اینجا شناسنامه تهران است، آن را باطل نکنیم

وقتی از کنار میدان آزادی رد می شدم، یاد حرف او افتادم. او که دلش پر می زد برای دیدن دوباره وطن. می گفت این دفعه که به ایران بیایم از فرودگاه یکراست به میدان آزادی می روم و به راننده می گویم آنقدر دور میدان بچرخد تا تمام دلتنگی های چند ساله ام مرتفع شود و من همانطور که به میدان زل زده بودم آرزو می کردم به این زودی ها به کشور بازنگردد چون این روزها اگر صد دور هم دور میدان بچرخد به جز بیل بوردهای بزرگ تبلیغاتی که روی هر کدام عکس یک بسته ماکارونی و آب میوه به چشم می خورد چیزی نخواهد دید.
برج آزادی هم پشت آن بیل بوردها به زحمت دیده می شود. همانطور که در تفکراتم غرق شده ام پیرزنی، عصا زنان از کنارم می گذرد و می پرسد: «باز چه خبر شده ننه، میدون رو برای چی خراب کردن؟» و پسر جوانش که شانه به شانه او را همراهی می کند قبل از پاسخ من می گوید: «دارند تعمیر می کنند، مادر. قراراست طراحی فضای سبز میدان را برای اعیاد و مناسبت ها تغییر دهند و برای آبیاری فضای سبز به جای استفاده از آب شرب، از یک حلقه چاه استفاده کنند».
و من در تایید گفته های پسرجوان فقط لبخند زدم و صدای تق تق عصای پیرزن آرام آرام از گوشم دور شد.
همانطور که از لای بیل بوردها به سختی برج را می دیدم به این فکر کردم که :
▪ برج آزادی، نماد تهران
شهرمن پر از میدان هایی است که در گوشه گوشه اش به چشم می خورند. بعضی از این میدان ها به نمادهای شهری تبدیل شده اند همانند میدان امام خمینی(ره) یا توپخانه و شماری از آنها را تنها ساکنان نزدیک به آن و اهالی اطراف می شناسند مثل میدان های محله های شرق تهران. با این وجود تنها یک میدان است که به عنوان نماد تهران درآمده است و در هر جای دنیا که بخواهند از تهران یا حتی از ایران یاد کنند سراغ آن می روند و آن میدان آزادی است.
برج آزادی در ورودی غربی شهر تهران قرار دارد و اولین عمارتی است که مسافران خارجی پس از خروج از فرودگاه مهرآباد و قدم گذاشتن بر تهران آن را مشاهده می کنند.
برخی از معماران و صاحبنظران می گویند که در ساختار اصلی برج از کوه البرز و قله دماوند که مرتفع ترین نقطه ایران است الهام گرفته شده است.
ناگهان به یاد این شعر می افتم:
ای دیو سپید پای دربند ای گنبد گیتی، ای دماوند.
صاحبنظران راست می گویند برج سفید آزادی می تواند نمادی از دماوند زیبا باشد. همانطور که در افکارم سیر می کنم به مسیر خود ادامه می دهم و حس می کنم نقش برج آزادی همچنان جلوی چشمانم باقی مانده و مرا در مسیر همراهی می کند.
▪ سرگذشت برج آزادی
آن روزها که هنوز تهران، پسری به نام آزادی نداشت یعنی درست در سال ۱۳۴۵ خورشیدی برای معماران ایرانی مسابقه ای در نظر گرفته می شود تا هر کدام طرح یک نماد را درمسابقه به نمایش بگذارند. این طرح باید نماد ایران مدرن و نشان دروازه تمدن بزرگ باشد. در این بین طرح جوان ۲۶ ساله ای که آن روزها دانشجوی معماری دانشگاه تهران بود، برنده و برای ساخت انتخاب شد.
