هیچ فقهی اختلاط زن و مرد را تایید نمی کند

● گفت وگو با سخنگوی سابق جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
آن زمان که بحث جدا کردن دختران و پسران در محیط دانشگاه مطرح شد، من دانشجوی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران بودم. سریعاً این موضوع را به حضرت امام انتقال دادم. ایشان بسیار عصبی شدند. حتی لحظه یی درنگ نکردند و فوراً دستور خراب کردن دیواری که در دانشکده ادبیات کشیده شده بود را صادر کردند. تا یک ساعت بعد از دیوار اثری نبود. زهرا اشراقی نوه امام خمینی با جملاتی ساده، گوشه یی از تاریخ را نقل می کند. گوشه یی که به جداسازی جنسیتی محیط دانشگاه مربوط است.
این جملات ساده، اما صریح هستند.از آن زمان که اشراقی خاطره اش را نقل می کند، سال ها گذشته، حالا چند وقتی است که بسیاری دوباره از نوسازی آن دیوار، صحبت به میان می آورند و دلایل فقهی هم ارائه می دهند.
محمد غروی، سخنگوی سابق جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، از جمله همین افراد است. او هم با صراحت از جداسازی جنسیتی دانشگاه ها دفاع می کند؛« هیچ فقیهی نیست که با اختلاط زن و مرد موافق باشد. اصول فقه، مبانی روشنی است که علما همه به آن استناد می کنند.»
صحبت از فقه که به میان می آید، باید به دنبال آن حدیثی هم برای استناد باشد، غروی از این احادیث هم صحبت به میان می آورد ؛«در حدیث آمده که زن نباید مرد را نگاه کند یا در حدیث دیگری خطاب به زنان گفته شده، چشم های تان را بپوشانید. این احادیث به صراحت عنوان می کنند که اختلاط زن و مرد جایز نیست. چون در هر صورت انسان نباید به نامحرم نگاه کند.»
سخنگوی سابق جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، بعد از ارائه دلایل فقهی از مسائل اجتماعی هم می گوید؛ «اصولاً یکی از موضوعاتی که می تواند برای سلامت جامعه مفید باشد، جداسازی محیط های مختلط زنان و مردان است.
علت این موضوع هم، روشن است. در سنین خاص بیشترین و قوی ترین انگیزه موجود در افراد، انگیزه جنسی است. البته این انگیزه در شرایطی برای پسرها بسیار قوی تر است. حالا اگر فضای اجتماعی به گونه یی باشد که این انگیزه ملتهب شود و فرد هم نتواند به آن پاسخ مناسب بدهد، سلامت جامعه به خطر می افتد و مشکلات روحی و روانی بسیاری هم ایجاد می شود. از دیگر طرف، ناهنجاری های دینی و مذهبی هم تشدید می شود.»
● اختلاط حداقلی
«اختلاط زن و مرد در هر جا و به هر دلیلی ناپسند است.» این جمله آن قدر کلی است که نمی تواند شرایط خاصی را متوجه دانشگاه کند. اما چرا دانشگاه مرکز توجه است؟ غروی پاسخ این سوال را با تفصیل می دهد؛«یکی از مراکزی که اختلاط دختران و پسران درآن مشهود است، محیط های دانشگاهی است. معمولاً هم افراد در سنین خاصی که همان سنین جوانی است وارد دانشگاه می شوند. با توجه به اینکه شرایط ازدواج درجامعه امروز ما وجود ندارد، محیط مختلط دانشگاه تنها دردسرآفرینی می کند، انگیزه های جنسی را ملتهب می کند آن وقت دیگر نمی توان از جامعه حتی اگر این جامعه، جامعه کوچکی مثل دانشگاه باشد، توقع سلامت داشته باشیم.»
بعضی مسائل از دیدگاه او طبیعی است؛«طبیعی است که اگر این اختلاط به حداقل برسد شرایط التهاب پایین می آید ، فضا سالم تر می شود. آن وقت زمینه برای رشد اخلاقی دختران و پسران و گسترش زمینه های علم و دانش فراهم می شود. در جامعه یی به هم ریخته علم هم رشد نمی کند. چون در فضای مختلط به جای اینکه توجه افراد معطوف مسائل علمی شود، به مسائل دیگر منحرف می شود.» او از مثال هم کمک می گیرد؛«فرض کنید فردی گرسنه باشد، بعد ما غذایی خوشمزه نزدیک او بگذاریم و بخواهیم به آن نزدیک نشود. خب این خواسته، خواسته یی نابجااست.
