شنبه, ۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 27 April, 2024
مجله ویستا


آثار بی‌توجهی‌ به‌ فرصتهای فراغتی


آثار بی‌توجهی‌ به‌ فرصتهای فراغتی
بی‌توجهی‌ به‌ نیازهای‌ اوقات‌ فراغت‌ جوانان‌ آثار سوء و زیانباری‌بر پیكره‌ جامعه‌ بر جای‌ می‌گذارد كه‌ مهمترین‌ آنها عبارت‌اند از:
۱) انحرافات‌ و بزهكاری‌ در بین‌ جوانان‌
پژوهشهای‌ انجام‌ شده‌ در ایران‌ حاكی‌ از آن‌ است‌ كه‌ بیشترانحرافات‌ و بزهكاری‌های‌ جوانان‌، نتیجه‌ فقدان‌ برنامه‌ریزی‌ صحیح‌در گذران‌ اوقات‌ فراغت‌ آنان‌ می‌باشد; چنان‌ كه‌ در تابستان‌ به‌ دلیل‌افزایش‌ وقت‌ آزاد و فرصتهای‌ فراغتی‌ جوانان‌، بیشترین‌ بزهكاری‌ها واختلالات‌ رفتاری‌ به‌ وقوع‌ می‌پیوندد. در حقیقت‌، فقدان‌ آگاهی‌ والدین‌، و نبود امكانات‌ تفریحی‌ وفراغتی‌ مناسب‌ باعث‌ می‌شود كه‌ بسیاری‌ از جوانان‌ نیازهای‌ خود را ازطریق‌ مجاری‌ خلاف‌ و غیر مجاز تأمین‌ و برآورده‌ نمایند كه‌ رواج‌تفریحات‌ ناسالم‌ و انحرافی‌، خود مدخل‌ جوانان‌ برای‌ ورود به‌ عرصه‌بزهكاری‌ها و انحرافات‌ اجتماعی‌ است‌.
۲) توقف‌ رشد و بالندگی‌ در جوانان
‌ حركت‌، جنبش‌، تفریح‌ و در یك‌ جمله‌ گذران‌ صحیح‌ اوقات‌فراغت‌ از ویژگیهای‌ حیات‌ سالم‌ یك‌ جوان‌ است‌ كه‌ به‌ صورت‌ غریزی‌در سرشت‌ او نهاده‌ شده‌ است‌ و خود عامل‌ و انگیزه‌ای‌ برای‌ رشد وتعالی‌ و سلامت‌ و نشاط در وی‌ می‌باشد. از این‌ رو، منع‌ جوانان‌ ازفعالیتهای‌ با نشاط، تحرك‌ و تفریح‌، نه‌ تنها موجب‌ توقف‌ رشد بلكه‌سبب‌ افسردگی‌ و بروز رفتارهای‌ ناهنجار و نیز از دست‌ رفتن‌ شور ونشاط و بالندگی‌ در زندگی‌ آنان‌ می‌گردد.
در قرن‌ حاضر، جوانان‌ بیش‌ از همیشه‌ به‌ خوب‌ زیستن‌ و داشتن‌سلامت‌ جسمی‌ و روحی‌ نیازمندند. بدیهی‌ است‌ كه‌ بی‌توجهی‌ به‌دلپذیرترین‌ فرصتهای‌ زندگی‌ جوانان‌، دور كردن‌ آنان‌ از دوره‌ جوانی‌خود و محروم‌ ساختن‌شان‌ از بدیهی‌ترین‌ حقوق‌ اولیه‌شان‌ جزسرخوردگی‌ و ناامیدی‌ برای‌ آنان‌ در پی‌ نخواهد داشت‌.
