پنجشنبه, ۳۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 18 April, 2024
مجله ویستا

ظالمان و تشریح ظلم


ظالمان و تشریح ظلم
● مقدمه
با مطالعه بخش وسیعی از اعترافات دو تن از شکنجه گران معروف ساواک «آرش» و«تهرانی»، به نظرم رسید که اگر این اعترافات گردآوری و در قالب کتاب تدوین شود برای جوانان و مورخان بسیار مفید خواهد بود. به دنبال آن، به آرشیو روزنامه های کیهان و اطلاعات که مشروح این محاکمات را در آن زمان به چاپ رسانده بودند، سری زدم. پس از جمع آوری مطالب، متن حروفچینی شده را برای مطالعه و اظهار نظر به چند تن از دوستان ارائه نمودم که جملگی بر پروردن و مستندتر نمودن معتقد بودند. این موضوع بنده را بر آن داشت موقتاً از انتشار مطالب خودداری نموده، برای تکمیل آن به مطالعه و تحقیق بپردازم، سپس با مراجعه به منابع مختلف تاریخی مکتوب و آرشیو روزنامه ها، صدا و سیما، مراکز اسنادی و افراد آگاه به پژوهش در این باره پرداختم که ما حصل آن مطالبی فراهم آمد که هم اکنون پیش روی خوانندگان عزیز قرار دارد.
از آنجا که در این کتاب خوانندگان به اسامی افراد، اماکن، دفاتر و ادارات متعدد برخورد خواهند نمود، ابتدا به چگونگی پیدایش و سیر دستگاه های اطلاعاتی رژیم پهلوی و نقش بیگانگان در بوجود آمدن آنها پرداختم و با استناد به اسناد موجود و اظهارات کسانی که خود مجدانه در خدمت رژیم بودند، موضوع را مورد بررسی قرار داده، سپس علل و انگیزه های پیدایش »کمیته مشترک ضد خرابکاری ساواک - شهربانی« و فعالیت های آن را از زبان برخی از بازجویان، شکنجه گران و شکنجه شدگان کاویدم.
در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی بسیاری از سران و برجستگان رژیم پهلوی و بازجویان و شکنجه گران ساواک چون اوضاع را نامساعد یافتند، به خارج از کشور گریختند و در دامان بیگانگان آرمیدند. تنها تعداد اندکی از آنان موفق به خروج از مملکت نشدند و توسط مردم و انقلابیون شناسایی، دستگیر و به دادگاه های انقلاب سپرده شدند.
هرگز در مخیله کارگزاران و عناصر کلیدی و سرسپرده حکومتی که در دوران اقتدار با تکیه بر دستگاه جهنمی ساواک، بد ترین جنایات و ظلم و ستم ها را بر ملت خود روا می داشت، خطور نمی کرد که روزی از اریکه قدرت به زیر آیند و در پیشگاه ملت به تشریح عملکرد منفی خود بپردازند. این افراد چه آنان که بر اثر باور غلط خودشان از کشور خارج نشدند و چه آنان که به علت دستگیری های فرمایشی شاه برای فریب مردم، در زندان بسر می بردند و امکان فرار نداشتند وقتی توسط نیروهای انقلابی دستگیر شدند در حالتی توأم با یأس و نومیدی و اظهار ندامت و پشیمانی، پرده از رفتار خود با زندانیان سیاسی برداشتند.
و اما آنان که در گذشته ای نه چندان دور به خاطر مبارزه با ظلم و ستم، توسط عوامل رژیم دستگیر و در بند شکنجه گران گرفتار آمده و شدیدترین شکنجه ها را متحمل شده بودند، اکنون در کسوت بازجو و نگهبان، شکنجه گران و بازجویان دیروز خود را با الهام از رهنمودهای پیامبرگونه امام خمینی (ره) با اخلاق و رفتار انسانی و اسلامی و حتی کنترل خشم انقلابی مردم نسبت به آنها، به بهت و حیرت واداشته، خاطر نشان نمودند که مبارزه شان از هدفی والا و مقدس برخوردار است و بدین وسیله زیبایی و رأفت دین مبین اسلام را برای آنها تجسم بخشیدند.
حضرت امام خمینی (ره) در این خصوص فرمودند:
«ما با همین اشخاصی که این طور شکنجه کردند، این طور آدم کشتند، ما سفارش کردیم که در حبس ها حتی به] آنها[ یک کلمه درشت نگویند».۱
پیروی از این فرمایش ها موجب شد تا همان شکنجه گران دیروز که اکنون دست تقدیر آنان را در جایگاه متهم نشانده است، داوطلبانه لب به اعتراف بگشایند و گوشه هایی از اتفاقات دردناک زندان های شاه را نه تنها برای دادگاه انقلاب که برای تاریخ، آیندگان و در یک کلام برای تمامی انسان ها شرح دهند.
▪ بهمن نادری پور یکی از کسانی بودکه بیشترین اعترافات را داشت. او اطلاعات و خاطرات خود را به دو صورت بیان کرده است:
الف ) نوشته های او در زندان: زمانی که در زندان بود، با تکیه بر حافظه قوی و اطلاعات بسیار ارزشمند خود، مطالبی را نوشت.
ب ) اظهارات او در دادگاه: هنگامی که در جایگاه متهم قرار گرفت، مجدداً اطلاعات خود را بیان نمود و به سوالات رئیس دادگاه در موضوعات گوناگون نیز پاسخ گفت. این اقاریر توسط گزارشگران روزنامه های اطلاعات، کیهان و ... ثبت و ضبط شده است.