حسین امانت همان جوان ۲۶ ساله بود که طرح برج آزادی را برای اولین بار ارایه داد و سرانجام برج آزادی در سال ۱۳۴۸ یعنی ۴ سال بعد توسط خود حسین امانت ساخته شد. عملیات بنای برج آزادی در یازدهم آبان ۱۳۴۸ آغاز شد و پس از بیست و هشت ماه کار، در ۲۴ دیماه ۱۳۵۰ به بهره برداری رسید.
عکس های محمود پاکزاد، عکاس ایرانی در سال ۱۳۴۸ نشان می دهد که چگونه برای ساخت نماد ایران مدرن، از شتر برای حمل مصالح استفاده می شده است.
در روز افتتاح برج، منشور کورش کبیر که نخستین نوشتار حقوق بشر است، در این مکان پرده برداری شد. این اثر تاریخی حدود ۲۵۵۰ سال پیش به فرمان کوروش کبیر کتیبه شد و هم اکنون در موزه بریتانیا در لندن نگهداری می شود.
اما جالب اینجاست که میدان آزادی با وسعتی حدود ۱۵ هزار متر مربع بزرگترین میدان در میان کشورهای خاورمیانه است.
طول بنای برج ۶۳ متر، ارتفاع آن از سطح زمین ۴۵ و ارتفاع از کف موزه ۵ متر است. معماری برج آزادی تلفیقی از معماری دوران هخامنشی، ساسانی و اسلامی است.
شاید خیلی از افرادی که برج را فقط از بیرون دیده اند، ندانند که این بنای سه طبقه، چهار آسانسور و دو راه پله و ۲۸۶ پلکان دارد و در محوطه زیرین برج آزادی چندین سالن نمایش، نگارخانه، کتابخانه و موزه قرار دارد.
▪ نو که اومد به بازار، کهنه می شه دل آزار
این روزها برج بلند و مدرن میلاد درحال تبدیل شدن به نماد شهر تهران است و مسوولان شهر درصدد هستند میزبان خوبی برای نماد ایران مدرن باشند که اولین اثر معاصر ثبت شده در فهرست آثار ملی است. این در حالی است که نمادهای قدیمی تر پایتخت با فرسودگی دست به گریبانند. برج آزادی هم یکی از این بناهاست که به دلیل همجواری با ترمینال مسافربری غرب و رفت و آمد پرتعداد ماشین ها از کنار این محوطه و دود ایجاد شده در منطقه، این برج باسم مهلکی برای بقای خود مواجه است.
این یک طرف قضیه است و طرف دیگر قضیه این است که نصب لوله های پرچم و همچنین پروژکتورهای محوطه، به بدنه برج آسیب وارد کرده است و آبیاری فضای سبز میدان طی سالهای متمادی خسارت هایی به اصل و پی برج زده که استحکام آن را تهدید می کند.
ضمنا رئیس شورای شهر تهران نیز اخیرا در بازدید از برج آزادی اعلا م کرده بود که بخش هایی از سقف زیرمیدان و نیز سقف برج به دلیل شتاب در عملیات ساخت ایزولا سیون نشده و این امر آسیب های جدی را به برج وارد کرده است.
▪ واما بعد
به دنبال این نگرانی ها، در ماههای اخیر محمدباقر قالیباف، شهردار عملگرای تهران با وعده ساماندهی این میدان دست به اقدامات اصلا حی گسترده ای زده تا نماد ایران مدرن را از انزوا و تخریب نجات دهد.
لذا قرار است در طرح بازسازی میدان آزادی، کفپوش ها، فضای سبز، سیستم آبیاری و کاشی های روی برج اصلا ح و بهسازی شود. همچنین یک سیستم نورپردازی دایمی جهت استفاده در مناسبت های مختلف نصب خواهد شد.
