باقلا

باقلا گیاهی است علفی و یکساله که ارتفاع آن تا ۸۰ سانتیمتر می رسد . برگهای آن متناوب و مرکب است که دارای برگچه هایی بشکل تخم مرغ می باشد . گلهای باقلا درشت و سفید که دارای لکه های سیاه و یا بنفش است . میوه آن که همان باقلا است دارای غلافی پوشیده از کرک بطول تقریبا ۱۲ سانتیمتر است .در هر غلاف تعدادی دانه قرار درد . گل و شاخه گلدار ، میوه و تخم باقلا مصارف طبی دارند .
▪ نام علمی آن:Vicia fabaL. می باشد.
▪ محل تولید: باقلا در اغلب مناطق ایران بخصوص در شمال کاشته می شود.
▪ ترکیبات شیمیایی: در صد گرم دانه باقلا سبز و خام مواد زیر موجود است :
ـ آب: ۷۲ گرم
ـ پروتئین: ۸/۴ گرم
ـ مواد چرب: ۰/۴ گرم
ـ نشاسته : ۱۵/۸ گرم
ـ کلسیم: ۲۸ میلی گرم
ـ فسفر: ۱۵۵ میلی گرم
ـ آهن: ۲/۲ میلی گرم
ـ سدیم: ۴۰ میلی گرم
ـ پتاسیم: ۴۷۰ میلی گرم
ـ ویتامین آ: ۲۲۰ میلی گرم
ـ ویتامین ب ۱: ۰/۳ میلی گرم
ـ ویتامین ب ۲ : ۰/۱۸ میلی گرم
ـ ویتامین ب ۳ : ۱/۵ میلی گرم
ـ ویتامین ث: ۳۰ میلی گرم
ـ ارسنیک: ۰/۰۲ میلی گرم
● خواص و کاربرد:
دارای ویتامین های B۱,B۲,E,C است.
باقلا دارای ماده ای بنام فیتین Phytine می باشد که بسیار مغذی است و تقویت کننده بدن است و موجبرفع خستگی های جسمی و فکری و ضعف اعصاب می شود . این ماده کلسیم بدن را تامین می کند وغذای خوبی برای دوران نقاهت است.
باقلا ترش منی را زیاد و دم کرده باقلا اثر ضد تشنج دارد. برای دفع سنگ کلیه- رفع آب آوردن انساج – ورم پستان مفید و همچنین برای رفع التهاب ، درد نوک انگشتان ، ناخن و بیماری باد فتق مؤثر است.
مصرف باقلا به منظور رفع روماتیسم، نقرس و غیره معمول است. اشخاص لاغر را تقویت می کند. نیرو دهنده قوای جنسی – سینه و ریه را پاک می کند.
بانوانی که صورتشان ریش درآورده است می توانند موها را کنده و در جای آنها چند روز متوالی خمیر آرد باقالی بگذارند تا آن موها دیگر نروید.
● خواص دارویی: باقلا از نظر طب قدیم ایران سرد و تر است و گل آن گرم می باشد .
۱) دم کرده گل باقلا ضد تشنج و ادرار آور است .
۲) دم کرده گل باقلا سنگ کلیه را دفع می کند و برای قولنج های کلیوی مفید است.
۳) جوشانده باقلا برای ورم مثانه مفید است.
۴) جوشانده باقلا اثر خوبی در رفع رماتیسم دارد .
۵) از جوشانده باقلا برای درمان نقرس استفاده کنید.
۷) باقلا را اگر با آب سرکه و آب بپزید و با پوست بخورید اسهال مزمن را درمان می کند.
۸) برای رفع گرفتگی صدا در باقلا را با روغن بادام و قند مخلوط کنید و بخورید.
۹) برای رفع کوفتگی و ورم پستان ، باقلا را با آب جو مخلوط کرده و با سرکه و نعناع بپزید و ضمادی را که بدست می آید روی ورم و کوفتگی قرار دهید .
۱۰) ضماد در باقلا را با شنبلیله و عسل برای نرم کردن دمل و ورم بناگوش و زیر چشم مفید است.
۱۱) جوشانده باقلا شکم روشهای مزمن را برطرف می کند.
۱۲)ضماد باقلا جوش و کورک را می رساند و چرک را خارج می کند.
۱۳) برای درمان تکرر ادرار از جوشانده ریشه باقلا استفاده کنید.
۱۴) جوشانده سر شاخه های باقلا مستی مشروبات الکلی را برطرف می کند.
۱۵) برای رفع التهاب و درد نوک انگشتان و ناخن باید یک مشت برگ باقلا را با نیم لیتر آب جوشانید و بگذارید کمی سرد شود و انگشتان خود را بمدت دو ساعت در آن قرار دهید تا برطرف ود.
۱۶) برای تهیه نان خوشمزه بمقدار ۲% باقلا به آن اضافه کنید.
● مضرات : باقلا در بعضی از اشخاص تولید نفخ و سنگینی سر و معده می کند برای جلوگیری از این عوارض باید ابتدا باقلا را پوست کنده و بجوشانید و آب آنرا دور بریزید . سپس به آن مقدری آب اضافه کرده و بعد از پختن با روغن بادام و ادویه گرم مانند درچین و فلفل بخورید .
مصرف باقلای تازه ممکن است تولید مسمومیت و حساسیت شدید بکند که گاهی موجب مرگ می شود بنابراین باید در خوردن باقلای تازه و خام احتیاط کنید . معمولا اشخاصی که به باقلای تازه حساسیت دارند فاقد یک آنزیم مخصوص هستند
● از نظر پیشوایان مذهبی:
ـ باقلا ساق را محکم می کند و مولد خون در بدن است. قوه دماغی را نیز زیاد می کند. امام صادق (ع)
ـ باقلا را با پوستش بخورید زیرا پوست باقلا معده را دباغی می کند. امام صادق (ع)
● از نظر طب سنتی: تازه آن سرد و تر و خشک آن سرد و خشک است.

منبع : معاونت غذا و دارو