دستیابی به قدرت در سازمان

قدرت در سازمان‌ها، یعنی توانایی تاثیر بر تخصیص نیروی انسانی، مالی و سایر منابع. قدرت در تمام موقعیت‌ها و روابط انسانی حضور دارد و برای عملكرد موثر و صحیح زندگی و جامعهء انسانی ضروری است.
در محیط كسب وكار، قدرت به دو صورت قابل استفاده است:
۱) برای پیشبرد اهداف سازمان.
۲) برای پیشبرد منافع فردی.
وقتی از آن به نحو استادانه‌ای برای پیشبرد اهداف سازمان استفاده شود، نیرویی مثبت است و می‌تواند وضعیت همهء افراد تحت نفوذش را بهبود بخشد اما اگر از قدرت برای منافع فردی و به ضرر سازمان استفاده و یا _سوءاستفاده شود، به نیرویی منفی و مخرب تبدیل می‌شود و بر سازمان و افراد آن تاثیر منفی می‌گذارد.
میزان قدرت هر سازمان یا سیستمی ثابت است، از این رو اگر فردی قدرت بیش‌تری داشته باشد بدون شك قدرت فرد دیگری كم شده است. تنها راه افزایش میزان كل قدرت، توسعهء سازمان، افزایش فعالیت‌ها و تعداد افراد است. مدیر برتر كسی است كه بیش از دیگران می‌تواند در به دست آوردن قدرت و حفظ آن موفق باشد، ولی در نهایت قدرت واقعی و با دوام یك سازمان، ریشه در رضایت افراد آن دارد. یك مدیر وقتی تبدیل به «مدیر برتر» می‌شود و قدرت را به دست می‌گیرد كه افراد دیگر راضی باشند او قدرت داشته باشد. تنها راه حفظ قدرت پس از دستیابی، استفادهء مثبت از آن است. وقتی با استفاده از قدرت به نتایج مطلوب برسید، فرصت‌های جدید بیش‌تری به شما داده خواهد شد و تا وقتی نشان دهید بهتر از هر كس دیگری از قدرت خود استفاده می‌كنید، میزان قدرت و نفوذ شما هم رو به افزایش خواهد بود.
● انواع قدرت‌های قابل كسب
▪ قدرت تخصصی: كه ناشی از نوع فعالیت شما خواهد بود. سعی كنید كارتان را به بهترین وجه انجام دهید. وقتی در میان مردم به عنوان شخصی وظیفه‌شناس و توانا شناخته شدید، نسبت به افراد معمولی و متوسط قدرت و نفوذ بیش‌تری به دست می‌آورید. با این قدرت مورد توجه مسوولان مهم شركت قرار می‌گیرید و فرصت‌های بیش‌تری در همان زمینه در اختیارتان قرار می‌گیرد. در حقیقت درها به روی شما باز می‌شود.
▪ قدرت فردی: كه از احترام و علاقهء دیگران ناشی می‌شود. هرچه مردم شما را بیش‌تر دوست داشته باشند، نفوذتان بر آن‌ها بیش‌تر است. مردم به حرف‌های شما گوش می‌دهند و منتظر پیشنهادها و ایده‌های شما هستند. این نوع قدرت كه اغلب «ذكاوت اجتماعی» یا «ذكاوت احساسی» نیز نامیده می‌شود، بسیار مفید است و بیش‌ترین درآمد در اجتماع متعلق به افرادی است كه این قدرت را دارند.
▪ قدرت مقام: كه تابع نوع شغل و شامل قدرت استخدام، اخراج، اعطای پاداش و مجازات است. گاهی این قدرت ارتباطی با شخصیت و توانایی فرد ندارد.
▪ قدرت اعطایی: این نوع قدرت بهترین نوع آن است كه از سوی مردم و به میل خودشان، به دلیل شخصیت والای فرد، به وی اعطا می‌شود. عملكرد عالی در كار و علاقه‌مندی دیگران به شما موجب ایجاد این نوع قدرت در شما می‌شود.
● ایجاد كردن ساختار قدرت
