دیدنیهای اردبیل

● دیدنیهای اردبیل
این استان براساس تازه ترین تقسیمات کشوری دارای شش شهرستان و ۱۶ بخش شش دهستان و ۲۱۹۳ آبادی است. شهرهای اردبیل نمین، نیر، سرعین، بیله سوار، پارس آباد، اصلاندوز، خلخال، گیوی، مشگین شهر، کوثر و گرمی شهرهای آن را تشکیل می دهد.
▪ سبلان و دانه های آن
سبلان و دامنه های شهر اردبیل ۴۸۱۱ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. ارتفاع ان نسبی آن نسبت به دره قره سو در حدود ۳۴۰۰ متر است. رشته کوه اتشفشانی خاموش سبلان از دره قره سو در شمال غرب اردبیل آغاز می شود و در جهت شرقی غربی به طول ۶۰ کیلومتر است.
رشته کوه آتشفشانی خاموش سبلان از دره قره سو در شمال غرب اردبیل آغاز می شود و در جهت شری- غربی به طول ۶۰ کیلومتر و عرض تقریبی ۴۸ کیلومتر تا کوه قوشاداغ در جنوب اهر امتداد می یابد.
چشمه های معدنی سرعین شهر سرعین یا سرقین در غرب شهر اردبیل واقع شده و فاصله ان تا اردبیل ۲۸ کیلومتر است. سرعین تا پیش از آن که به یمن چشمه های آب گرم و معدنی خود مورد توجه و علاقه مردم قرار گیرد روستایی کوچک بود.
آب های گرم سلیس فراوان دارد. بررسی کلروبیکربناته کلسیک گاز دار وخیلی گرم است و سلیس فراوان دارد. بررسی میزان املاح و باقی مانده خشک آنها دنشان می دهد که همه این چشمه ها یک منشاء دارند و آب اصلی آنها گرم است و از ژرفای زمین می جوشند. در لایه های بالاتر زمین کربنات کلسیم را بصورت بیکربنات کلسیم در خود حل می کند.
استحمام در چشمه های سرعین دارای اثرات آرام بخش است و دردهای عصبی رماتیسمی و عصبی مفصلی را تسکین می دهد.
شهر توریستی سرعین بدلیل وجود آبهای گرم متعدد که اکثریت آنها دارای خواص درمانی است هم چنین برخورداری از شرایط ممتاز آب و هوایی ییلاقی باعث شده تا در فصل تابستان مورد توجه گردشگران قرار گیرد بطوریکه متوسط مراجعات توریستها در روزهای تابستان ۳۰ هزار نفر و حتی در روزهای تعطیل و شرایط مساعد آب و هوایی حتی به ۱۰۰ هزار نفر هم برسد.
پذیرایی مناسب و آبرومندانه از این تعداد مسافر داخلی و خارجی و غلبه برمشکلات ساختاری و نارسایی های زیربنایی شهر از اهمیت خاصی برخوردار است.
افزایش امکانات موجود در جهت سرویس دهی مناسب به گردشگران متناسب با افزایش جذب گردشگر به منطقه و افزایش تعداد روزهای اقامت توریستها باید مد نظر قرار گیرد.
امروزه مسئله جذب توریست در شهر توریستی سرعین با دو چالش عمده مواجه بوده که هر لحظه ادامه حیات آنرا تهدید می کند.
۱) ترک زود هنگام توریستها بدلیل کمبود امکانات اقامتی و تفریحی
۲) نارضایتی توریستها وامکان کاهش تعداد آن با بروز مشکلات بهداشتی و احیاناً فرهنگی و اجتماعی
در راستای افزایش تعداد روزهای مراجعات مسافران به شهر از حدود ۱۰۰ روز به کل طول سال امکانات مناسب باید فراهم گردد از جمله این امکانات ورزشی و تفریحی که طی سالهای اخیر به بهره برداری رسیده است تله اسکی آلوارس می باشد ابتدا قرار بود تله کابین نیز در این منطقه احداث شود ولی از زمان آغاز عملیات پروژه (سال ۷۹) تا سال ۸۵ تله کابین احداث نگریده است.
علاوه براین با در نظر گرفتن جاذبه های تاریخی منطقه مانند روستای تاریخی کنزق در ۲ کیلومتری شهر و افزایش امکانات زیربنایی د رآن بالاخص جاده ارتباطی آن، تقویت اردوگاههای تفریحی درنزدیکی شهر، با کمک گرفتن از جاذبه های توریستی موجود در اردبیل و شهرستانهای اطراف می توان به اهداف مورد نظر دست یافت.
برگزاری همایشها، سمپوزیوم ها، سمینار های استانی وکشوری در سرعین علاوه بر رونق اقتصادی و غنای فرهنگی نقش موثری در شناساندن قابلیت ها وجاذبه های آن به سایر مناطق خواهد داشت همانند سایر کشورهای خارجی با شرکت در سمینارها ونمایشگاه های بین المللی و با ایجاد سایت های تبلیغاتی اینترنتی می توان به معرفی قابلیت ها و استعدادهای منطقه پرداخت اجرای این برنامه بدون مشارکت بخش خصوصی امکان پذیر نخواهد بود.