اما در این بین حرف و حدیث ها و شایعات زیادی وجود دارد. عده ای بر این عقیده اند که سازمان میراث فرهنگی گفته که به دلیل ناهماهنگی شهرداری تهران با این سازمان در بازسازی میدان آزادی شکایت خواهد کرد و از طرف دیگر یکی از مدیران بلندپایه شهرداری تهران گفته که بازسازی میدان در توافق کامل با میراث فرهنگی در حال انجام است.
▪ احتیاط کنید! میدان در دست تعمیر است
میدان آزادی دیگر این روزها، هیاهوی گذشته را ندارد. دیگر نه از رفت و آمد داخل میدان خبری است و نه از عکاسانی که دوربین به دست از مشتری هایشان در کنار برج عکس می گرفتند و نه از سربازی که با موهای تراشیده کنار برج ایستاده تا برای خانواده اش یک عکس یادگاری بفرستد. دیگر از پسرک نوپایی که روی چمن های میدان تمرین راه رفتن می کند هم خبری نیست. حتی گنجشک ها هم این روزها به میدان نمی آیند تا خورده نان هایی را که از دست پسرک روی زمین ریخته به لا نه ببرند! می گویند میدان در دست تعمیر است
▪ آزادی در امتداد نقش جهان
کارشناس فنی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران، معتقد است میدان آزادی به دلیل ظرفیت های بالقوه ای که دارد شایسته است که مجددا احیا و به عنوان یک فضای شهری کارآمد با کاربردی فرهنگی و گردشگری در راستای اهداف ملی و در مقیاس جهانی مورد بهره برداری قرار گیرد.
به گفته مهدی معمارزاده:میدان آزادی تقریبا ۴۰۰ سال پس از احداث میدان نقش جهان در تهران طراحی شد و بلا فاصله به دلیل ویژگی های منحصر به فردی که برج ساخته شده در مرکز آن داشت در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
این میدان با طرح مهندسی جوان که در مسابقه ای به منظور بنای یادبود پایتخت شرکت کرده و رتبه اول را کسب کرده بود، شکل گرفت.
وی افزود: این معمار جوان با استفاده از تکنولوژی آن روز به کارگیری بتون مسلح و استفاده از المان های معماری ایرانی در بنای برج، سیر تحول معماری کشور را در دوره های مختلف تاریخی به نمایش گذاشته است.
معمارزاده یادآور شد: در اجرای طاق بزرگ برج آزادی از طاق کسری الهام گرفته شده است و استفاده از دورهای تیزدار نشان از تحول شیوه قاق زنی پس از ورود اسلام به ایران دارد.
وی افزود: روزن های بخش بالای برج تیرکش های قلاع دفاعی دوره سلجوقی را تداعی می کند و خطوط برجسته و درهم تنیده زیر طاق بزرگ، شکل انتزاعی از تزئینات مقرنس را نشان می دهد.
کارشناس فنی سازمان میراث فرهنگی در ادامه گفت: استفاده از سنگ در نمای برج نمایشی از معماری هخامنشی در به کارگیری قدرتمندانه از سنگ در بناهایی همچون تخت جمشید و کاخ آپادانا دارد که اندک باقی مانده آن نمایانگر نبوغ ایرانیان در برپایی بناهای باشکوه و مجموعه های زیستی پویا و با طراوت است.
او معتقد است: کاشی های فیروزه ای به کار رفته در نمای برج نیز یادآور به کارگیری این عنصر تزئینی به اشکال گوناگون درانواع بناهای دوره های مختلف تاریخی است که رنگ آن اشاره به ارزش های معنوی دارد و از دیرباز در باور ایرانیان ریشه داشته و تا به امروز تداوم یافته است.
مهندس معمارزاده افزود: طرح هندسی فضای بیضی شکل پیرامون برج آزادی که به صورت تقسیمات نوری باز می شوند از کنار برج شروع شده و در اطراف، تکرار می شود طرحی برگرفته از هندسه زیر گنبد مسجد شیخ لطف الله است و آب نمای خطی که در غرب میدان امتداد یافته است، حرکت آب را در باغ سازی ایرانی یادآوری می کند و حوض مدور موجود در نزدیکی برج نیز در واقع نمایش مظهر قناتی است که همواره در زندگی ایرانیان نوید حیات، پاکی و سرسبزی بوده است.
