پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

ورزش کنید ؛ اما مراقب از دست دادن آب بدنتان باشید


ورزش کنید ؛ اما مراقب از دست دادن آب بدنتان  باشید
اگر نگران چاقی بیش از حد و یا سلامت خود هستید ، باید ورزش کنید اما دقت کنید که تمرینات ورزشی را در هر شرایطی با به کارگیری نکات ایمنی لازم انجام دهید.این امر هم درخصوص قهرمانان باتجربه و هم درباره ورزشکاران تازه کار صادق است و وقتی لزوم آن بیشتر مشخص می شود که قرار باشد در هوای گرم ، تمرینات سنگین ورزشی انجام شود. عرق کردن همیشه همراه ورزش و فعالیت های سنگین بدنی بوده است که اگر بیش از حد عادی رخ دهد می تواند سبب از دست رفتن آب بدن شود که اتفاقی فوق العاده خطرناک محسوب می شود؛ زیرا بدن نمی تواند بدون میزان مشخصی آب و الکترولیت به فعالیت های خود ادامه دهد.
همان طور که می دانید الکترولیت ها، مواد معدنی از قبیل سدیم است که همراه عرق و ادرار از بدن دفع می شود.
بنابراین ، هر فردی باید دقت داشته باشد که در طول ورزش یا پس از آن ، آب بدنش را از دست ندهد و این موضوع برای ورزشکاران حرفه ای بسیار جدی تر است و باید احتیاط بیشتری را به کار گیرند.
اگر علاقه مندید که درباره از دست رفتن آب بدنتان و پیشگیری از این اتفاق ، اطلاعاتی کسب کنید ، پرسش و پاسخهای زیر را مطالعه کنید.
● چگونه متوجه شویم که آب بدنمان کاهش یافته است؟
وقتی میزان آب بدن به زیر حد نرمال کاهش یابد ، حالتی است که می گویند آب بدن از دست رفته است اولین چیزی که شخص در این حالت تجربه می کند ، تشنگی است.
البته رابطه دقیقی بین میزان تشنگی و از دست رفتن آب بدن وجود ندارد. گاهی اوقات شخص دچار سردرد می شود، زبانش خشک می شود و اگر مشغول تمرینات ورزشی باشد و یا وضعیت بدنش را تغییر ناگهانی دهد، احساس سرگیجه می کند، پوست بدنش داغ تر و ادرارش کم و رنگ آن نیز تیره تر می شود ؛ زیرا در شرایطی که آب بدن کم شده باشد، ادرار نیز غلیظتر می شود.
همچنین در این مواقع توانایی های مغزی و فیزیکی فرد هر دو کاهش می یابند. پس علایم فراوانی هستند که می توانند مشخص کنند آیا فرد دچار کم آبی شده است یا خیر.
● چگونه ممکن است ، از دست رفتن آب بدن بر سلامت شخص اثر بگذارد؟
اگر میزان آبی که بدن از دست می دهد بسیار زیاد باشد ، می تواند سبب گرمازدگی شدید و یا شوکهای گرمایی شود. در چنین حالاتی ، تعرق شدید شده ، فرد دچار رنگ پریدگی می شود و یا این که استفراغ های شدیدی می کند.
اگر دمای بدن به بیش از ۴۱درجه سانتیگراد برسد خطر شوکهای گرمایی نیز افزایش می یابد. وقتی آب فراوانی از دست برود، احتمال بروز عفونت های ادراری و تشکیل سنگهای کلیه و صفرا زیاد می شود. همچنین حساسیت به سرطان مثانه و روده بزرگ در چنین فردی بیشتر می شود.
● نقش آب در ورزشکاران
شما بدون غذا چند هفته،بدون آب چند روز و بدون اکسیژن چند دقیقه میتوانید زنده بمانید،به عبارت دیگر بجز اکسیژن آب مهمترین عنصریست که در بدنمان داریم.
بدن شما از۷۰-۵۵ درصد آب تشکیل شده و تقریباً ۹۰-۸۰ درصد خون را آب تشکیل می دهد.آب تقریباً در تمام روندهای حیاتی بدن دخیل است.کمبود آب میتواند به تغییرات ذهنی و فیزیکی منجر شود.آب نقش های زیر را ایفا میکند:
▪ با شستن سمومی که در طی زندگی عادی تولید میشود،بدن را پاک میکند.
▪ زندگی مفاصل را تأمین میکند.
▪ پوست را از خشکی محافظت می نماید.
▪ هیدراسیون احشاء داخلی را حفظ میکند.
▪ دمای بدن را کنترل مینماید.
وقتی بدن گرم میشود،آب به شکل عرق از پوست دفع میگردد.این مساله خوب است چرا که عرق از پوست شما تبخیر میشود و بدن شما سرد میشود.در واقع یک Air-Conditioner در بدن شما وجود دارد ولی برای اینکه این سیستم به کار خود ادامه دهد،نیاز به جبران آب از دست رفته بدن دارید.اگر به اندازه کافی و در حد جبران عرق از دست رفته آب ننوشید،خون غلیظ شده و جریان خون کند میشود این امر باعث میگردد که فشار بروی قلب وارد شود.در صورتی که کمبود مایع زیاد باشد،بدن شما به اندازه کافی آب برای تولید عرق ندارد.در این نقطه درجه حرارت بدن میتواند تا حد خطرناکی بالا برود.
وجود اینکه یک فرد بزرگسال با جثه متوسط در روز حدود۲ لیتر آب از دست میدهد،یک ورزشکار ممکن است در ظرف یک ساعت ورزش شدید قریب به ۳ لیتر آب از دست بدهد.در صورتی که این مایعات از دست رفته جایگزین نشوند،ممکن است دهیدراسیون عارض گردد.
