طلوع جاودان

تاریخ بشر، گونه های متفاوتی از پرستش غیر خداوند را بارها تجربه كرده كه بت پرستی از شایع ترین آنهاست و پرستش ستارگان، ماه، خورشید، موجودات غیرمحسوس مانند ملائكه، ارواح، جنیان و امثال آنها در مرحله بعد قرار دارد؛ اما جهان گیر شدن شرك و متروك ماندن دین توحید در همه زمین، پدیده ای كمیاب بوده كه آن را فقط در دو مقطع از تاریخ زندگی آدمیان به یاد داریم. نخستین بار در زمان نوح پیامبر (ع) بود. كوشش آن پیامبر بزرگ برای پایان دادن به فتنه بت پرستی به جایی نرسید و در نهایت با توفان سهمگینی كه همه مناطق مسكون جهان را در برگفت، آدمیان نابود شدند و فقط گروه اندكی كه به نوح (ع) ایمان آورده و به كشتی درآمده بودند، رهایی یافتند كه آنان نیای انسان های امروز به شمار می آیند.
حدود ۲۵۰۰ سال پیش از هجرت، بار دیگر شرك جهان گیر شد و این بار افزون بر پرستش بت های محسوس و نامحسوس، برای نخستین بار جامعه بشری، با پدیده ادعای خدایی از سوی پادشاهان روبه رو شد و یكی از پادشاهان بابل ( مركز تمدن باستانی بین النهرین) ربوبیت خود را به طور رسمی اعلام كرد. قرآن كریم این ماجرا را به اجمال و به صورت اشاره بیان داشته و اكتشافات باستانی نیز به آن گواهی می دهد.
شیرینی این خدایی بر آدمیان در كام این پادشاه، دوامی نیاورد، زیرا ابراهیم (ع) و حوادثی كه در نتیجه آن رخ داد، نه تنها افسانه خدایی پادشاهان بلكه پایه های همه مكاتب متنوع شرك را به لرزه درآورد و بار دیگر پس از سالیان دراز، نسیم معطر توحید، جان آدمیان را نوازش داد.
نهضت ابراهیم (ع) اگرچه به پاك سازی زمین از شرك موفق نشد و اینكه نیز شاهد جوامعی هستیم كه بت پرستی در آن رواج دارد، ولی توانست به یكه تازی شرك در میدان عقاید بشر خاتمه دهد.
پیامبرانی كه پس از ابراهیم (ع) برانگیخته شدند، همواره بر عظمت او تاكید كردند و شخصیت او را گرامی داشتند. ارتباط نسبی موسی (ع) و بنی اسراییل از طریق یعقوب (ع) و نیز عیسی (ع) از طریق مریم (ع) با آن حضرت، انگیزه دیگر برای گرامی داشت ابراهیم از سوی یهودیان و مسیحیان بود؛ چنان كه بیشتر مشركان عرب از نسل اسماعیل بودند و خود را فرزند ابراهیم (ع) می دانستند و از همین رو در گرامی داشت حضرت اهتمامی وافر داشتند؛ به همین دلیل ابراهیم (ع) یك شخصیت تاریخی مورد اتفاق و محبوب نزد پیروان مذاهب و ملل گوناگون به شمار می آید.
شخصیت های محبوب تاریخ همواره مدعیان بسیاری دارند و گروه های گوناگون برای تثبیت موقعیت خویش می كوشند تا شخصیت آنان را به نفع خویش در انحصار گیرند. شخصیت ابراهیم (ع) نیز در طول تاریخ از این تعرض مصون نماند.
یهودیت و مسیحیت تحریف شده و مشركان، آیین های خود را به ابراهیم نسبت دادند و در ترسیم چهره او طبق منافع، هوس ها و خرافات پذیرفته شده خود كوشیدند و مشركان عرب، پرچم دار توحید را پیشوای بت پرستی خود خواندند.
وحدت ادیان آسمانی و یگانه بودن هدف انبیای الهی ایجاب می كند تا هر پیامبری همواره در برابر تحریف هایی كه دست بشر به عمد یا سهو در آموزه های انبیای گذشته و ترسیم شخصیت، منش و سیره آنان پدید می آ ورد، واكنش نشان دهد و به پیرایش فرهنگ وحی از خرافه های ساخته و پرداخته این و آن بپردازد.
در زمینه شخصیت حضرت ابراهیم (ع)، آموزش ها و سیره عملی حضرت یكی از محورهای اصلی است كه در قرآن كریم و سخنان پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) به گونه ای ممتاز به آن توجه شده است.
در كتاب «طلوع جاودان» تالیف محمد صالحی منش كه پژوهش درباره زندگانی حضرت ابراهیم (ع) است و توسط بوستان كتاب قم منتشر شده، اهتمام ویژه قرآن به شخصیت آن پیامبر بزرگ، بررسی شده است. اهتمام عظیم قرآن به شخصیت حضرت ابراهیم (ع) به طور طبیعی هر مسلمانی را به آشنایی با او مشتاق می سازد.
در این كتاب، ابعاد گوناگون زندگی ابراهیم (ع) در چهار بخش ارایه شده است:
۱) از تولد تا نبوت
۲) از نبوت تا هجرت
۳) از هجرت تا رحلت
۴) منزلت ابراهیم (ع) در ادیان الهی
برای آشنایی اجمالی با شخصیت حضرت ابراهیم (ع)، این مقدار كافی است كه بدانیم او در فرهنگ اسلام، یك شخصیت بنیانگذار است كه آموزه ها، سنت ها و سیره اش پذیرفته و بر آن تاكید شده تا آنجا كه همه آدمیان به پیروی از او فراخوانده شده اند و قرآن كریم گرایش به آیین ابراهیم (ع) را معیاری برای سنجش خردمندان معرفی كرده است.

منبع : روزنامه جوان