طراحی مجلات یا گرافیک مطبوعاتی

خبرنامه، هرنوع مطبوعه گاه‌شمار مانند مجله، براساسی منظم تولید می‌شود وبا مقوله طراحی مجله هماهنگ است. خبرنامه در آمریکا، سلف روزنامه‌ها، به دوره استعمار مربوط می‌شود- دوره پیش از تلفن، تلویزیون ومجلات، در واقع ابزار اصلی نشر اخبار مسایل محلی به عموم ودر آغاز به صورت نامه شخصی تهیه می‌شد. خبرنامه هنوز هم در جوامع امروزی رواج چشمگیر دارد و رایج‌ترین ابزار انتقال اطلاعات در ایالات متحده امروز است.
خبرنامه ابزاری برای دستیابی واطلاع‌رسانی به مخاطبین خاص با علایق مشترک درباره رویدادها، داستان‌ها یا نکات خبری مسایل خاص است. از زمان رواج نشر رومیزی در دهه ۱۹۸۰ تاکنون هزاران نوع خبرنامه تهیه وچاپ شده است. غالباً کار طراحی وتولید به عنوان یک کار اضافی شخصی سردبیر، دستیار اجرایی یا دستیار مدیر محسوب می‌شود. اگرچه خبرنامه یک اشتغال جالب برای کارکنان ثابت همچون نویسندگان، دبیران وطراحان است، اما بعید هم نیست که یک شخص همزمان کار نویسندگی، سردبیری ونیز طراحی وتولید خبرنامه را انجام دهد.
خبرنامه یک ابزار تبلیغاتی عالی است زیرا هم جنبه اطلاع‌رسانی دارد وهم به فروش می‌رسد. خبرنامه نیز همچون دیگر نشریات، باید کانون‌های سردبیری مبتنی بر مخاطب خود را داشته باشد. پیچیده‌گی طرح یک خبرنامه مستقیماً به مخاطب وهدف نشر بستگی دارد.
گاه از خبرنامه‌ها به عنوان ابزار اطلاع‌رسانی کارکنان یک شرکت بزرگ هم استفاده شود، گاه از خبرنامه به عنوان روشی برای ارتباط با دانش‌آموختگان، ابزاری تبلیغی برای ترویج اطلاعات درباره آخرین ابداعات یا روشی برای افزایش سرمایه یک سازمان خیریه غیرانتفاعی، همچون کتابخانه یا هلال احمر بهره‌برداری می‌شود.
● کارکرد خبرنامه
۱) خبرنامه یا گزارشات کاری که به عنوان ابزار ارتباط داخلی یک سازمان اطلاعات مربوط به اعضای سازمان را منتشر می‌کند.
۲) نشریه یک سازمان خیریه یا سیاسی که خوانندگان خود را به یک اقدام خاص ترغیب می‌کند.
۳) نشریه‌ای که برای ابزار تبلیغاتی روابط عمومی یک سازمان تهیه می‌شود.
۴) خبرنامه‌ای که مبتنی بر مقاله است واطلاعاتی را درباره یک موضوع خاص به مخاطبین خاص مقالات می‌دهد.
▪ قطع خبرنامه
۱) نامه، قطع سنتی قدیمی
این نوع قطع، سنتی وقدیمی وبه شکل نامه شخصی است نامه کیپلینگر واشینگتن به بیش از ۵۰۰۰۰۰ نفر ارسال می‌شود وچندین سال عمر دارد. در آغاز به صورت نامه بود وهنوز هم در قطع نامه منتشر می‌شود.
خبرنامه در قطع ۲۷×۲۱ سانتی‌متر تهیه می‌شود وبه نظر می‌رسد که با ماشین تحریر تهیه شده است.
۲) مجله قطع کوچک
این ۲۷×۲۱ سانتی‌متر از نظر سبک وارایه شبیه مجله است وواجد صورت‌های مختلفی چون نسخه نشر رومیزی ارزان‌قیمت وتکثیر شده تا نسخه سیلک گران‌قیمت با تصاویر وعکس های تمام رنگی که بر کاغذ گلاسه چاپ می‌شود برخی از دانشگاه ها ومراکز آموزش عالی ازاین نوع مجلات به عنوان ابزار تبلیغی برای جذب دانشجو استفاده می‌کنند.
برخی از کاتالوگ‌های سفارش خرید شرکت‌ها ازاین قطع استفاده می‌کنند. گاه اطلاعات جالبی درباره محصولی که می‌فروشند را شامل می‌شود. در مجموع ابزار تبلیغی مناسبی است.
۳) قطع خبرنامه یا نیم‌ورقی
این قطع ۳۵×۲۷ سانتی‌متر شبیه به روزنامه نیم‌ورقی ومعمولاً با کاغذ مرغوب چاپ می‌شود. این قطع بزرگ‌تر ارایه اطلاعات بیشتر را امکان‌پذیر می‌سازد وبیشتر در موزه‌ها استفاده می‌شود.