۳) عدم‌ احساس‌ تعلق‌ به‌ نظام‌ و از دست‌ دادن‌ هویت‌ اجتماعی
‌ بدیهی‌ است‌ كه‌ تقویت‌ هویت‌ اجتماعی‌ جوانان‌ موجب‌ تضعیف‌رفتارهای‌ ضد اجتماعی‌ می‌شود ـ زیرا جوانان‌ برخوردار از هویت‌اجتماعی‌، بیشتر خود را ملزم‌ به‌ رعایت‌ مقررات‌ اجتماعی‌ می‌دانند ـ ومهمترین‌ عامل‌ جهت‌ تقویت‌ هویت‌ اجتماعی‌ ایجاد رابطه‌ معقول‌، پیداكردن‌ ارزشهای‌ ملی‌ و اجتماعی‌ مشترك‌ و در نهایت‌ ایجاد احساس‌تعلق‌ خاطر به‌ جامعه‌ و خانواده‌ می‌باشد كه‌ البته‌ این‌ احساس‌ جز باوجود خانواده‌ سالم‌، مذهب‌ جامع‌نگر و نظام‌ دلسوز برای‌ جوانان‌فراهم‌ نخواهد شد. در واقع‌، جوانان‌ در پرتو توجه‌ به‌ نیازهای‌اجتماعی‌شان‌ و برقراری‌ ارتباط تنگاتنگ‌ با حاكمیت‌ جامعه‌ و حضورفعال‌ در عرصه‌ها و صحنه‌های‌ سازنده‌ اجتماع‌ و در یك‌ جمله‌ درك‌متقابل‌، رضایت‌ و تعلق‌ خاطر به‌ جامعه‌ پیدا می‌كنند، واجد هویت‌ اجتماعی‌ و شخصیت‌ حقوقی‌ می‌شوند و خود را در خدمت‌ نظام‌ ومتعلق‌ به‌ آن‌ می‌دانند.
اما بی‌توجهی‌ و نادیده‌ انگاشتن‌ حقوق‌ جوانان‌ سبب‌ می‌شود كه‌ آنان‌ حق‌ و حقوق‌ خود را از راههای‌ غیرمجاز وغیرقانونی‌ به‌ دست‌ آورند; به‌ گونه‌ای‌ كه‌ گرایش‌ به‌ رفتارهای‌ ضداجتماعی‌، عدم‌ جامعه‌پذیری‌ و بروز رفتارهای‌ خلاف‌ اخلاق‌ و شؤون‌اجتماعی‌ و در یك‌ جمله‌ تهی‌ شدن‌ از هویت‌ اجتماعی‌ از مصادیق‌ بارزآن‌ به‌ شمار می‌آید. همچنین‌ نباید از نظر دورداشت‌ كه‌ تمایل‌ به‌ رفتارهای‌ضداجتماعی‌ به‌ نوبه‌ خود، نوعی‌ آمادگی‌ ذهنی‌ و روانی‌ در عدم‌ پیروی‌از قواعد و مقررات‌ اجتماعی‌ و ابراز احساس‌ دشمنی‌ نسبت‌ به‌ محیط پیرامون‌ ایجاد خواهد كرد كه‌ تا حد زیادی‌ به‌ وضعیت‌ فرهنگی‌، بافت‌خانواده‌ جوانان‌، القائات‌ گروه‌ دوستان‌ و عملكرد مسؤولین‌ نظام‌وابسته‌ است‌; چنان‌ كه‌ چنین‌ وضعیتی‌ در سطح‌ جامعه‌ شیوع‌ پیدا كند، چه‌ بساجوانان‌ زیادی‌ كه‌ با وجود عدم‌ شناخت‌ یكدیگر، متفقاً اهرمهای‌قدرت‌ اجتماعی‌ را مقصر می‌دانند و در صدد درگیری‌ با آنان‌ هستند، به‌محض‌ بروز تغییراتی‌ در شرایط جامعه‌ و ایجاد زمینه‌ برهم‌ زدن‌ نظم‌اجتماعی‌، در پی‌ سوءاستفاده‌ از اوضاع‌ موجود برآیند.