وی معتقد است: میدان آزادی همچون پاسخی در ادامه تحولات شهرسازی مدرن به بخش قدیم عمل می کند.
وی با اشاره به تعمیرات میدان آزادی گفت: از مدت ها پیش قرار بود که عرصه میدان به دلیل مشکلات رطوبتی و... بازسازی شود.
کارشناس فنی سازمان میراث فرهنگی افزود: در ابتدای کار، پیمانکارانی که از سوی سازمان زیباسازی برای تعمیر میدان انتخاب شده بودند بدون در نظر گرفتن حساسیت بنا، تمام سنگفرش های کف میدان را جمع کرده بود و حتی توجهی نکرده بود که آیا در بین سنگفرش های کف میدان سنگفرش سالمی وجود دارد یا نه؟ بعد از این اتفاقات میراث فرهنگی وارد میدان شد و من به عنوان ناظر میراث فرهنگی در پروژه بهسازی میدان آزادی وارد قضیه شدم و پس از ورود متوجه شدم که سازمان زیباسازی قصد دارد سنگ های آب نما در ضلع غربی را نیز بردارد و تنها کاری که من توانستم انجام دهم این بود که از تعویض این سنگها جلوگیری کنم، چرا که این سنگها به لحاظ هنری تراش خاصی دارد و هنوز ۹۰ درصد آنها سالم هستند و نمی توان آنها را به شکل اولیه برش داد.
وی ادامه داد: کف میدان هم با استفاده از همان سنگ اولیه که از معادن جوشقان اصفهان تهیه شده، در حال سنگفرش شدن است.
قطر این سنگ در حدود ۸-۱۰سانتی متر در نظر گرفته شده که مقاومت بیشتری داشته باشد.
▪ کار به چه صورت پیش می رود
مهندس معمارزاده می گوید: قرار بود سازمان زیباسازی، نقشه هایی را در اختیار میراث فرهنگی قرار دهد تا با استفاده از آن نقشه ها، کار به صورت همزمان و منظم انجام شود تا به سرمای زمستان برنخوریم و بارندگی باعث خسارت بیشتری در فضای زیرین نشود.
این نقشه ها در اختیار ما قرار گرفت و تقریبا ۹۰ درصد این نقشه ها، مطابق نقشه های پیشین بود اما ۱۰ درصد این نقشه ها شبهه داشتند.
آقای مهندس حقیقی که ناظر وقت ساخت پروژه آزادی در زمان ساخت اولیه آن بودند، روی این شبهه ها پافشاری کردند تا با برطرف شدن کامل این شبهه ها کار ادامه پیدا کند. چرا که در این نقشه ها، یک منبع آب وجود دارد که محل ساخت آن مشخص نشده.
▪ هنوز نقشه ای را برای بهسازی آزادی تائید نکردیم
او ادامه داد: ما این نقشه ها را در اختیار آقای رضانژاد معاون فنی سازمان زیباسازی قرار دادیم و قرار شد ایشان خبر رفع این شبهه را به ما بدهند، اما ما همچنان منتظریم و هنوز خبری از این نقشه ها نشده است و در واقع ما هنوز نقشه ای را برای ادامه کار بهسازی میدان آزادی تائید نکردیم. با این وجود کار در حال انجام است.
▪ کار تعطیل نشده است
مهدی معمارزاده در مورد نحوه ادامه کار بهسازی گفت: علت اینکه کار علی رغم تائید نشدن نقشه در حال انجام است این است که سازمان میراث فرهنگی طی نامه ای از آقای دولت آبادی، معاون میراث فرهنگی به من دستور داده که کار مرمت ادامه پیدا کند و متن نامه این است:
«جناب آقای مهندس معمارزاده حسب دستور جناب آقای دکتر دولت آبادی نظارت مستمر در حین اجرای عملیات مرمتی داشته باشید» و این بدان معناست که کار باید انجام شود.
