جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

نخستین دوره المپیاد ورزشی ایرانیان به ما چه داد؟


نخستین دوره المپیاد ورزشی ایرانیان به ما چه داد؟
از برگزاری نخستین المپیاد ورزشی ایرانیان زیاد نمی گذرد. المپیادی که نفس برگزاری آن تقریباً با استقبال عمومی مواجه شده اما نحوه انجام آن نقطه نظرهای متفاوتی را به دنبال داشته است. مشکلاتی در برگزاری نخستین دوره این مسابقه ها به چشم آمد. گروهی نیز آن را نوعی موازی کاری با رقابت های قهرمانی کشور می دانند با این حال مسئولان فدراسیون ها از این تورنمنت تازه استقبال کرده اند و بسیاری نیز بهره برداری خوبی از آن داشته اند.
کندوکاو در میان کشورهای دیگر نشان می دهد چنین رقابت هایی تقریباً در دیگر نقاط جهان انجام نمی گیرد. سال ها قبل استرالیا و بلژیک مسابقه هایی شبیه به آنچه با عنوان المپیاد ایرانیان انجام گرفت را برگزار می کردند اما هم اکنون این گردهمایی های ورزشی در کشورهای یاد شده به چشم نمی آید و لیگ های منطقه ای و سراسری جای آنها را گرفته است. با این همه در ایران سازمان تربیت بدنی تصمیم به انجام آن گرفت تا از این راه شانس رقابت به آنها که در مسابقه های قهرمانی لیگ و کشوری جایی ندارند برسد. حتی در روستاهای دورافتاده هم مسابقه هایی برگزار شد تا از نظر کمی ، المپیاد گستردگی بالایی داشته باشد ، طوری که علی آبادی رئیس سازمان ورزش از این نظر المپیاد را فراتر از بازی های آسیایی دانسته است.
مسئولان ورزش کشور هدف های دیگری را نیز از برگزاری این المپیاد دنبال کردند. به باور آنها برگزاری چنین تورنمنتی تمرین خوبی برای میزبانی از رویدادهای مهم قاره ای و جهانی است. در کنار این مسأله، زیرنظر گرفتن کارنامه عملکرد مسئولان تربیت بدنی استان ها و شهرستان ها هم سران ورزش کشور را به واقعیت های موجود بیش از پیش آشنا می کند.
مهندس علی آبادی از ماه ها قبل گفته بود استان هایی که عملکرد خوبی نداشته باشند باید خود را آماده تغییرات اساسی در بخش های مدیریتی کنند که البته هنوز واکنش سازمان تربیت بدنی در قبال کارنامه مدیران تربیت بدنی استان ها مشخص نیست و طبق گفته های مسئولان برگزاری این المپیاد بعد از ارائه گزارش فنی کارشناسان، به طور رسمی سازمان تربیت بدنی در این باره اظهارنظر خواهد کرد.
یکی از نکته های جالب توجه در برگزاری نخستین المپیاد ورزشی ایرانیان کشف استعدادهای جدید در برخی از رشته ها بود. چیزی که از ابتدا هم دست اندرکاران ورزش مدنظر قرار داده بودند. به عنوان نمونه می توان از سپک تاکرا یاد کرد که سرمربی فیلیپینی تیم ملی، ۶۰ نفر را برای تست های فنی به اردوی تیم ملی فراخواند. تقریباً بیشتر این بازیکن ها سابقه آنچنانی در سپک تاکرا نداشتند ولی از این فرصت استفاده کردند و خود را نشان دادند.
در وزنه برداری، دوومیدانی، شنا و... استعدادهای ناشناخته ای بودند که کشف شدند و برای پرورش بیشتر به اردوهای ملی فراخوانده شدند. نگاه مثبت مسئولان فدراسیون ها به این طرح عظیم ورزشی خود عاملی برای افزایش انگیزه آنها در برگزاری المپیاد است. بهرام افشارزاده رئیس فدراسیون وزنه برداری می گوید: «برگزاری المپیاد از چند جهت بسیار مثبت بود که مهم ترین آن ارزیابی ادارات کل ورزش استان ها بود. مشخص شد کدام استان ها در چه رشته هایی فعال هستند. نکته دیگر این که هیچ وقت فرصت سنجش همه ورزشکاران یک رشته را در یک رقابت نداریم اما المپیاد فرصتی است تا بتوانیم همه ورزشکاران را مورد ارزیابی قرار داده و بهترین های کشور را شناسایی کنیم.»
