پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

قحطی مهاجم در لیگ حرفه ای!


قحطی مهاجم در لیگ حرفه ای!
هفته نخست لیگ برتر درحالی به پایان رسید که عبور ۲۶ گل از خط دروازه ها در ۹ بازی انجام شده در این هفته نوید شروع فصلی متفاوت از فوتبال باشگاهی ایران را می داد. رد و بدل شدن این تعداد گل در هفته نخست مسابقات تا اندازه زیادی انتظارات اهالی فوتبال و هواداران این رشته جذاب را برای تماشای لیگی جذاب و پر گل به خصوص پس از ناکامی اخیر تیم های ملی ایران در سطوح مختلف و مسابقات گوناگون برآورده کرده است.
تماشاگران و فوتبالدوستان شاهد بازیهای پر گلی از تیم های حاضر در این دوره بودند تا نسبت به برگزاری لیگی پویا، پر گل و هیجان انگیز امیدوار شوند. لیگی که از سال ۱۳۸۰ پسوند حرفه ای به خود گرفت تا به ویترین اصلی فوتبال باشگاهی ایران تبدیل شود.
هرچند از آن زمان همگان در انتظار افزایش کیفیت لیگ حرفه ای بودند اما مسائل و مشکلات گوناگون ازجمله دراختیار نداشتن ورزشگاه های استاندارد، زمین های چمن هموار و مناسب، برنامه ریزی ضعیف مسؤولان برگزارکننده مسابقات، فرسایشی شدن مسابقات و تعویق مداوم بازیها به بهانه های مختلف مانع از پیشرفت لیگ حرفه ای بود. لیگ برتر در مقاطعی از دوران پر افت و خیز ۶ ساله خود دچار افت شد.
افتی که مسؤولان بی توجه به آن حرکت خود را ادامه داده تا همچنان تمام برنامه ریزی ها براساس اصل آزمون و خطا شکل گرفته و پیش رود.
شاید هدف اصلی در این سال ها تنها برگزاری لیگ بود و در این میان عنوان حرفه ای میهمان ناخوانده ای برای آن بود. با تمام این مشکلات لیگ به ظاهر حرفه ای مکانی برای ظهور و رقابت تیم ها و بازیکنان مختلفی بود که برای زنده نگه داشتن فوتبال با یکدیگر مسابقه می دادند اما در حالی که همگان انتظار افزایش نسبی کیفیت مسابقات را در طول این سال ها داشتند این روند در مقاطعی به صورت معکوس طی شد تا شاهد افت کیفی و فنی مسابقات باشیم.
افت محسوس مسابقات دلایل گوناگونی داشت که بی تردید یکی از آنها مهاجرت گسترده بازیکنان ایرانی به کشورهای حوزه خلیج فارس بود. مهاجرت گسترده بازیکنان و به خصوص مهاجمان بزرگ و مطرح ایران به امارات و قطر و عضویت آنها در باشگاه های عربی نگرانی شدید کارشناسان فوتبال را به همراه داشت چرا که آنها خوب می دانستند خالی شدن لیگ از این تعداد ستاره و بازیکن مطرح تأثیری جز افت مسابقات به همراه نخواهد داشت.
ستارگان فوتبال ایران و مهاجمان آماده ای که حضور هر یک از آنها برای یک تیم یک حسن بزرگ محسوب می شد ترک وطن کرده تا فوتبال خود را با اهدافی دیگر ادامه دهند. آنها ترجیح می دادند تا در کشورهایی به بازی بپردازند که از آن به عنوان بهشت ایرانیان یاد می شد. دلیل آن هر چه بود نتیجه ای جز فقر مهاجم در فوتبال باشگاهی را به همراه نداشت. نگاهی به لیست بازیکنان و به خصوص مهاجمانی که در این چند سال اخیر لیگ های عربی را به لیگ برتر ترجیح داده اند در نوع خود جالب توجه است.
رضا عنایتی، رسول خطیبی، جواد کاظمیان، علی سامره، مهدی رجب زاده، مسعود شجاعی، مهرزاد معدنچی، سیاوش اکبرپور، میثم بائو، علی کریمی و ایمان مبعلی این نام ها بی تردید در زمره بهترین مهاجمان سال های اخیر فوتبال ایران حداقل در عرصه باشگاهی بوده و هستند. جست وجو دراین فهرست در واقع ساده ترین راه برای شناخت آقای گل دوره های اخیر لیگ برتر است.
مهاجمانی که پس از کسب این عنوان قدم در راه لیگ های عربی می گذارند تا بهره ای دیگر از فوتبال ببرند. هرچند ویژگی بارز لیگی پویا، معرفی چهره های جدید و فراهم آوردن بستری مناسب برای ظهور استعدادهای نهفته است اما دوری ناگهانی و به یکباره شمار زیادی از درخشان ترین این ستاره ها آسمان فوتبال ایران را در ظلماتی شگرف فرو می برد.