مهندس معتقد است که هر کاری باید براساس اصول و ضوابط انجام شود و ظاهر امر نشان می دهد که پروژه بهسازی و مرمت آزادی نیز براساس همین اصول در حال اجراست، اما چنانچه در حین انجام پروژه مشکلی رخ دهد ما سندی در دست نداریم که براساس آن ادعا کنیم که ما مسوولیتی در قبال آن نداریم.
▪ حال برج آزادی زیاد خوب نیست
مهدی معمارزاده با تاسف از برج آزادی حرف می زند و می گوید: من در جلسه ای حضور داشتم که در خصوص تئاتر شهر برگزار شده بود ودر این جلسه از عده ای که با بنیاد رودکی در تماس هستند شنیدم که بنیاد رودکی اقداماتی در فضای زیرین برج انجام داده است که تا کنون میراث فرهنگی در این خصوص اطلا عی در دست ندارد و این اقدامات بدون هیچ گونه هماهنگی با سازمان میراث فرهنگی صورت گرفته است.
او می گوید: متاسفانه فضای زیرین برج در معرض دید نیست تا میراث فرهنگی به صورت مستقیم یا از طریق مردم از این گونه اقدامات مطلع شود، لذا این اقدامات سلیقه ای از سوی بنیاد رودکی صورت پذیرفته است.
وقتی چنین اتفاقاتی برای بناهای ما صورت می گیرد همه نگاهها به سوی متولیان این ابنا می رود این در حالیست که در مورد برج آزادی ما با یک ارگان مواجه نیستیم که متولی حفاظت برج باشد بلکه در این خصوص سه ارگان وزارت ارشاد، شهرداری و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری متولی نگهداری برج آزادی هستند و هنگام به وجود آمدن چنین مشکلا تی هرکدام می توانند به راحتی تقصیر را بر گردن دیگری بیندازند و انگشت اشاره خود را به طرف ارگان مقابل دراز کنند.
ناظر فنی میراث فرهنگی استان تهران در این زمینه گفت: یکی از ضعف های میدان آزادی و بیشتر فضاهای ارزشمند ما این است که متولی های متفاوت بر آنها نظارت می کنند.
معمارزاده معتقد است در مورد اداره بنای آزادی باید یک هیات امنا تشکیل شود یا اداره آن برعهده یک مدیریت واحد قرار گیرد.
وی می گوید: پیشنهاد من این است که سازمان زیبا سازی شهرداری مدیریت برج آزادی را بر عهده بگیرد. چرا که اگر قرار باشد این مکان احیا و تبدیل به یک مکان فرهنگی شود مسلما باید یک نفر آنجا جوابگو باشد و هیچ ارگانی بهتر از سازمان زیباسازی شهرداری نیست تا اقدامات خود محورانه ای همچون اقدام اخیر بنیاد رودکی در برج آزادی صورت نگیرد.
وی در مورد رطوبت نفوذ کرده به زیر برج گفت: من در آخرین جلسه ای که از برج بازدید کردم، شاهد بودم که روی فضاهای رطوبت گرفته شده را ایزولا سیون می کنند.
یک مقام آگاه به مسائل سازمان زیباسازی هم در این باره گفت: اشتباهی که اکثر خبرنگاران می کنند این است که عنوان می کنند «برج آزادی بدون نقشه تعمیر می شود» این در حالی است که سازمان زیباسازی اصلا به برج دست نزده است.