● اثر مثبت بر جامعه
کریمی دبیر فدراسیون شطرنج نیز معتقد است المپیاد ورزشی ایرانیان چند تا حسن داشته است: «قبل از هرچیز این رقابت ها موجب شد همه استان ها در زمینه ورزش فعال شوند و در همه رشته ها شرکت کنند این در حالی است که پیش از این هیأت های ورزشی استان ها تنها در چند رشته رقابت می کردند و به رشته ای مانند شطرنج توجهی نداشتند.
افزون بر این که از بعد همگانی هم این المپیاد اثرات مثبتی روی جامعه بر جای می گذارد.» فشارکی مسئول اجرایی نخستین المپیاد ایرانیان در اصفهان هم بر این باور است. این مسابقه ها با توجه به این که دامنه رقابت ها را ازحیطه باشگاه ها خارج کرد به نوعی موجب توسعه ورزش قهرمانی در استان ها می شود که این بزرگ ترین نقطه مثبت المپیاد بوده است.
وقتی پای صحبت های دیگر مسئولان فدراسیون و هیأت ها می نشینیم به نوعی ابراز رضایت آنها را از این تورنمنت می شنویم. با این همه نمی توان برخی انتقادها و ابهام ها را نادیده گرفت یا نپذیرفت که برگزاری المپیاد بدون عیب و نقص بوده است.
حتی می توان مراسم افتتاحیه و اختتامیه آن را به نقد کشید یا درباره برگزاری آن در استان های مختلف بحث کرد، چرا که برخی از کارشناسان انجام متمرکز آن را مؤثرتر می دانند یا گروهی دیگر معتقدند این مسابقه ها با توجه به برگزاری رده های مختلف لیگ بهتراست در سطح پایه ای انجام گیرد تا استعدادهای خام کشف شده آمادگی پذیرش رشد اصولی را داشته باشند. این المپیاد و اجرای آن دارای نواقص و مشکلاتی بود که برای برگزاری بهتر آن، باید برطرف شوند. عزالدین حیدری رئیس فدراسیون ورزش های همگانی در این باره پیشنهاد می کند: در سال های آینده بهتر است مسابقه ها در ۴ منطقه انجام گیرند و فینال رقابت ها نیز به یک منطقه دیگر انتقال یابند. وی می گوید: اگر برنامه ریزی درستی صورت گیرد برگزاری المپیاد به لیگ لطمه ای وارد نخواهد کرد.
● مشکل ورزش های انفرادی
بهرام افشارزاده به نکته ای اساسی اشاره دارد. رئیس فدراسیون وزنه برداری خاطرنشان می کند برگزاری این المپیاد بدون هماهنگی و برنامه ریزی قبلی برای ورزش های انفرادی مشکل ساز می شود زیرا این ورزشکاران در بیشتر مواقع برنامه های آماده سازی خود برای شرکت در رقابت های بین المللی را پشت سر می گذارند اما در صورت ارائه برنامه درست حتی می توان از المپیاد به عنوان یک رقابت تمرینی برای ملی پوشان بهره گرفت. وی با اشاره به کمبود خوابگاه های مناسب برای ورزشکاران هنگام برگزاری نخستین المپیاد از مسئولان می خواهد تاریخ رقابت های دوره بعدی را از حالا مشخص کنند.
نصرالله پری چهره مدیرکل تربیت بدنی استان مازندران که خود میزبانی از چند رشته را در نخستین المپیاد عهده دار بود از مشکلات مالی چندین استان برگزارکننده یاد کرد و آن را عاملی برای افت کیفیت میزبانی رقابت ها دانست. مدیرکل تربیت بدنی مازندران همچنین دیر ابلاغ شدن بخشنامه رقابت ها به استان ها و کمبود فرصت کافی برای آماده سازی را از معایب آن دانست. وی البته در کنار این موارد گفت: «افزون بر این که میان استانداری و تربیت بدنی همدلی خوبی ایجاد شده بود، استعدادهایی نیز کشف شدند که تا حالا کسی آنها را نمی شناخت. برای مثال در کشتی فرنگی فردی صاحب نشان طلا شد که از اهالی یکی از روستاهای اطراف آمل است. از این استعدادها هر ساله می توان کشف کرد.»