▪ تهیه یک الگو برای خبرنامه
هر نشریه‌ای بخش‌های ثابتی دارد که در هر شماره ارایه می‌شود. بخش‌های ثابت خبرنامه‌ها، روزنامه‌ها ومجلات، سرعنوان ونام، حروفچینی، سرصفحه وفهرست مطالب. معمولاً در نشر رومیزی، نخست یک الگوی کامل از نشریه را در رایانه تعریف می‌کنند تا بدین ترتیب صفحه‌آرایی شماره‌های بعدی راحت‌تر باشد. این الگو ساختار وکارکرد بولتن را مشخص می‌سازد. هرگاه الگو را در اختیار داشته باشید به آسانی می‌توانید نسخه‌های مشابهی ازآن تهیه کنید. درست مانند الگوهای خیاطی که با استفاده ازآن می‌توان لباس‌های مشابهی را با رنگ وپارچه‌های مختلف تهیه کرد، وقتی الگوی کار مشخص شد وگرید پایه کار معلوم گشت، تمامی شماره‌های بعدی دارای شکل کلی مشابه واختلافات صوری اندکی خواهند بود. پس از آن که الگو طراحی شد، تهیه بولتن برای هر کسی که با کار آشنایی داشته باشد به آسانی امکان‌پذیر است.
▪ پرسش‌هایی که باید پیش از آغاز طراحی خبرنامه مدنظر داشت
۱) کارکرد نهایی این خبرنامه چیست؟
۲) مخاطب چه کسی است؟
۳) خبرنامه چه اطلاعاتی را دربر خواهد گرفت؟
۴) چه تعداد مطالب در خبرنامه خواهد بود؟
۵) خبرنامه چگونه توزیع خواهد شد، به صورت خبرنامه است یا به شیوه‌ای دیگر؟
۶) قطع واندازه خبرنامه چیست؟ اندازه خبرنامه باید با مخاطب ومیزان اطلاعات که ارایه می‌شود باید هماهنگ وهمخوان باشد.
۷) چه کسی خبرنامه را طراحی وتهیه خواهد کرد؟
۸) چه کسی آن را چاپ خواهد کرد؟
۹) چگونه چاپ خواهد شد؟
۱۰) از چه نوع کاغذی برای استفاده خواهد شد؟
۱۱) میزان هزینه‌ها چه قدر است؟
۱۲) آیا به صورت تک‌رنگ چاپ خواهد شد یا چند رنگ؟
▪ برخی نکات مهم
ـ صفحه نخست اولین چیزی است که بیننده می‌بیند. باید جلوه‌ای چشمگیر وقابل تشخیص داشته باشد.
ـ خبرنامه باید قطع مشخصی داشته باشد وباید در تمامی شماره‌های بعدی حفظ شود.
ـ خبرنامه باید شکل وهویتی مشخص منحصر به خود داشته باشد.
ـ هر شماره باید مشترکاتی با شماره‌های قبل داشته باشد. خواننده باید هر ستون را به سرعت در جای خود مشاهده کند. اما هر شماره باید واجد برخی مشخصات جدید ونامنتظره باشد.
▪ ایجاد توازن بین عناصر آشنا وجدید با استفاده از عناصر بصری، از جمله:
ـ استفاده از نشان یا علامت برای مشخص کردن انواع مختلف مقالات.
ـ طرح جلد جذاب وگیرا
ـ استفاده از متن‌های شکل‌دار
ـ بخش‌های داخلی:
ـ سرعنوان، شامل حرف نشانه، شماره پیاپی، مشخصه مالک، تاریخ و ۰۰۰
ـ فهرست مطالب یا عناوین مطالب بر روی جلد.
ـ سرصفحه (شماره صفحه)
ـ مرور
ـ بخش‌های خبری (بخش‌ها می‌باید سبکی قابل تشخیص داشته باشند وجای آن در صفحه باید در تمام شماره‌ها ثابت باشد.)
ـ مقالات
ـ آگهی‌ها
ـ اسامی
ـ آثار تصویری: عکس، نمودار، طرح وترسیمات.
ـ شرح تصاویر
ـ ارجاع به دنباله
ـ در صورتی که از نوع پست مستقیم باشد درج آدرس صحیح بازگشت یا گیرنده.
▪ عناصری که جلوه بصری را تقویت می‌کند
ـ حروف بزرگ یا سر حروف بزرگ
ـ نشانه‌ها ونمادهای گرافیکی کوچک
ـ عکس، تصویر، نمودار یا جدول
ـ کادرهای سایه‌دار
ـ خطوط
ـ نمادهایی برای شماره سرصفحه
ـ نقل قول میان متن
ـ بزرگ کردن شروع پاراگراف
ـ علایم پایان متن
ـ حروف ویژه
ـ حروف معکوس
ـ کادر یا قاب برای عکس‌ها وتصاویر
ـ اختلاف حروف
ـ شکل‌بندی ابداعی ستون‌ها
ـ بزرگنمایی اعداد به عنوان یک عنصر بصری
▪ سامان‌بندی اطلاعیه
۱) آیا تاکنون یک طرح اطلاعیه جالب وجذاب دیده‌اید.
