کدام مسعود کیمیایی؟

برای نوشتن این مطالب سه بار به تنهایی به سینما رفتم. این روزها نقدهای خوب و بد زیادی راجع به فیلم رئیس نوشته می شود این هم یک نقد:
ابتدا بیایید تمام فیلم هایی را که تا به حال از مسعود کیمیایی دیده ایم فراموش کنیم و فقط بر روی فیلم رئیس دقیق شویم. رئیس یک فیلم با مضمون اجتماعی است که در حاشیه آن طنز و حتما سینمای دختر پسری هم دیده می شود.
فیلم روایتی است از یک جنایت و خیانت قدیمی که فرار را به دنبال دارد و با ظهور فرشته عدالت اوضاع متحول می شود. رضا سال ها پیش در معرض اتهامی واهی قرار گرفته و از کشور گریخته. در طول این سال ها دوستش حسام (رئیس) وارد کارهای خلاف می شود و یک شبکه بزرگ مواد مخدر راه انداخته است، رضا مطلع می شود که فرشته زن مورد علاقه اش به اعتیاد کشیده شده و پسرش سیامک که برای باند رئیس مواد مخدر پخش می کرده از این باند جدا شده و جانش در خطر است.
او به توصیه دوست قدیمی اش سرهنگ رضا جاوید برای اثبات بی گناهی خود و نجات زن مورد علاقه و پسرش به ایران می آید. همزمان با بازگشت رضا به ایران پسرش سیامک توسط افراد رئیس زخمی می شود و توسط یک راننده کامیون به کلینیکی در شهر منتقل می شود و از مرگ نجات پیدا می کند و با آگاهی به اینکه کلینیک توسط افراد رئیس در محاصره است به همراه نامزدش طلا با همکاری راننده کامیون از مهلکه می گریزد و در ویلایی در شمال مخفی می شود. آرش رقیب عشقی سیامک و یکی از افراد رئیس که از جای مخفی شدن سیامک و طلا آگاهی دارد طلا را با خود می برد و از سیامک می خواهد تا برای نجات طلا به مهمانی شبانه رئیس بیاید .رضا با ملاقات دوست قدیمی اش (سرهنگ جاوید) که مسوول رسیدگی و دستگیری باند رئیس است موفق به اقرار گرفتن از وحید (دوست قدیمی رضا) می شود و بی گناهی رضا اثبات می شود و توسط جاسوسی که در باند رئیس داشتند از وضعیت پیش آمده برای سیامک و طلا هم باخبر می شوند و به سمت محل مهمانی رئیس به راه می افتند اما اتومبیل آنها با مانعی که افراد رئیس در سر راهشان قرار داده اند برخورد می کند و سرهنگ جاوید زخمی می شود رضا به تنهایی خودش را به مهمانی رئیس می رساند و پسرش سیامک را نجات می دهد و رئیس نیز قبل از یورش ماموران پلیس توسط آرش کشته می شود.
مدت زمان پخش فیلم حدود ۱۰۰ دقیقه است، بخش های ابتدایی فیلم خوب روایت شده است و می توان گفت فیلم تا دقیقه ۷۰ خوب پیش رفته است و می توان به آن نمره متوسط و اگر هم کمی سهل گیر باشیم می توان به آن نمره خوب داد. اما ۳۰ دقیقه پایانی فیلم ضعف هایی دارد که نمی شود راحت از کنار آن گذشت.
از دقیقه ۷۰ فیلم به بعد انسجام داستان از بین می رود، حوادث و اتفاقات خیلی سریع و سبک روایت می شود و هر چه به پایان فیلم نزدیک می شویم این گسستگی به اوج می رسد و مخاطب با سردرگمی سعی به انسجام بخشیدن اتفاقات افتاده در داستان می کند و در همین حال باید با سردرگمی سالن سینما را ترک کند. در واقع ما در ۳۰ دقیقه پایانی فیلم فقط با یک سری خرده اطلا عات ناقص روبه رو هستیم که درک ارتباطش با داستانی که تا دقیقه ۷۰ روایت شده سخت و تقریبا ناممکن است. در فیلم برای روایت برخی موارد که شاید بهترین جا برای روایت آنها فیلم رئیس باشد لوکیشن نامناسب انتخاب شده است (برای مثال گفت وگوی میان آرش، سیامک در میان قفس سگ ها آن هم بازی توام با خونسردی بیش از حد هر دو بازیگر) در واقع می توان گفت که ۳۰ دقیقه پایانی فیلم نمره خوب یا متوسط. ۷۰ دقیقه اول را به نمره ضعیف تبدیل می کند.
حالا بیایید و ساخته های دیگر کیمیایی را به یاد بیاوریم و آن را در کنار فیلم رئیس بگذاریم. باید به این نکته اشاره کنم که فیلم رئیس ایراد محتوایی ندارد بلکه بیشتر مشکل روایتی دارد.
فیلم رئیس در مقایسه با سایر ساخته های مسعود کیمیایی یک فیلم ضعیف است و این ضعف سه دلیل عمده دارد:
۱) بسته بودن دست کیمیایی برای به تصویر کشیدن برخی از صحنه ها
- فیلم هایی مانند فیلم رئیس به خودی خود هزینه زیادی دارد و کارگردان با تجربه ای مانند کیمیایی دست به گرفتن پلا ن هایی نمی زند که بعدا ناچار به حذف آنها شود; علی رغم این که چنین صحنه هایی از بطن اجتماع بیرون کشیده شده و نبودن چنین صحنه هایی یک فضای خالی را در فیلم ایجاد می کند و به خودی خود انسجام فیلم را از بین می برد.
۲) بالا بودن آرمان های کیمیایی برای ساخت فیلم
- کیمیایی به خوبی می داندکه با توجه به فیلم هایی که در حال حاضر ساخته می شود اگر قرار باشد تا مدت زمان فیلم بیش از ۹۰ الی ۱۰۰ دقیقه باشد مخاطب جذب فیلم نمی شود پس تلا ش می کند تا تمام داستان را در ۱۰۰ دقیقه روایت کند که کاری بسیار سخت است و به همین دلیل عجله دارد تا فیلم را به اوج ببرد و بلا فاصله به پایان برساند و در عین حال سعی به خلق اثری مثل پدرخوانده را دارد و با توجه به این ایده آل و کم بودن وقت کیمیایی برای روایت داستان طبعا شاهد کار قویی ای نخواهیم بود.
۳) بازی بازیگران
- در میان بازیگران فیلم رئیس نام های بزرگی به چشم می خورد اما آنها هم مانند داستان از نیمه فیلم به بعد آن بازی طلا یی که همیشه از آن انتظار داشت را ارائه نکرده اند (و حتی در مواردی هم از ابتدای فیلم). در حالی که بازی بازیگران می توانست از هم گسستگی فیلم را کمرنگ تر یا حتی بی رنگ کند.
دلا ئل ذکر شده فیلم کیمیایی را تا حد زیادی زیر سوال می برد البته ناگفته نماند شاید ما به خاطر فیلم هایی که از کیمیایی دیدیم از او توقع خلق فیلمی مانند پدر خوانده را داریم با تمام آنچه گفته شد به نظر شما ما باید کدام مسعود کیمیایی را باور کنیم. مسعود کیمیایی رئیس یا مسعود کیمیایی را که قبلا می شناختیم؟

نویسنده : فراز انصاری

منبع : روزنامه مردم سالاری