وی که نخواست نامش فاش شود گفت: در سال ۷۱ طبق مصوبه مجلس، حفاظت برج آزادی به عنوان نماد ملی ایران به وزارت ارشاد سپرده شد و وزارت ارشاد هم بنیاد رودکی را به عنوان متولی این امر معرفی کرد و این گونه شد که بنیاد رودکی به عنوان متولی برج آزادی از آن روز به بعد اقدامات زیادی را روی برج انجام داد. حتی سنگ های برج را که از جنس سنگ مرمر جوشقان است تعویض کرده و به جای آن سنگ مرمر ساده گذاشته است.
وی ادامه داد: سال ۸۰ سازمان زیباسازی با همکاری یک شرکت مطالعاتی به نام «شرکت آمرد» به بررسی برج آزادی و محوطه پیرامون آن پرداخت که چطور می توان در حفظ و مرمت برج تلا ش کرد اما به دلا یل خاص این تعمیر و مرمت صورت نگرفت تا اینکه پارسال با شرکت مشاور دیگری در مورد بهسازی میدان آزادی به مذاکره نشست.
او گفت: ما تا یک ماه اخیر درگیری هایی با سازمان میراث فرهنگی داشتیم. چرا که سازمان متولی اصلی حفظ و نگهداری محوطه آزادی است با این وجود نه خود سازمان راسا اقدام به مرمت جزیره می کرد و نه مجوز تعمیر آن را به سازمان زیباسازی می داد.
اما سازمان زیباسازی تصمیم گرفت تحت هر شرایط این تعمیر و بهسازی را صورت دهد.
وی ادامه داد: زیر برج آزادی از شدت نشت آب به حالتی درآمده که ناچار شده اند در بعضی قسمت ها ناودان نصب کنند تا آب نفوذ کرده به زیر برج را به خارج از برج هدایت کنند.
او می گوید: سازمان میراث فرهنگی، نگران بود که مبادا در حین این تعمیر و بازسازی نقشه آزادی تغییر کند چرا که نقشه و محوطه از بالا کاملا شبیه نقشه های مسجد گوهرشاد است و با همان سبک و معماری ساخته شده است و لذا سازمان میراث فرهنگی مدعی بود که باید حین مرمت و تعمیر بر کار سازمان زیباسازی نظارت داشته باشد و به همین منظور یک تفاهم نامه بین سازمان زیباسازی به عنوان متولی و مجری عملیات اجرایی طرح و شهرداری منطقه ۹ و بنیاد رودکی به عنوان متولی نگهداری برج آزادی و سازمان میراث به عنوان ناظر امضا شد و براساس این تفاهم نامه قرار شد که تعمیر میدان آزادی ادامه پیدا کند و سرانجام کار به صلح کشید و قرار شد سازمان زیباسازی نقشه هایی را در اختیار سازمان میراث فرهنگی قرار دهد.
وی گفت: تاکنون فضای سبز میدان آزادی توسط آب شرب تهران، آبیاری می شد و سازمان زیباسازی تصمیم گرفت با احداث یک چاه برای آبیاری فضای سبز از آب چاه استفاده کند.
وی می گوید: درگیری سازمان میراث فرهنگی با سازمان زیباسازی در مورد نقشه های اجرایی جزیره بود و مساله ای برای مکان منبع آب وجود نداشت.
البته با توجه به اینکه در حال حاضر نیز بنای زیرین برج دچار نم گرفتگی شدید شده این نگرانی سازمان میراث فرهنگی درخصوص مکان منبع آب، طبیعی است چرا که این احتمال می رود که در صورت نامساعد بودن مکان منبع آب باز هم نشتی آب به زیر برج ادامه پیدا کند و احتمال نشست برج را افزایش دهد.