آن هم درست در زمانی که این استعدادها شکوفا و آماده بهره برداری شده و حضور این بازیکنان پخته بر جذابیت مسابقات می افزاید. در شرایطی که فوتبال دنیا روز به روز به سمت ماشینی شدن در حال حرکت است اینگونه مهاجرت ها حداقل انتظارات و امیدهای طرفداران فوتبال هجومی و زیبا را نیز نقش بر آب می کند. اینگونه است که در فوتبال نتیجه گرای امروز که کسب نتیجه تمام ذهن و فکر مسؤولان و اعضای تیم ها را به خود مشغول کرده است انتظار تماشای فوتبال زیبا تا حدودی از ذهن هواداران و تماشاگران پاک می شود.
بزرگ ترین آسیب و ضرر اینگونه مهاجرت های وسیع و گسترده آن هم به لیگی که از نظر کیفی شرایط ویژه ای را ندارد بر لیگی وارد می شود که ادعای حرفه ای بودن دارد. لیگی که مهاجمان طراز اول و مطرح داخلی خود را از دست داده و تن به حضور بازیکنان درجه چندم اروپا، آفریقا و امریکای جنوبی می دهند. بازیکنانی که بسیاری از آنها بدون درخشش و انجام بازیهای قابل قبول پس از یک فصل مجبور به ترک ایران می شوند بدون آنکه کسی حتی دلیل حضور این بازیکنان را متوجه شود.
بدین گونه است که بازیکنان درجه چندم خارجی می خواهند جایگزینی باشند بر جذابیت و هیجانی که از مسابقات رخت بربسته است. با وجود آنکه همواره در این چند ساله مهاجمان و چهره های جوان دیگری در بستر برگزاری مسابقات لیگ ظهور کرده و به فوتبال ایران معرفی شده اند اما فقر مهاجمان گلزن و فرصت طلب هنوز محسوس است. آمار به خوبی حکایت از این مسأله دارد.
لیگ ششم درحالی به پایان رسید که در مجموع ۴۸۰ بازی برگزار شده در فصل ۸۶-۸۵ و ۵۶۱ گل از خط دروازه ها گذشته بود. به صورت میانگین در هر بازی فصل گذشته ۱۶/۱ گل به ثمر رسیده که هرچند نسبت به ۲ فصل قبل از آن یعنی دوره های پنجم و چهارم آمار بهتری است اما در نوع خود نمی تواند چندان جالب توجه باشد.
در پنجمین دوره لیگ برتر۵۳۹ گل در ۴۸۰ بازی رد و بدل شده که متوسط ۱۲/۱ گل در هر بازی را شامل می شود. در فصل چهارم نیز در همین تعداد بازی برگزار شده ۵۴۶ گل زده شده که نشان دهنده میانگین ۱۳/۱ گل در هر بازی است. مقایسه این ۳ فصل از لیگ برتر نشان دهنده نزدیکی فراوان آنها از نظر تعداد گل های زده شده در کل مسابقات به صورت میانگین است. در ۳ فصل اخیر برگزاری رقابت های لیگ ششم از نظر آماری پرگل تر از سایر دوره هاست اما این تفاوت به هیچ عنوان محسوس و جالب توجه نیست.
رشد مشاهده شده بسیار اندک و قابل چشمپوشی است. در این میان اما لیگ سوم شرایط بهتری دارد. از مجموع ۳۶۴ مسابقه انجام شده در فصل ۸۳-۸۲ ، ۴۵۹ گل به ثمر رسیده و به صورت متوسط ۲۶/۱ گل در هر بازی را شامل می شود. هرچند این عدد نیز چندان ایده آل به نظر نمی رسد اما نسبت به سایر دوره های لیگ برتر عددی بزرگتر است.
این درحالی است که یک فصل پیش از آن یعنی در دومین دوره لیگ (۸۲-۸۱) در همین تعداد بازی برگزار شده ۴۰۳ گل از خط دروازه ها عبور کرده است. متوسط گل ۱۰/۱ در هر بازی حکایت از کاهش محسوس در این زمینه دارد اما اولین دوره لیگ برتر به نوعی کم گل ترین آن محسوب می شود. آمار ۳۸۱ گل در ۳۶۴ بازی و میانگین گل ۰۴/۱ برای هر مسابقه نشان دهنده این موضوع است.
از دوره اول این رقابت ها تا دوره سوم شاهد روندی صعودی از این منظر هستیم اما از فصل چهارم لیگ این روند شکلی معکوس به خود گرفته و در هر دوره از میانگین گل ها کاسته شده است. افزایش بسیار اندک این میانگین در لیگ فصل گذشته نیز نمی تواند چندان جالب توجه باشد چرا که آمار ذکر شده بسیار به یکدیگر نزدیک بوده و تفاوت زیادی ندارد.
پرگل ترین فصل لیگ برتر در واقع فصل سوم است که با آمار ۲۶/۱ گل در هر بازی تا حدودی متفاوت از سایر دوره ها است. به هر صورت نگاهی گذرا به این آمار تا حدودی نا امید کننده است و شاید برگزاری هفته اول لیگ در فصل جدید با متوسط ۸/۲ گل در هر بازی نوید فصلی پرگل برای فوتبالدوستان باشد. هرچند که معمولاً هفته های نخست لیگ بسیار پرگل تر از سایر هفته هاست اما شاید این بار سنت ها شکسته شود.
رامین رادنیا
منبع : روزنامه ایران ورزشی


همچنین مشاهده کنید