درهای گردشگری در سال ۲۰۰۷به روی زنان ایرانی باز نشد

از سال ۱۹۸۰ تاکنون روز ۲۷ سپتامبر از سوی سازمان جهانی جهانگردی ( unwto ) به عنوان روز جهانی جهانگردی world tourism day) ) نامگذاری شد. به این ترتیب هر سال در این روز در اقصی نقاط جهان دست‌اندرکاران جهانگردی گردهم می‌آیند و این روز را با برپایی مراسم ویژه‌ای گرامی‌می‌دارند. در این روز شعاری هم از سوی دبیر کل سازمان جهانی جهانگردی اعلام می‌شود که کشور‌های عضو بر این اساس استراتژی‌ها و برنامه‌های سال آتی خود را تدوین و اجرا می‌کنند.
در همین راستا در مراسم سال گذشته، ۲۰۰۷ از سوی unwto سالی که «درهای گردشگری به روی زنان باز است» نامگذاری شد اما ایران با وجود آن‌که یکی از نخستین اعضای این سازمان محسوب می‌شود طی یک سال گذشته هیچ برنامهء خاصی در راستای شعار اعلام شده انجام نداد. از سوی دیگر شاهد آن هستیم که حتی پس از ادغام سه سازمان ایرانگردی و جهانگردی، میراث فرهنگی و صنایع دستی هیچ یک از معاونان و مدیران استانی و حتی مدیران جزء سازمان جدید از میان زنان کارآزموده این بخش که تعدادشان اندک هم نیست انتخاب نشد.
این در حالی است که زنان نقش کلیدی و مهمی ‌را در توسعهء صنعت گردشگری در جهان ایفا می‌کنند اما هنوز در کشورمان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار نیستند. حتی برخی از بزرگ‌ترین هتل‌های جهان با مدیریت زنان اداره می‌شود البته زنان در بخش هتلداری کشورمان حضور بسزایی دارند اما این نقش در بخش «خانه‌داری» خلاصه شده است و تعداد زنانی که صاحب هتل در کشورمان باشند به تعداد انگشتان یک‌دست هم نمی‌رسد. از سوی دیگر نباید فراموش کرد که تاکنون امکانات و پروژه‌هایی که در بخش گردشگری تعریف شده به نوعی میان مردانی که در این بخش فعالند تقسیم شده است. البته اگر بخواهیم کمی‌منصف باشیم در بخش باستان‌شناسی و مرمت بیش‌تر به زنان اجازهء فعالیت داده شده است تا در بخش گردشگری.
ناگفته نماند که به طور کلی این صنعت در کشورمان از رونق چندانی برخوردار نیست اما با توجه به جمعیت زنان در کشورمان، شعار سازمان جهانی جهانگردی فرصتی بود تا بتوان از این سرمایهء بالقوه‌ای که در این بخش وجود دارد بهره‌برداری بهینه کرد که متاسفانه همچون بسیاری از فرصت‌های دیگر این امکان را از دست دادیم. از طرفی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به مناسبت این ایام یک هفته را به گردشگری اختصاص داد و برای هر روز در این هفته شعاری را برگزید اما در این بخش هم از اختصاص روزی به نام زنان فعال در این حوزه پرهیز کرد و تنها به نامگذاری روزی با عنوان گردشگری و خانواده بسنده کرد!
نگاهی به ساختار بخش گردشگری کشور حاکی از آن است که سهم زنان در بدنهء کارشناسی این بخش قابل‌توجه است و نمی‌توان آن را نادیده گرفت. حتی با وجود آن که زنان در این عرصه کارشان در رقابت با مردان فعال در این حوزه بیشتر از سایر عرصه‌های صنعت است، نه تنها از حضورشان حمایت نمی‌شود بلکه به نوعی از کارشان جلوگیری نیز می‌شود. اگر باور ندارید کمی ‌در رویدادهای یک سال اخیر در بخش گردشگری تامل کنید، تعداد سخنرانان زن در برنامهء همایش‌های مختلفی که برپا شد شاید از عدد شش فراتر نرود. همچنین میزان تسهیلاتی که به بخش خصوصی فعال در این حوزه داده شد در بین مدیران دفاتر خدمات مسافرتی زن و مرد در کشورمان قابل مقایسه نیست. شاید علت اصلی این امر را باید ریشه‌ای‌تر بررسی کرد.
هنگامی ‌که زنان در بخش خانه‌داری در هتل‌ها بدون کم‌ترین خطا به کار خود می‌پردازند چطور می‌توان گفت از عهدهء مدیریت یک هتل بر نمی‌آیند!
از سوی دیگر حتی در بخش گردشگری داخلی به نوعی از حضور زنان جلوگیری می‌شود چون هیچ مردی هنگام سفر و اقامت در هتل ابتدا به اماکن نمی‌رود اما زنان هنگام ایرانگردی در ابتدا باید آدرس اماکن هر شهری را داشته باشند تا سایر اطلاعات مورد نیاز را، حال این‌که گاه در سفرهای انفرادی از امنیت روانی چندانی برخوردار نیستند بماند.
متولیان گردشگری کشورمان می‌توانستند با شناسایی زنان نخبه و توانایی‌های زنان فعال در بخش گردشگری در داخل و خارج از کشور و برپایی سمیناری امکان تبادل اطلاعات در این حوزه را هرچه بیش‌تر فراهم کنند و این امر را دستاویزی برای دعوت آنان برای بازدید از جاذبه‌های کشور قرار دهند. اما در کمال تاسف باید اعتراف کرد که اجرای برخی از طرح‌های ضربتی در کشور و همچنین در برخی موارد برخورد با نوع پوشش زنان خارجی انعکاس منفی برای توسعهء گردشگری کشورمان داشته است. بدیهی است که چنین اتفاقاتی تنها فرصت مناسبی را برای آنان که درصددند چهرهء بدی از ایران به جهانیان ارایه دهند فراهم می‌کند. البته نا گفته نماند که این روزها فعالیت زنان در بسیاری عرصه‌‌های کشور چشمگیرتر از گذشته است اما هنوز آن طور که باید حضور آنان به طور برابر در بسیاری از قسمت‌ها بخصوص صنعت گردشگری دیده نمی‌شود.

منبع : روزنامه سرمایه