آنها هم اکنون نیازمند یاری سبزتان هستند

توی آسانسور بیمارستان یك كیسه خون دست پرستار است كه توجه آدم را جلب می‌كند. رویش با ماژیك نام و نام خانوادگی، گروه خون و شهر اهدا كننده نوشته شده است. در آسانسور باز می‌شود و پرستار با عجله به سمت یكی از اتاق‌های سالن می‌دود. واقعا این آدم‌ها، همان‌هایی كه اسم شان با ماژیك روی كیسه‌های خون نوشته می‌شود، چقدر بزرگ و مهربانند كه خون، مایع حیات بخشی كه در رگ‌هایشان جاری است را به دیگران هدیه می‌دهند. آدم‌هایی كه خودشان سالم‌اند و دوست دارند سلامتی و زندگی را به دیگران هدیه بدهند.
اگر نگاهی به تقویم بیندازید می‌بینید، كنار سه شنبه ۹ مرداد نوشته شده است <روز اهدای خون.> مدیر روابط عمومی و امور بین الملل سازمان انتقال خون هم در آستانه این روز اعلام كرده است: <با توجه به آمار اهداكنندگان، شاخص اهدای خون در سال گذشته رشد چشمگیری داشته و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال، میزان اهدای خون از یك میلیون و ۶۰۰ هزار واحد به یك میلیون و۸۰۰ هزار واحد افزایش پیدا كند.>
به گفته دكتر منشدی شاخص اهدای خون در كشور هر سال رو به افزایش است. این شاخص در كشورهای پیشرفته صنعتی ۴۰ در یك هزار جمعیت است و سال ۸۵ در ایران به ۲۵ در یك هزار جمعیت رسیده است.
معاون اداره كل انتقال خون استان تهران هم اعلام كرده است، اهدای خون در سطح استان تهران امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶/۱۴‌درصد رشد داشته است. مجید زیدی میزان اهدای خون از ابتدای سال تاكنون را بیش از ۱۰۲ هزار واحد اعلام كرده است. به گفته وی اكنون در سطح استان تهران اهدای خون صددرصد داوطلبانه است كه بیش از ۶۰ درصد آن را اهداكنندگان مستمر تشكیل می‌دهند.
● نیازمندان به خون
هر روز هزارن بیمار با خون‌های اهدایی از مرگ نجات پیدا می‌كنند. ۳۰ درصد خون‌های تهیه شده در كشور به مصرف بیماران تالاسمی می‌رسد. همچنین بیماران مبتلا به انواع هموفیلی، بیماران دیالیزی، بیماران نیازمند به جراحی، مجروحان تصادفات، مبتلایان به سوختگی‌های شدید و انواع سرطان‌ها به‌ویژه در مرحله شیمی‌درمانی از دیگر گروه‌هایی هستند كه به خون نیاز دارند.
● چه كسانی می‌توانند خون بدهند؟
هر فرد سالم در گروه سنی ۱۷ تا ۶۵ سال با حداقل وزن ۵۰ كیلوگرم می‌تواند حداكثر ۴ بار در سال خون اهدا كند. شما هم اگر در این گروه قرار دارید و احساس سلامتی می‌كنید در صورتی كه از اهدای خون قبلی تان حداقل ۸ هفته گذشته باشد، ۴ تا ۶ ساعت قبل از اهدای خون خوراكی مصرف كرده باشید، مبتلا به هیچ بیماری قلبی و ریوی جدی نباشید و در ۲۴ ساعت گذشته به دندانپزشك مراجعه نكرده باشید، می‌توانید خون اهدا كنید.
● كسانی كه هیچ‌گاه نباید خون اهدا كنند
معتادان مواد مخدر تزریقی، مبتلایان به ایدز و هپاتیت هیچ‌گاه نباید خون اهدا كنند. همچنین كسانی كه داروهای قلبی از قبیل دیژیتال و نیتروگلیسیرین مصرف می‌كنند، مبتلایان به صرع، بیماری‌های دریچه‌ای قلبی، گرفتگی رگ‌های قلبی، دیابت نوع انسولینی، مبتلایان سرطان و بیماری‌های خودایمنی نباید خون اهدا كنند.
● مزایای اهدای خون
آنهایی كه خون اهدا می‌كنند فواید این كار خداپسندانه و نوع دوستانه را با تمام وجود احساس می‌كنند. شادی و نشاط ، آرامش معنوی و احساس مفید بودن بهترین هدیه‌ای است كه این افراد از آن بهره‌مند می‌شوند. اهدای خون باعث نجات جان انسان‌ها می‌شود و همین موضوع روحیه فداكاری و بعد معنوی انسان را تقویت می‌كند. شاید به همین علت است كه بیشتر داوطلبان اهدای خون داوطلبان ثابت هستند.