۲) چه بخشی از اطلاعیه به نظر شما جالب توجه بوده است؟ چرا؟
۳) صفحه اول چه محتوایی خواهد داشت؟ سرعنوان، یک یا دومقاله، عکس، فهرست مطالب؟
۴) صفحات دوم وسوم وغیره چه محتوایی خواهند داشت؟
۵) اگر خبرنامه قبلاً منتشر می‌شده است، خواننده چه احساسی نسبت به تغییر طراحی آن خواهد داشت؟ طرح جدید باید کاملاً از طرح موجود متمایز باشد یا بهتر است اصلاح طرح موجود باشد.
▪ تعیین مشخصات طرح برای ساختار صفحات
۱) چگونه می‌توان خبرنامه را جالب توجه وقابل خواندن کرد؟
۲) آیا طرح نهایی خبرنامه بی‌تکلف، دوستانه وباز خواهد بود یا محتوای مقالات به طرحی جدی‌تر ورسمی‌تر نیاز دارد؟
۳) برای هریک از صفحات چه تعداد ستون قرار خواهید داد؛ دوستون، سه ستون یا چهارستون در صفحه؟
۴) از چه نوع شکل ستون استفاده خواهید کرد؟
۵) آیا متن به صورت همتراز چاپ می‌شود ویا چپ‌چین؟
۶) چه اندازه‌ای برای حاشیه متن ها لازم است تا فضای لازم برای تنفس وسطح سفید کاغذ فراهم شود؟
۷) چه میزان فضای سفید برای فاصله بین ستون‌ها لازم است؟
۸) آیا بودجه لازم برای چاپ تصویر یا عکس در اختیار دارید ویا ترجیح می‌دهید از متن ودیگر شگردهای گرافیکی (مانند کادر، خطوط، ۰۰۰) برای زیباکردن صوری آن استفاده کنید.
ـ توجه: بهتر است به هنگام تعیین طرح نهایی صفحه‌آرایی ستون‌های با شکل‌های مختلف را تجربه کنید. از گریدهای دو، سه وچهارستونه با پهنای یکسان استفاده کنید. کدام طرح برای پهنای ستون وخوانایی متن بهتر است؟
▪ انتخاب قلم‌ها
۱) کدام‌یک از قلم‌ها یا حروف چاپی متن، خواناتر است؟
۲) آیا عنوان‌ها باید با قلم متفاوت، سیاه ویا بزرگ باشند؟
۳) آیا حروفی که انتخاب کرده‌اید، مدرن است یا قدیمی، آیا این حروف جلوه‌ای قدیمی وکهنه به بولتن نخواهند داد؟
۴) از چه نوع حروفی برای متن شرح تصاویر استفاده خواهید کرد؟
۵) آیا حروفی که برای عناوین اصلی وفرعی انتخاب کرده‌اید با حروف متن متناسب است؟
▪ تصویر وعکس
۱) آیا برای ایجاد جذابیت بصری باید از تصویر استفاده کرد؟
۲) آیا سبک کلی تصاویر (عکس، طرح‌های خطی، کلاژ) مکمل، سبک کلی خود بولتن است؟
۳) آیا عکس یا تصاویری دارید؟ اگر بولتن جدی ورسمی است، استفاده از کاریکاتور چندان موجه ومناسب نخواهد بود. اگر تصویر یا عکسی در اختیار ندارید وخود نیز قادر به ترسیم نیستید، می‌توانید با استفاده از حروف، شکل‌های جالبی پدید آورید.
۴) آیا دراین خبرنامه به جدول یا نمودار نیاز است؟
۵) آیا شما خود می‌توانید یک جدول یا نمودار را طراحی کنید؟
۶) آیا می‌توان به جای نمودار وطرح از جدول ومتن استفاده کرد؟
▪ نکاتی که باید به خاطر داشت:
ـ فهرست کنترل
ـ عنوان اصلی، تمامی اطلاعات لازم را دربرمی‌گیرد.
ـ آرم عنوان به آسانی قابل تشخیص وشناسایی است.
ـ صفحه اصلی جالب توجه وبه آسانی قابل خواندن است.
ـ عنوان‌ها به آسانی از متن اصلی قابل تشخیص است.
ـ مقالات به آسانی قابل فهم وخوانا هستند.
ـ خبرنامه دارای یک هویت متمایز است.
ـ قلم عنوان‌های اصلی، فرعی، متن وشرح تصاویر در سرتاسر بولتن یکسان است.
ـ تصاویر استفاده شده با نوع چاپ ومخاطب مناسب است.
ـ هر صفحه از فضای سفید کافی برخوردار است.
ـ فضای بین ستون‌ها کافی است

نویسنده : خبرنامه و مجلات
مترجم : فرهاد گشایش

منبع : کارگزار روابط عمومی