزنامه‌ در مطلبی‌ با عنوان‌ پرمخاطب‌ترین‌ رسانه‌ خیابانی‌ نوشت‌: «اگرچه‌ این‌ رسانه‌ از قدمتی‌ زیاد در بین‌ رسانه‌ها برخوردار نیست‌ اما براحتی‌ می‌توانید به‌ آن‌ یک‌ رسانه‌ جمعی‌ اطلاق‌ کنید.» در ادامه‌ این‌ گزارش‌ اشاره‌یی‌ به‌ تبلیغ‌ فیلم‌ جدید یکی‌ از هنرپیشه‌های‌ امریکایی‌ می‌شود و نویسنده‌ چنین‌ ادامه‌ می‌دهد: «ما در آمارهایی‌ که‌ گرفتیم‌ به‌ این‌ نتیجه‌ رسیدیم‌ که‌ بیشتر مردم‌ فیلم‌ آدمکش‌ هالیوودی‌ را بر صحنه‌ این‌ رسانه‌ دیده‌ و تبلیغ‌ آن‌ را موؤر دانسته‌اند. به‌ عبارت‌ دیگر اگر قرار بود این‌ تبلیغ‌ تنها بر روی‌ سایتهای‌ اینترنتی‌ و شبکه‌های‌ تلویزیونی‌ صورت‌ گیرد شاید مخاطب‌ کمتری‌ را به‌ سوی‌ خود جلب‌ می‌کرد.»
● هزینه‌ کم‌أ نقطه‌ قوت‌!
بسیاری‌ از کارشناسان‌ مسائل‌ تجاری‌ بر این‌ باورند که‌ این‌ رسانه‌ از هزینه‌ گزافی‌ استفاده‌ می‌کند. در حالی‌ که‌ آن‌ عده‌یی‌ که‌ می‌خواهند مطلب‌ خود را در چنین‌ رسانه‌یی‌ به‌ گوش‌ مردم‌ برسانند به‌ مراتب‌ هزینه‌ کمتری‌ را می‌پردازند. روزنامه‌ روسیه‌ژورنال‌ درباره‌ لیست‌ هزینه‌های‌ این‌ رسانه‌ چنین‌ می‌نویسد:
«در روزنامه‌ نیویورک‌تایمز با قدمتی‌ بیش‌ از ۱۵۰ سال‌ سالانه‌ هزینه‌یی‌ در حدود ۱ میلیارد دلار را برای‌ کارهای‌ خود استفاده‌ می‌کند بنابراین‌ آگهی‌ و یا چاپ‌ مطلبی‌ در این‌ روزنامه‌ برای‌ مشتریان‌ بسیار گران‌ تمام‌ می‌شود. این‌ تمام‌ کارآیی‌ این‌ روزنامه‌ معتبر ۱۱ میلیون‌ تیراژی‌ است‌. اما در مقابل‌ روزنامه‌ لس‌آنجلس‌ تایمز با بهره‌گیری‌ از این‌ رسانه‌ جدید میلیونها نفر را در روز مخاطب‌ خود قرار می‌دهد که‌ همگی‌ آنها از طریق‌ چنین‌ رسانه‌یی‌ کالا و اطلاعات‌ مورد نیاز خود را تهیه‌ می‌کنند. ضمن‌ آنکه‌ هزینه‌ آگهی‌ در این‌ رسانه‌ به‌ مراتب‌ پایین‌تر از تلویزیون‌ و یا حتی‌ روزنامه‌ است‌.»
آیا هزینه‌ کم‌ می‌تواند نقطه‌ قوتی‌ برای‌ این‌ رسانه‌ باشد؟ در پاسخ‌ به‌ این‌ سوال‌ کافی‌ است‌ نگاهی‌ به‌ وضعیت‌ مالی‌ روزنامه‌ها و حتی‌ شبکه‌های‌ تلویزیونی‌ بیندازیم‌. جایی‌ که‌ روزنامه‌ پرتیراژی‌ مانند «هرالدسان‌» چاپ‌ استرالیا از مشترکان‌ خود تقاضا می‌کند آبونمان‌ خود را برای‌ سال‌ آینده‌ در همین‌ سال‌ ۲۰۰۳ پرداخت‌ کنند! در همین‌ روزنامه‌ درباره‌ رسانه‌های‌ خیابانی‌ می‌خوانید:
«ما چند سال‌ پیش‌ به‌ این‌ فکر افتادیم‌ که‌ مطالب‌ خود را از طریق‌ این‌ رسانه‌ به‌ گوش‌ مردم‌ برسانیم‌ اما به‌ این‌ نتیجه‌ رسیدیم‌ که‌ نمی‌توانیم‌ هزینه‌ اولیه‌ احداث‌ این‌ رسانه‌ را تامین‌ کنیم‌ ولی‌ بر این‌ باوریم‌، داشتن‌ یک‌ رسانه‌ جمعی‌ که‌ در یک‌ خیابان‌ روی‌ یک‌ ساختمان‌ یا به‌ روی‌ چند اتوبوس‌ نصب‌ شده‌ باشد به‌ مراتب‌ با ارزش‌تر از یک‌ روزنامه‌ ۱ میلیون‌ تیراژی‌ است‌. آیا کل‌ مردم‌ سیدنی‌ یا «کامبرا» افرادی‌ روزنامه‌خوان‌ هستند؟ ولی‌ می‌توانیم‌ بگوییم‌ کل‌ افرادی‌ که‌ از خیابانهای‌ سیدنی‌ می‌گذرند به‌ این‌ رسانه‌ها توجه‌ دارند.»