وابستگی‌های كنترل شده، مبنای قدرت در كار و اجتماع است. منظور از وابستگی این است كه كسی بدون اجبار از ناحیهء شما، در موقع نیاز به شما كمك كند.
برای ایجاد شبكه‌ای از وابستگی‌های كنترل شده باید دایما به دنبال روش‌هایی برای یاری رساندن به دیگران قبل از تقاضای كمك آن‌ها باشید. هرچه دیگران را، بدون انتظار جبران، بیش‌تر مورد لطف قرار دهید، قدرت و نفوذتان بر آن‌ها بیش‌تر خواهد شد. قدرتمندترین افراد در هر سازمان یا اجتماع، آن‌هایی هستند كه تعداد بسیار زیادی از مردم را در رسیدن به هدف‌هایشان یاری داده‌اند.
● نحوهء كسب و حفظ قدرت
اولین گام برای كسب قدرت و نفوذ این است كه وجودتان برای شركت با ارزش و سپس ضروری شود. به یاد داشته باشید در تحلیل‌های نهایی همیشه نتایج حاصله مدنظر قرار می‌گیرد; به این رو همیشه از خودتان بپرسید سازمان چه نتایجی از من انتظار دارد؟ نقطهء شروع همین‌جاست. تمركز روی كسب نتایج، همیشه باعث افزایش قدرت فردی و نفوذ بیش‌تر می‌شود. داشتن عملكرد خوب در انجام وظایف باعث درآمد بیش‌تر و ارتقای شغلی سریع‌تر شما خواهد شد. دومین گام مفید و ارزشمند بودن برای تعداد بیش‌تری از مردم است. همیشه به فكر انجام كارهایی باشید كه بالاتر از انتظار دیگران است.
سومین گام برای گسترش قدرت، جست‌وجوی راه‌هایی در جهت كمك رساندن و بالا بردن ارزش سازمان و افراد آن است. برای رسیدن به این هدف می‌توانید دوره‌های آموزشی بیش‌تری را بگذرانید، دانش و مهارت‌های خودتان را بهبود ببخشید و راه‌هایی برای افزایش فروش و كاهش هزینه‌ها پیدا كنید. صبح‌ها كمی زودتر سر كار بروید و عصرها كمی دیرتر كار را تعطیل كنید. برای قبول مسوولیت‌های بیش‌تر داوطلب شوید. همیشه بیش‌تر از آن‌چه به شما پرداخت می‌شود كار كنید و نتیجه همیشه این خواهد شد كه درآمدتان بیش‌تر شود.
برای كسب و حفظ قدرت نیاز به طرفدارانی در داخل و خارج از سازمان دارید. خوب فكر كنید و ببینید مهم‌ترین طرفداران شما چه كسانی هستند یا چه كسانی می‌توانند باشند و برای تقویت روابط خود با آنان چه می‌توانید بكنید؟ در یك سازمان تقریبا همه از نوعی قدرت برخوردار هستند و هركس می‌تواند به طریقی كمك كند یا لطمه بزند و یا كاری را انجام دهد یا ندهد. هر فردی این موقعیت را دارد كه دسترسی به اهداف سازمان را آسان‌تر یا سخت‌تر كند. شما چه قدرتی دارید؟ اطرافیانتان چه قدرت‌هایی دارند؟
یك اصل مهم قدرت این است كه «قدرت همیشه برای پر كردن یك خلا به وجود می‌آید.» شما می‌توانید با پیش‌قدم شدن و پذیرفتن مسوولیت، وضعیت مبهمی كه در آن خلا قدرت وجود دارد و یا با قبول یك پروژهء جدید و متعهد كردن خود به انجام موفقیت‌آمیز آن، به قدرت دست یابید. هرچه توانایی شما برای كسب نتایج خاص و مهم بیش‌تر ثابت شود، قدرت و نفوذ و اختیارات بیش‌تری به طرف شما سرازیر می‌شود و ارزش‌تان برای سازمان بیش‌تر خواهد شد.

برایان تریسی
ترجمه: مهندس علی خادم

منبع : روزنامه سرمایه