● تداخل با مسابقه های برون مرزی
غلامحسین علمی سرپرست برگزاری رقابت های جودوی نخستین المپیاد نیز تداخل این رقابت ها با مسابقه های برون مرزی و اردوها را از جمله مشکل های موجود دانست و ابراز امیدواری کرد مسئولان از حالا باید برنامه های المپیاد سال آینده را اعلام کنند تا فدراسیون ها تقویم منظمی را تدوین کنند و بر کیفیت مسابقه ها بیفزایند. این پیشنهاد را کریمی دبیر فدراسیون شطرنج نیز مطرح کرده است. وی دیر اعلام شدن دستورالعمل برگزاری المپیاد را مشکل بزرگی دانست که باید آن را برطرف کرد. کریمی همچنین گفت: فرصت ۳-۲ ماهه برای برگزاری المپیاد بسیار کم بود. از طرفی دیگر برخی از استان ها امکانات لازم برای برگزاری یکسری از رشته ها را نداشتند و بهتر بود که در زمینه انتخاب میزبان ها با فدراسیون های مربوطه مشورت هایی صورت می گرفت.
● کمبود بودجه
در کنار مشکلاتی که مطرح شد و نیز سطح کیفی شماری از رشته ها که در غیاب ورزشکاران ملی و لیگ برتری انجام گرفت مشکلات مالی از جمله مسائلی بود که برخی از مسئولان به طور غیرمستقیم به آن اشاره داشتند. مسئولان اجرایی المپیاد در استان اصفهان در این باره گفته اند: «در اساسنامه قید شده بود از محل اعتبارات ادارات کل و کمک های استانداری مسابقات برگزار شوند اما مشکل مالی تقریباً در همه استان ها وجود داشت. امیدواریم برای دور بعدی ردیف بودجه ای در نظر گیرند تا هم سازمان و هم ادارات استان ها با مشکل مواجه نشوند.»
خوشبختانه جای بسی امیدواری و خرسندی است که شخص رئیس جمهوری محترم نسبت به برگزاری این مسابقه ها همچون دیگر رقابت های ورزشی دیدگاهی مثبت دارد و قول کمک هایی را برای برگزاری بهتر المپیاد در سال های آینده داده است. از طرفی علی آبادی، رئیس سازمان نیز از تلاش های فراوان برای تخصیص یک ردیف بودجه اختصاصی برای المپیاد خبر داده است که در صورت تحقق می تواند خیال همه را از این بابت راحت کند.
هرچند در شرایط کنونی شاید کمتر استانی از امکانات لازم برای میزبانی کل تورنمنت (المپیاد) برخوردار باشد و همچنان نسبت به برگزاری آن در استان های مختلف اظهارنظرهای متفاوتی وجود دارند و حتی افرادی مانند غلامحسین علمی مسئول برگزاری مسابقه های جودوی المپیاد از سران ورزش می خواهد این بازی ها در همه استان ها برگزار شود اما به نظر می رسد باید کار کارشناسی بیشتری روی این المپیاد صورت گیرد. از سال آینده قرار است این مسابقه ها در رده های سنی برگزار شود و علی آبادی وعده کرده المپیاد پل رسیدن به تیم های ملی خواهد شد، اما آیا در رشته هایی نظیر فوتبال، کشتی، والیبال، بسکتبال و... ستاره ها در این بازی ها شرکت خواهند کرد؟
حسن میرزا آقابیک دبیر اجرایی المپیاد در این باره توضیح می دهد: «البته دستاوردهای خوبی در برخی از رشته ها داشتیم. در کاراته خواسته های ما برآورده شد. در هندبال چهره های ناشناخته ای معرفی شدند و نفرات برتر رشته های وزنه برداری، کشتی، تکواندو و ووشو نیز به اردو فراخوانده شدند. همچنین رکورد تاریخی زنده یاد پوران شاه پور در دو ۱۰۰ متر زنان از سوی مریم طوسی شکسته شد و در دو ۲۰۰ متر نیز به میزان ۱۲ صدم ثانیه رکورد قبلی به وسیله ایمان روغنی بهبود یافت. با این همه هنوز نمی توان به طور دقیق راجع به المپیاد حرف زد.