محیط دانشگاه هم، همین طور است. در دانشگاه دختران با پوشش هایی نادرست، با پسران هم کلام می شوند، بعد ما از آنها می خواهیم که دست از پا خطا نکنند و ارتباطی سالم داشته باشند. چنین خواسته یی هم پوچ و بی معنااست. نمی توانیم در جامعه یی که فضا به لحاظ جنسی ملتهب است و امکان ازدواج هم وجود ندارد، از افراد بخواهیم که پاک باشند. این امر، غیرمعقول است.» غروی که زمانی استاد دانشگاه بوده ،خاطره های شخصی را هم به یاری می طلبد؛«خود من، در دانشگاه شهید بهشتی و الهیات دانشگاه تهران تدریس کرده ام. به دلیل آشنایی که با علم روان شناسی دارم ،به خوبی درک می کردم که چقدر فضای این دو دانشگاه متفاوت است. دردانشگاه الهیات چون خانم ها مجبور بودند با پوشش مناسبی در دانشگاه حاضر شوند، محیط، محیط مناسبی بود اما در دانشگاه شهیدبهشتی، من از نحوه برخوردها، نگاه ها و صحبت کردن ها می فهمیدم که فضا تا چه حد نامطلوب است. فضای دانشگاه ها، در حال حاضر به هیچ وجه فضای اخلاقی نیست.»
● دانشگاه قم ، الگویی نیمه کاره
شاید گذرتان به دانشگاه قم افتاده باشد، شاید هم وصف آن را شنیده باشید. محیط دانشگاه قم زیاد شبیه به دانشگاه های دیگر نیست. تمام کلاس های دختران و پسران در این دانشگاه جدا است و محوطه خوابگاه دانشجویان هم با سیم از هم جدا شده. غروی با وجود اینکه موافق جداسازی صددرصدی دانشگاه ها است اما این الگو را هم الگویی نیمه کاره می داند؛«کلاس های دختران و پسران باید از همان ابتدا از هم جدا باشد. این جداسازی باید جدی انجام شود. نه مثل ابتدای انقلاب که اکثر کلاس های دانشجویان مختلط بود و تنها کلاس های معارف آنها با پرده به دو قسمت تقسیم شده بود. آن نوع جداسازی نه مناسب بود و نه شایسته. الگویی مثل الگوی دانشگاه قم در این زمینه می تواند مثال زدنی باشد، اما این الگو هم نیمه کاره است. چون در هر صورت ،افراد خارج از محیط دانشگاه می توانند همدیگر را ببینند. باید از پایه این مشکل را حل کرد.»
حل کردن این مشکل از پایه، راه حل های خاص خودش را دارد که سخنگوی سابق جامعه مدرسین آن را توضیح می دهد؛«فضای ادارات ، بیمارستان ها و دیگر محیط هایی که در آن اختلاط زن و مرد و جود دارد هم باید درست شود. در واقع جداسازی جنسیتی باید در نهادهای مختلف انجام شود و تنها این جداسازی دردانشگاه چاره ساز نیست. چه فایده دارد که محیط دانشگاه جدا باشد و در سطح جامعه افراد با لباس های نامناسب حضور داشته باشند؟ التهاب جنسیتی همه جا می تواند وجود داشته باشد.
پسران از چهارده سالگی بالغ می شوند. درچنین فضایی چطور می شود از آنها خواست که تا سن۳۰ سالگی سالم بمانند.» «باید» های غروی آنقدر زیاد است که درچند جلسه خلاصه نمی شود؛ «درکل جامعه، باید تا آنجا که می شود از اختلاط ها کم کرد و از دیگر طرف باید شرایط ازدواج را آسان کرد. این مباحث مهریه و جهاز باعث شد تا بسیاری نتوانند به موقع ازدواج کنند. البته در فضای ملتهب ممکن است حتی آنها که ازدواج کرده اند هم منحرف شوند و نتوانند زندگی سالمی داشته باشند.» اشراقی می گفت؛ «حضرت امام به هیچ وجه جداسازی جنسیتی را تایید نکردند، «فقهی که حضرت امام به آن استناد می کردند و همان فقهی است که من به آن استناد می کنم و این فقه به هیچ وجه از اختلاط زن و مرد دفاع نمی کند.»

زهرا بیگدلی

منبع : روزنامه اعتماد