۴ ) هموار شدن‌ زمینه‌ بی‌هویتی‌ در جوانان
‌ بی‌توجهی‌، بی‌تفاوتی‌ و عدم‌ احساس‌ مسؤولیت‌ نهادهای‌ حكومتی‌و خانواده‌ نسبت‌ به‌ نیازهای‌ فراغتی‌ جوانان‌ موجب‌ می‌شود كه‌ آنان‌چنین‌ احساس‌ كنند كه‌ مسائل‌شان‌ درك‌ نمی‌شود و جامعه‌ نسبت‌ به‌ آنان‌بیگانه‌ است‌. از این‌ رو، قضاوت‌ عمومی‌شان‌ درباره‌ خانواده‌ و جامعه‌ بابدبینی‌ و احساس‌ تنهایی‌ همراه‌ گردد. در این‌ صورت‌ می‌توان‌ انتظارداشت‌ كه‌ در نتیجه‌ تشدید حالت‌ افسردگی‌، یاس‌ و سردرگمی‌ موجود،به‌ مواد مخدر پناه‌ ببرند یا ازطریق‌ گروههای‌ مافیایی‌ به‌ بزهكاری‌، فسادو مصرف‌ سوغات‌های‌ آماده‌ غرب‌ كشانده‌ شوند.
به‌ بیان‌ دیگر، ورود انواع‌ و اقسام‌ سرگرمی‌ها و تفریحات‌ مخرب‌،پخش‌ برنامه‌های‌ خلاف‌ اخلاق‌ از طریق‌ ماهواره‌ها و شبكه‌ ارتباطات‌بین‌المللی‌، نشر مجلات‌ و كتب‌ ضد دینی‌، ارسال‌ نوارها، پخش‌ امواج‌مسموم‌ رادیویی‌ و رواج‌ فرهنگ‌ ابتذال‌ و مفسده‌كاری‌ در بین‌ جوانان‌،نشانگر اهتمام‌ بسیار دشمنان‌ نسبت‌ به‌ اهمیت‌ فعالیتهای‌ فراغتی‌جوانان‌ و میلیاردها ساعت‌ وقت‌ آزاد آنان‌ می‌باشد كه‌ در صورت‌استمرار این‌ روند، اوقات‌ فراغت‌ جوانان‌ به‌ مثابه‌ درّه‌ اُحد، روزنه‌ نفوذ بیگانگان‌ در تار و پود انقلاب‌ و جدا كردن‌ نسل‌ دوم‌ و سوم‌ انقلاب‌ ازنظام‌ و جمهوری‌ اسلامی‌ خواهد شد.
از دست‌ رفتن‌ فرصتهای‌ تجربه‌اندوزی
‌ فعالیتهای‌ فراغتی‌ میدان‌ وسیعی‌ برای‌ آزمون‌ و خطا و تجربه‌ اندوزی‌اجتماعی‌ نزد جوانان‌ است‌ تا در پرتو آن‌ برای‌ ورود به‌ مراحل‌ بعدی‌ واجتماعی‌ شدن‌ و مسؤولیت‌پذیری‌ در جامعه‌ آماده‌ شوند. عدم‌بهره‌گیری‌ صحیح‌ از اوقات‌ فراغت‌ سبب‌ می‌شود كه‌ ناپختگی‌های‌سالهای‌ آغازین‌ دوره‌ جوانی‌ همچنان‌ تداوم‌ یابد و فرد فرصت‌ آزمون‌پیدا نكند و در هنگام‌ ورود به‌ عرصه‌های‌ زندگی‌ اجتماعی‌، ضعیف‌ وناكارآمد باشد. در نتیجه‌، پایه‌های‌ مدیریت‌ و برنامه‌ریزی‌ آینده‌ جامعه‌سست‌ و لرزان‌ گردد.
منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان


همچنین مشاهده کنید