پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

بی نظیر بوتو در کمین نقش تازه تر


بی نظیر بوتو در کمین نقش تازه تر
بی نظیر بوتو پس از هشت سال دوری از پاکستان در صدد است تا با تقسیم قدرت با پرویز مشرف دوباره به کشورش بازگردد.
بازگشت وی به پاکستان برای تقسیم قدرت با ژنرال مشرف نظرات گوناگونی را در بر داشته است. وی در حالیکه امیدی برای آینده دموکراسی پاکستان به شمار می رود، گذشته درخشانی ندارد. از طرفی به نظر می رسد که صدای رسای مردم خویش است و از طرف دیگر نمادی از یک نخبه خود خواه به شمارمی رود.
اکنون بی نظیر بوتو برای بازی دوباره در نقش یکی از رهبران سیاسی پاکستان در کمین نشسته است. پس از هشت سال تبعید خود خواسته شایعات بازگشت وی به پاکستان از ماه گذشته که وی به طور محرمانه با پرویز مشرف، رییس جمهور پاکستان در ابوظبی در خصوص تقسیم قدرت دیدار کرده است، آغاز شده است و این در حالی است که وی هیچ کدام از این شایعات را تکذیب نکرده است.
بی نظیر بوتو با اعلام اینکه ملاقات وی با ژنرال مشرف به طور رسمی از طرف هیچ یک از گروه ها اعلام نشده است گفت که وی در حال مذاکره با ژنرال مشرف است.
تنها چند ماه پیش حتی چنین مذاکره پشت پرده ای نیز غیر قابل تصور بود. بی نظیر بوتو در سال ۱۹۹۹، زمانیکه به سبب اختلاس تحت پیگرد قانونی بود از پاکستان گریخت.
گفته می شود که بی نظیر بوتو و عاصف علی زرداوی، همسر وی برای دادن امتیازات نفتی، واردات و صادرات کالاهای انحصاری و بستن قراردادهای دفاعی و تکنیکی مبلغی مابین ۱۰۰ میلیون تا ۱.۵ میلیارد دلار رشوه دریافت کرده اند. (گفته می شود که عاصف زرداوی تنها ۵ درصد از قرار داد خرید ۳۲ جت میراژ در سال ۱۹۹۶ دریافت کرده است.)
در آوریل سال جاری پرویز مشرف به طور ناگهانی دستور داد تا گروه تحقیقات رسیدگی به تخلفات مالی بی نظیر بوتو کار خود را متوقف کنند.
بی نظیر بوتو معتقد است که رسیدگی به پرونده اختلاس وی تلاشی است تا توجه افکار عمومی از تخلفات ارتش دور شود. موضوع هر چیزی که باشد، این حرکت پرویز مشرف در متوقف ساختن رسیدگی به پرونده مالی بی نظیر بوتو برای هر دوی آنها فرصت هایی را به وجود آورده است.
برای بی نظیر بوتو چنین حرکتی به منزله یک بلیط برگشت به خانه است، فرصتی است تا وی بتواند در انتخابات پارلمانی آینده حضور پیدا کند و به شغل قدیمی خود بازگردد.
برای پرویز مشرف، به توافق رسیدن با بی نظیر بوتو شاید تنها راه خروج از بحران سیاسی پاکستان باشد.بحرانی که با برکناری دادستان کل کشور آغاز شد و با یورش خونین به مسجد سرخ در اسلام آباد ادامه یافت.
بی نظیر بوتو برای مشکلات پرویز مشرف دو راه چاره ارائه داده است. یک راه حل موشکافانه سیاسی و دیگری یک راه حل فلسفی بنیادین.
بی نظیر بوتو در خصوص راه حل سیاسی اظهار داشت که پرویز مشرف از آخرین انتخابات پاکستان در سال ۲۰۰۲ متحدانی را برای خود پیدا کرده است و این متحدان باعث شده اند تا افراط گرایان در سراسر کشور پراکنده شوند. اکنون با آغاز مذاکره با حزب مردمی پاکستان، این گروه نگران از دست دادن نقش خود در پاکستان هستند. بنابراین سعی می کنند تا از بازگشت دموکراسی به کشور جلوگیری کنند.
با توجه به تحلیل های خانم بوتو، پرویز مشرف با دو گروه مخالف در گیر است. از یک طرف گروه های سیاسی تندرو هستند که وی برای حمایت پارلمان به آنها وابسته است و به مثابه سنگری در مقابل نیروهای دموکراتیک پاکستان عمل می کنند و دیگری آمریکا است که پرویز مشرف از لحاظ مالی به آنها وابسته است و برای قانونی جلوه دادن این وابستگی در مبارزه با القاعده با آنها همکاری می کند.