به گفته مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان انتقال خون، از یك میلیون و ۶۰۰ هزار اهداكننده در سال گذشته ۳۸ تا ۴۰ درصد آنان اهداكننده مستمر بوده‌اند كه از این تعداد ۹۰ درصد را مردان و ۱۰ درصد را زنان تشكیل داده‌اند.
اهدای خون علاوه بر فواید روحی و معنوی، فواید جسمی‌هم دارد. اهدای خون باعث رقیق شدن نسبی خون شده و آثار شادی بخش آن تا مدت‌ها باقی خواهد ماند. همچنین اهدای خون باعث فعال شدن مراكز خون‌ساز بدن می‌شود كه این عمل می‌تواند از بروز برخی بیماری‌های خونی جلوگیری كند.
● خطری هم دارد؟
به دلیل اینكه قبل از هر بار اهدای خون، اهداكنندگان از سوی پزشك معاینه می‌شوند با اهدای خون، در حدود ۴۵۰ سی‌سی، به‌طور معمول مشكل خاصی برای آنها به وجود نمی‌آید و در عرض ۱۲ تا ۲۴ ساعت قسمت مایع خون و در عرض سه تا چهار هفته عناصر سلولی خون جایگزین می‌شود. فقط تعداد كمی از اهداكنندگان ممكن است به دلیل غذا نخوردن قبل از اهدای خون یا ترس از محیط خون گیری دچار عوارضی مانند سرگیجه، تهوع و ضعف شوند كه با حضور پزشك به راحتی قابل كنترل است.
گاهی نیز ممكن است محل خون‌گیری كبود شود كه با قرار‌‌دادن مقداری یخ مشكل برطرف می‌شود. اگر كبودی بیش از ۱۲ ساعت باقی ماند لازم است حوله گرم در محل قرار داده شود كه اگر بهبود نیافت فرد باید سریع به سازمان انتقال خون مراجعه كند. اهدای خون ممكن است شرایط افرادی را كه صرع یا بیماری قلبی دارند بدتر كند و اهداكننده حتما باید در زمان مصاحبه این موضوع را به پزشك اطلاع دهد.
● مراحل اهدای خون
اگر تصمیم گرفتید خون اهدا كنید، كافی است بعد از خوردن غذا به یكی از مراكز اهدای خون در سطح شهر مراجعه كنید. در آنجا فرمی‌به شما داده می‌شود كه باید مشخصات فردی‌تان را در آن بنویسید. یادتان باشد آدرس كامل و كدپستی‌تان را هم همراه ببرید چون كارت اهدای خون از طریق پست به دست‌تان می‌رسد. بعد از آن وزن، درجه حرارت، فشار خون، تعداد ضربان نبض و هموگلوبین یا هماتوكریت خون‌تان اندازه‌گیری می‌شود. در آخر سوال‌هایی درباره تاریخچه و سوابق پزشكی از شما پرسیده می‌شود. در این مرحله باید به دقت به گفته‌های پزشك توجه كنید و با صداقت به سوالات پاسخ داده و اطلاعات لازم را در اختیارشان قرار دهید.
در صورتی كه اشكالی از نظر خون دادن نباشد شما جهت اهدای خون پذیرفته می‌شوید و از شما می‌خواهند روی یك تخت راحت دراز بكشید تا مقدار كمی خون (كمتر از ۱۰ درصد حجم كلی خون بدن) از شما گرفته شود. زمان خون‌گیری ۵ تا ۱۰ دقیقه بیشترطول نمی‌كشد.
● بعد از اهدا
بعد از اهدای خون حتما ۱۵ دقیقه در محل خون‌گیری استراحت كنید. نوشیدنی‌ها و خوراكی‌هایی كه در اختیارتان قرار می‌گیرد میل كنید. هنگام استراحت محل خون‌گیری روی بازو را مشاهده كنید، اگر خون‌ریزی وجود داشت دست‌تان را بالا بگیرید و فشار دهید. حداقل تا ۴ ساعت پوشش روی محل خون‌گیری را برندارید.
برای جبران مقدار خونی كه اهدا كرده‌اید مقدار زیادی آب و مایعات بنوشید. غذای كامل و سالمی ‌بخورید. تا یك ساعت بعد از اهدای خون سیگار نكشید. حداقل به مدت ۴ ساعت بار سنگین حمل نكنید.
سعی كنید بقیه روز را كمی‌آرام‌تر بگذرانید. اگر حالت غش یا گیجی داشتید طوری دراز بكشید كه سرتان پایین‌تر از بدنتان قرار بگیرد.

پروین فرد

منبع : روزنامه سلامت