آزمون استخدامی ادواری

به نظرم از زمانی که "استعداد" و یا به تعبیری "هوشمندی" در علوم مدیریت کشور مورد توجه خاص قرار گرفت، عده ای از پژوهشگران نسل جدید دانش مدیریت منابع انسانی برآن شدند تا این توجه را از طریق استقرار آزمون استخدامی ادواری عینیت بخشند. ایده ی اصلی این بود که یک مرحله از مصاحبه های استخدامی که در آن داوطلب استخدام از فیلترهای عمومی و هوشمندی می گذرد، نه توسط سازمان ها، بلکه توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی انجام شود. این ایده در تاریخ ۲۹/۵/۱۳۸۰ به تصویب دولت رسید. اما در هفته ی گذشته توسط مجلس شورای اسلامی لغو و احتمالاً بعد از نظر شورای نگهبان به بایگانی تاریخ سپرده خواهد شد.
به طور کلی در آزمون استخدامی ادواری، به مقوله ی جذب منابع انسانی توجه علمی شده است. به قول برنامه ریزان آزمون، هدف کلی آزمون نظام مند کردن فرآیند جذب نیروی انسانی دستگاه های اجرایی بوده است. در رجوعی که به آرشیو خود داشتم موارد زیر را برای آگاهی شما گلچین کردم:
● اهداف آزمون:
▪ رعایت عدالت استخدامی
▪ تحقق شایسته سالاری و شایسته‌گزینی
▪ حذف استخدام های خارج از فضای رقابتی
▪ انتخاب اصلح
▪ بهبود کیفیت نیروی انسانی دستگاه های اجرایی
● گروه های آزمایشی شغلی:
▪ اداری
▪ مالی
▪ اجتماعی
▪ آموزشی
▪ فرهنگی و هنری
▪ پزشکی
▪ پیراپزشکی
▪ کشاورزی و محیط زیست
▪ فنی‌ و مهندسی و فرابری داده‌ها
▪ طرح معلمان
● توانمندی های مورد سنجش:
الف) توانمندی های‌ متقاضیان شامل:
▪ معلومات دانش پایه
▪ توانائی‌‌های ذهنی
▪ آزمون سرعت و دقت
▪ آزمون علائق، نگرشها و خصوصیات شخصیتی
ب) توانمندی‌های تخصصی شامل:
▪ آزمون کتبی
▪ مصاحبه تخصصی
▪ آزمون عملی
ج) احراز صلاحیت‌های عمومی شامل:
▪ سیاسی
▪ اعتقادی
▪ اخلاقی
دو نکته ی آخر هم به قرار زیرند:
▪ کسب حدنصاب نمره لازم برای داوطلبان جهت ورود به دستگاههای اجرایی ضروری و به عنوان شرط لازم برای استخدام تلقی می‌گردد.
ضمناً افرادی در این آزمون پذیرفته می شوند که حد نصاب نمره لازم در نمرات کل، میانگین دانش پایه و استعدادهای ذهنی را کسب کنند.
اما آنچه که در عمل افتاد ظاهراً متفاوت بود. شخصاً کسانی را سراغ دارم که توانمندی علمی آنها محلی از اعراب ندارد. کارنامه ی دانشگاهی آنها نیز گواه این ادعا است، ولی در هر سه دوره ی آزمون ناکام ماندند. بعلاوه طیف گروه های آزمایشی ناهمگن بود و باعث نارضایتی شدید متقاضیان در محتوای پرسش ها شده بود. برخی پرسش های سیاسی به واقع نامربوط بود و من فردی را سراغ دارم که قربانی همین مسأله شد و به حد نصاب امتیاز نرسید. از سوی دیگر این آزمون دستاویزی برای تشدید رابطه بازی در سازمان ها شد و به راحتی افرادی که آشنا و پارتی نداشتند بیش از گذشته از فرصت های برابر استخدام بازماندند.
براستی چرا چنین می شود؟ من شکی ندارم که نیت بنیانگذاران این آزمون حرکت در جهت توسعه ی مفاهیم مدیریت منابع انسانی بوده است. ولی جای تأسف است که بعد از سه سال هدر دادن وقت و انرژی مردم شاهد امحاء و درحقیقت اعلام رسمی یک حرکت اشتباه می شویم. مشکل کجاست؟

افشین دبیری
http://hr.blogfa.com/۸۴۱۰.aspx