اقدامات پیشگیرانه و مداخله گرایانه برای کنترل اعتیاد

● افزایش عوامل محافظ(معروف)
▪ عوامل خطر:
آنچه (زیستی-روانی یااجتماعی) باعث آسیب(درساختاریاعملکردفکر-احساس یارفتار) جسمی-روحی-اجتماعی شود.(آمار وارقام آسیبهای اجتماعی را ببینید.)
عوامل محافظ:آنچه (زیستی-روانی یااجتماعی) مانع همان آسیب یا آسیب دیگری به جسم-روان یا روابط اجتماعی شود یاایجادرشد- اصلاح وبازسازی( فکری-احساسی ورفتاری)یا جسمی-روحی واجتماعی نماید.(آمار وارقام مراکزمشاوره ای و بودجه های فرهنگی اجتماعی را ببینید.)
اعتیاد:مصرف-سوءمصرف یا وابستگی به آنچه که ادامه یا قطع آن باعث بروز آسیبهای جدید یاعلائم تکراری درجسم-روان وروابط اجتماعی فرد شود.
مهار اعتیاد آرزوی ماست
▪ پیشگیری :
علاج واقعه قبل از وقوع واقدام بموقع واقع بینان وعاقلان مسئولیت پذیردرهرسطح است.(یک نفردرده دقیقه درکشوربر اثراعتیاد میمیرد. دردهسال آینده به یک نفر در هر۵/۲ دقیقه میرسد.(ایران۳/۸/۸۳)
۱) سطح اول:
انجام اقداماتی است که مانع بروزاولین موردیا ابتلاء جدیدبه مرحله بعدی شود.(پیشگیری از بیمارشدن بوسیله عوامل اعتیادآور)
۲) سطح دوم:
انجام اقداماتی است که مانع پیدایش مورد ثانویه(مبتلای دوم یا مشکل مضاعف)شود.(پیشگیری ازعلیل شدن بوسیله عوامل اعتیادآور)
۳) سطح سوم:
انجام اقداماتی است که مانع پیدایش موردثالث(مبتلای سوم وبیشتر یاعوارض خطرناک ومشکلات چندگانه)شود.(پیشگیری از زلیل شدن)
▪ مداخله بهنگام:
ورود به عرصه واقدام بموقع - درست وبانگاه واقع بینانه و دوراندیشانه .
▪ محورپیشگیری:
فردیاجامعه(تحت امر) ایست که درتماس باعوامل خطر{زیستی-روانی ویااجتماعی} یادرمعرض ابتلاء میباشد.
▪ پیشگیری کننده:
هرکسی یاچیزی(زیستی-روانی یااجتماعی) است که درهرسطح - مهارت – امکانات واجازه مداخله لازم راداشته باشد.
● پیشگیری اولیه
▪ طبق تعریف:
چه طرحی بریزم تا هیچ فردجدیدی درخانه – مدرسه یاجامعه(همسایگی) تحت امرمن(کلاس) مبتلا به اعتیاد نشود؟
▪ محورپیشگیری مورد نظر باچه عوامل خطری مواجه است؟وچگونه میتوانم این عوامل راحذف یاکاهش دهم؟
▪ برای رفع عوامل خطرچه عوامل محافظی رامیتوانم جایگزین عوامل خطر یا اضافه کنم؟
▪ اگر خودم بتنهائی نتوانم همه اقدامات پیشگیری را انجام دهم :ازچه منابع دیگری (آموزشی-مشاوره ای یا درمانی) میتوانم برای کاهش عوامل خطروافزایش عوامل محافظ کمک بگیرم؟
● پیشگیری ثانویه
▪ طبق تعریف:
چه طرحی بریزم تا فرد مبتلاشده به اعتیاددرخانه – مدرسه یاجامعه(همسایگی) تحت امرمن(کلاس)فرد دیگری را معتاد نکند یا خودش دچار مشکلات بیشتر(جسمی – روحی یا اجتماعی) نشود؟
▪ معتاد یا اطرافیانش باچه عوامل خطردیگری مواجه میباشند؟
▪ اقداماتی راکه من میتوانم انجام دهم تا این عوامل خطررا حذف یا کاهش دهم کدامند؟
▪ عوامل محافظی را که میتوانم به زندگی معتاد اضافه کنم تا اوو اطرافیانش را از آسیب بیشتر(جسمی – روحی یا اجتماعی) حفظ کنم کدامند؟
▪ از چه منابع دیگری(آموزشی-مشاوره ای یا درمانی) میتوانم برای پیشگیری ثانویه کمک بگیرم؟
● پیشگیری ثالثیه
▪ طبق تعریف:
چه طرحی بریزم تا افراد مبتلاشده به اعتیاددرخانه – مدرسه یاجامعه(همسایگی) تحت امرمن(کلاس)فردسوم یا دیگری را معتاد نکنند یا اعتیاد آنها را دچار آسیبهای مرگبار(جسمی – روحی یا اجتماعی) نکند؟
▪ چه عواملی(عوامل خطر یامحافظی) را درپیشگیری اولیه وثانویه از قلم انداخته بودم که کار به سطح پیشگیری ثالثیه کشیده شده است؟
▪ چگونه خودم یا باکمک مراکز درمانی وتخصصی میتوانم نسبت به کاهش عوامل خطر جدید اقدام نمایم؟
▪ برای پیشگیری ازعوارض شدید ومرگباراعتیاد چه عوامل محافظ جدیدی را میتوانم شناسائی و به طرح پیشگیری خودم اضافه کنم؟
▪ چه منابع جدید دیگری(آموزشی-مشاوره ای یا درمانی) در دسترسم هستند تا از آسیب بیشتر(جسمی – روحی یااجتماعی)جلوگیری کنم؟
● مداخله بهنگام
▪ طبق تعریف:
ورود بموقع – درست و با نگاه واقع بینانه ودوراندیشانه به عرصه محور پیشگیری است.(نوشتن طرح پیشگیری واجرای مراحل آن)
▪ برای شروع برنامه پیشگیری(اولیه – ثانویه – ثالثیه) واقدام بموقع خود چه زمانی مناسب است؟
▪ درحال حاضرمحور پیشگیری من(فرد– فامیل –همسایه – کلاس یا مدرسه ) درکدام سطح است؟
▪ انتخاب زمان مداخله به چه عواملی(خطر یا محافظ) بستگی دارد ودر چه شرائطی(سنی – جنسی – فرهنگی) برنامه پیشگیری من بهترین نتیجه را خواهد داد؟
▪ درآینده ای چقدر دور(یک تا بیست سال آینده) باچه عوامل خطر جدیدی محور پیشگیری من مواجه خواهد شد؟ومن چه زمانی وچه عوامل محافظی را باید الان در برنامه پیشگیری اش بگنجانم؟
● ارزیابی برنامه پیشگیری
▪ آیا به چند درصد اهداف از پیش تعیین شده پیشگیری رسیدم؟(پیش تست وپس تست)
▪ آیا کیفیت اجرای طرح پیشگیری نظارت شد؟
▪ چه کسانی محور پیشگیری طرح من بودند؟
▪ آیا اثرات(کوتاه ودرازمدت) طرح پیشگیری مطلوب بود؟
▪ حاضرین درطرح پیشگیری به چه میزانی از طرح استفاده کردند؟
▪ آیا داده های طرح بوسیله گزارش آماری مکتوب در آمدند تا در طرحهای آینده مورد استفاده قرار گیرند؟

منبع : پزشک آن لاین