کانسارهای فلزی و اثرات زیست محیطی استخراج و فرآوری آنها

۱) کانسار های آهن (Fe):
اثرات زیست محیطی کانسار های آهن (هماتیت ،سیدریت ،گوتیت ،مگنتیت ،شامونیت):در گذشته فلز آهن بعنوان یک عنصر آلوده کننده محیط زیست به شمار نمی آمد،اما مطالعات اخیر نشان می دهد که وجود آهن اضافی در خون انسان باعث ایجاد رسوباتی می شود که رگ های خونی را مسدود می کند .و همچنین بر عکس در اثر کمبود آهن در بدن انسان بیماری کم خونی ایجاد می شود .
۲) کانسار های مس(Cu) :
اثرات زیست محیطی کانسار های(کالکوپریت ،بورنیت ،مولبیدنیت ،اسفالریت ،گالن):جابجایی مواد در زمین در هنگام برداشت ذخایرمس از بزرگترین جابجایی ها در زمین است.وجود کانی های مس در آب لوله کشی از رشد باکتریها جلوگیری می کند اما وجود مس به مقدار بالا باعث ایجاد بیماری هایی از قبیل :کم خونی تغییرات در استخوانها،افزایش کلسترول و سبز رنگ شدن موها در بدن و نیز گاهی منجر به مرگ می شود.نگرانی اصلی در مورد استخراج مس بیشتر در رابطه با انتشار گاز ((SO۲ و فلزات تبخیر شونده کمیابی نظیر(As،Cd، (Hgاست که از کارخانه های تولید مس خارج می شود .
۳) کانسارهای منگنز(Mn) :
اثرات زیست محیطی کانسار های منگنز(پیرولوزیت ،منگانیت، هاوسمانیت ،رودوکروسیت ،سیلوملان ،براونیت) :اگر انسان در معرض منگنز اضافی قرار بگیرد، ممکن است دچار مشکلات عصبی و مشکلات تنفسی شود.این مشکلات در بسیاری از معادن منگنز مشاهده می شود. منگنز احتمالا از را تنفس غبار غنی از آن وارد بدن انسان می شود .
۴) کانسارهای کرومیوم (Cr) :
اثرات زیست محیطی کانسار های کرومیوم (کرومیت(FeCr۲O۴) ،کرومیت):تا کنون هیچ شاهدی مبنی بر اینکه کروم سه ظرفیتی باعث ایجاد بیماری در کارگران معدن و مردم عادی واقع در محدوده این معادن هستند،مشاهده نشده است .اما ترکیبات کروم شش ظرفیتی سرطانزاست و بروی بافت بدن انسانها اثرات مخربی دارد و استنشاق آنها در دراز مدت می تواند باعث ایجاد سرطان شود .
۵) کانسارهای نیکل (Ni) :
اثرات زیست محیطی کانسار های نیکل ( پنتلاندیت ،کالکوپریت ،پیروتیت ،گارنیریت) :نیکل در غلظت های کم زیانبار نیست اما در حین عملیات فرآوری و تشویه که کارگران معادن در معرض سولفید،اکسید،سولفات نیکل قرار می گیرند خطر ابتلا به سرطانهای بینی و ریه افزایش می یابد .
۶) کانسارهای کبالت(Co) :
اثرات زیست محیطی کانسار های کبالت (کبالتیت ،لینائیت ،کارولیت ،اسکوترودیت، پنتلاندیت ،سافلوریت،پیروتیت) :ورود مقدار زیادی از کبالت به داخل بدن می تواند باعث ایجاد بیماری برونشیت حاد شود.در اثر تماس این محلول های حاوی این عنصر با پوست دست بیماری های پوستی بوجود می آید .موسسه بین المللی تحقیقات سرطان این عنصر را سرطانزای احتمالی معرفی کرده است .
۷) کانسارهای مولیبدن (Mo):
اثرات زیست محیطی کانسار های مولیبدن (مولیبدنیت ):تا کنون هیچگونه مسمومیتی حاصل از معدنکاری و فرآوری مولیبدن گزارش نشده است اما مولیبدن می تواند باعث کاهش رشد در پستانداران شود .
۸) کانسارهای وانادیوم(V) :
اثرات زیست محیطی کانسار های وانادیوم (وانادی یت،کارنوتیت):فرآوری بعضی از کانسنگهای وانادیوم به بیماری های ناشی از غبار مثل برونشیت و بعضی از انواع سرطان های خون منجر می شود .لیکن سوخت های فسیلی صد برابر مقداری که در ذوب فلز یا منابع طبیعی وانادیوم وارد اتمسفر میکند،اتمسفر را آلوده می کند.
۹) کانسار های سرب-روی(Pb+Zn) :
اثرات زیست محیطی کانسار های سرب-روی(گالن ،اسفالریت ،تتراهدریت) :معدنکاری و فرآوری سرب-روی آلوده کننده های تاریخی مهمی به شمار می آیند.اثرات فیزیولوژیکی که شناخته شده تر هستند به ترتیب با افزایش مقادیر سرب عبارتند از :
سرگیجه،کم خونی،از دست دادن حس جهت یابی،اغماء و مرگ است . سرب از طریق جایگزینی آهن باعث کم خونی و از طریق جمع شدن در استخوانها باعث کم شدن کلسیم در بدن می شود.سرب با توجه به این خصوصیات منفی عامل ایجاد سرطان نمی باشد.اگرچه معدنکاری سرب و روی دارای خطراتی است اما خطر عمده سرب بیشتر مربوط به جذب در محصولاتی نظیر بنزین و رنگ است که مصرف گسترده ای در جامعه دارند. فلز روی نیز می تواند باعث کاهش رشد در انسانها می شود .
۱۰) کانسار های قلع(Sn) :
اثرات زیست محیطی کانسار های قلع (کاستریت) :قلع از نظر زیست محیطی عنصر مشکل سازی به حساب نمی آید لیکن شرط بروز عوارض منفی قلع ورود مقادیر زیادی از راه تنفس و یا دهان به بدن می باشد .غبار کاستریت نوعی سرطان خوش خیم به نام استانوسیس تولید می کند .
۱۱) کانسار های جیوه (Hg) :
اثرات زیست محیطی کانسار های(سینابر،شواتزیت) :با توجه به اینکه معدن جیوه زیر زمینی است یکی از عمده مشکلات معادن این عنصر تهویه است.چون حلالیت جیوه در خون بیش از حلالیت در آب است بنابراین ورود جیوه به داخل بدن به آسانی صورت می گیرد و بیشترین اثر را بر دستگاه عصبی می گذارد.

وبلاگ وحید رضائی