معمولاً در اسناد ساواک هیچ گونه اشاره مستقیمی به ا عمال شکنجه بر دستگیرشدگان نشده است؛ لذا و برای بیان این موضوع از کلمات رمز۲ استفاده می شده است؛ لذا برای انعکاس واقعیات، بخشی از اظهارات شکنجه شدگان نیز در این بحث مورد استناد قرار گرفته است.
روش تحقیق
در این کتاب اعترافات تهرانی و آرش، مندرج در روزنامه ها محور کار قرار گرفته و از آن روی که گستردگی اظهارات موجب عدم ثبت و ضبط تمامی مطالب توسط گزارشگران گردیده، بخشی از موارد به جای مانده از میان اعترافات مکتوب آنان و بخشی دیگر با مساعدت جناب آقای بلوریان، از میان مصاحبه های تلویزیونی شان موجود در آرشیو صدا و سیما تأمین گردیده است .
فرج اله سیفی کمانگر (کمالی) هم اعترافات را بر سینه اوراق نگاشته که از آن نیز در جای خود بهره گرفته ایم. همچنین جنایات بسیاری از دستگیرشدگان مانند: سجده ای و نصیری و ... را که بی شرمانه همه چیز را انکار نموده و خود را از تمامی اتهامات مبرّا دانسته بودند از دل اعترافات همکارانشان و برخی مستندات دیگر بیرون کشیده و به منصه ظهور آوردیم.
از آنجایی که ممکن بود این شبهه برای خوانندگان و آیندگان ایجاد شود که به هرحال ممکن است این گرفتار شدگان برای رهایی از زندان، اقدام به اعتراف دادگاه پسند نموده باشند و اظهاراتشان واقعی نباشد، مطالب فوق از سه منظر: خاطرات شفاهی زندانیان سیاسی قبل از انقلاب و روزنامه های منتشر شده در زمان رژیم پهلوی دوم و اسناد به جای مانده از ساواک مورد بررسی قرار گرفت. به طور مثال تهرانی در قسمتی از اعترافات خود می گوید: «از سال ۵۴ به بعد شاه دستور داده بود مبارزان در خارج از کمیته مشترک و در درگیری ها کشته شوند»، لذا درستی این سخن با بررسی روزنامه های منتشره از سال ۵۴ به بعد مشخص شد و خوانندگان خواهند دید که در کمتر هفته ای بود که خبر کشته شدن تعدادی از مبارزین تحت عنوان به اصطلاح خرابکار در روزنامه ها درج نگردد.
تهرانی در قسمتی از اعترافات خود می گوید: دو نفر از متهمین که زنده بوده و تحت بازجویی قرار داشتند، خبر کشته شدنشان را روزنامه ها درج کرده بودند!! و عطارپور روزنامه مذکور را به رؤیت آنها رساند و گفت اگر همکاری کنید می گوییم روزنامه ها اشتباه کرده اند و گرنه از نظر ما و مردم شما وجود خارجی ندارید. صحت این اظهارات پس از مراجعه به آرشیو روزنامه مذکور و بررسی دقیق ثابت گردید..
▪ز در این کتاب کوشیده ایم برای روشن شدن اذهان خوانندگان گرامی در خصوص به شهادت رسیدن مبارزین در زیر شکنجه توسط بازجویان و شکنجه گران، از دو روش ؛
الف ) اعترافات کتبی تهرانی،
ب )ح گزارش های تنظیمی ساواک (سند) استفاده کنیم.
در فصل اول تا پنجم ابتدا به ساخت زندان توسط رژیم اشاره گردیده و سپس به شرح چگونگی پیدایش دستگاههای اطلاعاتی و نقش بیگانگان در شکل گیری ساختار آنها ، آموزش بازجویان در خارج از کشور ، مقابله با اعتراضات مردمی، چگونگی پیدایش و تأسیس کمیته مشترک، بررسی اسناد شهدای زیر شکنجه، گفتگو با شکنجه شدگان و ...، و نهایتاً تسخیر کمیته مشترک پرداخته شده است.
اعترافات تهرانی و سایر شکنجه گران در خصوص نحوه برخورد با مخالفان، دستگیری، شکنجه آنها و ... فصل ششم به بعد کتاب را دربر گرفته است و آخرین بخش کتاب تحت عنوان «اسناد و تصاویر» آمده به سندها و عکسی هایی که مبیّن مطالب مندرج در متن بوده و به ترتیبی خاص در جای مناسب مزین کرده ایم تا بر غنای بیشتر کتاب بیفزاید.
از خداوند بزرگ می خواهم که این خدمت ناچیز به تاریخ معاصر ایران عزیز را مرضی رضای خود قرار دهد و به این وسیله بخشی از واقعیت های ارزشمند تاریخ معاصر به نسل های آینده منتقل گردد.
افراد بسیاری در تدوین این کتاب به اینجانب کمک کردند که به گمنامی خود افتخار می کنند از همه آنان تشکر می کنم.
به قلم : قاسم حسن پور
۱-سخنرانی امام خمینی (ره)درقم،۲۵اردیبهشت ۱۳۵۸؛صحیفه امام.جلد۷،ص۳۱۰.
۲-درخصوص این رموزمی توان به عباراتی چون«بازجویی فنی،استمراربازجویی و...»اشاره نمود.
همچنین از کارکنان موزه عبر ت ایران که صمیمانه از هیچ کمکی دریغ نکردند تقدیر می نمایم.
منبع : روزنامه کیهان


همچنین مشاهده کنید