از سوی کارگروه گردشگری استان برنامه های زیر برای افزایش ورود توریست به منطقه سرعین اتخاذ شده است.
تهیه طرح جامع توریستی سرعین، طرح ساماندهی شهر و هم چنین مطالعه طرح احداث و اجرای پارک ۱۲هکتاری و کمپینگ روستای توریستی ویند کلخوران و مسیر سلامت ۷/۱ کیلومتری افزایش مراکز تفریحی و ورزشی، احداث ترمینال مسافربری احیا و مرمت آثار باستانی از جمله تپه آناهیتا ، روستای کنزق و غارهای باستانی ،احداث وتکمیل مسیر ارتباطی سرعین، ویله دره، احداث بلوار و واحدهای اقامتی در روستای توریستی ویله دره ، تکمیل اردوگاههای تکمیل محور میمند به آلوارس احداث آموزشکده آبدرمانی وگیاهان دارویی،و … اجرای به موقع این طرحها جز بااختصاص بودجه مناسب و به موقع از سوی دولت ممکن نخواهد بود.
طرح احداث دهکده توریستی سرعین که از اسفند سال ۸۳ آغاز گردیده و قرار براین بود که در این دهکده یک باب هتل پنج ستاره، آبدرمانی مجهز ، شهربازی ،‌استخر روباز و … بامشارکت کشورهای ترکیه ، سوئیس و … احداث شود که متاسفانه پس از گذشت ۱۸ ماه فقط محوطه آن دیوار کشی شده وتاکنون پروژه هیچ پیشرفتی نداشته است.
مجموعه‌ی کم‌نظیری از خانه‌های سنگی در دهکده‌ی صخره‌یی کلخوران اردبیل در فاصله‌ی بیش از چهار کیلومتری سرعین، روستای ویند کلخوران با آثار باستانی مانند دهکده‌ای صخره‌یی و شگفت‌انگیز، جاذبه‌ها و مناظر طبیعی در امتداد دره‌ی زیبای ورنیاب، گورستان‌هایی متشکل از سنگ قبرهایی دیدنی مربوط به دوره‌های گذشته قرار دارند که در مجموع، این مکان را به‌صورت موزه‌ای تاریخی، هنری و طبیعی درآورده است.
دره‌ی زیبای ورنیاب دره‌ای طولانی است که از دامنه‌ی تپه‌های روستای ورنیاب تا قسمت انتهای مزرعه‌های روستای ویند کلخوران ادامه دارد. در امتداد جاده‌ی روستای ویند کلخوران و در دامنه‌های تپه‌ها، گورستان‌هایی با سنگ قبرهای تراش‌خورده به‌دست انسان‌های خلاق و ساکنان پیشین این دیار وجود دارند که عمده‌ی این سنگ قبرها به‌شکل حیوان‌هایی مانند قوچ، پلنگ و شکل‌ها و علامت‌های دیگری مانند سنگ قبرهای صندوقی‌شکل، مکعب‌مستطیل و نقش‌های هندسی با حجاری‌هایی روی آن‌ها و علایمی دیدنی‌اند که هر یک از آن‌ها در نوع خود اثری درخور تحسین هستند.
بسیاری از این سنگ قبرها با توجه به علایم و اشکال آن‌ها مشخص و متمایز از دیگر سنگ قبرها هستند که به احتمال زیاد با توجه به شباهت اشکال و نقوش آن‌ها به سنگ قبرهای منطقه‌های همجوار که کارشناسان درباره‌ی آن‌ها تحقیق کرده‌اند، به دوران سلجوقی، تیموری و صفوی تعلق دارند.
علاوه بر جاذبه‌هایی که به آن‌ها اشاره شد، در زیر تپه‌ها و صخره‌های اطراف این روستا، دهکده‌ای سنگی با مجموعه‌ای از خانه‌های سنگی منفرد به‌صورت یک پدیده‌ی معماری، تاریخی و باستانی استثنایی وجود دارد که شکل کنده شدن خانه‌ها در زیر تپه‌های سنگی و رسوبی و نوع کنده شدن آن‌ها که به خلق چنین آثاری منجر شده، در نوع خود کم‌نظیر است.
دهکده‌ی صخره‌یی ویند حدود پنج کیلومتری جنوب غربی سرعین و در نزدیکی جاده‌ی اردبیل قرار گرفته است. مناطقی که خانه‌های سنگی در آن قرار گرفته‌اند، قوردی قیه، تپه‌ی چله‌خانه، قره قیه و مسجد یری نامیده می‌شوند.
سفال‌های پراکنده در سطح و داخل خانه‌های سنگی به دوره‌های مختلف تعلق دارند؛ سفال‌های مربوط به دوره‌ی اشکانی، سفال‌ها و قوس‌های جناغی در کنده‌های صخره‌یی شبیه به آثار ساسانیان و همچنین آثار و علایمی مربوط به دوران‌های اسلامی مانند سلجوقی، تیموری و صفوی که از استمرار استفاده از این خانه‌های سنگی در طول تاریخ حکایت می‌کنند.