اما این مقام آگاه به مسائل زیباسازی می گوید: نشت آب به فضای زیرین برج دلیلی ریشه ای دارد و آن این است که شاه برنامه ای برای برگزاری جشن های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی داشت و آن روزها، فرودگاه مهرآباد تازه شکل گرفته بود و قرار بود تمام سفرا، وزرا و مهمانان خارجی برای حضور در جشن های ۲۵۰۰ ساله که قرار بود در تخت جمشید برگزار شود از فرودگاه مهرآباد وارد ایران شوند لذا برای این منظور شهر تهران نیاز به یک نماد داشت تا در بدو ورود مهمانان خارجی به تهران رخ بنماید و برج آزادی احداث شد. برای اینکه برج برای مراسم جشن های ۲۵۰۰ ساله آماده شود، سالن و تالا ر و موزه برج به سرعت ایزولا سیون شد و دقت لا زم در ایزولا سیون کف تاسیسات برج صورت نگرفت وبه همین دلیل است که بنای زیرین برج یا ترک برداشته یا با نشت آب مواجه شد.
از جمله دیگر عوامل موثر در تخریب فضای زیرین برج می توان به لوله کشی گاز، آب و تغییر و تحولا ت صورت گرفته توسط بنیاد رودکی اشاره کرد.
بنابراین ضعف ایزولا سیون و دست کاری های بعدی باعث شده که برج نشست زیادی داشته باشد.
او ادامه می دهد: عده ای در حال مرمت برج بودند که ناگهان متوجه شدند شر شر آب شدت گرفت. پس از جست وجو متوجه شدند یک لوله آب در زیر برج وجود دارد که نه سازمان آب، نه میراث فرهنگی، نه شهرداری منطقه و نه بنیاد رودکی از وجود این لوله اطلا ع نداشتند. ضمن اینکه در نقشه برج نیز به وجود این لوله آب اشاره نشده است و این لوله نشت کرده بودو داخل برج ریخته بود.
وی معتقد است: بنیاد رودکی طبق قانون، متولی نگهداری برج آزادی است و موظف است در امر حفظ و نگهداری برج تلا ش کند، اما متاسفانه این امر صورت نمی پذیرد.
او می گوید: چنانچه یک مدیریت واحد شهری مسوولیت حفظ و مرمت و احیای برج آزادی را برعهده بگیرد معضلا ت موجود بر سر راه این برج از بین خواهد رفت.
او معتقد است: در بازسازی و احیای یک بنا در وهله اول شهامت اولین قدم مهم است. چرا که بناهای ایران متعلق به تمام مردم ایران هستند نه یک شخص یا ارگان خاص لذا همراهی همه ارگان ها با یک ارگان مسوول می تواند در بهبود مسائل شهری تاثیر بسزایی داشته باشد.
وی می گوید: بلا یی که بر اثر عدم هماهنگی سر برج آزادی آمده غم انگیز است به طوری که بنیاد رودکی در جلسه ای که برای مرمت آزادی برگزار شده بود شرکت نکرد چون مسوولین این بنیاد جوابگوی تغییرات برج نیستند.
او ادامه می دهد: در حال حاضر هنوز صدمه جدی به برج وارد نشده اما اگر نشت آب یکی دو سال دیگر هم ادامه پیدا می کرد، حتما سازه نشست می کرد.
او معتقد است: کسانی که دستی در کار دارند باید این مساله را رسمیت ببخشند که حفظ نمادها، نیازمند یک مدیریت واحد است و این اتفاق باید دیر یا زود بیفتد.
او می گوید: تا به امروز که بیش از چهل سال از تاسیس میدان آزادی گذشته است، هیچ ارگانی اقدام به مرمت برج و محوطه آزادی نکرده است به جز اینکه شناسنامه ایران روز به روز در معرض تخریب بیشتر قرار گرفته است و سازمان میراث فرهنگی هم هیچگاه دست به یک اقدام جدی نزده است و هم اکنون که سازمان زیباسازی در بهسازی جزیره پیش قدم شده است، سازمان میراث فرهنگی مخالفت خود را به روش های مختلف عنوان می کند. در حالی که مهم حفظ و مرمت این بناست و همه ارگان ها موظفند در این امر با هم همکاری لا زم را داشته باشند.