گزارش کامل مسابقه ها و تجزیه و تحلیل وضع استان ها پس از بررسی از سوی کارشناسان سازمان تربیت بدنی به اطلاع عموم خواهد رسید.» میرزاآقابیک می افزاید: با توجه به این که المپیاد بزرگ ترین رویداد ورزشی کشور در نخستین دوره خود برگزار شد به طور طبیعی دارای برخی اشکالات و ناهماهنگی ها بود و قطعاً دست اندرکاران ورزش از پیشنهادهای خبرگان و کارشناسان استقبال خواهند کرد. جمشید تقی زاده مدیرکل تربیت بدنی استان تهران نیز با اشاره به این که حدود ۱۰۰ رکورد ملی و کشوری در نخستین المپیاد شکسته شد آن را به عنوان شاهراهی برای توسعه ورزش قهرمانی ایران دانست. وی درباره نحوه برگزاری تورنمنت معتقد است انجام این تورنمنت مسئولان را به ضعف هایشان آگاه ساخته است. تقی زاده می گوید: «با وجود این که تمهیدات زیادی برای برگزاری مسابقات اندیشیده بودیم اما کاستی هایی وجود داشت که باید برای سال آینده برطرف شود.»
● کدام ورزش، کدام استان؟
نخستین المپیاد ورزشی ایرانیان حتی با وجود کاستی هایش میزان فعالیت های برخی از استان ها را معلوم کرد و مشخص شد کدام هیأت ها در چه رشته هایی فعال ترند. نگاهی گذرا به جدول توزیع مدال ها می رساند که در مجموع ۲۹۹ مدال طلا، ۳۰۱ نقره و ۴۱۹ برنز در این دوره به صورت تیمی و انفرادی توزیع شد که تهرانی ها با کسب ۲۱۱ مدال چیزی حدود ۲۰ درصد کل مدال ها را از آن خود کردند. پایتخت نشینان ۹۶ نشان طلا گرفتند این در حالی بود که به استان های مرکزی، آذربایجان غربی، خراسان شمالی، سمنان و خراسان جنوبی هر کدام تنها یک طلا رسید. خراسان شمالی تنها استانی بود که هیچ نشان برنزی نگرفت و خراسان جنوبی هم حتی یک نقره کسب نکرد. سمنان نیز تنها استانی بود که در بخش مردان موفق به کسب مدال نشد و در قسمت بانوان کردستان و خراسان شمالی دست خالی میادین را ترک کردند.
قرار گرفتن استانی مانند آذربایجان غربی در رده بیست وششم هم از نکات تعجب برانگیز این دوره از مسابقه ها بود. همچنین از مجموع ۲۹۹ مدال طلای مردان و زنان تعداد ۲۰۰ مدال آن میان ۸ استان اول تقسیم شد. نمی توان انتظار داشت همه استان ها با توجه به پراکندگی امکانات و استعدادها نتایج یکسانی بگیرند ولی شکاف ایجاد شده میان برخی از استان ها با دیگران غیرمعمول به نظر آمد. به هر حال این تورنمنت تا حدی دست عده ای را که کم کار بودند رو کرد.
شاید اصلاحات و تغییراتی که سازمان تربیت بدنی در سال های آینده انجام خواهد داد بر کیفیت این مسابقه ها بیفزاید. باید دید این مسابقه ها چه تأثیرات مثبتی بر جای خواهد گذاشت. از یاد نبریم که استان تهران به برکت ورزشکاران و قهرمانان مهاجری که به پایتخت روی آورده و در مرکز رحل اقامت افکنده اند، چنین پیشتاز بدون رقیبی باقی ماند. آیا تهران می تواند به قهرمانان دست پرورده خود ببالد؟
علی رضایی
یوسف حیدری
منبع : روزنامه ایران


همچنین مشاهده کنید