آیا قیاسی‌ در مورد این‌ هزینه‌هزینه‌ این‌ رسانه‌ با روزنامه‌ وجود دارد؟ پاسخ‌ این‌ سوال‌ را می‌توان‌ از روزنامه‌ روسیه‌ ژورنال‌ دریافت‌ کرد. «هزینه‌ درج‌ مطلب‌ یا آگهی‌ در این‌ رسانه‌ یک‌ سوم‌ آن‌ در یک‌ روزنامه‌ است‌. به‌ عبارت‌ دیگر اگر شما واقعا دوست‌ داشته‌ باشید مطلبی‌ را در این‌ رسانه‌ به‌ کار برید بهترین‌ راه‌ را در پیش‌ گرفته‌اید. آیا هزینه‌ کم‌تر این‌ رسانه‌ نمی‌تواند تکیه‌گاهی‌ مطمئن‌ برای‌ نسل‌ آینده‌ باشد؟ نسلی‌ که‌ قطعا با مسائل‌ مالی‌ بیشتری‌ درگیر است‌. اما آیا این‌ رسانه‌ نقاط‌ منفی‌ هم‌ دارد؟
● کیفیت‌ پایین‌ مطالب‌!
آری‌. چنین‌ رسانه‌ عظیمی‌ یک‌ نقطه‌ ضعف‌ بزرگ‌ دارد و آن‌ هم‌ کیفیت‌ پایین‌ مطالب‌ آن‌ است‌.
جای‌ تعجب‌ هم‌ ندارد. مگر چند رسانه‌ را می‌توان‌ در دنیا پیدا کرد که‌ با داشتن‌ مخاطب‌ زیاد، مطالب‌ خوبی‌ هم‌ داشته‌ باشد. این‌ رسانه‌ از این‌ نقطه‌ ضربه‌ می‌خورد. «هرالدسان‌» دراین‌باره‌ می‌نویسد: «مطالب‌ درج‌ شده‌ در این‌ رسانه‌ تنها جنبه‌ خبری‌ دارد. یعنی‌ باری‌ برای‌ گزارش‌ آن‌ دیده‌ نمی‌شود.
اگر چه‌ در ساختار زیربنایی‌ این‌ رسانه‌ تعریفی‌ از گزارش‌ نشده‌ است‌ اما آنها می‌توانند با گزارشهای‌ خبری‌ خود جا را برای‌ درک‌ بیشتر مردم‌ باز کنند.» نخستین‌ بار شرکت‌ سونی‌ دراین‌باره‌ دست‌ به‌ ابتکار یا در واقع‌ نوعی‌ ساختارشکنی‌ زد. آنها در این‌ رسانه‌ خود که‌ اتفاقا مونیتوری‌ روی‌ اتوبوس‌ بود گزارش‌ کار سالانه‌ خود را دادند که‌ با استقبال‌ چشمان‌ نکته‌سنج‌ ژاپنی‌ها روبرو شد.
روزنامه‌ «آساهی‌» درباره‌ این‌ ابتکار می‌نویسد: «اگرچه‌ سونی‌ در سالهای‌ اخیر بازار تجارت‌ را به‌ رقبای‌ خود واگذار کرد ولی‌ آنها در دهه‌ ۸۰ میلادی‌ برای‌ نخستین‌بار روی‌ اتوبوسها از مونیتورهای‌ رنگی‌ استفاده‌ کردند. طبق‌ آمارهای‌ شرکت‌ سونی‌ فروش‌ این‌ شرکت‌ در سال‌ ۱۹۸۲ با رشدی‌ ۲۲ درصد به‌ ۱۲۰ میلیون‌ دلار تنها در خود ژاپن‌ رسید که‌ این‌ رقم‌ تا چند سال‌ بعد بدون‌ رقیب‌ ماند.
اما از شرکت‌ سونی‌ و آگهی‌ آن‌ چند اشکال‌ گرفته‌ شده‌ که‌ عمده‌ آن‌ مربوط‌ می‌شد به‌ نکات‌ تجارتی‌ و مفهومی‌ در درج‌ آگهی‌.» در حال‌ حاضر این‌ رسانه‌ با مخاطب‌ قرار دادن‌ بیشتر افراد جامعه‌ در کشورهایی‌ مثل‌ امریکا، ژاپن‌، هنگ‌کنگ‌...بیشترین‌ تاؤیر را در امر اطلاع‌رسانی‌ دارد. جایی‌ که‌ روزنامه‌ها تلاش‌ می‌کنند به‌ این‌ مهم‌ دست‌ یابند!
[ مترجم: علی - کیوانی نژاد ]
منبع : بنیاد آینده‌نگر ایران


همچنین مشاهده کنید