در تپه‌ی چله‌خانه، بیشتر خانه‌های سنگی در زیر زمین قرار دارند. البته سقف تعدادی از آن‌ها بر اثر عوامل مختلف فروریخته و یا به‌سبب پر شدن فضاهای داخلی، امکان بازدید از آن‌ها فراهم نیست.
تعداد قابل توجهی از خانه‌ها با ویژگی‌های منحصربه‌فرد سالم باقی مانده‌اند که به دو مورد از آن‌ها می‌توان اشاره کرد؛ یکی از آن‌ها در فاصله‌ی یک‌صد متری از جاده‌ی شنی منتهی به ویند کلخوران قرار دارد که در ورودی آن سکویی از سنگ به ارتفاع ۶۰ سانتی‌متر از کف است که دو ستون استوانه‌یی به قطر ۵۰ تا ۶۰ سانتی‌متر در دو طرف سکو قرار گرفته‌اند. همچنین جاچراغی‌ها و تاقچه‌های کوچکی در داخل این واحد وجود دارند.
در دو قسمت شمالی و جنوبی در ارتفاع ۶۰ سانتی‌متری حلقه‌هایی از سنگ کنده شده‌اند که مانند این حلقه‌های سنگی در قسمت پایین دیوار نزدیک کف وجود دارند، اما به‌دلیل پر شدن کف مشخص نیستند. هرچند اطلاعات دقیقی درباره‌ی کاربری آن‌ها در اختیار نیست، ولی از شکل ظاهری و ردیف کنده شدن آن‌ها چنین به نظر می‌رسد که این حلقه‌های سنگی برای بستن دست و پای افراد و احتمالا اسرا و زندانیان به‌صورت پشت به دیوار بوده است.
بسیاری از این خانه و کنده‌های صخره‌یی این منطقه، پلانی مربع، مستطیل و بیضی‌شکل و غیر هندسی دارند که همه نوع زیستگاه مانند اتاق‌های منفرد و حجیم در ابعاد مختلف با راهروهای مرتبط با هم و سقف‌های هلالی‌شکل و قوس‌های جناغی مسطح با تاقچه‌ها، جاچراغی و جای رختخواب وجود دارند که در دل کوه‌ها و صخره‌های منطقه پراکنده‌اند و به لحاظ تعداد زیاد، تنوع آن‌ها و قابل توجه بودن از لحاظ تاریخی و باستانی به‌صورت یکی از کانون‌های علمی،‌ تفریحی و گردشگری ممتاز می‌توانند درآیند.
▪ دشت مغان
در غرب دریای خزر در حدود ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار هکتار وسعت دارد. این دشت با حرارتی بین ۳/۲ تا ۳۵ درجه سانتی گراد تنوع منطقه ای است متعدل و یکی از قطب های کشاورزی و دامپروری استان است. سراسر مغان به علت حاصل خیزی خاک دمای مساعد و موقعیت خاص منطقه ای زیر کشت غلات حبوبات و علوفه است.
▪ پل خداآفرین
رودخانه ارس دوپل تاریخی به فاصله ای اندک (۱۰۰متر ) از یکدیگر روی بنا شده اند که بنام خدا آفرین مشهورند. اولی منسوب به سده ششم هجری (دوره سلجوقیان) است. طول آن ۱۶۰ متر است (۱۲۰ متر آن متعلق به ایران و ۴۰ متر آن متعلق به جمهوری آذربایجان است) و دارای ۱۵ تاق ها استقرار پایه تاق ها به صخره های طبیعی رودخانه ارس بوده است. مصالح ساختمانی این پل سنگ های قلوه و لاشه در پایه ها و آجر در ساختمان تاق و ملاط آن اهک گچ است.
▪ جنگل ها و بیشه ها
علاوه بر پوشش گیاهی که در فضای جلگه ای دره ای و کوهستانی استان قرار دارد جنگل های متراکم نیز در محدوده شهرتسان خلخال وجود دارد که از امکانات بسیار مساعد در زمینه جذب جهانگرد برخوردارند.
همچنین جنگل های چشمگیری نیز در دامنه شرقی کوه سبلان واقع شده که بیشتر این منطقه را پوشانده است. بیشترین گونه های درختی این جنگل ها فندق معروف است. این جنگل ها یکی از گردشگاه های مهم استان اردبیل اند.
▪ گنبد ”الله الله“
بلندی برج آن در حدود ۵/۱۷ متر است. سطح داخلی آن یا آیات فراوان و نقاشی روی پوشش چرمی، مقرنس کاری سقف تزیین یافته است سطح خارجی برج با چند نوع تزیینات مختلف پوشیده شده که عبارتند از سطح جانبی با تکرار کلمه ”الله“ با کاشی فیروزه ای در متن آجری تزیین یافته و به این دلیل به گنبد ”الله الله“ معروف است

منبع : تارنمای ایرانیان استرالیا