اکنون بدون هیچ دلیلی، بی نظیر بوتو خود را به عنوان راه حلی برای مشکلات پرویز مشرف می بیند به شرط آنکه پرویز مشرف به خواسته های وی پاسخ مثبت دهد. بی نظیر بوتو معتقد است که در پاکستان دو راه غلط وجود دارد. یکی دیکتاتوری در مقابل دموکراسی و دیگری میانه روی در مقابل افراطی گرایی است. بنابراین زمانیکه ما در زنجیره مخالف یکی از این گروه ها قرار بگیریم با مخالفان گروه دیگر حرفی برای گفتن خواهیم داشت. به همین دلیل با پرویز مشرف دیداری داشتیم تا ببینیم چگونه می توانیم با یکدیگر برای رسیدن پاکستان به یک روند دموکراسی توافق کنیم.
اما خانم بوتو همچنین یک راه حل منطقی و موشکافانه دیگر برای آنچه که وی از آن به عنوان ناهمگونی سیاسی مشرف در مقابل افراط گرایان نام می برد ارائه می دهد. وی معتقد است که حکومت های نظامی نیازمند تهدیدهایی همچون القاعده هستند تا دلیلی برای حضور ارتش در حکومت باشد و توجیهی برای دموکراسی از ریل خارج شده کشور. همچنین می تواند توجیهی برای پولی باشد که با این اسم به کشور سرازیر می شود. می بینیم که اگر تهدیدی وجود نداشته باشد پولی هم در کار نیست.
این یک تئوری بی اساس نیست. همانطور که بی نظیر بوتو هم به آن اشاره می کند همکاریهای پاکستان و آمریکا به طور ناپیوسته بیش از ۵۰ سال است که ادامه دارد. این کمک ها که در دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ زمانیکه آمریکا، پاکستان را به عنوان یکی از هم پیمانان خود در مقابل شوروی سابق می دانست آغاز شد. در دهه ۱۹۷۰، در دوره ای که ذولفقار علی بوتو، پدر بی نظیر بوتو حکومت را به دست گرفت این کمک ها قطع شد.
این کمک ها در دهه ۱۹۸۰ زمانیکه آمریکا برای مقابله با روسها در جنگ افغانستان به پاکستان نیاز داشت دوباره آغاز شد و بعد از جنگ قطع شد و دوباره پس از ماجرای ۱۱ سپتامبر این کمک ها روانه پاکستان شد تا این کشور برای مقابله با خطر القاعده با آمریکا همکاری کند.
بی نظیر بوتو در مقابل اظهارات برخی از آمریکایی های سرشناس که معتقد به حمله نظامی به مناطق قبیله نشین پاکستان هستند آشفته شده است و می گوید که چنین اظهار نظری من را بسیار آشفته کرد چرا که حمله نظامی به پاکستان تمام مردم پاکستان را متحد می کند زیرا آنها این حمله را تهدیدی علیه کشور خود می دانند.
آنچه بی نظیر بوتو در مقابل حمله نظامی به مناطق قبیله نشین که محل امنی برای تروریستهای القاعده شده است پیشنهاد می دهد تلاش بیشتر خود پاکستان است. بی نظیر بوتو خواهان همکاری نزدیک با ناتو و آمریکا بدون حضور نظامیان است. وی معتقد است که تلاش کافی برای مقابله با قبایل پاکستانی توسط خود پاکستانی های در آن مناطق انجام نشده است.
بی نظیر بوتو معتقد است که اینکه پرویز مشرف در اتفاقات اخیز همدست است و یا راه حل درستی را نمی تواند ارائه دهد نتیجه را تغییر نمی دهد. وی می گوید که آنچه من را از ابتدا آزار می داد انسانهایی هستند که دور پرویز مشرف را گرفته اند.
بی نظیر بوتو همچنین معتقد است که طولانی شدن حکمرانی نظامیان در پاکستان افراط گرایان را جسور کرده است. نظامیان در این ۵ سال گذشته مدام مراکز فرماندهی جدید می سازند اگر این روند ۵ سال دیگر ادامه پیدا کند ممکن است برای بازگردانندن اوضاع به شرایط عادی دیر شده باشد.
بی نظیر بوتو چاره تمام این مشکلات را بازگشت دموکراسی به پاکستان می داند. بی نظیر بوتو در صدد است تا هر چه زودتر به پاکستان بازگردد. اما نگران است که پرویز مشرف وی را دستگیر و یا اعلام وضعیت اضطراری کند و یا با یک طرفند موشکافانه قدرت را به دست بگیرد. بی نظیر بوتو معتقد است که در یک رقابت سالم حزب وی می تواند اکثریت آرا را از آن خود کند و آن زمان است که وی یا به عنوان نخست وزیر و یا در نقشی کلیدی در پشت صحنه می تواند دوباره زمام امور را در پاکستان به دست گیرد. زندگی سیاسی وی که حرکتی رو به عقب داشت بار دیگر به سمت جلو در حرکت است.
مترجم : آرزو دیلمقانی
منبع : دیپلماسی ایرانی


همچنین مشاهده کنید