کم آبی یا دهیدراسیون یک اثر منفی و شدید روی کارایی ورزشی دارد.در واقع حتی هیدراسیون خفیف تا حد یک درصد کاهش وزن بدن می تواند با ایجاد سرگیجه،سردرد و زمان عکس العمل کندتر باشد و میتواند بر خطر گرمازدگی بیافزاید.
در صورت عدم درمان،دهیدراسیون بدتر میشود و میتواند کشنده باشد.مراقب علایم زودرس هشداردهنده در خودتان و هم تیمی ها باشیدتا از دهیدراسیون اجتناب شود.در صورتی که هر یک از این علائم را مشاهده کردید،به مربی خود اطلاع دهید یا مراقبت طبی فوری طلب کنید.
● تشنگی
سوال اینست که آیا احساس تشنگی همیشه با آغاز کم آبی همراه است؟پاسخ اینست،نه همیشه.در بسیاری موارد ورزش واقعاً واکنش تشنگی را مختل میکند.به هنگام ورزش شما مقدار زیادی آب را قبل از احساس تشنگی از دست می دهید و قبل از اینکه بطور کامل کم آبی شما جبران شود احساس تشنگی از بین میرود.بنابراین برای تأمین نیازتان به آب نمی توانید به حس تشنگی اکتفا کنید.به عنوان یک ورزشکار،لازم است که بطور آگاهانه بیش از آنچه که دوست دارید آب بنوشید،مصرف کنید،بویژه زمانی که در گرما ورزش میکنید.
● میزان مصرف مایعات در ورزشکاران
بنا به همه دلایل فوق،ورزشکاران لازم است که آب یا سایر نوشابه ها را قبل،در طی و بعد از ورزش مصرف کنند.
▪ قبل از ورزش:
یک یا دو لیوان مایعات را دو ساعت قبل از مسابقه یا تمرین بیاشامید تا اطمینان حاصل کنید که بخوبی هیدراته شده اید.پانزده دقیقه قبل از شروع ورزش یک لیوان دیگر نیز بنوشید.
▪ در طی ورزش:
در طی ورزش برای جایگزینی مایعات از دست رفته و اجتناب از گرمای بیش از حد هر۲۰- ۱۵ دقیقه ،۱۸۰-۱۲۰ سی سی مایعات بنوشید،مایعات سرد بهتر است چرا که به سرعت جذب می شوند و حرارت مرکزی بدن را سریعتر پایین می آورند.
▪ پس از ورزش:
این نکته که پس از انجام ورزش به مصرف مایعات ادامه دهید حائز اهمیت است که جبران کم آبی بدن زمان میکیرد.برای اطمینان از اینکه به اندازه کافی آشامیده اید،خودتان را قبل و بعد ورزش توزین کنید.به ازای هر ۵/۰ کیلوگرم کاهش وزن حداقل ۵۰۰ سی سی آب مصرف نمایید.این اشتباه را نکنید که وزن کاهش یافته در ورزش مربوط به چربی است،چرا که چربی بتدریج از دست میرود و در مقیاس چند روز،مشخص نخواهد شد.تقریباً تمام کاهش وزن طی ورزش از منشاً آب می باشد.
● علائم و خطرات کم آبی در ورزشکاران
دهیدراسیون می تواند نسبتاً سریع عارض شود.ولی همچنین ممکن است ظرف چندین روز ورزش بدون نوشیدن مایعات کافی پدید آید.ورزشکارانی که هر روز یا دوبار در روز و بویژه در آب و هوای گرم و مرطوب بشدت ورزش میکنند ممکن است بازای ها ۵/۰ کیلوگرم وزنی که از دست می دهند آب نیاز داشته باشند تا تعادل آب آنها مجدداً اعاده شود.به طور معمول نباید در روز وزن شما کاهش یابد،حتی ۲درصد کاهش وزن می تواند به کاهش کارآیی منجر شود و معرف دهیدراسیون خفیف باشد.
علاوه بر آب،برخی از ورزشکاران نیاز به جایگزینی الکترولیتهای سدیم و پتاسیم که در عرق از دست می روند،دارند.این امر بویژه در ورزشی که بیش از یک ساعت به طول انجامد صدق میکند.بسیاری از نوشابه های ورزشی حاوی غلظتهایی از الکترولیتها و کربوهیدراتها هستند که جذب آب را تشریع می نمایند.به علاوه الکترولیتهای موجود در نوشابه های ورزشی تشنگی را تحریک میکند،که باعث تحریک فرد به نوشیدن و جبران کم آبی میشود. نوشابه های ورزشی در ورزشکاران استقامتی و نیز افرادی که تا حد توان به طور روزانه تمرین می کنند،یا در چند مسابقه در یک روز شرکت میکنند یا دو جلسه تمرین در روز دارند بیشترین فایده را دارند.
در صورتی که ذائقه و بیزاری مانع نوشیدن مایعات مورد نیاز شماست،نوشابه را بر طریق سلیقه خود برگزینید.(انواع آبمیوه، آب ساده، آب معدنی،نوشابه های ورزشی،لیموناد)شما همچنین میتوانید از غذاهایی که آب زیادی دارند(مثل هندوانه،گوجه فرنگی،کاهو،سوپ)بیشتر استفاده کنید.با این حال آگاه باشید که نوشیدنیهای حاوی کافئین،نظیر قهوه و چای اثر متضادی دارند.کافئین نیاز بدن به ادرار کردن را افزایش میدهد و بنابراین باید در زمان اعاده مایعات از دست رفته،از مصرف آنها اجتناب نمود.به همین ترتیب مشروبات الکلی دارای اثر کاهنده آب بدن هستند.
منبع : مرکز جودو


همچنین مشاهده کنید