او ادامه داد: در حال حاضر قرار است براساس نقشه پیشین میدان آزادی، مرمت و احیا صورت بگیرد و هیچ اتفاق جدیدی نمی افتد با این تفاوت که یک سری چیزها به میدان اضافه می شود که از آن جمله سیستم آبیاری میدان که مربوط به چهل سال پیش بود تعویض می شود، ایزولا سیون کف برج و عایق کاری دوباره انجام می شود، فضای سبز که یک فضای سبز مرده با چمن نامرغوب بود تغییر می کند و یک چمن مقاوم، به روز و جدید در آنجا کاشته می شود.
یک چاه نیمه عمیق جهت آبیاری فضای سبز زده می شود، نورپردازی برج که مربوط به دوران ساخت برج است توسط یک شرکت معتبر خارجی که بزرگترین پروژه های دنیا را در دست داشته، تغییر خواهد یافت.
همچنین مبلمان شهری میدان اصلا ح خواهد شد و مبلمان جدید متناسب با شرایط روز نصب خواهد شد و فضای آن به حالتی درخواهد آمد که برای جشن های ملی و ایرانی - اسلا می مورد استفاده قرار گیرد. همچنین سیستم صوتی میدان اصلا ح خواهد شد.
▪ برج آزادی شسته خواهد شد
وی همچنین خبر داد که قرار است نمای برج با هماهنگی بنیاد رودکی شسته شود تا آلودگی و دوده و گرد و غبار برج پاک شود.
او ادامه داد: یکی از معضلا ت میدان آزادی وجود ترمینال اتوبوسرانی در نزدیکی آن است و شرکت آمرد که طرح آسیب شناسی برج آزادی را مطرح کرد وجود ترمینال را به عنوان یکی از مهم ترین مشکلا ت برج آزادی مطرح کرد.
گرد و غبار و سرب حاصل از اتوبوس های ترمینال به مرور زمان با آب باران مخلوط شده و تبدیل به اسید می شود و این اسید به بدنه برج آسیب می رساند وبنابراین یکی از برنامه های شهرداری این است که ترمینال را از این منطقه منتقل کند.
وی گفت: همچنین قرار شده در یکی دو کیلومتری شعاع برج آزادی هر نوع ساخت و سازی که موجبات تخریب نمای برج را فراهم آورد ممنوع شود. یعنی از ساخت و ساز هر نوع ساختمانی که بلندتر از برج باشد و دید برج را کور کند جلوگیری خواهد شد.
□□□
در هر حال بعد از این همه حرف و حدیث ها این برج آزادی است که مظلومانه ایستاده و این دعواها را مشاهده می کند. او چشم امیدش را به دستان مهربانی دوخته است که روزی بر تن زخمی و خسته او دست محبت بکشند و ترک هایی را که روزگار بر تنش نشانده با ضمادی بهبود ببخشند.
همه اینها را گفتیم و دیگران نیز می گویند. اما نمی دانم در این گیر و دارها اگر چند سال دیگر یکی از فرزندان این سرزمین در دیار غربت دلش هوای ایران را کرد، جایی به نام میدان آزادی باقی خواهد ماند که به محض ورود به کشور با دیدنش تمام خاطرات کودکی اش را زنده کند و به خاطر تمام روزهایی که از آغوش گرم وطن دور بوده اشک بریزد؟
آیا برج آزادی برای همیشه شناسنامه ایران خواهد ماند یا زیر تازیانه های قهر و آشتی و من و ما کردن ها تن خسته اش، بیمارتر خواهد شد؟ یقین دارم که این برج زیبا، در این شهر شلوغ، حرف های زیادی برای گفتن دارد. کاش پای درددلش بنشینیم و با حرف های تکراری راه را برای پشیمانی باز نکنیم.

نویسنده : مرجان حاجی حسنی

منبع : روزنامه مردم سالاری